İçeriğe atla

Diyet

Kontrol Edilmiş
Magnezyum besin kaynakları.Magnezyum kemik güçlenmesi için yapılan diyetlerden biridir.

Diyet, temelde bir insan ya da başka bir organizma tarafından tüketilen veya tüketilmeyen yiyeceklerin toplamıdır. Diyet çevreleri bir toplumsal tavır olarak bazı yiyecekleri yiyip yememeyi seçmekle oluşan gruplaşmalardır.

Belirli besinleri ağırlıklı yeme düzenine diyet adı verilebilmektedir (su diyeti, muz diyeti vs..). Bazı durumlarda da belirli yiyecekleri beslenmeden çıkarmak gerekebilir. Bunlar da diyet veya rejim olarak adlandırılabilmektedir. Örneğin, tuzsuz, yağsız, glutensiz rejim.

Sebepleri

Belli bir diyeti uygulamak, zaruriyet, gelenekler, din, ideoloji, sağlık kaygıları, bağımlılık ve hastalık gibi birçok sebepten olabilir; hatta diyetler birer moda haline gelebilir.[1]

Belli başlı diyet çeşitleri

Besin Çeşidi EtoburlukKetojenik beslenme Hepçil beslenme Balıkcıl beslenmeVejetar beslenme Vegan beslenmeÇiğ beslenmeİslamî helalHinduYahudi KoşerPaleolitik diyetMeyvecil beslenme
Meyve ve BöğürtlenHayırHayırEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvet
yeşillikHayırBelkiEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvet
SebzeHayırHayırEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetHayır
FasulyeHayırHayırEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetHayırHayır
KökHayırHayırEvetEvetEvetEvetHayırEvetEvetEvetEvetHayır
TahılHayırHayırEvetEvetEvetEvetHayırEvetEvetEvetHayırHayır
Kuş eti EvetEvetEvetHayırHayırHayırHayırEvetEvetEvetEvetHayır
BalıkEvetEvetEvetEvetHayırHayırHayırEvetEvetEvetEvetHayır
kabuklu deniz ürünleri EvetEvetEvetEvetHayırHayırHayırEvetEvetHayırEvetHayır
Sığır Eti EvetEvetEvetHayırHayırHayırHayırEvetHayırEvetEvetHayır
Domuz etiEvetEvetEvetHayırHayırHayırHayırHayırHayırHayırEvetHayır
AtEvetEvetEvetHayırHayırHayırHayırBelkiBelkiHayırEvetHayır
YumurtaEvetEvetEvetEvetBelkiHayırHayırEvetEvetEvetEvetHayır
Süt mamulleri HayırBelkiEvetEvetBelkiHayırHayırEvetEvetEvetHayırHayır
Yağlı çekirdekler HayırBelkiEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvetEvet
AlkolHayırBelkiEvetEvetEvetEvetHayırHayırEvetEvetHayırHayır
Mantar BelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelki
BöcekBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelki
Yosun BelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelki
Liken BelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelkiBelki
Besin Çeşidi EtoburlukKetojenik beslenme Hepçil beslenme Balıkcıl beslenmeVejetar beslenme Vegan beslenmeÇiğ beslenmeİslamî helalHinduYahudi KoşerPaleolitik diyetMeyvecil beslenme

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ http://www.npr.org/sections/thesalt/2017/01/04/508223838/a-plant-based-atkins-diet-it-works-says-new-ranking-of-top-weight-loss-plans 5 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. A Plant-Friendly Atkins Diet Gets High Marks On List Of 2017's Best Diets; 2017 yılına girerken 38 bilinen diyetten hangilerinin hangilerinden ne kadar üstün olduğunu irdeleyen yıllık liste.

İlgili Araştırma Makaleleri

Çölyak hastalığı ; bağırsaklardaki besin emilimini sağlayan villus denilen yapıların bozulmasına sebep olan ve dolayısıyla da yiyeceklerdeki besinin emilmesini engelleyen ve ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir sindirim sistemi hastalığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karbonhidrat</span> sadece karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan organik bileşik

Karbonhidrat, karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarından oluşan, genellikle hidrojen-oksijen atomu oranı (suda) 2:1 olan bir biyomoleküldür ve dolayısıyla ampirik (deneysel) formülü Cm(H2O)n şeklindedir. m, n'den farklı da olabilir olmaya da bilir. Ancak, tüm karbonhidratlar bu kesin stokiyometrik tanıma uymaz (örneğin üronik asitler, fukoz gibi deoksi şekerler) ve bu tanıma uyan tüm kimyasallar otomatik olarak karbonhidratlar (örneğin formaldehit ve asetik asit) olarak sınıflandırılmaz.

<span class="mw-page-title-main">Vejetaryenlik</span> Et içeren gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Vejetaryenlik ya da etyemezlik, çeşitli nedenlerle et, balık, deniz ürünleri, kümes hayvanları, çift toynaklılar tüketmemeye denir. Ayrıca, hayvan kesiminin tüm yan ürünlerini yemekten kaçınmayı da içerebilir. Et tüketmemenin yanında ayrıca hayvanların ürettiği yumurta, süt, bal vb. ürünleri de yemeyenlere ise veganlar denir. Vejetaryenlik ve veganlığın farkı; vejetaryenlikte bal ve kimine göre süt ile yumurta tüketilirken; veganlar, hiçbir hayvansal ürünü kullanmamaktadırlar. Bunlara istisnâ olarak süt ve süt ürünlerini kullanan lakto-ovo vejetaryenler, ilâveten yumurta yiyip süt ürünlerini tüketmeyen ovo vejetaryenler, diyet süt ürünlerini tüketen, ancak yumurtaları tüketmeyen lakto vejetaryenler vardır.

Zayıflama, hastalık, besin eksikliği veya rejimle şişmanlığın yavaş yavaş azalması.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

Trofoloji, yiyeceklerin birbirleriyle etkileşimini inceleyen bilim dalı. Yiyecek kombinasyonlarının önemi ilk olarak Amerikalı doktor William Howard Hay, MD (1866-1940) tarafından öne sürülmüştü. Daha sonra Hay'in yine bir Amerikalı doktor olan Herbert M. Shelton'un 1940'ta yayınlanan "Food Combining Made Easy" adlı kitabında yiyecekler kategorilere ayrılmıştır. Buna göre belirli yiyeceklerin birlikte yenilmesi yiyeceklerin yeterince sindirilmemesine, midede asit oluşumuna vs. neden olmaktadır. Yiyecek kombinasyonu fikrini popüler kitaplarıyla yaygınlaştıran ve aynı zamanda trofoloji terimini ilk kullanan kişi Daniel Reid ve kendi adıyla anılan rejimin mucidi Fransız yazar Michel Montignac'tır.

<span class="mw-page-title-main">Çiğ et diyeti</span>

Çiğ et diyeti evcil köpek ve kedileri pişmemiş et, yenilebilir kemik ve organlarla beslemeyi esas alan bir diyet çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Atkins diyeti</span>

Atkins diyeti bir düşük karbonhidrat diyetidir. Amerikalı kardiyolog ve Dr. Robert Atkins tarafından yaratılmıştır. 1972'de yayınlandığından beri dünya çapında popüler olan diyetlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır şurubu</span> Yiyecek Şurubu

Mısır şurubu yiyecek şurubu'dur. Mısır nişastasından elde edilir ve temelde glükozdan müteşekkildir. Yiyeceklerde dokuyu yumuşatmak, hacim kazandırmak, şekerin kristalleşmesini önlemek ve aromayı artırmak için kullanılır. Yüksek fruktoz mısır şurubundan farklıdır. Yüksek fruktoz mısır şurubu, daha yüksek düzeyde fruktoz içeren bir tatlandırıcı olmasıyla ayrılır. Aynı zamanda genel bir terim olarak glükoz şurubu adı da kullanılır çünkü glükoz şurubu çoğunlukla mısır nişastasından elde edilir. Teknik olarak glükoz şurubu buğday, pirinç ve patates gibi kaynaklardan da elde edilebilen tüm sıvı nişastalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Paleolitik diyet</span>

Paleolitik diyet, modern yiyecekler dahilinde olmak üzere Paleolitik çağında yaşayan insanların yediği yabani bitkiler ve hayvanlar ile beslenmekten oluşur. Diyetin en önemli unsurlardan bir tanesi Paleolitik zamanında bulunmayan yiyeceklerden uzak durmaktır. Örneğin, işlenmiş hayvansal gıdalar, buğday ürünleri, baklagiller, rafine yağlar ve rafine şeker bunlardan bazılarıdır. Paleolitik diyeti 2010 yılından sonra, 21. yüzyılın moda diyeti haline gelmiştir. Ancak, her yeni çıkan diyet gibi Paleolitik diyeti de eleştiren diyetisyenler ve doktorlar var.

<span class="mw-page-title-main">Coca-Cola Light Plus</span>

Coca-Cola Light Plus,, The Coca-Cola Company tarafından sunulan vitaminler ve minerallerle takviye edilen Diyet Coca-Cola çeşitidir. ürün aspartam ve asesülfam potasyum karışımı ile tatlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pepsi Light</span>

Pepsi Light veya Diet Pepsi, PepsiCo şirketine ait Pepsi varyasyonları ve Pepsi markalarından biridir. 1964 yılında Pepsi'nin şekersiz bir çeşidi olarak tanıtılan kalorisiz gazlı bir kola meşrubatıdır. 1963 yılında Patio Diet Cola adı altında pazarlanan ilk test, ertesi yıl ABD'de ulusal ölçekte dağıtılan ilk diyet kola haline gelen Diet Pepsi olarak yeniden markalandı. 1960'larda ve 1970'lerde rekabeti The Coca-Cola Company tarafından üretilen Tab ve Royal Crown tarafından üretilen Diet Rite soda'dan oluşuyordu. Coca-Cola Light daha sonra diyet kola pazarına giriş oldu; 1982'de üretime girdikten kısa bir süre sonra Diet Pepsi'nin birincil rekabet eden diyet kola oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ketojenik diyet</span>

Ketojenik diyet veya düşük karbonhidrat, yeterli protein, yüksek yağ diyeti ya da kısaca düşük karbonhidratlı diyet, daha Türkçe ve basitleştirilmiş haliyle şekersiz, nişastasız diyet, vücudun glukoz yerine keton üretip yakmasını sağlamak için günlük kalori ihtiyacının mümkün olduğu kadar azını şeker ve karbonhidratlardan, büyük çoğunluğunun ise yağlarla karşılanmasını hedefleyen diyet. Diyette protein tüketimi, proteinler de karbonhidratlar gibi glukoza dönüştürülebildiğinden ötürü yeterli varsayılan bir miktarla sınırlandırılır.

Çiğ beslenme veya çiğ gıda diyeti, yalnızca veya çoğunlukla pişmemiş ve işlenmemiş yiyecekleri yemeyi kapsayan bir diyet uygulamasıdır. Felsefeye veya yaşam tarzına ve istenen sonuçlara bağlı olarak, çiğ gıda diyetleri bir dizi meyve, sebze, fındık, tohum, yumurta, balık, et ve süt ürünlerini içerebilir. Diyet ayrıca çeşitli filizlenmiş tohum, peynir ve yoğurt, kefir, kombuça veya lahana turşusunu da kapsayan fermente edilmiş yiyecekler gibi basit işlenmiş yiyecekleri içerebilir, fakat genellikle pastörize edilmiş, homojenize edilmiş veya sentetik böcek ilaçları, gübreler, çözücüler ve gıda katkı maddeleri kullanılarak üretilmiş gıdaları içermez

Michel Montignac Fransız diyet geliştiricisi ve yazar

<i>Forks Over Knives</i>

Forks Over Knives, çeşitli kronik hastalıkları önlemenin veya tersine çevirmenin bir yolu olarak düşük yağlı beslenme, tam yiyecek ve vegan beslenmeyi savunan çıkar grubu kaynaklı 2011 ABD yapımı belgesel filmi. Film, rafine şekerler, beyazlatılmış unlar ve yağlar dahil aşırı rafine edilmiş ve işlenmiş gıdalardan kaçınmayı ve bunun yerine tam tahıllar, baklagiller, yumrulu yiyecekler, sebzeler ve meyveler yemeyi öneriyor.

Diyet içecekler veya hafif içecekler, şekersiz, az kalorili veya hiç kalori içermeyen gazlı içeceklerin yapay olarak tatlandırılmış versiyonlarıdır. Genellikle sağlık bilincine sahip kişilere, şeker hastalarına, sporculara ve kilo vermek, fiziksel zindeliğini geliştirmek veya şeker alımını azaltmak isteyen diğer kişilere yönelik olarak pazarlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sezgisel yeme</span>

Sezgisel yeme, vücudun açlık ve tatmin olmaya dair ipuçlarına verdiği tepkiye odaklanan bir yemek yeme yaklaşımıdır. Yaygın diyetler aksine bireyin "kilo kontrolü"ne odaklanması yerine yiyeceklerle pozitif bir ilişki geliştirmesini amaçlar. Sezgisel yeme, insanların diyet yapma, fiziksel sağlık, zihinsel ve sosyal olarak iyi olma hali hakkındaki görüşlerini değiştirerek tüm bunlara bütünsel bir yaklaşımla bakılabilmesini aşılamayı amaçlar. Bununla birlikte, yiyecekler, fiziksel aktivite ve bedene karşı olumlu bir tutum ve ilişki oluşturmaya yardımcı olur.

Akdeniz diyeti, Güney İspanya, Güney İtalya ve Girit'e özgü beslenme alışkanlıklarından ve geleneksel yemeklerden esinlenerek 1960'ların başında formüle edilen bir diyettir. Akdeniz ülkelerinin mutfaklarını kapsayan Akdeniz mutfağından ve kuzeybatı İspanya ve Portekiz'in Atlantik diyetinden farklıdır. Belirli bir zaman ve yerden esinlenmiş olsa da, “Akdeniz diyeti” daha sonra çok sayıda bilimsel çalışmanın sonuçlarına dayanarak rafine edilmiştir.

Antonia Trichopoulou Akdeniz diyetinin sağlık üzerindeki etkileri konusunda uzmanlaşmış bir beslenme epidemiyologudur. Kendisine "Akdeniz Diyetinin annesi" denildi. Trichopoulou, Atina Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden emekli profesör ve Yunan Sağlık Vakfı'nın başkanıdır. 900'den fazla bilimsel makale yayınlamıştır. Avrupa Beslenme Toplulukları Federasyonu'nun (FENS) başkanlığını yapmıştır. Katkılarından dolayı Aralık 2021'de Atina Akademisi'nin "Tıp Bilimleri: Epidemiyoloji ve Halk Sağlığı" Kürsüsüne asil üye seçildi. 2003 yılında Yunanistan Cumhurbaşkanı tarafından Altın Haç Nişanı ile ödüllendirildi.