İçeriğe atla

Diyastol

Erken ventriküler diyastol, atriyumdan (pembe ile gösterilen sol atriyumdan ve mavi ile gösterilen sağ atriyumdan) kanın ventriküllere kan dolmasına izin veren zayıf şekilde kasılan kanın doldurulmasıdır; Geç ventriküler diyastolde, iki atriyum kasılmaya başlar (atriyal sistol), ventriküllere ilave kan akışını zorlar.

Diyastol, (DIA) kalp odacıklarının kanla dolduğu kalp döngüsünün gevşeme aşamasıdır. Kontrast faz, kalp odacıklarının kasıldığı sistol aşamasıdır. Atriyal diyastol atriyumların gevşemesidir ve ventriküler diyastol ventriküllerin gevşemesidir.

Terim, Yunanca "genişleme" anlamına gelen Grekçeδιαστολή (diastolē), kelimesinden gelir;,[1] Grekçeδιά (diá, "ayrı") + Grekçeστέλλειν (stéllein, "göndermek") birleşiminden oluşur.

Diyastol esnasında ikinci kalp sesi duyulur.

Kalp döngüsündeki rol

Diyastol sırasındaki çeşitli olayları gösteren bir Wiggers diyagramı. Erken ventriküler diyastol sırasında ("İzovolümetrik gevşeme" işaretli dikey çubuğa bakınız) her ventriküldeki basınç (açık mavi iz), sistol sırasında ulaşılan dalga yüksekliğinden hızla düşmeye başlar. Ventrikül basınçları atriyal odacıklardaki basıncın altına düştüğünde, atriyoventriküler (mitral ve triküspit) kapaklar açılır ve atriyumlardaki kan hacminin (kırmızı iz) ventriküllere akmasına neden olur. Geç ventriküler diyastolde, iki atriyal odacık kasılmaya başlar (atriyal sistol), her iki atriyumdaki kan basıncının artmasına ve ventriküllere ilave kan hacminin zorlanmasına neden olur. Atriyal sistolün bu başlangıcı, atriyal vuruş olarak bilinir; elektrokardiyogram izinde (koyu mavi) P dalgasının hemen üzerindeki "Ventriküler hacim" izine (kırmızı) bakınız.

Tipik bir kalp atış hızı dakikada 75 atıştır (bpm), bu ise kalp döngüsünün kalp atışının bir saniyeden daha kısa sürmesi demektir.

Döngü, ventriküler sistolde (kasılma)-0,3 saniye iki ventrikülden tüm vücut sistemlerine kan pompalanarak; ve 0,5 saniye diyastolde (genişleme), kalbin dört odasını yeniden doldurarak, toplam 0,8 saniyede tamamlanır.[2]

Erken ventriküler diyastol

Erken ventriküler diyastol sırasında, iki ventriküldeki basınç, sistol sırasında ulaşılan zirveden düşmeye başlar. Sol ventriküldeki basınç sol atriyumdaki basıncın altına düştüğünde, iki odacık arasındaki negatif basınç farkı (emme) nedeniyle mitral kapak açılır. Açık mitral kapak, atriyumdaki kanın (atriyal diyastol sırasında biriken) ventriküle akmasını sağlar (üstteki grafiğe bakınız). Benzer şekilde, aynı olay triküspit kapak aracılığıyla sağ ventrikül ve sağ atriyumda eş zamanlı olarak gerçekleşir.

Ventriküler dolum akışı (veya atriyumlardan ventriküllere akış), ventriküler emmenin neden olduğu bir erken (E) diyastolik bileşene ve daha sonra atriyal sistol (A) tarafından oluşturulan geç bir diyastolik bileşene sahiptir. E/A oranı, azalması olası diyastolik fonksiyon bozukluğunu gösterdiğinden tanısal bir ölçü olarak kullanılır, ancak bu tek başına değil, diğer klinik özelliklerle birlikte kullanılmalıdır.[3][4]

Geç ventriküler diyastol

Erken diyastol, atriyal ve ventriküler odacıklar arasındaki emme mekanizmasıdır.[5] Daha sonra geç ventriküler diyastolde, iki atriyal odacık kasılır (atriyal sistol), her iki atriyumdaki kan basıncının artmasına neden olur ve ventriküllere ilave kan akışını zorlar. Atriyal sistolün bu başlangıcına atriyal vuruş denir; Wiggers diyagramına bakınız. Aktif emme periyodunda toplanan kan hacminin yaklaşık yüzde 80'i ventriküllere aktığından, atriyal vuruş (kardiyak döngü sırasında) daha büyük miktarda akış sağlamaz.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Diastole 17 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Merriam-Webster Online Dictionary. 24 August 2008.
  2. ^ Widmaier, Eric P. (2014). Vander's Human Physiology: The Mechanisms of Body Function, 13/e. McGraw Hill Education. s. 378. 
  3. ^ Mohamed, A. L.; Yong, J; Masiyati, J; Lim, L; Tee, S. C. (2004). "The prevalence of diastolic dysfunction in patients with hypertension referred for echocardiographic assessment of left ventricular function". The Malaysian Journal of Medical Sciences. 11 (1). ss. 66-74. PMC 3438153 $2. PMID 22977362. 
  4. ^ Mitter, Sumeet; Shah, Sanjiv; Thomas, James (2017). "A Test in Context: E/A and E/e′ to Assess Diastolic Dysfunction and LV Filling Pressure". Journal of the American College of Cardiology. 69 (11). ss. 1451-1464. doi:10.1016/j.jacc.2016.12.037. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  5. ^ Sabbah, H. N.; Stein, P. D. (1981). "Pressure-diameter relations during early diastole in dogs. The role of suction in Diastole remains in doubt as it may not be a passive phase as historically understood. This topic was first discussed by Dr. Arthur Guyton (1919-2003) in his series of textbooks of physiology. Incompatibility with the concept of passive left ventricular filling". Circulation Research. 48 (3). ss. 357-365. doi:10.1161/01.RES.48.3.357. PMID 7460209. 
  6. ^ Williams, Gareth (2000). Advanced Biology for You. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kardiyoloji</span> Kalp ve dolaşım sistemi hastalıklarını inceleyen bilim dalı

Kardiyoloji, kalp ve dolaşım sistemi hastalıklarını inceleyen bilim dalıdır. Bu alan, konjenital kalp kusurları, koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, kalp kapak hastalığı ve elektrofizyoloji'nin tıbbi teşhis ve tedavisini içerir. Tıbbın bu alanında uzmanlaşmış doktorlara dahiliye'nin bir uzmanlık alanı olan kardiyolog denir.

<span class="mw-page-title-main">Kalp</span> vücuttaki kanın dolaşmasını sağlayan kendiliğinden kasılma özelliğine sahip organ

Kalp ya da yürek, pek çok hayvanda bulunan kaslı bir organdır. Bu organ dolaşım sisteminin kan damarları yoluyla kan pompalar. Pompalanan kan besin ve oksijeni vücudun gerekli yerlerine taşırken, karbondioksit gibi metabolik atıkları da akciğerlere taşır. İnsanlarda kalp yaklaşık olarak kapalı bir yumruk boyutundadır ve akciğerler arasında, göğüsün orta bölmesinin içindedir. Temel görevi kanı vücuda pompalamak olan kalp, metabolizma eylemleri sonucunda oluşan artık ürünlerin vücuttan uzaklaştırılması, vücut ısısının düzenlenmesi, asit-baz dengesinin korunması, hormonlar ve enzimlerin vücudun gerekli bölgelerine taşınması gibi görevleri yapar. Kalp, dolaşım sistemi içerisinde motor görevi yapar. Kalp insanda dakikada 60-80 atım arasında değişen bir hızla dakikada 5-35 litre arası, günlük ise 9.000 litre kanı vücuda pompalar. Günde yaklaşık 100 bin, yılda 40 milyon, tüm insan hayatı boyunca yaklaşık 2,5 milyar kere, hiç durmadan yaklaşık 8 bin ton kanı vücuda pompalar. Yetişkin bir kadında ortalama ağırlığı 200-280 gram, yetişkin bir erkekte ise 250-390 gram ağırlığındadır. Her kişinin, kalbinin yaklaşık kendi yumruğu büyüklüğünde olduğu sanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dolaşım sistemi</span> hayvanlarda kan dolaşımını sağlayan organ sistemi

Dolaşım sistemi veya kardiyovasküler sistem maddelerin vücuttaki dolaşımını sağlayan organ sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Pulmoner yüksek tansiyon</span> tıbbi durum

Pulmoner hipertansiyon (PH), prognozu son derece kötü olan, sebebi anlaşılamamış ve çaresi henüz olmayan, ancak hastaların yaşam kalitesini arttıran ve ömrünü uzatan tedavilerinin olduğu bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kalp yetmezliği</span> kalbin karıncıktaki kanı damarlara yeteri kadar gönderememesi sonucu oluşan rahatsızlık

Kalp yetmezliği, kalbin sağ, sol veya her iki karıncığının içindeki kanı, her vuruşunda damarlara yeterli miktarda gönderememesi sonucu oluşur.

Nabız, kanın sol karıncıktan büyük atardamarlara pompalanması esnasında, uç noktalardaki atardamarlarda oluşturduğu dalgalanmadır. Kalp atışının uçtaki atardamarlardan hissedilmesine nabız denir.

<span class="mw-page-title-main">Koroner dolaşım</span> kalp kasının kan damarlarında (miyokard) kan dolaşımı​

Koroner dolaşım, kalp kası'nı (miyokard) besleyen atardamarlardaki ve toplardamarlardaki kan dolaşımı'dır. Koroner arterler kalp kasına oksijenli kan sağlar. Toplardamarlar oksijeni alındıktan sonra kanı boşaltır. Vücudun geri kalanı ve özellikle de beyin, en ufak bir kesinti dışında sürekli olarak oksijenli kana ihtiyaç duyduğundan kalbin sürekli çalışması gereklidir. Dolayısıyla dolaşımı sadece kendi dokuları için değil tüm vücut için, hatta beynin bilinç düzeyi için de an be an büyük önem taşır.

<span class="mw-page-title-main">Hidrosefali</span> beyin ventriküllerinde ve boşluklarında normalin üzerinde BOS birikmesi

Hidrosefali, "beyinde su toplanması" olarak da bilinen, beyin ventriküllerinde ve boşluklarında normalin üzerinde BOS birikmesi durumudur. Bu durum kafatasının içindeki kafa boşluğunda basıncın artmasına ve kafanın artan ölçüde büyümesine, kasılmalara ve zihinsel engelli olma sonuçlarına yol açabilir. Bu terim hidro (su) ve sefali (kafa) terimlerinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kalp kası</span> kalp kasından oluşan kalp duvarının orta tabakası

Kalp kası omurgalılar'ın üç tip kas dokusundan biridir; diğer ikisi iskelet kası ve düz kas'tır. Kalp duvarı'nın ana dokusunu oluşturan istemsiz, çizgili bir kas'tır. Kalp kası (miyokard), kalp duvarının dış tabakası (perikard) ile iç tabaka (endokardiyum) arasında, koroner dolaşım yoluyla kanın sağlandığı kalın orta tabakayı oluşturur. Interkalatlı disklerle birleştirilen ve hücre dışı matrisi oluşturan kollajen lifleri ve diğer maddelerle kaplanan bireysel kalp kas hücrelerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kalp çarpıntısı</span> kalp atışı anormalliği

Palpitasyon kişinin kalp atışını hissetmesine yol açan bir kalp atışı anormalliğidir. Bu durumda kalp atışı çok hızlı, çok yavaş, düzensiz ya da normal olabilir. Ektopik atım sonucunda olabilir, ancak ektopik atımla karıştırılmamalıdır. Neredeyse herkes nadiren de olsa palpitasyon tecrübesi yaşar, ancak sıklıkla oluyorsa bir problemin işaretçisidir. Çoğunlukla sinirsel bir durumdur; kişinin ya kalp hastalığı korkusuyla ya da duygusal bozukluklar sonucu, kendi kalp etkinliğiyle aşırı ilgilenmesi sonucu ortaya çıkar.

Kalp kulakçığı veya atriyum, kalbin karıncıklarına kanın girdiği üst odacıktır. İnsan kalbinde iki atriyum vardır. Sol atriyum, pulmoner (akciğer) dolaşımdan, sağ atriyum ana toplardamardan kan alır. Kulakçıklar rahatken kanı içlerine alır (diyastol) ve daha sonra kanı karıncıklara taşımak için kasılırlar (sistol). Kapalı dolaşım sistemine sahip bütün hayvanlar en az bir atriyuma sahiptir. İnsanlarda iki adet atriya bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Korotkoff sesleri</span>

Korotkoff sesleri, tıbbi personelin manşet ve steteskop kullanarak tansiyon ölçtükleri zaman dinledikleri seslerdir. Bu sesler ismini, 1905 yılında Rus İmparatorluğu'nun St. Petersburg İmparatorluk Tıp Akademisi'nde doktorluk yapmış ve sesleri keşfetmiş Dr. Nikolai Korotkov'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Karıncık</span>

Kalp karıncığı veya ventrikül, atriyumdan alınan kanı vücuda ve akciğerlere doğru ileten, kalbin alt kısmında bulunan iki büyük odacıktan biridir. İnsanların da aralarında bulunduğu dört odacıklı kalbi olan canlıların dolaşım sistemlerinde iki ventrikül vardır. Sağ ventrikül kanı akciğerlere pompalayarak akciğer dolaşımına olanak sağlarken, sol ventrikül kanı vücut dolaşımı için aorta pompalar.

<span class="mw-page-title-main">Kalp döngüsü</span> kalbin kasılmasından gevşemesine kadar geçen süre

Kalp döngüsü, kalbin kasılması ve gevşemesini kapsayan süreçtir.

<span class="mw-page-title-main">Kardiyomiyopati</span> kalp hastalığı ve kalp kasının işlevinin bozulmasıyla  nitelenen miyopati

Kardiyomiyopati kalp kasının birincil hastalıkları grubudur. Başlangıçta birkaç belirti olabilir veya hiç olmayabilir. Hastalık kötüleştikçe, kalp yetmezliği başlangıcına bağlı olarak nefes darlığı, yorgunluk hissi ve bacaklarda şişme, düzensiz kalp atışı ve bayılma görülebilir. Etkilenen kişilerde ani kalp ölümü riski vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ventriküler fibrilasyon</span>

Ventriküler fibrilasyon (VF), kalbin ventriküllerinin sağlıklı atım yapamayıp bunun yerine titreştiği anormal bir kalp ritmidir. Düzensizleşmiş elektriksel aktiviteden kaynaklanır. Ventriküler fibrilasyon, bilinç kaybı ve nabızın kaybolmasıyla kardiyak arrest'e neden olur. Kardiyak arrest tedavi edilmezse ölüm ile sonuçlanır.

<span class="mw-page-title-main">Fotopletismogram</span>

Fotopletismogram (PPG), dokunun mikrovasküler yatağındaki kan hacmi değişikliklerini belirlemek için kullanılabilen, optik olarak elde edilen bir pletismogramdır. PPG genellikle cildi aydınlatan ve ışık emilimindeki değişiklikleri ölçen bir nabız oksimetresi kullanılarak elde edilir. Geleneksel bir nabız oksimetresi, kanın derinin dermise ve deri altı dokusuna perfüzyonunu izler.

<span class="mw-page-title-main">Aort stenozu</span>

Aort stenozu, kalbin sol ventrikül çıkışının daralmasıdır ve bu çeşitli sorunlara neden olur. Aort kapağında olabileceği gibi bu seviyenin üstünde ve altında da oluşabilir. Genellikle zamanla daha da kötüleşir. Semptomlar sıklıkla yavaş yavaş ortaya çıkar ve çoğu zaman ilk önce egzersiz yapma yeteneğinde azalmayla ortaya çıkar. AS nedeniyle kalp yetmezliği, bilinç kaybı veya kalbe bağlı göğüs ağrısı olursa sonuçlar daha kötü olur. Bilinç kaybı genellikle ayakta durma veya egzersiz yaparken oluşur. Kalp yetmezliğinin belirtileri arasında özellikle yatarken, geceleri veya egzersiz sırasında nefes darlığı ve bacaklarda şişme yer alır. Kapakçığın daralmadan kalınlaşmasına aort sklerozu denir.

<span class="mw-page-title-main">Kalp kapak hastalığı</span>

Kalp kapak hastalığı, kalbin dört kapakçığından bir veya daha çoğunu içeren herhangi bir kardiyovasküler hastalık sürecidir. Bu koşullar çoğunlukla yaşlanma sonucu olarak ortaya çıkar, ancak aynı zamanda konjenital (doğuştan) anormalliklerin veya belirli bir hastalık veya romatizmal kalp hastalığı ve hamilelik dahil fizyolojik süreçlerin sonucu da olabilir.