İçeriğe atla

Doğuş Derya

Kontrol Edilmiş
Doğuş Derya
Kişisel bilgiler
Doğum 1978
Lefkoşa, Kıbrıs Türk Federe Devleti
Partisi Cumhuriyetçi Türk Partisi
Yaşadığı yer Girne
Bitirdiği okul İstanbul Üniversitesi
Mesleği Siyasetçi

Doğuş Derya (1978; Lefkoşa, Kıbrıs Türk Federe Devleti), Cumhuriyetçi Türk Partisi milletvekili olan Kıbrıs Türkü siyasetçi.

İlk yılları

1978'de Lefkoşa'da doğan Derya, İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünden 1999 yılında mezun oldu. Üniversite yılarında Kıbrıslı yükseköğrenim gençliğinin bir araya geldiği Üniversite Temsilciler Konseyi'nin (1986-1999) ilk ve tek kadın başkanı oldu. Daha sonra İstanbul Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde "Living on the margins of the Turk and the Cypriot: The Cypiroturk as the Subject of Ambiguity"[1] başlıklı yüksek lisans tezini yazan Derya[2] yüksek lisansın ardından, güney Kıbrıs'ta bulunan Kıbrıs Üniversitesi'nde doktora yaparak eğitimini tamamladı. 2007-2008 döneminde KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Mekanizması'nı kurmak için çalışan Derya, buradaki görevinden ayrıldıktan sonra akademisyen olarak çalıştı. Post-kolonyalizm, Türk milliyetçiliği, kimlik politikaları, feminizm ve Kıbrıs sorunu konularında çeşitli makaleleri olan Derya, Kıbrıs Yazıları ve gaile dergilerinin yayın kurullarında da görev yaptı. 2012 yılında Gönyeli Belediyesi Sosyal Aktiviteler Merkezi'ni kuran Derya, aynı zamanda Feminist Atölye (FEMA) isimli sivil toplum örgütünün de kurucusu ve Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı (KİHEP)[3] eğitmenlerindendir

Siyasi kariyeri

2013'te yapılan genel seçimlerde Lefkoşa'dan Cumhuriyetçi Türk Partisi'nden altıncı sıradan aday oldu.[4] Derya 18.175 oy alarak 7. sırada yer aldı ve milletvekili seçildi.[5] 7 Ocak 2018 yılında yapılan KKTC Genel Seçimleri'nde yine altıncı sıradan aday olan Doğuş Derya, 32.617 oy alarak 4. sırada milletvekili seçildi.[6]

Derya, toplumsal cinsiyet eşitliği, feminizm, LGBT hakları, emek mücadelesi, demokratik değerler ve eğitim özgürlüğününün aktif bir savunucusudur.[7][8] Parlamentoda yemin ederken, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bütünlüğünü vurgulayan yemini "militarist ve eril" bulduğunu iddia ederek etmeyi reddettiği için tartışmalara neden oldu. Bunun yerine federal bir Kıbrıs'taki mücadeleyi vurgulayan ve cinsel, sınıfsal, fiziksel, ırksal tüm ayrımcılıklara karşı kendi yazdığı yemini okudu ve eleştirilerin hedefi oldu.[9] 2014'te parlamentoda yaptığı savaş karşıtı bir konuşmada, Kıbrıslı Türk kadınların yanı sıra Kıbrıslı Rum kadınların da tecavüze uğradığını belirtti.[10] Bu konuşma sonrasında milliyetçi çevrelerin tepki ve hakaretlerine maruz kalırken,[11] Kıbrıs Türk toplumunun büyük bir kısmından ve Türkiye'deki demokrat çevrelerden de destek aldı.[12] Derya'nın bu konuşmasının ardından Kıbrıslı Rum toplumunda da savaşlarda yaşanan acılardan ve Kıbrıslı Türkklerin maruz kaldığı şiddetten bahseden bir Tarihle Yüzleşme tartışması başladı.[13][14]

Doğuş Derya milletvekili adayı olduğunda verdiği bir röportajda "Bir şey olmak için değil bir şey yapmak için adayım" demişti.[15] Milletvekili olduğu 2013 yılından itibaren toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda birçok yasal reformun gerçekleşmesi için bilfiil çalıştı. 2014 yılında Ceza Yasası'nda "Ahlaka Aykırı Suçlar Bölümü"nün "Cinsel Nitelikli Suçlar" olarak değiştirilmesinden[16] sonra aynı yılın Kasım ayında yazdığı Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi (TOCED) Teşkilat Yasası'nın meclisten geçirilmesini sağladı.[17] 2015 yılında Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası'nın reforme edilmesi için hazırladığı paket ile Yasa'nın kadın ve çocuk hakları lehine düzenlenmesini gerçekleştirdi. Bu reform ile birlikte kadınların kendi soyadlarını da çocuklarına verebilmesi, adli yardım, koruma emri, velayet, nafaka ödemeleri ve boşanma durumunda mal paylaşımı ile ilgili birçok demokratikleşme gerçekleşti.[18] Siyasal Partiler Yasası'nda aday listelerinde %30 cinsiyet kotasının kabul edilmesi için çalışan Derya'nın çabaları 2015 yılının Haziran ayında sonuç verdi.[19] Cinsiyet kotası sayesinde 2018 yılında yapılan seçimlerde, daha önce %8'i geçmeyen kadın vekil oranı ilk defa %18'e yükseldi.[20] 2018 yılında "İnsan Ticareti", "İnsan Kaçakçılığı" ve "Nefret Söylemi"nin suç olması için CTP'li 2 kadın vekil ile birlikte Ceza Yasası önerisi verdi.[21] Bu öneri 2020 yılının Mart ayında KKTC Meclisinden oybirliği ile geçti.[22]

Kaynakça

  1. ^ aynakca.hacettepe.edu.tr/eser/28243421/living-on-the-margins-of-the-turk-and-the-cypriot-the-cyprioturk-as-the-subject-of-ambiguity
  2. ^ Doğuş Derya 1 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Cumhuriyet Meclisi) 3 Aralık 2017 tarihinde erişilmiştir.
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  4. ^ "CTP-BG adayları YSK'ya başvurularını gerçekleştirdi". Kıbrıs Postası. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017. 
  5. ^ "28 Temmuz 2013 Milletvekilliği Erken Genel Seçimi ile ilgili Bilgiler". High Election Committee. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  7. ^ "Derya: "Kadınların medyadaki görünürlükleri gözlenmeli"". Kıbrıs Postası. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017. 
  8. ^ "Kuir ve feminist örgütlerden seçim mesajı". Kıbrıs Postası. 17 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017. 
  9. ^ "Meclis'te yemin şoku!". Kıbrıs Postası. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  13. ^ "Derya: "Tarihle yüzleşmenin zamanı geldi!"". Kıbrıs Postası. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

Ferdi Sabit Soyer, eski Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti başbakanı, Cumhuriyetçi Türk Partisi eski genel başkanı ve Cumhuriyet Meclisi Gazimağusa milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Meclisi (KKTC)</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin parlamentosu

Cumhuriyet Meclisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin yasama organı olan parlamentosudur. Halkın seçtiği 50 milletvekilinden oluşan meclise partilerin milletvekili sokabilmeleri için %5'lik barajı geçmeleri gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağı</span> KKTCnin ulusal bayrağı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağı, Kuzey Kıbrıs'ı temsil eden, beyaz fon üzerine üstte ve altta olmak üzere iki, kırmızı, boydan boya şerit ile, ortada kırmızı renkli ay yıldızdan oluşan bayraktır. Bugünkü hâli 7 Mart 1984 tarihinde Cumhuriyet Meclisi tarafından onaylanmıştır.

Ulusal Birlik Partisi, genel başkanı Ünal Üstel olan, 11 Ekim 1975 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti eski cumhurbaşkanı Rauf Denktaş tarafından kurulan siyasi partidir. Partinin merkezi Lefkoşa'dadır. Parti, kuruluşundan 2003 seçimlerine kadar 1994-1996 yılları dışında iktidardaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin dış ilişkileri</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), sadece Türkiye tarafından tanınmakta, diğer ülkeler ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınmamaktadır. Ülke, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'ne bağlıdır. Birçok devlet ve uluslararası kuruluş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni de facto (fiili) devlet olarak tanımlamaktadır. Buna karşılık, uluslararası camianın Kıbrıslı Türklere karşı tutumu 2004'teki Annan Planı oylaması sonucu sempatiye dönüşmüştür. Bu sayede, KKTC devleti/kurumları bazı uluslararası politik, sportif, bilimsel, turistik ve kültürel örgütlere üye olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilçeleri</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, idari olarak altı ilçeye bölünmüştür. İlçeler devletin en üst düzeydeki idari birimidir. Bu ilçeler ise toplamda on iki bucağa bölünmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa (ilçe)</span> Kuzey Kıbrıs ilçesi

Lefkoşa İlçesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 6 ilçesinden biri. Yönetim merkezi Lefkoşa'dır. Yüzölçümü 502 kilometrekaredir.

<span class="mw-page-title-main">Sunat Atun</span>

Sunat Atun Kıbrıs Türkü siyasetçi, KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı, KKTC Maliye Bakanı, UBP Gazimağusa Milletvekili ve Ulusal Birlik Partisi eski Genel sekreteri.

1985 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti genel seçimleri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilan edilmesinden sonra 23 Haziran 1985 tarihinde yapılan ilk seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ünal Üstel</span> 16. KKTC başbakanı

Ünal Üstel, Kıbrıslı Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi</span>

Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ya da Kıbrıslı Türklerin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde Temsili, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi arasında süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC milletvekilleri Kıbrıs Türk Toplumu'nun Seçilmiş Temsilcileri sıfatı ile 2004 yılından bu yana asamble toplantılarına 2 temsilci ile gözlemci statüsünde dahil olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Akıncı</span> 4. KKTC cumhurbaşkanı

Mustafa Akıncı, Kıbrıs Türkü siyasetçi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı. 2015'ten 2020'ye kadar cumhurbaşkanlığı görevini yaptı. 2015 cumhurbaşkanlığı seçiminde %60,6 oy oranıyla ikinci turda Cumhurbaşkanı seçilen Akıncı, Cumhurbaşkanlığı süresince Nikos Anastasiadis'le görüşerek Kıbrıs sorununa iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon çerçevesinde çözüm bulmaya çalıştı, çözüm süreci 2017 yılında çöktü. 2020 seçimine bağımsız aday olarak katılmış ve seçimi ikinci turda kaybetmiştir. Son seçimden sonra aktif siyaseti bıraktığını açıklamıştır.

Yeniden Doğuş Partisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 8 Ekim 2016 tarihinde kurulan "Vatanım Kıbrıs" mottosu ile yola çıkan kendilerini "Ezilenlerin, hor görülenlerin, yok sayılanların partisi" olarak tanımlayan, KKTC'nin her yönüyle tam bağımsız bir devlet olmasını savunan bir siyasi partidir. Genel Başkanı Erhan Arıklı ve Genel Sekreteri Erşah Sabit Yılmaz'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kamran Aziz</span> Kıbrıs Türkü müzisyen ve eczacı (1922–2017)

Kamran Aziz, Kıbrıs Türkü besteci, söz yazarı ve eczacı. Kıbrıs Türk halk müziğine yaptığı katkılarla bu müzik türünün çağdaş öncülerinden oldu. Bunun yanı sıra Kıbrıs Türkleri arasında halk içinde müzik icra eden ilk kadınlardan biri olarak Jale Derviş'le birlikte Batı müziğinin icrasını ve öğrenimini yaydı. Kıbrıs Türk halkının ilk kadın bestecisi ve ilk kadın eczacısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Emine Çolak</span> Kıbrıs Türkü politikacı

Emine Çolak, Temmuz 2015-Nisan 2016 tarihleri arasında Kalyoncu Hükûmeti'nde KKTC Dışişleri Bakanlığı yapmış Kıbrıslı Türk avukattır.

<span class="mw-page-title-main">2018 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti genel seçimleri</span> Cumhuriyet Meclisi 9. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2018 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti genel seçimleri, 7 Ocak 2018 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Cumhuriyet Meclisindeki 50 milletvekilini belirlemek için yapılan erken seçimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi</span> ülke demografisi

Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu ada genelinde yayılmışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Sevgül Uludağ</span>

Sevgül Uludağ Kıbrıslı Türk gazeteci, barış ve cinsiyet aktivistidir. Uludağ, 1958'de Lefkoşa'da doğdu. 1980'de gazeteci olmadan önce bir bankada çalıştı ve ardından musahhih olarak görevlendirildi. Binlerce kayıp Kıbrıslının arama çalışmalarına araştırmacı gazeteci olarak yer aldı. Ek olarak, kitaplar da yazmıştır. 2008'de Gazetecilikte Cesaret Ödülü'nü alarak bu ödüle sahip ilk Kıbrıslı olmuştur. Uludağ, Hands Actoss the Divide ve Lefkoşa Kadın Araştırma Merkezi isminde iki kar gütmeyen organizasyonun kurucuları arasındadır. Kıbrıs'ta kaybolan insanlar ve mülteciler ile alakalı çalışmalarından dolayı 2019 yılında Nobel Barış ödülüne aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mine Atlı</span>

Mine Atlı, Kıbrıs Türkü aktivist, avukat ve siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.