İçeriğe atla

Divan (mobilya)

Dar Ben Abdallah Müzesi, Tunus

Divan, bir duvara bitiştirilerek kullanılan arkalıksız, oturma alanı geniş ve yüksek, gece yatak işlevi kazanan, üstü minderli ve yastıklı mobilya.

Doğu kültüründeki yerde oturma ve bağdaş kurma alışkanlığına uygun, alt kısmı depolama alanı olarak kullanılabilen bir mobilyadır. Oturma alanı standart bir kanepeden daha geniş ve yüksek olduğu için divanda oturan kişi genellikle bacaklarını bağdaş kurma veya farklı bir yolla toplayarak veya uzatarak oturur.[1] Üzerindeki minderler kaldırılarak gece yatak işlevi kazanır.

Geleneksel Türk evlerinde seki üzerinde duvarlar boyunca uzanan ve hem yatmak, hem oturmak için kullanılan sedirlerin yerini, kent yaşamına geçişte divan almıştır; zamanla yerini kanepe ve koltuklara, yatak haline gelebilen bir kanepe türü olan çekyata bırakmıştır.[1] Türkiye'nin bazı yörelerinde divan, sedir ile aynı anlamda kullanılır; Avrupa'da ise arkalıksız kanepelere "divan" denilmektedir.[2]

Geçmişi

Divan kelimesinin Farsça kökenli olduğu, Sâsânî İmparatorluğu'nda devlet idaresinde kullanılan defterlere, o defterlerin ve ilgili memurların bulunduğu yeri ifade eden bir terim olarak Arapçaya geçtiği ve aslının Aramice’den geldiği bilinmektedir.[3] Zamanla kâtiplerin oturduğu yere "divan" adı verilmiştir.[3]

16. ve daha sonraki yüzyıllarda Avrupalılar tarafından Osmanlı topraklarına yapılan seyahatler sonucunda Avrupa'da günlük hayatta doğu sanatını ve zevklerini yansıtan objelerin kullanımı yaygınlaşmış; bu eğilim 18. yüzyılda zirveye ulaşmıştı. Divan, Turquerie (Türk hayranlığı) moda akımının yayılmasına katkıda bulunan ürünler arasında idi.[4] Turqurie fenomeni 18. yüzyıl sonlarında ABD'ye de ulaştı ve özellikle iç mekânlarda divan gibi Türk kültürü unsurlarına yer vermek şeklinde görüldü. Genişliğinden ötürü divan, kişinin ayakkabısını/terliğini çıkarıp bağdaş kurarak veya ayaklarını toplayarak oturmasını gerektiren bir mobilya idi ve bu, Batılıların ayakkabılarını çıkarmama, ayaklarını devamlı sağlam bir şekilde yere basma adetlerine aykırı olduğundan divan, biraz şekil değiştirerek iç mekanlarda kullanıldı.[5] Bazen koltuk ve kanepeler tamamen kumaşla kaplanarak divan havası verildi.[5]

Divan, 18. yüzyıl Avrupa'sında özellikle varlıklı hanımların özel giyinme odalarında kullandığı bir eşya idi. Kahve kültürünün yaygınlaşmasıyla birlikte Avrupa'da ve İngiltere'de popüler kahvehaneler ortaya çıktı. Bu mekanlarda oturma yeri olarak divan kullanımı yaygındı ve bu tür kafelere de "Türk Divanı" ya da sadece "Divan" denilirdi.[6]

Freud'un divanı

"Türk divanı" olarak adlandırılan mobilya, 19. yüzyılda psikanalizde önemli bir unsur haline geldi. Danışanın aklına gelen düşünceleri, imgeleri terapistle paylaşması esasına dayalı serbest çağrışım yöntemini geliştiren Sigmund Freud, 1890'da bir danışanı tarafından hediye edilen Türk divanını, üzerine bir Türk kilimi örterek hastaları rahatlatan, gevşeten ve doktorun odadaki varlığını tarafsızlaştıran bir unsur olarak muayenehanesinde kullanmıştır.[7] Tedaviye yardımcı olduğu düşünülen divan, Freud'dan sonra psikanaliz literatürüne "Terapi Divanı" olarak geçti ve psikanalitik tedavide vazgeçilmez bir nitelik kazandı.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Çelikoğlu, Özge. "Çekyatın Öyküsü:Türkiye'de Toplumsal Değişime Tanıklık Eden Bir Mobilya" (PDF). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ocak 2011. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  2. ^ Demirarslan, Deniz (Mart 2018). "Türk Yaşam Kültüründe Oturma Mobilyasının Değişimi ve Gelişimi" (PDF). Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  3. ^ a b ed-Düri, Abdülaziz. "Divan". İslam Ansiklopedisi, 9. cilt, 1994. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  4. ^ Yalçın, Osman Sefa. "Turqurie". Historic.Press, 27 Mart 2020. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  5. ^ a b Yolaç, Bahar Suzan. "TURQUERIE IN NINETEENTH-CENTURY AMERICA". University of North Carolina at Chapel Hill yüksek lisans tezi, 2012. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Divan". 31 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  7. ^ Stevens, Susannah. "How this couch changed everything". BBC.com, 18 Haziran 2015. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  8. ^ Senyener, Şebnem. "Terapi Divanındaki Türk Halısının Sırrı: İtiraf". Eurozine.com sitesi, 14 Temmuz 2004. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Psikoterapi, bireylerin duygusal ve davranışsal sorunlarının çözümünü, ruh sağlıklarının geliştirilmesi ve korunmasını amaçlayan tekniklerin genel adı. Psikoterapi her zaman sadece tek tek bireyleri konu almaz, zaman zaman incelenen tüm bir ailenin etkileşimsel meseleleri zaman zamansa incelenen bir çiftin birbiriyle olan ilişkisindeki bazı sorunların ruh sağlığı temelindeki kökleri olabilir. Ruh-zihin sağlığına dair sorunların psikolojik, sosyolojik veya somatik boyutları olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Dîvân-ı Hümâyun</span> Osmanlı Devletinde bakanlar kurulu

Dîvân-ı Hümâyun, Osmanlı İmparatorluğu'nda 15. yüzyıl ortalarından 17. yüzyılın yarısına kadar en önemli yüksek karar organı. İmparatorluğun yıkılışına kadar varlığını korusa da 17. yüzyıldan sonra önemini kaybetmiş ve 19. yüzyılda II. Mahmud'un teşkilat reformuyla kabine sistemine geçilerek Divan-ı Hümayun sembolik hale gelmiştir. Sadrazam, kubbealtı vezirleri, Rumeli beylerbeyi, Rumeli ve Anadolu kazaskerleri, Rumeli ve Anadolu defterdarları, nişancı ve vezirlik rütbesine sahip olan yeniçeri ağası ve kaptan-ı derya'da divanın asli üyeleri arasında yer alırdı.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Galip</span> Türk divan edebiyatı şairi (1757 - 1798)

Galib Mehmed Esad Dede veya tanınan kısa adıyla Şeyh Galib, Türk divan edebiyatı şairi ve mutasavvıf.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mobilya</span> oturulan yerlerin süslenmesine ve türlü amaçlarla donatılmasına yarayan eşya

Mobilya, oturulan yerlerin süslenmesine ve türlü amaçlarla donatılmasına yarayan eşya. Mobilya denilince ilk akla gelen ahşap mobilyadır. Özellikle, masa, sandalye, koltuk, dolap, karyola, komodin, kitaplık gibi konut donatılarında, çeşitli büro donatılarında, okul sıra ve masalarında çoğunlukla ahşap malzeme kullanılmaktadır. Günümüzde mobilya yapımında çelik, alüminyum, cam ve plastik gibi diğer malzemeler kullanılmaya başlanmış ise de hâlen ahşap malzeme bu konuda üstünlüğünü sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Türkleri</span> Osmanlı İmparatorluğunda yaşayan Türkler

Osmanlı Türkleri, Geç Orta Çağ'da kurulan Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu ve sosyopolitik olarak en baskın unsuru olan Türkî etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Ayakkabı</span> ayak giyeceği

Ayakkabı; ayakların yerle doğrudan temasını keserek yabancı maddelerden ve değişik hava koşullarından koruyan, bunun yanı sıra şıklığı tamamlayan her türlü ayak giyimi'dir. Bot, çizme, sandalet, topuklu, spor ayakkabı, iskarpin gibi pek çok farklı türü vardır. Genelde "taban" adı verilen alt parça ile "saya" denen üst parçadan oluşur. Ayakkabının yer ile temasında dolayı yıprandığı için taban daha dayanıklı ve kalın bir malzeme kullanılarak yapılır. Ayağı saran saya ise deri, kumaş gibi daha ince bir malzemeden yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Psikanaliz</span> Freudun çalışmaları üzerine kurulmuş bir psikolojik kuramlar ve yöntemler ailesi

Psikanaliz, kısmen bilinçdışı zihinle ilgilenen ve birlikte zihinsel bozukluklar için bir tedavi yöntemi oluşturan bir dizi teori ve terapötik tekniktir. Bu disiplin 1890'ların başında, çalışmaları kısmen Josef Breuer ve diğerlerinin klinik çalışmalarından kaynaklanan Sigmund Freud tarafından kurulmuştur. Freud, 1939'daki ölümüne kadar psikanaliz teorisini ve pratiğini geliştirmiş ve rafine etmiştir. Bir ansiklopedi maddesinde, psikanalizin temel taşlarını "bilinçdışı zihinsel süreçler olduğu varsayımı, bastırma ve direnç teorisinin kabulü, cinselliğin ve Oedipus kompleksinin öneminin takdir edilmesi" olarak tanımlamıştır. Freud'un meslektaşları Alfred Adler ve Carl Gustav Jung, psikanalizin bireysel psikoloji (Adler) ve analitik psikoloji (Jung) olarak adlandırdıkları dallarını geliştirdiler, ancak Freud'un kendisi bunlara yönelik bir dizi eleştiri yazdı ve bunların psikanaliz biçimleri olduğunu kesinlikle reddetti. Psikanaliz daha sonra Erich Fromm, Karen Horney ve Harry Stack Sullivan gibi neo-Freudyen düşünürler tarafından farklı yönlerde geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sedir (mobilya)</span>

Sedir, set ya da sofa, eski Türk evlerinde duvarla bitişik, genellikle tahtadan, sabit, yerden yüksek bir oturma eşyasıdır. Arka kısmında sırtın yaslanması için minder yüzeyleri bulunur.

Yataş ya da eski adıyla Süntaş A.Ş. 1976 yılında kurulan bir yapay sünger ve mobilya üretim firmasıdır. Sünger, yatak, baza, baza başlığı, koltuk, modüler mobilyalar, ev tekstili gibi birçok ev ürününün imalatını ve satışını gerçekleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yatak</span>

Yatak, üzerinde uyumak, dinlenmek veya rahatlamak için kullanılan mobilya.

<span class="mw-page-title-main">Serbest çağrışım</span>

Serbest çağrışım, danışanın, terapi amacını, uygunluğunu ve bağlantısını düşünmeden, aklına gelen düşünceleri, imgeleri ve düşünümleri, paylaşarak terapiste veri sağlayan ve terapi için taban oluşturan, temelde bilinçdışı çağrışımlarla yürüyen bir psikanalitik yöntemdir. Serbest çağrışım yöntemi Sigmund Freud tarafından hamisi ve meslektaşı Josef Breuer'in hipnoz tekniğinden esinlenilerek oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türk tarzı yatak</span>

Türk tarzı yatak, Fransa'da 1755- 1785 yıllarında moda olan ve gündüz kanepeye dönüştürülebilen kanepe-yataktır.

<span class="mw-page-title-main">Çekyat</span>

Çekyat, kullanıcılar tarafından gereksinim duyuduğunda yatak durumuna getirilmek üzere tasarlanmış koltuk, kanepe. Genellikle oturma ve yatma işlemi dışında depolama işlevine de sahiptir.

Atatürk Köşkü Müzesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan, Mustafa Kemal Atatürk'ün 1921-1932 yılları arasında yaşadığı konut ve çalışma mekânıdır.

İnegöl mobilyası, Bursa'nın İnegöl ilçesinde üretilen mobilyaları ifade eden terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Terapi köpeği</span>

Terapi köpeği, genellikle hastaneler, huzur evleri, bakım evleri, okullar, kütüphaneler, hastaneler veya afet bölgeleri gibi ortamlarda insanlara sevgi, rahatlık ve destek sağlamak için eğitilmiş köpeklerdir. Terapi köpekleri belirli hastalara günlük fiziksel ihtiyaçları konusunda yardımcı olmak için eğitilen rehber köpeklerden farklı olarak sadece bakıcılarıyla değil, her türden insanla etkileşime girecek şekilde eğitilir.

<span class="mw-page-title-main">Çok işlevli mobilya</span>

Çok işlevli mobilya, çeşitli işlevlerin bir arada olduğu mobilya'dır. Birleştirilen işlevler değişebilir ama sandalye, masa ve benzerlerine ek depolama işlevi ekleyip depolama mobilyası yapılması çok görülür. Çok işlevli mobilyalar, yaşam alanlarının daha verimli kullanılmasını sağlar. Alan eksikliği, bu tür mobilyaların seçilmesinde önemli bir neden olabilir, ancak daha çok alan tasarrufu için daha büyük mekanlarda da çok işlevli mobilyalar görülür.

<span class="mw-page-title-main">Polonya yatağı</span>

Bir Polonya yatağı, büyük olasılıkla Polonya'da ortaya çıkan ve 18. yüzyıl Fransız mobilyalarının en önemli parçası haline gelen bir tür küçük sayvanlı yataktır. Perdenin tepesinde, yatak yanındaki direklerden tepede toplanan, ayrıtılara sahip bir taç bulunur. Sayvanlı yatağın aksine, yatak kenarlarındaki tente veya perdelerin ebatları yataktan çok daha küçüktür.

<span class="mw-page-title-main">Kanepe</span>

Kanepe, sofa veya chesterfield olarak da bilinen bir oturak, birden fazla kişinin oturması için yastıklı bir mobilya parçasıdır. Genellikle döşemeli kolçaklı bir bank şeklinde bulunur ve çoğunlukla yaylar veya elastik gergi şeritleri kullanılmış, özel olarak tasarlanmış minder ve yastıklarla donatılmıştır. Kanepe öncelikle oturmak için kullanılsa da uyumak için de kullanılabilir. Evlerde kanepeler normalde aile odasına, oturma odasına, çalışma odasına veya salona konulmaktadır. Bazen oteller, ticari ofislerin lobileri, bekleme salonları ve barlar gibi konut dışı ortamlarda da bulunurlar. Kanepeler ayrıca boyut, renk ve tasarım olarak birçok seçeneğe sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.