İçeriğe atla

Dizgin

Dizgin, binek hayvanlarını kontrol etmek için binicinin tuttuğu ip veya kayış. Hayvanı önden çekmek için kullanılan ipe ise yular denir.

Kontrol ipi (yular ya da dizginler) atın başlığını, gem yoksa çene altından, gem varsa gemin çene ve dile baskısını kontrol eden mekanizmasının iki yanından çeker.

Kullanımı

Kontrol, insanın kol gücünün hayvanın burnu yönlendiren boyun kaslarına galip gelmesi ve itaatsizlik durumunda hassas burun, ağız ve çene bölgesine yapılan basıncın acı vermesiyle sağlanır.

En basit hayvan baş bağı, ilmek-içinden-ilmek ya da sabit bir halka içinden ilmektir. İlmek kısmı sıkışırsa çekilmezken bile hayvanın canını yakabilir. İlmek kısmı gevşerse hayvan kontrolden çıkabilir.

İpten 7 düğümlü at başlığı, en alttaki 3 halkalı dizgin düğümü¨, en üstteki Sancak bağı, diğerlerinin hepsi Gerçek aşık düğümü

Daha karmaşık bir yöntemle tek ipte hayvan baş bağı 3 halkalı dizgin düğümü kullanarak yapılır.[1]

Bir sonraki aşama, burnu çevreleyen kısmın (burunsallık) bükük ağaçtan ya da deriden yapılıp iplerle ya da kayışlarla kulak arkası, ense ve boyuna asılmasıyla yapılandır. Hayvanın yüzüne güzel yerleşen ve ağırca kalın bir yün dizgin ipiyle birlikte kullanılan bir burunsallık, iyi terbiyelenmiş bir hayvana hem binicinin sinyallerini hafif hareketlere rağmen hassas olarak verir hem de daha az acı verir.

Bir sonraki aşamada atlarda ahır yuları ile binek başlığı, at başlığının iki ayrı amaçlı çeşitleri olarak ortaya çıkarlar. Binek başlığının ağız içinde ağızlık demiri olur. Ağızlık demirinin parçaları gem ve kantarma, hem binicinin kontrol sinyallerini atın çok daha hassas dokunuşlarla anlayabilmesini sağlar hem de itaatsizlikte dizginleri çekince atın dudak, çene, damak ve en yakın dişlerine çok büyük acı ve bazen de zarar verir. Atın huyuna ve binicinin kontrol gereksinimine bağlı olarak çeşitli Ağızlık demiri türleri vardır.

Bölümleri

Kullanım maksatlarına göre birçok çeşidi bulunan at binek başlığın ana parçaları, tepe kayışı, yanak kayışı, burunsallık, çene altı kayışı, alınsallık, boğaz altı kayışı, dizgin, ağızlık demiri (Gem, kantarma vb.) ve yanak lastikleridir.

Bir de çene altına püskül asılabilir; sineklerden korur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ http://userpages.chorus.net/dldanie2/halter/halter.html 9 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. How to make a rope halter by

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır</span> Kuzeydoğu Afrikada varolmuş bir antik medeniyet

Antik Mısır, Antik Çağ'daki medeniyetlerden biridir. Kuzeydoğu Afrika'da Nil Nehri'nin denize ulaştığı yarısı çevresinde yayılmış antik bir uygarlıktır. Uygarlığın yayıldığı bölge, bugünkü Mısır toprakları içinde yer almaktadır. MÖ 3.050 yılları civarında kuruluşundan önce, "Aşağı Mısır" ve "Yukarı Mısır" olarak ikiye ayrılmaktaydı. Uygarlık, MÖ 3.150 yılında ilk firavunun yönetimi altında Aşağı Mısır ve Yukarı Mısır'ı politik olarak birleştirdi. Bu politik birlik, izleyen 3 bin yıl boyunca sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Bisiklet</span> pedal çevirerek kas gücü ile çalışan kara aracı

Bisiklet ya da popüler olmayan eski adıyla velespit, motorsuz veya elektrik motorlu, iki veya üç tekerlekli, pedallı, insan gücü ile ilerleyen bir ulaşım aracıdır. 19. yüzyıl sonlarında bisiklet anlamında Arapça derrâce sözcüğünün kullanıldığı da belirtilmektedir. Halk dilinde bisiklet anlamında demirat, teker, yelatı gibi sözcüklerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bisikletin eş anlamlısı olarak ise çiftteker ve çalınga sözcükleri bulunmaktadır. Ulaşım ve eğlencenin yanı sıra bisiklet sporunda da kullanılır. BMX, Dağ bisikleti, şehir (hibrit) bisikleti, tandem, tur bisikleti, yol bisikleti gibi türleri vardır. Vitesli ve vitessiz türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lapseki</span> Çanakkalede bir ilçe

Lapseki, Çanakkale ilinin Anadolu yakasındaki bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fil</span> hortumlu bir memeli hayvan

Fil, hortumlular takımının filgiller (Elephantidae) familyasını oluşturan memeli bir hayvandır. Geleneksel olarak Asya fili ve Afrika fili olmak üzere iki türü tanınır; ancak bazı kanıtlara dayanarak Afrika savan fili ile Afrika orman filinin de iki ayrı tür olduğu öne sürülür. Filler, Sahra altı Afrika ile Güney ve Güneydoğu Asya'da bulunur. İçinde mamutlar ve mastodonlar gibi soyu tükenmiş türleri de barındıran hortumlular takımından günümüzde soyunu sürdüren bir tek filler kalmıştır. Karada yaşayan en büyük hayvan olan Afrika filinin erkeği 4 m boya ve 7.000 kg ağırlığa ulaşabilir. Fillerin dikkat çekici ve ayırt edici özellikleri arasında, nesneleri yakalamak gibi çeşitli amaçlar için kullanılan uzun hortumları başta gelir. Uzun ve sivri olan kesici dişlerini nesneleri taşımak, yeri kazmak için kullanırlar. Fildişinin kaynağı olan bu kesici dişler aynı zamanda dövüşürken silah olarak da kullanılır. Filin büyük ve geniş kulakları vücut ısısını kontrol etmeye yarar. Afrika fillerinin kulakları daha büyük olur ve sırtları içbükeydir. Asya fillerinin ise kulakları daha küçük olur ve sırtları dışbükey ya da düzdür.

<span class="mw-page-title-main">Binicilik</span> Atların spor veya iş için kullanımı

Binicilik, kısaca ata binme becerisidir. Binicilik; atı kullanma sanatı olup atı tam yerinde, sakin, zamanında, güven içinde ve olabildiğince işe uygun kuvvet sarf ettirerek kullanma becerisidir. Biniciliğin tarihi çok eski zamanlara kadar uzanır.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<span class="mw-page-title-main">Adalar</span> İstanbulun ilçesi ve Marmara Denizinde takımada

Adalar, Prens Adaları, İstanbul Adaları ya da Kızıl Adalar, İstanbul'un Anadolu Yakası'nın güney kıyılarının açıklarında, Marmara Denizi'nin kuzeydoğu kesiminde yer alan, ilin en az nüfuslu ilçesi ve takımadadır.

Yağcıbedir halıları, özellikle Balıkesir'in Sındırgı ve Bigadiç köylerinde, Yörükler tarafından dokunan ve önemli kültürel değere sahip motifleri olan bir halı türüdür.

Kars Müzesi 1959 yılında kurulmuştur ancak bugünkü hizmet binasına 1980 yılında taşınmıştır. Bu müze Kars'ın en büyük müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Londra Yangını</span> Londra Yangını

Büyük Londra Yangını, 2 Eylül 1666 Pazar günü Londra'nın orta kesimlerinde başlayarak 5 Eylül Çarşamba gününe kadar kenti etkisi altına alan, kentin tarihindeki en büyük yangın felaketidir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi</span> küçük, evcil ve memeli bir hayvan

Evcil kedi, küçük, genelde kıllı, evcilleştirilmiş, etobur memeli. Genelde ev hayvanı olarak beslenenlere ev kedisi, ya da diğer kedigillerden ve küçük kedilerden ayırmak gerekmiyorsa kısaca kedi denir. İnsanlar kedilerin arkadaşlığına ve böcek gibi ev zararlılarını avlayabilme yeteneğine önem vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Charles</span> İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı

I. Charles, 27 Mart 1625'ten 30 Ocak 1649'da idam edilmesine kadar İskoçya Krallığı ve İngiltere ile İrlanda Krallıkları kralı.

<span class="mw-page-title-main">Düğüm</span> bir parça ip, ip veya benzeri bir şey bağlayarak yapılan bir tutturma

Düğüm; ip vb. doğrusal cisimleri, birbirine tutturmak için kullanılan yöntemdir. Düğüm, bir veya birden fazla ipten, dokumalardan, sicim ve kayışlardan, zincirlerden, hatta birbirine bağlanmış hatlardan meydana gelen dokumalardan meydana gelebilir. Düğümler, bağlama yöntemleri, kullanımları, hikâyeleri, kökenleri ve düğüm teorisinin matematiksel gözlemleri nedeniyle ilginç nesneler olarak tanınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Eyer</span>

Eyer, binek hayvanlarının sırtına kolan ile tutturulan, binek hayvanına binebilmek ve üzerinde oturabilmek ya da yük taşıyabilmek için kullanılan bir yapıdır. Bununla birlikte, at, öküz, deve ve diğer hayvanlar için özel eyerler oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya bağı</span>

Sibirya bağı, gergin ipi, gerginliğine zarar vermeden, çevrelediği gerilme noktasına bağlamaya yarar.

<span class="mw-page-title-main">3 halkalı dizgin düğümü</span> düğüm

3 halkalı dizgin düğümü ucunda bir ve alt yanında iki -toplam üç- sabit halkası olan saç örgüsü ya da sepet örgüsü görünüşlü, altdan dört ip giren, üstten dört ip çıkan, gerilimleri dikey yönde dengeli aktaran bir düğümdür.

<span class="mw-page-title-main">Koşum</span>

Koşum, bir hayvanı çekeceği araca bağlamak için vücudunun çeşitli bölgelerine sarılan kayış takımı. Sözcük, köpek gibi diğer hayvanlara takılan benzer takımlar için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yular</span> Çiftlik hayvanlarını yönlendirmek veya bağlamak için kullanılan başlık

Yular, evcil büyükbaş hayvanların yedekte yürütülmesini, istenilen yöne döndürülmesini, bir yerde bağlı durmasını sağlamak için kullanılan, hayvanın başına bağlı ip ya da iplerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sürtünme düğümleri</span> Vikimedya liste maddesi

Sürtünme düğümleri, kendinden daha kalın bir ip üzerine üçten fazla sarmal ile bağlanıp sıkıştırıldığında ince ipin uçlarından tutulup çekilince kalın ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutan düğümler bu kategoriyi oluştururlar. Bu kategorideki düğümler sarmallarından tutularak ya da kalın ip boyu iteleyerek kolayca hareket ettirilebilirler ama uçlarından çekildiğinde harekete direnirler.

<span class="mw-page-title-main">Maykop kültürü</span> Batı Kafkasyaya hakim olmuş arkeolojik kültür

Maykop kültürü, Tunç Çağı'nda Batı Kafkasya bölgesinde hakim olmuş başlıca arkeolojik kültürlerinden biriydi.