İçeriğe atla

Distorsiyonmetre

Distorsiyonmetre elektronikte harmonik distorsiyon oranını ölçmek için kullanılan bir ölçü aletidir.

Harmonik Distorsiyon

Elektronikte doğrusal bir devreden geçen sinüs sinyali hiçbir bozukluğa uğramaz. Buna karşılık doğrusal olmayan devrelerde sinüs sinyalı şekil değişikliğine uğrar. Fourier dönüşümü bozulmuş bir periodik sinyalin bir sinüs sinyalleri toplamına eşit olduğunu gösterir. En basit haliyle;

Giriş sinyali
Çıkış sinyali

Görüldüğü gibi, burada b1 genlikli ana sinyalin frekansı giriş sinyali frekansına eşittir. Toplama giren diğer terimler ise istenmeyen harmoniklerdir.

Harmoniklerin toplamı

Harmonik toplamının ana sinyale oranına distorsiyon denilir.[1] Elektronikte kullanılan hiçbir devre tam doğrusal olmadığından, çıkışta daima harmonikler vardır. Distorsiyonmetre bu harmoniklerin kabul edilebilir bir limitten fazla olup olmadığının denetlemek amacıyla kullanılır.

Distorsiyon metre

Distorsiyonmetre bir tür voltmetredir. Ancak distorsiyonmetrenin bir de istenen frekansa ayarlanabilir yüksek geçiren elektronik filtresi vardır. Bu filtre bir anahtar yardımıyla devreden çıkarılabilir. Ölçü sırasında önce çıkış sinyali filtresiz olarak ölçülür. Ölçü aleti bu düzeyi 0 dB (desibel) olacak okuyacak şekilde kalibre edilir. Daha sonra kalibrasyon ayarları değiştirilmeksizin, aynı sinyal bir de filtreli olarak ölçülür. Ana sinyal yüksek geçiren filtreden süzüldüğü için bu ikinci okumada sadece harmonik toplamı vardır. Düzey 0 db den daha düşüktür. Ölçüm değeri distorsiyon oranını yani devrenin sebep olduğu harmonik distorsiyonu gösterir.

THD (Toplam harmonik distorsiyon) ;

veya dB cinsinden,

Kaynakça

  1. ^ Reference data for Radio Engineers, Howard W.Sams & co.ITT, 0-672-21218-8, sf.18-12

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Öz empedans</span>

Öz direnç (Empedans), maddenin kimyasal özelliğinden dolayı direncinin artması ya da azalmasına neden olan her maddeye özgü ayırt edici bir özelliktir. Farklı maddelerin empedansları aynı olabilir ama öz dirençleri aynı olamaz. R= Lq/Q dur. (Rezistif Direnç= Uzunluk*öz direnç/kesit, Alternatif akım'a karşı koyan zorluk olarak adlandırılır. İçinde kondansatör ve endüktans gibi zamanla değişen değerlere sahip olan elemanlar olan devrelerde direnç yerine öz direnç kullanılmaktadır. Öz direnç gerilim ve akımın sadece görünür genliğini açıklamakla kalmaz, ayrıca görünür fazını da açıklar. DA devrelerinde öz direnç ile direnç arasında hiçbir fark yoktur. Direnç sıfır faz açısına sahip öz direnç olarak adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Genlik modülasyonu</span>

Genlik modülasyonu İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türüdür. Uluslararası literatürde AM kısaltmasıyla gösterilir. Dilimizde ise, zaman zaman GM kısaltması kullanılmaktadır. Bu modülasyon türü 1906 yılında ilk defa Kanadalı mühendis Reginald Fessenden tarafından (1866-1932) geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güç (elektrik)</span>

Elektriksel güç, elektrik enerjisinde elektrik devresi tarafından taşınan güç olarak tanımlanır. Gücün SI birimi watt'tır. Elektrikli cihazların birim zamanda harcadığı enerji miktarı olarak da bilinir. 1 saniyede 1 joule enerji harcayan elektrikli alet 1 watt gücündedir.

<span class="mw-page-title-main">Alternatif akım</span>

Alternatif akım, genliği ve yönü periyodik olarak değişen elektriksel akımdır. En çok kullanılan dalga türü sinüs dalgasıdır. Farklı uygulamalarda üçgen ve kare gibi değişik dalga biçimleri de kullanılmaktadır. Bütün dalgalar birbirlerine elektronik devreler aracılığı ile çevrilebilir. Devrede kondansatör, diyotlar, röleler ile bu çevrim yapılabilir.

Genlik, periyodik harekette maksimum düzey olarak tanımlanabilir. Genlik, bir dalganın tepesinden çukuruna kadar olan düşey uzaklığın yarısıdır. Genlik kavramı ışık, elektrik, radyo dalgaları gibi konuları da kapsayan fen bilimleri alanında kullanılır.

Karesel genlik modülasyonu iletişim teknolojisinde aynı zamanda iki farklı bilgiyi iletmek amacıyla kullanılan bir modülasyon türüdür..

<span class="mw-page-title-main">Frekans modülasyonu</span> frekans modülasyonu, İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türü

Frekans modülasyonu, İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türüdür. FM kısaltmasıyla gösterilir. Bu modülasyon türü 1933 yılında Amerikalı mühendis Edwin Howard Armstrong (1890-1954) tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ara frekans</span>

Ara frekans telekomünikasyonda verici ve alıcı cihazlarında kullanılan bir sinyaldir. Bu sinyalin kullanıldığı cihazlar teknolojide süperheterodin (superheterodyne) olarak tanımlanırlar.

Mikser Elektronikte, özellikle yayıncılıkta kullanılan ve sinyal frekansını değiştiren bir devredir.

Elektronik filtre farklı frekanslara sahip sinyallerden kimilerini geçirip, kimilerini bastıran bir devredir.

Periyodik fonksiyon, matematikte belli zaman aralığıyla kendini tekrar eden olguları ifade eden fonksiyonlara verilen isimdir. Tekrar etme süresi "periyot" olarak bilinir. Trigonometrik fonksiyonlar en tipik periyodik fonksiyonlardır. Bununla birlikte, diğer periyodik fonksiyonlar da trigonometrik fonksiyonların toplamı olarak ifade edilebilirler.

Açısal frekans periyodik harekette birim zaman içinde kaç radyan olduğunun ölçüsüdür.

Admittans elektrik mühendisliğinde karmaşık iletkenlik anlamına gelir. Admittans ile empedans çarpımı 1 dir. Admittans Y ile gösterilir. Birimi MKS sisteminde siemens (S)'dir. Kimi eski kitaplarda S yerine mho birimi de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Basit harmonik hareket</span>

Basit harmonik hareket, geri çağırıcı kuvvet ile doğru orantılı olarak yer değiştiren periyodik bir hareket türüdür.

Elektromanyetik dalga denklemi, elektromanyetik dalgaların bir ortam boyunca ya da bir vakum ortamı içerisinde yayılmasını açıklayan, ikinci dereceden bir kısmi diferansiyel denklemdir. Denklemin, ya elektrik alanı E ya da manyetik alan B cinsinden yazılan homojen formu şöyledir:

<span class="mw-page-title-main">Elektromanyetik girişim</span>

Elektromanyetik girişim, elektromanyetik dalgalar arasında olan girişim olayıdır. Bu girişim bir EM dalganın istenilen yere ulaşmamasına sebep olabileceği gibi bir kaynaktan yayılan EM dalgaların başka bir cihazda istenmeyen akımlar indüklemesine sebep olur. Elektromanyetik girişime günlük hayatta cep telefonuna mesaj gelecekken yakındaki hoparlörün cızırtı yapması şeklinde rastlanabilir. Elektromanyetik girişim iletkenlik yoluyla (conducted) veya havadan ışıma (radiated) gerçekleşebilir.

RLC devresi ya da LRC devresi direnç, kapasitör ve bobin'in paralel veya seri bir şekilde bağlanmasıyla oluşan bir gerilim ya da akım kaynağı tarafından beslenen bir devredir. RLC ismi direnç kapasitör ve bobinin elektriksel sembollerinin birleştirilmesi ile oluşmuştur. Bu devre de LC devresi gibi harmonik salınımlar yapar fakat devredeki dirençten dolayı eğer dış bir kaynakla beslenmezse devredeki titreşimler zamanla söner.

Renk öldürücü televizyon alıcılarında siyah-beyaz yayını bozan renkli sinyal bileşenlerini silmeye yarayan bir yardımcı devredir.

Diferansiyel faz renkli televizyon yayıncılığında renklerin doğru okunması için ölçülmesi ve düzeltilmesi gereken bir değerdir.

<span class="mw-page-title-main">Doğrusal olmayan optik</span>

Doğrusal olmayan optik ya da nonlineer optik, ışığın doğrusal olmayan sistem ve malzemelerdeki davranışı ile özelliklerini inceleyen optiğin bir alt dalıdır. Bu malzemelerde elektrik alan () ile polarizasyon yoğunluğu () arasındaki ilişki doğrusal değildir; bu durum daha çok yüksek genlikte (108 V/m seviyelerinde) ışık veren lazerlerde ve lityum niobat gibi kristal yapılarında görülür. Schwinger sınırından daha kuvvetli alanlarda vakum da doğrusallığını kaybeder. Süperpozisyon prensibi bu malzemeler için geçerli değildir.