İçeriğe atla

Doğu Akdeniz

Doğu Akdeniz
Doğu Akdeniz'in havadan görünümü

Doğu Akdeniz,[1][2][3][4] genellikle Levanten Denizi çevresindeki ülkeler olarak tanımlanan Akdeniz'in yaklaşık doğu yarısı veya üçte biri için kullanılan gevşek bir tanımdır.

Genellikle bu denizin tüm kıyı bölgelerini kapsar, denizle bağlantılı topluluklara ve iklimsel olarak büyük ölçüde etkilenen karalara atıfta bulunur. Türkiye'nin ana bölgesi olan Anadolu'nun güney yarısını, daha küçük olan Hatay ilini, Kıbrıs adasını, Yunan On İki Adalar'ını ve Mısır, İsrail, Ürdün, Suriye ve Lübnan ülkelerini kapsar.[5][6][7][8][9]

En geniş kullanımıyla Libya Denizi, dolayısıyla Libya; Ege Denizi, dolayısıyla Doğu Trakya, Yunanistan anakarası ve adaları; ve Akdeniz'in merkezi bir bölümü olan İyon Denizi, dolayısıyla Güneydoğu Avrupa'daki güney Arnavutluk, batıda İtalya'nın en uzak güneydoğu kıyılarına kadar uzanır. Ürdün iklimsel ve ekonomik olarak bölgenin bir parçasıdır.

Bölgeler

Nicolas Sanson. Doğu Akdeniz haritası, 1651

Doğu Akdeniz bölgesi genellikle iki şekilde yorumlanır:

  • Tarihsel olarak bağlı komşu ülkeler, Balkanlar ve Yunanistan adaları da dahil olmak üzere Levant.
  • Kıbrıs adası (Levant olarak da bilinir), Mısır, On İki Ada ve Anadolu ile Suriye bölgesi.[10]

Ülkeler

Doğu Akdeniz ülkeleri ve bölgeleri arasında Kıbrıs, Türkiye (Anadolu), küçük Hatay ili, Yunan On İki Adalar'ı ve Lübnan, Suriye, Filistin, İsrail, Ürdün ve Mısır yer almaktadır.

Kuzeydoğu Akdeniz, Büyük Balkanlar için kullanılan bir terim olarak basılmıştır: Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Yunanistan,[7][8] Slovenya, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Kosova, Karadağ, Romanya.[6] 2019'da beş yazarlı, istatistik açısından zengin bir çalışma, diğerlerinin Karadeniz'in ekonomisi ve tarihiyle daha fazla ilişkilendirdiği Moldova ve Ukrayna'yı da eklemeye çalıştı. Bu terim, esasen "Balkanlaşma" kelimesini yaftalayanlar tarafından Balkan yarımadası için kullanılan ve Doğu Akdeniz'deki diğer çatışmalarla paralellikler öne süren karmaşık bir örtmecedir.[6]

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi, Doğu Akdeniz'in yanı sıra bitişik Afrika-Avrasya'nın diğer Müslüman çoğunluklu bölgelerini de kapsamaktadır: Orta Doğu, Kuzey Afrika, Afrika Boynuzu ve Orta Asya.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Eastern Mediterranean Political Map". National Geographic Store. National Geographic Society. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  2. ^ Gore, Rick (17 Ekim 2002). Clark, Robert (Ed.). "Ancient Ashkelon". National Geographic Magazine. National Geographic Society. 16 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011. 
  3. ^ Franks, Tim (6 Kasım 2011). "The state of Israel: Internal influence driving change". BBC News. BBC. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2018. 
  4. ^ Orfalea, Gregory (2006). The Arab Americans: A History. Northampton, MA: Olive Branch Press. s. 249. ISBN 9781566565974. 
  5. ^ The Report: Egypt 2010. Oxford Business Group. ISBN 9781907065170 – Google Books vasıtasıyla. 
  6. ^ a b c Brauch, Hans Günter; Liotta, Peter H.; Selim, Mohammad El-Sayed; Rogers, Paul F. (28 Eylül 2018). Security and Environment in the Mediterranean: conceptualising security and environmental conflicts : with 177 figures and 144 tables. Springer Science & Business Media. ISBN 9783540401070 – Google Books vasıtasıyla. 
  7. ^ a b Diez, Thomas (28 Eylül 2018). The European Union and the Cyprus Conflict: Modern Conflict, Postmodern Union. Manchester University Press. ISBN 9780719060793 – Google Books vasıtasıyla. 
  8. ^ a b Springer-Verlag (28 Eylül 2018). Mediterranean Climate: Variability and Trends. Springer Science & Business Media. ISBN 9783540438380 – Google Books vasıtasıyla. 
  9. ^ Lucarelli, Sonia; Fioramonti, Lorenzo (16 Ekim 2009). External Perceptions of the European Union as a Global Actor. Routledge. ISBN 9781135239497 – Google Books vasıtasıyla. 
  10. ^ "The Growing Alignment Between the Gulf and the Eastern Mediterranean". Middle East Institute (İngilizce). 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs</span> Akdenizde ada

Kıbrıs, Güneybatı Asya'da bulunan ve Akdeniz'deki Sicilya ve Sardinya'dan sonra gelen üçüncü büyük adadır. Kıbrıs Cumhuriyeti, Birleşik Krallık'a bağlı üs bölgeleri dışında de jure olarak adanın tamamını, fiilî olarak adanın %59'luk güney kesmini yönetir. 1974'ten beri de facto olarak ikiye bölünmüş olan adanın kuzeyinde yer alan %36'lık bölgesinde günümüzde yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz</span> Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan iç deniz

Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Oyunları</span> Akdenize kıyıdaş ülkeler arasaında dört yılda bir düzenlenen spor yarışmaları

Akdeniz Oyunları, Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler arasında, dört yılda bir düzenlenen spor yarışmalarıdır. Bu yarışmalar, Akdeniz ülkeleri arasında toplumsal ve kültürel yakınlaşmayı sağlamak amacıyla düzenlenmektedir. Akdeniz Oyunları’nda Olimpiyat kuralları geçerlidir ve yarışmalar 15 günde tamamlanır.

<span class="mw-page-title-main">Orta Doğu</span> Batı Asya, Kuzey Afrika ve Doğu Akdenizin kesiştiği yerde kalan jeografik bölge

Orta Doğu, Afrika-Avrasya'da genellikle Batı Asya'yı, tüm Mısır'ı ve Türkiye'yi kapsayan kıtalararası bir bölgedir. Terim, 20. yüzyılın başlarında başlayan Yakın Doğu teriminin yerini almak üzere daha geniş bir kullanıma girmiştir. Daha geniş "Büyük Orta Doğu" kavramı aynı zamanda Mağrip, Sudan, Cibuti, Somali, Komorlar, Afganistan, Pakistan ve bazen Transkafkasya ve Orta Asya'yı da bölgeye dahil etmektedir. "Orta Doğu" terimi, değişen tanımları konusunda bazı karışıklıklara yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yunanistan ilişkileri</span>

Yunanistan'ın, 1821'de bağımsızlığını kazanmasından itibaren Türk-Yunan ilişkileri kısa dönemli uzlaşmalar hariç, genellikle gerginlikler ve savaşlarla belirlenmiştir. Bu savaşlar sırasıyla 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, I. Balkan Savaşı, I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı ile birlikte doğrudan olmasa da dolaylı olarak 1974 Kıbrıs Harekâtı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Levant</span> Akdenizin doğu sahillerinde bulunan coğrafi bölge

Levant, Akdeniz'in doğu sahillerinde bulunan geniş bir araziyi tanımlamak için kullanılan, sınırları kesin olmayan, coğrafî, tarihî ve kültürel bir adlandırma. Genel olarak tarih süreci içerisinde Toros Dağları'nın güneyinde,Orta Doğu'da geniş bir alanı belirtmektedir. Batısında Akdeniz, güneyinde Arabistan Çölü ve doğusunda Mezopotamya ile sınırlanmıştır. Levant Kafkasya Dağları'nı, Arap Yarımadası'nın belirli bir parçasını ve -her ne kadar kimi kaynaklarda Kilikya dahil edilse de- Hatay ili haricinde Anadolu'yu içermez. Sina Yarımadası, Levant ile Mısır arasında bir kara köprüsü oluşturduğundan dışarıda tutulabilir. Zamanla Levant insanı ve kültürü Sina ve Nil Nehri arasındaki bölgeye egemen olmuş olsa da, bu bölge coğrafi Levant'ı tam olarak karşılamaz.

<span class="mw-page-title-main">1987 Akdeniz Oyunları</span>

1987 Akdeniz Oyunları veya resmî adı ile 10. Akdeniz Oyunları, 11-25 Eylül 1987 tarihleri arasında Suriye'nin Lazkiye kentinde düzenlenmiştir. Diğer performanslar arasında; Mısırlı Mohamed Rashwan'ın judoda çift, Suriye'nin Fransa'ya karşı futbol finalindeki zaferi (2-1), Arnavutluk'un voleybola ilk katılımında altın madalya, top ve bayan basketbol'da, İspanyol Conchita Martínez'in tenisteki zaferi, İtalyan yüzücü Giorgio Lamberti'nin 5 unvanı ve Tanya Vannini'nin 4 unvanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Asya</span> Orta Doğu ve Kafkasların bir bölümünü kapsayan bölge

Batı Asya, Asya'nın en batıdaki bölgesidir. Anadolu, Arap Yarımadası, İran, Mezopotamya, Levant bölgesi, Kıbrıs adası, Sina Yarımadası ve Transkafkasya'yı (kısmen) kapsamaktadır. Bölgenin Mısır'da bulunan Süveyş Kanalı ile Afrika'dan, Türk Boğazları'nın su yolları ve Büyük Kafkas Dağları ile Avrupa'dan ayrıldığı düşünülmektedir. Doğusunda Güney Asya, kuzeydoğusunda Orta Asya bulunmaktadır. Bölgeyi sekiz deniz çevrelemekte : Ege Denizi, Karadeniz, Hazar Denizi, Basra Körfezi, Umman Denizi, Aden Körfezi, Kızıldeniz ve Akdeniz.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği coğrafyası</span>

Avrupa Birliği coğrafyası, genel olarak birliğe üye yirmi yedi ülke ve onların gerek Avrupa'daki, gerekse Avrupa kıtası dışındaki topraklarının coğrafi özelliklerinden oluşmaktadır. Avrupa Birliği toprakları Batı ve Orta Avrupa'nın büyük bölümünü ve Doğu Avrupa'nın bir kısmını ve bazı üye ülkelerin denizaşırı aidiyetlerini kaplar. Bu hâlde Avrupa Birliği'nin toplam yüzölçümü 4.233.262 kilometrekaredir. Birlik toprakları, kıta Avrupasında kuzeydoğuda Finlandiya'dan kuzeybatıda İrlanda'ya, güneydoğuda Kıbrıs Cumhuriyeti'nden kuzeydoğuda İber Yarımadası'na uzanır. Avrupa Birliği tek bir ülke olarak sayıldığında dünyanın en büyük yedinci toprak parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bronz Çağı Çöküşü</span> Güneybatı Asya’da ve Doğu Akdeniz’de, Bronz Çağı sonları, Demir Çağı başlarında yaşanan hızlı, yıkıcı ve kültürel dağılmalara, çözülmelere yol açan bir dizi toplumsal çöküş

Bronz Çağı Çöküşü Güneybatı Asya’da ve Doğu Akdeniz’de, Bronz Çağı sonları, Demir Çağı başlarında yaşanan hızlı, yıkıcı ve kültürel dağılmalara, çözülmelere yol açan bir dizi toplumsal çöküştür. Doğu Akdeniz’deki Bronz Çağının yüzyıllar içinde oluşan tüm kurumları yerle bir olmuştur, şehir hayatı çok büyük ölçüde gerilemiştir, geriye yalıtılmış köy toplumları kalmıştır. Miken Yunanistanı’nda saray ekonomileri çökmüştür. Yıkımların ardından Kıta Yunanistan’ı, Ege Adaları ve Anadolu 400 yıl sürecek bir karanlık çağa girecektir. Bu dönemden günümüze Mısır kaynakları hariç hiçbir yazılı belge kalmamıştır. Akdeniz’in tüm doğu yarısında, Antik Mısır hariç, neredeyse tüm büyük ve orta ölçekli kentler, çoğunlukla yağmalanıp ateşe verilmiş, diğerleri bu akıbete uğramamak için boşaltılmıştır. Bronz Çağı boyunca gelişip serpilen tüm krallıklar, yine Mısır hariç yıkılmış ve bir daha varlık gösterememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Irak İsyanı (2011-2013)</span>

Irak İsyanı, Irak Savaşı'nın sona ermesinden ve ABD birliklerinin Irak'tan çekilmesinden sonra 2011'in sonlarında başlayan ve merkezi hükûmetle şiddetli çatışmalara ve Irak'ın dini grupları arasında düşük düzeyde mezhepsel şiddete neden olan bir isyandı.

<span class="mw-page-title-main">Çukurbaş yılan</span>

Çukurbaş yılan ya da çukurbaşlı yılan, Colubridae familyasından Kuzey Afrika, Kıbrıs, Suriye ve Türkiye'de görülen 200 cm uzunluğunda zehirsiz bir yılan türü. Yakın zamana kadar Malpolon monspessulanus türünün iki ayrı alt türü olarak sınıflandırılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan coğrafyası</span>

Yunanistan, Güneydoğu Avrupa'da Balkanlar yarımadasında bir ülkedir. Kuzeyden Arnavutluk, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan ile sınırlanırken, doğuda Türkiye ile komşudur. Yunanistan'ın doğusunda Ege Denizi, güneyde Girit ve Libya denizleri tarafından çevrilidir ve batıda İtalya ile Yunanistan'ı ayıran İyon Denizi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Natufyan kültürü</span>

Epipaleolitik çağa rastlayan Natufyan Kültürü, Doğu Akdeniz'de bir bölge olan Levant'ta MÖ. 12.000 ila 9.500 veya MÖ. 13.050 ila 7.500 yılları arasına rastlar.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Akdeniz doğalgaz anlaşmazlığı</span> Kıbrıs çevresinde doğalgaz anlaşmazlığı

Doğu Akdeniz Doğal Gaz Anlaşmazlığı, 6 Şubat 2018'de başlayan ve Doğu Akdeniz'de Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Yunanistan ve Mısır ile ortaklaşa yürüttüğü münhasır ekonomik bölgesini (MEB) kapsayan diplomatik bir anlaşmazlıktır. Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Şubat 2018'de 2003 Kıbrıs-Mısır MEB anlaşmasının uluslararası geçerliliğinin olmadığını ve antlaşmanın reddi için BM'ye başvurduklarını ve Türkiye'nin bölgede gaz araştırmaları yapma niyetinin olduğunu açıklamasıyla başlamıştır. 9 Şubat'ta, Türk Donanması'nın Kıbrıs tarafından arama ruhsatı verilen İtalyan petrol şirketi ENI'ye ait bir sondaj gemisini, 3 numaralı parselde doğal gaz aramasını engellediğinde bölgedeki gerginlik daha da artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türk milliyetçiliği</span>

Kıbrıs Türk milliyetçiliği, Kıbrıs'ta Rumlar'ın domine ettiği Kıbrıs Cumhuriyeti'nden ayrı bir ülke kurmayı hedefleyen bir tür etnik milliyetçiliktir. Adanın iki entite arasında bölüşülmesi fikrine taksim denmektedir. Kıbrıs Türk milliyetçilerinin bir özelliği de Türkiye Cumhuriyeti'ne bağlı olmayan bir ülkede yaşamayı istemeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Mare Nostrum</span>

Mare Nostrum, Akdeniz'e Romalılar tarafından verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">2022 Akdeniz Oyunları'nda güreş</span>

2022 Akdeniz Oyunları'nda güreş, 26-29 Haziran 2022 tarihleri arasında Cezayir'in Vahran kentinde düzenlenecek bir güreş yarışmasıdır. Erkekler grekoromen stil 97 kilo müsabakaları yeterli katılım olmadığı için programdan kaldırılmıştır. Arnavutluk, Cezayir ve San Marino Akdeniz Oyunları'nda güreş branşında ilk altın madalyalarını kazandılar.

<span class="mw-page-title-main">Suriye (bölge)</span> Akdenizin doğusundaki bölge

Suriye Arapçada eş-Şam olarak bilinir Batı Asya'da, Akdeniz'in doğusunda yer alan ve geniş anlamda Levant ile eşanlamlı olan tarihi bir bölgenin adıdır. Diğer eşanlamlılar Büyük Suriye veya Suriye-Filistin'dir. Bölge sınırları tarih boyunca değişmiştir. Modern zamanlarda, Suriye terimi en yaygın olarak daha küçük Suriye Arap Cumhuriyeti'ni ifade etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Levant Denizi</span> deniz

Levant Denizi veya Levanten Denizi Akdeniz'in doğusundaki Levant bölgesinde bulunan bir denizdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.