İçeriğe atla

Diyarbakır Anneleri

Diyarbakır'da HDP'nin genel merkezinin önünde oturan anneler, 2019

Diyarbakır Anneleri, PKK tarafından aldatılan veya kaçırılan çocuklarına kavuşma ümidiyle 3 Eylül 2019 tarihinden beri HDP'ye karşı oturma eylemi yapan bir gruptur.[1] Oturma eylemi HDP'nin Diyarbakır İl Başkanlığı binası önünde gerçekleşmektedir.[2]

Tarih

2020 yılında annelerin oturma eylemi
Diyarbakır anneleri

3 Eylül 2019'da bir grup anne, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) Diyarbakır İl Başkanlığı binası önünde protestoya başladı. HDP çoğu kişi tarafından PKK'nın siyasi uzantısı olarak kabul edilmektedir.[3] İlk oturma eyleminden bu yana, binanın önündeki aile sayısı artış göstermiştir.[4] Kış koşulları nedeniyle, Diyarbakır anneleri parti binasının önündeki merdivenlerde oturmayı bırakıp, soğuk havalardan korunmak için bir çadırın içine taşındılar.[5]

Mart 2020'de protesto eden aile sayısı 134'e yükseldi.[6] Koronavirüsün patlak vermesi sırasında da eylemler devam etti. Evlat nöbetindeki anne ve babalardan yaşlı ve kronik rahatsızlığı bulunanlar koronavirüs nedeniyle eyleme ara verirken, geriye kalanlar ise maske takıp, hijyen kurallarına uyup sosyal mesafeye dikkat edip eyleme devam etti.[5] Aralık 2021 tarihinde evlat nöbetine katılan aile sayısı 251' e yükseldi.[7] Şubat 2022 tarihinde çocuklarına kavuşan aile sayısı 35'e ulaştı.[8]

Ziyaretler

Avrupa Parlamentosu üyesi Tomas Zdechovsky, Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Denetim Komisyonu Türkiye eş raportörleri Jakob Wienen ve Yoomi Renström, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Andrii Sybiha, İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Dominick John Chilcott ve Hindistan'ın Ankara Büyükelçisi Sanjay Bhattacharyya'nın da yer aldığı 9 ülkenin büyükelçisinin bulunduğu heyet annelerle görüştü.

TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu bünyesinde kurulan Hükümlü ve Tutuklu Hakları Alt Komisyonu üyeleri, Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Rıdvan Duran ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanı Köksal Toptan aileleri ziyaret etti, desteklerini bildirdi.[9]

Kaynakça

  1. ^ Kılıçkaya (4 Ocak 2020). "Despite Quiet Threats, Mothers of Diyarbakir Continue to Resist". The New Turkey (İngilizce). Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. []
  2. ^ Kaplan (1 Mart 2020). "Turkey: Mothers sit-in protest against YPG/PKK growing". www.aa.com.tr. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  3. ^ "İLETİŞİM B HDP-PKK İLİŞKİSİ KAYNAKÇA". 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Struggle of grieving Kurdish families who lost sons to PKK above all political concerns". SETA. 9 Eylül 2019. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  5. ^ a b "Kurdish mothers continue to protest PKK in line with anti-coronavirus measures". Daily Sabah (İngilizce). 29 Mart 2020. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  6. ^ Kaya (21 Mart 2020). "Diyarbakır'da HDP önündeki eylemde 201'inci gün; aile sayısı 134 oldu". Hürriyet. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  7. ^ "Diyarbakır'da evlat nöbetine katılan aile sayısı 251'e çıktı". TRT Haber. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022. 
  8. ^ "Diyarbakır annelerinin eylemi sayesinde bir aile daha evladına kavuştu". Anadolu Ajansı. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
  9. ^ Ömer Yasin Ergin (20 Mart 2020). "Diyarbakır annelerinin evlat nöbeti 200. gününde". www.aa.com.tr. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">PKK</span> Kürt milliyetçisi ayrılıkçı silahlı örgüt

PKK veya tam adı ile Partiya Karkerên Kurdistanê, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Irak'ın kuzeyi, Suriye'nin kuzeydoğusu ve İran'ın kuzeybatısını kapsayan bölgede öz yönetim kurmayı amaçlayan ve bu amaçla söz konusu topraklara sahip olabilmek için askerî hedeflere, köy korucularına ve sivillere karşı saldırılar düzenleyen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt. Abdullah Öcalan yakalandıktan sonra; KADEK ve Kongra-Gel isimlerini de kullanmıştır. 1978 yılında, Lice'nin Fis köyünde Abdullah Öcalan ve kendisini destekleyen 21 kişi tarafından kurulan PKK'nın ideolojisi, 2005 yılına kadar Marksizm-Leninizm, ardından demokratik konfederalizm üzerine kurulu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">JİTEM</span> Türk askeri istihbarat birimi

JİTEM ya da Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele Grup Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı'nın onayı olmadan ve Genelkurmay Başkanlığı'ndan görüş alınmadan Jandarma Genel Komutanlığı'nın kendi inisiyatifiyle kurulan ve terörle mücadele kapsamında faaliyet yürüten bir oluşumdur.

<span class="mw-page-title-main">HPG (örgüt)</span> PKK’nin askerî gücü

HPG tam adı ile Halk Savunma Güçleri, PKK'nın amacı ve stratejisi doğrultusunda Türkiye'de sivillere, polis karakollarına ve askerî hedeflere karşı intihar saldırıları, silahlı ve bombalı saldırılar düzenleyen PKK'nın askerî kanadı. Çeşitli kaynaklarda örgütün savaş stratejisi olarak gerilla savaşı yöntemlerini kullandığı iddia edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Feleknas Uca</span> Kürt politikacı

Feleknas Uca, Yezidi asıllı Türk siyasetçidir. 1999'dan 2009'a kadar Almanya'dan Avrupa Parlamentosu üyesiydi ve Die Linke'de görev yaptı. Feleknas Uca, Ocak 2005 Irak parlamento seçimlerine kadar dünyanın tek Yezidi parlamenteriydi. Haziran 2015'te Diyarbakır'dan milletvekili seçildi.

Mazlum Doğan, PKK'nın kurucuları arasında yer alan merkez komite üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Kürtleri</span> Türkiyede yaşayan Kürtler

Türkiye Kürtleri, Türkiye sınırları içinde yaşayan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan en büyük ikinci etnik ve kültürel gruptur. Çeşitli tahminlere göre Kürtler, Türkiye nüfusunun %15 ila %20'sini oluşturmaktadırlar ve toplam sayıları 12,5 milyon ila 15 milyon arasındadır. Yoğun olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde olmakla birlikte, ülkenin çeşitli illerinde Kürtler yaşamaktadır. Bazı Kürtler tarafından bu bölgeler Kuzey Kürdistan olarak adlandırılsa da, bu adlandırma çeşitli tartışmalara sebep olmakta ve resmî olarak kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-PKK çatışması</span> PKK ve TSK arasında 1984ten beri süren savaş

Türkiye-PKK çatışması, PKK ve Türk Silahlı Kuvvetleri arasında örgütün 1978'de yılında kurulması ile beraber başlayan ve hâlen devam eden çatışmaları kapsamaktadır. 1984 yılına kadar küçük ölçekli silahlı çatışmalar yaşanmışsa da Türk güvenlik güçleri ve PKK mensupları arasındaki topyekün silahlı mücadele 1984 yılında PKK'nın gerçekleştirdiği Eruh ve Şemdinli saldırıları ile başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Demirtaş</span> kürt siyasetçi ve avukat

Selahattin Demirtaş, Türk avukat, siyasetçi ve yazardır. 22 Haziran 2014'te seçildiği Halkların Demokratik Partisi eş genel başkanlığı görevini 11 Şubat 2018'e kadar yürütmüştür. 4 Kasım 2016'dan beri Edirne F Tipi Cezaevi'nde tutukludur.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Demokratik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkların Demokratik Partisi, 15 Ekim 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "HDP" şeklindedir. Simgesi gövde bölümü iki adet elden oluşan ağaç tasviridir. Eş genel başkanları Cahit Kırkkazak ve Sultan Özcan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Çözüm Süreci</span>

Çözüm süreci, açılım süreci, demokratik açılım veya Kürt açılımı, uzun yıllardır süren Türkiye-PKK çatışmasını çözmeye yönelik olarak Adalet ve Kalkınma Partisi Hükûmeti tarafından başlatılan sürecin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kobani Olayları</span> 7-12 Ekim 2014 tarihinde Türkiyede çıkan eylemler

Kobani Olayları veya 6-7 Ekim Olayları, IŞİD'in Kobani'yi kuşatmasına karşılık YPG militanlarının Türkiye sınırları üzerinden silah nakli yapmasına izin vermeyen 62. Türkiye Hükûmeti'ne tepki olarak HDP Merkez Yürütme Kurulunun 6 Ekim'de aldığı kararla ve sokağa çıkma çağrısıyla başlayan protesto eylemleri ve silahlı çatışmalar bütünü. Silahlı çatışmalar, YDG-H üyelerinin öncülüğünde başlatıldı ve daha sonra HÜDA-PAR taraftarlarının ve ülkücülerin de çatışmalara katılımıyla ve ardından polis güçlerinin müdahaleleriyle büyüdü. Olaylar sırasında güneydoğu Anadolu'da Türk güvenlik güçleri ile PKK militanları arasında meydana gelen ve can kayıplarıyla sonuçlanan çatışmalar da gerginliğin tırmanmasına katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Berdan Öztürk</span> Türk politikacı

Berdan Öztürk, Kürt asıllı Türk avukat ve siyasetçi. TBMM 25, 26, 27 ve 28. dönem milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Ayşe Acar Başaran</span> Türk politikacı

Ayşe Acar Başaran, Kürt asıllı Türk avukat ve siyasetçi. Haziran 2015, Kasım 2015 ve 2018 Türkiye genel seçimlerinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) Batman milletvekili olarak meclise girdi. Şubat 2020'deki 4. HDP Parti Konferansı'nda HDP Kadın Meclisi sözcülüğüne getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Zeydan</span> Van Büyükşehir belediye başkanı

Abdullah Zeydan, Kürt asıllı Türk mimar, siyasetçi, Hakkâri eski milletvekili ve mevcut Van Büyükşehir Belediye başkanı.

Türkiye'de Kürtlere yönelik insan hakları ihlâlleri, Türkiye'de yaşayan Kürtlere karşı işlenmiş olan insan hakkı ihlallerini incelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Salihe Aydeniz</span> Türk siyasetçi

Salihe Aydeniz, Kürt asıllı Türk siyasetçi; 27. dönem Diyarbakır, 28. dönem Mardin milletvekilidir.

Türkiye'deki 2011–2012 Kürt protestoları, ülkedeki Kürt azınlık haklarının kısıtlanmasına karşı BDP liderliğinde Türkiye'de yapılan protestolardır. Türkiye'deki Kürtlerin uzun protesto eylemlerin sonucu olarak, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da protestolar olmuştur. Hürriyet gazetesi, Mısır ve Tunus'ta devrimlere neden olan ve "Arap Baharı" olarak adlandırılanın kalkınmanın, Ortadoğu'nun kuzey kesimlerinde bir "Kürt Yazı"na yol açabileceğini öne sürdü. Protestocular hem İstanbul'da hem de Türkiye'nin güneydoğusunda sokaklara döküldü. Bazı gösteriler de Anadolu ve İzmir'de yapıldı.

Semra Güzel, Kürt asıllı Türk doktor ve siyasetçi. TBMM 27. dönem HDP Diyarbakır milletvekiliydi.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Selçuk Mızraklı</span> Türk siyasetçi

Adnan Selçuk Mızraklı, Kürt asıllı Türk tıp doktoru ve siyasetçi. TBMM 27. dönem Halkların Demokratik Partisi Diyarbakır milletvekilidir. 2019 seçimlerinde Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi başkanı seçilmiştir seçildikten 5 ay sonra yerine kayyum atanarak görevden alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dersim Dağ</span>

Dersim Dağ, Kürt asıllı Türk siyasetçi ve TBMM 27. dönem Halkların Demokratik Partisi Diyarbakır milletvekilidir. Seçildiğinde 22 yaşındaydı ve en genç milletvekillerinden biriydi.