İçeriğe atla

Diyarbekir Vilayeti

ولايت دياربكر‎
Vilâyet-i Diyâr-ı Bekr
Osmanlı İmparatorluğu Vilayeti
←
1867–1922 →
Diyâr-ı Bekr Vilayeti harita üzerinde
Diyâr-ı Bekr Vilayeti harita üzerinde
Diyarbekir Vilayeti (1908)
MerkezDiyarbekir
Tarih
 - Kuruluş 1867
 - Kaldırılış 1922
Nüfus
 - Müslüman, 1914[1]492.101 
 - Rum, 1914[1]1.935 
 - Ermeni, 1914[1]65.850 
 - Yahudi, 1914[1]2.085 

Diyarbekir Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayetin merkezi Diyarbekirdir.

Tarihi

1867 yılında kabul edilen Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile Diyarbekir Eyaleti kaldırılmış yerine Diyarbekir Vilayeti kurulmuştur. 1867'de vilayetteki sancaklar şöyleydi:

  • Diyar-ı Bekr
  • Mamüret-ül Aziz (Elazığ)
  • Mardin
  • Siirt

1876'de Mamüret-ül Aziz sancağına bağlı olan Malatya kazası Akçadağ, Behisni, Hısn-ı Mansur (Adıyaman) ve Kahta kazalarını içine alan bir sancağa dönüştü. 1879'da Mamüret-ül Aziz sancağı, Malatya sancağı ve Erzurum Vilayeti'ne bağlı Dersim sancağı yeni teşkil edilen Mamüret-ül Aziz Vilayetine bağlandı.

1883'te Siirt Sancağı Bitlis Vilayetine bağlanmış, Diyarbekir sancağına bağlı Ergani Madeni kazası sancak olmuştur.[2]

1908'de Diyarbekir sancağına bağlı olan Siverek kazası sancak olmuştur.[3]

Sancakları

Osmanlı alfabesiyle yazılmış Diyarbekir Vilayetin 1907 haritası

1909'da Diyarbekirin sancakları, kazaları ve nahiyeleri :

DİYARBEKİR VİLAYETİ
Diyarbekir Sancağı
KazaNahiye
Diyarbekir
Beşiri
Derik
Lice
  • Lice Merkez
  • Hani
  • Karaz
Silvan
Ergani Madeni Sancağı
KazaNahiye
Ergani Madeni
Palu
Mardin Sancağı
KazaNahiye
Mardin
Cizre
Midyat
Nusaybin
  • Nusaybin Merkez
  • Hubap
  • Mahreke
Savur
Siverek Sancağı
KazaNahiye
Siverek
Çermik
Viranşehir–

Nüfus

Nüfus
Diyâr-ı Bekr
YılNüfus
1864708.300
1884305.300
1890471.500
1891475.200
1900468.500
1910425.000
1920554.600
Y & G
Diyarbekir Vilayeti 1914 nüfusu[4]
KazaMüslümanErmeniKatolik ErmeniProtestanSüryaniKeldaniToplam
Diyarbekir52.28513.9701.2691.2284.1161.24575.089
Lice23.5954.151207-468-28.722
Silvan26.33012.756-32793289141.743
Derik21.189415436-269-22.668
Beşiri11.0153.36958-1.393-16.068
Diyarbekir Sancağı134.41434.6611.9701.5557.1782.136184.290
Mardin51.11646.97491712.08586171.969
Cizre17.022268-903.1492.75324.538
Midyat42.60767-1.38513.9217358.777
Savur39.9285969311.396-42.356
Nusaybin12.842--2.766-7517.006
Mardin Sancağı163.5153447.0706.08930.5513.762214.646
Siverek50.4352.455126-638-54.062
Çermik19.226784-37--20.231
Viranşehir15.47752153-7229617.655
Siverek Sancağı85.1383.760179371.3609691.948
Maden71.4938.901473---83.010
Palu37.5418.224-166--45.931
Erganimadeni Sancağı109.03417.125473166--128.941
Diyarbekir Vilayeti492.10155.8909.9607.37642.1095.994619.825

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Diyarbekir Vilayeti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b c d "1914 Census Statistics" (PDF). Turkish General Staff. ss. 605-606. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017. 
  4. ^ Karpat, Kemal (1985). Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. University of Wisconsin Press. ss. 176-177. ISBN 9780299091606. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vilayet</span> Osmanlı Devletinin son dönemlerindeki birinci derece mülki yönetim birimi

Vilâyet, 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile tanımlanan birinci dereceden bir yönetim birimidir. 19 ve 20. yüzyıllarda önce Osmanlı Devleti, ardından 1960'a kadar Türkiye Cumhuriyeti'nde, bir valinin yönetimi altındaki birimdir. Bugün Türkiye'de vilayet, il anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Rum (eyalet)</span> Osmanlı Devletinin, 1398-1864 arasında varolmuş eyaleti

Rum Eyaleti veya Rum Beylerbeyliği 1398'de kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Adana Vilayeti</span>

Adana Vilayeti, Osmanlı Devleti vilayetidir. 1869 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Vilayeti</span> Osmanlı vilayeti

Ankara Vilayeti, Osmanlı Devletinin bir vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon Vilayeti</span> Osmanlıda bir vilayet

Trabzon Vilayeti, Osmanlı Devleti'nde, 19. yüzyılın ikinci yarısında girişilen idari reformlar sonucunda kurulan vilayetlerden biridir. 1867 yılında Trabzon Eyaleti'nin kaldırılmasıyla kurulmuştur. İdari merkezi Trabzon olan vilayet, Alaçam'dan Çürüksu'ya kadar Karadeniz kıyı şeridi boyunca uzanıyordu. Dört sancaktan oluşuyordu ve Gümüşhane sancağı dışındaki üç sancağın Karadeniz'e kıyısı bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Vilayeti</span>

Sivas Vilayeti, 1867-1922 yılları arası varlığını sürdürmüş olan Osmanlı Devleti vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Halep Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun birinci düzey idari bölümü

Halep Vilayeti, 1867 yılında kurulmuş Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayet merkezi Halep'tir. Halep Vilayeti 1864 yılında kabul edilen Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Trablusgarp Vilayeti</span>

Trablusgarp Vilayeti, 1864 yılında gerçekleşen yönetim reformu sonucu Trablusgarp Eyaleti yerine kurulan Osmanlı vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun yönetim birimi

Aydın Vilayeti, Osmanlı Devleti vilayetidir.

1877 Mart-Haziran Osmanlı Meclis-i Mebusanı veya I. Meclis-i Mebusan, Türk tarihinde halk oylarıyla seçilen ilk meclistir. 19 Mart 1877 - 28 Haziran 1877 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Lazistan Sancağı</span>

Lazistan Sancağı, Osmanlı Devleti'nde önce Trabzon Eyaletine, sonra Trabzon Vilayeti'ne bağlı idari birimlerden biridir. 1920 yılında ise bağımsız hale getirilmiştir. Sancağın idari merkezi önce Batum, 1878 yılında Batum Rusya'ya geçtikten sonra Rize kenti idi.

Hakkâri Vilayeti, Çölemerik Vilayeti, Hakkâri Sancağı veya Çölemerik Sancağı, Bir Osmanlı müstakil sancağıdır. 1876 yılında kurulmuş 1888 yılında dağıtılmıştır. Vilayetin merkezi Hakkâri'dir. Vilayetin sınırları bugünkü Hakkâri'nin tamamını ve Şırnak'ın Beytüşşebap ve Uludere ilçelerini kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hüdâvendigâr Vilayeti</span>

Hüdavendigâr Vilâyeti ya da Bursa Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı vilâyeti.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Vilayeti</span>

İstanbul Vilayeti ya da Konstantiniyye Vilayeti, 1864'te İstanbul Eyaleti'nin kaldırılmasından sonra kurulan bir Osmanlı vilayetidir. Vilayetin sınırları bugünkü gibidir.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Vilayeti</span>

Erzurum Vilayeti, bir Osmanlı vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti</span>

Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti, veya Harput Vilayeti, 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi uyarınca kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Menteşe Sancağı</span> Osmanlı idari yapılanmasında bir birim

Menteşe Sancağı, Osmanlı Devleti zamanında günümüzdeki Muğla iline denk gelen sancak.

Hacı Hafız Mahmut Vecdi Efendi, Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Maraş Sancağı</span>

Maraş Sancağı ya da önceki adıyla Ablistan Sancağı, Osmanlı'nın Halep Vilayeti'nin kuzeyinde yer alan bir sancağıydı. Sınırları güneyde Ayıntab Sancağı, kuzeyde Sivas, doğuda Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayeti ve batıda Adana Vilayeti arasında uzanıyordu. Sancağın merkezi Maraş'tı. 1914'te sancağın toplam nüfusu 187.899 idi.

<span class="mw-page-title-main">Teke Sancağı</span>

Teke Sancağı ya da Teke İli, günümüzde Türkiye'nin Antalya şehrinin merkeziyle birlikte; Finike, Kaş, Kalkan, Gömbe, Elmalı, Kızılkaya, Kocaaliler ve Afyonkarahisar'ın bir kısmını içine alan bir Osmanlı sancağıydı. II. Murad zamanında Osmanlıların kontrolüne giren sancağın kuzeyinde Hamîd Sancağı, kuzey doğusunda Karaman, doğusunda Alanya ve batısında Menteşe Sancağı bulunuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.