İçeriğe atla

Doğan Büyük Türkçe Sözlük

Doğan Büyük Türkçe Sözlük
YazarD. Mehmet Doğan
TürSözlük-Deyimler
YayımMayıs 2005 (İlk Baskı)
YayımcıPınar Yayınları
ISBN975-352-220-7

Doğan Büyük Türkçe Sözlük, D. Mehmet Doğan tarafından oluşturulmuş ve ilk baskısı 1981 yılında yapılmış temel Türkçe sözlük. Sözlüğün 2020 itibarıyla 26. baskısı yapılmıştır.[1] İlk yayınlanışından beri 200.000'in üstünde baskı sayısına ulaşmıştır.[]

Sözlük yapısı

Büyük Türkçe Sözlük'te çoğunluğu Mehmet Âkif Ersoy, Yahya Kemal Beyatlı, Refik Halit Karay, Necip Fazıl Kısakürek, Nureddin Topcu, Ahmet Hamdi Tanpınar, Peyami Safa'dan olmak üzere Yunus Emre'den günümüze Türk edebiyatının yüzlerce şair ve yazarından seçilmiş örnek cümlelere yer veriliyor.[1]

Hukuk, iktisat, edebiyat, felsefe, biyoloji, coğrafya, denizcilik, askerlik, dilbilgisi, fizik, kimya, madencilik, mantık, matematik, mitoloji, mûsıki, sinemacılık, siyaset, spor, tarih, tasavvuf, tıp vb. alanlarla ilgili kelime ve terimler geniş ölçüde yer alıyor.

Büyük Türkçe Sözlük Program CD'si, D. Mehmet Doğan'ın İz Yayıncılık tarafından yayınlanan sözlüğünün 11. baskısı dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Nisan 2020'de kelimelerin Osmanlıca yazılışlarını içeren Osmanlıca Yazılışlı Büyük Türkçe Sözlük yayımlanmıştır. Bu hali ile sözlük iki ciltili hale gelmiştir.[1]

Tepkiler

Birleşik Krallık'da yer alan Oxford Üniversitesi'nin oryantalistlerinden Prof. Dr. Goefry L. Levis, Büyük Türkçe Sözlük için "Tüm iyi lugatların kalitesine sahip" tanımlamasını yapmaktadır[]. Başka bir Türkolog da (Prof. Dr. Miryana Teodosiyeviç) Büyük Türkçe Sözlük'ü "leksikoloji (sözlükbilimi) çalışmalarına yapılmış çok önemli bir katkı" olarak nitelemektedir.[]

Özbekistan Yazıcılar Uyumu (Özbekistan Yazarlar Birliği) Büyük Türkçe Sözlük'ten ötürü hazırlayıcısını Uluslararası Kaşgarlı Mahmud Mükafatı'na layık görmüştür.[]

Kaynakça

  1. ^ a b c Haber7. "Osmanlıca yazılışlı Büyük Türkçe Sözlüğü yayınlandı". Haber7. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. 
  • Malkoç, M. Nihat. "İlk Sözlük Çalışmaları Ve Türkçenin Dört Büyük Sözlüğü Üzerine Düşünceler…". Değirmen, 28. s. 105. ISSN 1307-3087. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Dil Kurumu</span> Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla oluşturulmuş kamu kurumu

Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan kurumdur. Türkiye'nin başkenti Ankara'da yer alan kurum, Türk dili üzerine çalışmaların yapılıp yayımlandığı bir merkezdir. Türk Dil Kurumu 1955'ten başlayarak çeşitli dallarda ödüller verdi. Ödüller her yıl 26 Eylül Dil Bayramı'nda Ankara'da yapılan törenle sahiplerine verilirdi. Ödül verilen dallar farklı yönetmeliklere göre zaman zaman değişirdi. 1983'te Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesine alındıktan sonra Türk Dil Kurumu ödülleri kaldırıldı. Günümüzde "Türk Diline Hizmet Ödülleri"ni vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkçe</span> Türk halkının Oğuz Türkçesi dili

Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Masal</span> kurgusal bir hikaye içeren folklorik fantezi karakterler

Masal ya da erteği esas itibarıyla sözlü anonim halk edebiyatı ürünü, kahramanları arasında olağanüstü kişi veya yaratıkların bulunabildiği, anlatılan olayların tamamen gerçek dışı olduğu, yer ve zaman ögesinin ise daima belirsiz olduğu bir anlatı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

<span class="mw-page-title-main">Ali Püsküllüoğlu</span> Türk yazar, şair ve sözbilimci

Ali Püsküllüoğlu, Türk yazar, şair ve sözbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Misalli Büyük Türkçe Sözlük</span> İlhan Ayverdi tarafından hazırlanan sözlük

Asırlar Boyu Târihî Seyri İçinde Misâlli Büyük Türkçe Sözlük, 2005 yılı sonunda Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı tarafından yayımlanan, İlhan Ayverdi'nin hazırladığı üç ciltlik sözlük.

<span class="mw-page-title-main">D. Mehmet Doğan</span> Türk yazar ve gazeteci

D. Mehmet Doğan, Türk yazar ve gazeteci.

Ferit Devellioğlu (1906-1985), Türk dil bilgini, sözlük yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Türk dilleri</span> Çinin batısından, Sibirya ve Doğu Avrupaya dek uzanan bir alana yayılmış dil ailesi

Türk dilleri veya Türkî diller, Doğu Avrupa'dan Sibirya ve Çin'in batısına dek uzanan bir alana yayılmış ve içerisinde 35 yaşayan dil barındıran dil ailesi. Toplamda yaklaşık 180 ile 200 milyon kişi tarafından konuşulan Türk dillerinin en çok konuşulan lehçesi Türkçe olup tüm Türk dili konuşurlarının %40'ı bu dili konuşmaktadır. Bu dili Azerice, Özbekçe, Uygurca, Kazakça, Türkmence ve Tatarca takip etmektedir.

Sünbülzade Vehbî, 18. yüzyılın dîvan şairlerindendir. Asıl adı Mehmet olup, Maraş'ta 'Sünbülzadeler' olarak anılan ailenin bireylerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Fuat Sezgin</span> Türk bilim tarihçisi, yazar ve akademisyen

Fuat Sezgin, Türk akademisyen. İslam tarihi, bilim ve teknoloji tarihi alanında çalışmalarıyla tanınmaktadır.

Mehmet Rauf, Türk hikâyeci ve romancı. Mehmet Rauf'un dışında, Rauf Vicdani, Besim Rauf, Cemil Jüpon, Ali Necdet, Mehmet Nafiz imzalarını da kullandı.

<i>Ötüken Türkçe Sözlük</i>

Ötüken Türkçe Sözlük, emekli öğretmen ve araştırmacı yazar Yaşar Çağbayır tarafından kaleme alınmış bir sözlüktür.

Yaşar Çağbayır, Türk yazar, araştırmacı, emekli Türk Dili ve Edebiyatı ve Türkçe öğretmeni.

Özcan Başkan (Prof. Dr.) Türk akademisyen, dilbilimci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlıca</span> Osmanlı İmparatorluğunda kullanılan dil

Osmanlıca veya Osmanlı Türkçesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk anayasası olan 1876 tarihli Kânûn-ı Esâsî'de geçtiği hâliyle Türkçe, 13 ile 20. yüzyıllar arasında Anadolu'da ve Osmanlı Devleti'nin yayıldığı bütün ülkelerde kullanılmış olan, Arapça ve Farsçanın etkisi altında kalan Türk dili. Alfabe olarak çoğunlukla Arap alfabesinin Farsça ve Türkçe için uyarlanmış bir biçimi kullanılmıştır. Halk arasında bazen bu dil dönemi için "Eski Türkçe" de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jagiellon Üniversitesi</span>

Jagiellon Üniversitesi, Polonya'nın güneyinde yer alan Kraków kentinde bulunan üniversitedir. 1364 yılında Polonya kralı III. Kazimierz tarafından kurulan üniversite, kuruluş tarihi itibarıyla Polonya'nın en eski, Orta Avrupa'nınsa en eski ikinci yükseköğretim kurumu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi</span> Edebiyat fakültesi

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi veya kısaca HÜEF; Hacettepe Üniversitesi'ne bağlı olarak eğitim veren 16 fakülteden bir tanesidir. Beytepe Kampüsü'nde, birkaç bloktan oluşan büyük bir binada konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ferhat Atik</span> Kıbrıslı Türk yazar, senarist ve yönetmen

Ferhat Atik birçok kitap, roman, kısa film, belgesel ve uzun metraj sinema filmi olan bir Türk yazar, senarist ve yönetmendir. Yazar, occupy filmmakers, occupy writers ve insan hakları aktivistidir. Ekonomi, edebiyat ve sinema alanlarında doktora seviyesinde eğitimler almıştır. Çok sayıda gazete, dergi ve uluslararası yazım grubunda makaleleri ve araştırmaları yayımlanmıştır. Romanlarında Flaubert Ekolü temsilcilerinden olan yazarın "Kendi Divanında Bir Psikanalist" kitabı 2019 yılında İngiltere'nin en iyi kitabı seçilmiş ayrıca Yazar, "21 Yüzyıl İnsanlık Formu" Başkanı'dır. Ferhat Atik ödüllü bir yazar ve yönetmen olup, 34 ayrı ülkeden 100'e yakın ödülü, tasavvuf terapi ile gördüğü 30 bine yakın danışanı ve öğrencileri bulunmaktadır. Ayrıca Cumhurbaşkanlığı tarafından da onur belgesi ile ödüllendirilmiş olup, Girne Amerikan Üniversitesi Üniversitesi öğretim görevlisidir. Ferhat Atik Tasavvuf Akademi'nin kurucusu olup yirmi aşkın kitabı 11 filmi ve bu iki alanda aldığı uluslararası ödülü ile, tasavvuf üzerine uzun yıllardır eğitimler vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Kitap</span> 1999 yılında etkinlik göstermeye başlayan yayıncılık şirketi

Doğan Kitap, 1999 yılında faaliyet göstermeye başlayan yayıncılık şirketi. Aralık 2007'de gerçekleşen satın alma ile Doğan Medya Grubu'nun ilk yabancı ortaklı şirketi olan Doğan Egmont bünyesine katılmıştır ve Doğan Novus, CEOplus, Dex ve Doğan Egmont markalarıyla aynı çatı altında faaliyetlerini sürdürmektedir.