İçeriğe atla

Dismas (aziz)

"Aziz Dismas"
  (Katolik geleneği) [1]
ÖlümKudüs
KutsayanlarHristiyanlık
Yortu25 Mart
Roma Katolik
Doğu Ortodoks Kilisesi

Dismas; Tövbekar Hırsız, İyi Hırsız veya Günahkar Hırsız olarak da bilinen, Yeni Ahit'te İsa ile birlikte çarmıha gerildiği söylenen iki hırsızdan biri.

Günümüzde birçok yerde, Dismas'a ait heykel mevcuttur, kendisinin zalim bir korsan olduğu bilinmektedir. İsa çarmıha gerildiğinde onun sol tarafındaki çarmıhta yer alan Dismas, günahları için af dilediği zaman, İsa ona seslenerek cennette onunla birlikte olacağını söylemiştir. Çarmıha gerilen iki hırsızdan birinin Dismas olduğu bilinmekle birlikte, İsa'nın sağ tarafında yer alan Gestus hakkında çok fazla bilgi yoktur.

Luka İncili

Anlatı

İsa'yla birlikte, biri sağında öbürü de solunda olmak üzere iki haydut da çarmıha gerilmiştir (Matta 27:38, Markos 15-27-28,32) ve ayrıca yaşananlar Luka İncili'nde şöyle aktarılmıştır:

39 Çarmıha asılan suçlulardan biri, “Sen Mesih değil misin? Haydi, kendini de bizi de kurtar!” diye küfretti.

40 Ne var ki, öbür suçlu onu azarladı. “Sende Tanrı korkusu da mı yok?” diye karşılık verdi. “Sen de aynı cezayı çekiyorsun. 41 Nitekim biz haklı olarak cezalandırılıyor, yaptıklarımızın karşılığını alıyoruz. Oysa bu adam hiçbir kötülük yapmadı.” 42 Sonra, “Ey İsa, kendi egemenliğine girdiğinde beni an” dedi.

43 İsa ona, “Sana doğrusunu söyleyeyim, sen bugün benimle birlikte cennette olacaksın” dedi.

—Luka 23:39-43

Kaynakça

  1. ^ Lawrence Cunningham, A brief history of saints (2005), page 32.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

Cuma, Perşembe (Pençşenbe) ile Cumartesi (Cumaertesi) arasında kalan, haftanın beşinci günüdür. Kelime, Kur'an yoluyla Arapçaya, oradan da Türkçeye gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlıkta İsa</span> Hristiyanlık inancında Mesih ve Tanrının Oğlu

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Petrus Haçı</span>

Petrus Haçı veya Aziz Petrus Haçı ters çevrilmiş bir Latin haçıdır. Bu sembolün kökeni Petrus'un ters biçimde çarmıha gerilmesidir; İsa ile aynı şekilde çarmıha gerilmek için fazla değersiz olduğunu düşünmüştü ve bu nedenle ters biçimde çarmıha gerilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<i>Tutku - İsa Mesihin Çilesi</i> Mel Gibsonın yönettiği, İsanın son 12 saatini anlatan film

Tutku - İsa Mesih'in Çilesi, İsa'nın Hristiyanlarca "Çile" olarak bilinen son 12 saatini anlatan ve Mel Gibson'ın yönetmenliğini üstlendiği bir filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Ruhban sınıfı</span> Din adamlığını meslek olarak icra eden kişilerin oluşturduğu sosyal sınıf

Ruhban sınıfı, belirli bir din bünyesinde din adamlığını meslek olarak icra eden tüm kişiler. Aslen Hristiyanlık terminolojisine ait olan ruhban sınıfı kavramı zaman zaman diğer dinler için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Andreas</span> İsanın on iki havarisinden biri

Havari Andreas ; Andreas ya da Doğu Ortodoks geleneğinde İlk Çağrılan olarak da bilinir, İsa'nın on iki havarisinden biridir. Doğu Ortodokslarda Konstantinopolis ekümenik patriğinin Andreas'ın havari halefi olduğu kabul edilir.

<i>Çarmıha Gerilme</i> (Michelangelo)

Çarmıha Gerilme 1492 yılında büyük Rönesans ustası Michelangelo tarafından bitirildiği düşünülen bir polikrom tahtadan heykeldir. Bu heykel, İtalya'da Floransa şehrindeki Santo Spirito Kilisesinin "Yuksek Sunak"ında yer almaktadır. Çalışma özellikle İsa'nın çıplak olması gerçeğiyle dikkate değerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Kabir Kilisesi</span> Kudüsün eski şehir kısmında bulunan kilise

Kutsal Kabir Kilisesi, Ortodoks Kilisesi tarafından Yeniden Diriliş Kilisesi olarak adlandırılır, Kudüs'ün eski şehir duvarları içerisinde yer alan bir Hristiyan kilisesidir. Eski şehrin Hristiyan bölgesinden ("Muristan") birkaç adım ötededir.

<span class="mw-page-title-main">Filipus</span>

Filipus İsa'nın on iki havarisinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Cuma</span> Hristiyanların İsa Mesihin çarmıha gerilişini ve Golgothada ölüşünü andıkları dini gün

Kutsal Cuma, dünya genelindeki Hristiyanların İsa'nın çarmıha gerilişini ve Golgota'da ölüşünü andıkları dini gündür. Triduum'un parçası olan Kutsal Hafta'da Paskalya Pazarı'ndan önceki cumaya denk gelen Kutsal Cuma, Musevilerin Hamursuz Bayramı ile çakışabilir. Hayırlı Cuma, Büyük Cuma veya Paskalya Cuması olarak da bilinir; ancak Paskalya Cuması aslında Paskalya Haftası'ndaki cumadır; Kutsal Cuma ise, Paskalya Haftası'ndan önceki haftanın cuma günüdür.

<i>Calvary Alayı</i>

Calvary Alayı ya da Çarmıha Gidiş, Flaman Rönesans ressamı Pieter Bruegel'in 1564 tarihli ahşap üzerine yağlı boya manzara tablosudur. İsa'nın kendi çivileneceği devasa haçı kurgusal olarak Flaman topraklarında taşıma sahnesini gösteren eser, sanatçı tarafından "BRVEGEL MD.LXIIII" şeklinde imzalanmıştır ve şu anda Viyana Sanat Tarihi Müzesinde sergilenmektedir. Calvary ya da Golgotha, Kudüs'te bulunan, Hristiyan inanışına göre İsa'nın çarmıha gerildiği tepenin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tonga bayrağı</span> Ulusal bayrak

Tonga bayrağı resmî olarak 4 Kasım 1875 tarihinde kabul edilerek ülkenin bayrağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsa'nın dirilişi</span> İsanın kabre defnedildikten üç gün sonra Pazar günü dirilmesi

İsa'nın dirilişi, Hristiyanlıkta İsa'nın çarmıha gerildiği cuma gününü izleyen pazar gününde mucizevi şekilde hayata dönmesi olayıdır. Hristiyan inancının ve teolojisinin merkezî doktrini olarak kabul edilir ve İznik Konsili'nin kararlarına göre o "Kutsal Kitap'ta belirtilene uygun şekilde üçüncü gün yeniden dirildi."

<span class="mw-page-title-main">İsa'nın çarmıha gerilişi</span> Hristiyanlığın merkezî figürü olan İsanın öldürülme hadisesi

İsa'nın çarmıha gerilişi, MS 30 ve 33 arasında bir dizi sorgulama ve işkencenin ardından Roma'nın Yahudiye eyaletine bağlı Golgota'da İsa'nın çarmıha gerilmesi olayıdır. Yeni Ahit müritlerinde bu olaydan bahseden metinler, diğer antik kaynaklar tarafından ispatlanmış olan dört kanonik müjde ile ve Hristiyan olmayan kaynaklar tarafından doğrulanan tarihsel ve teolojik bir olay.

Golgota, İncil'deki anlatımlara göre Kudüs surlarının hemen dışında yer alan ve İsa'nın çarmıha gerildiği tepe. Matta İncili, Markos İncili ve Yuhanna İncili''nin güncel Türkçe çevirisinde "kafatası" anlamına geldiği belirtilmektedir. Ayrıca Luka İncili'nde yalnızca "kafatası" olarak anılmaktadır.

Gerçek Haç, Bir Katolik Kilisesi geleneği tarafından İsa'nın çarmıha gerildiği haçtan olduğu söylenen fiziksel kalıntıların adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Haç Yolu</span> İsanın çarmıhını Golgotaya taşırken durup dinlendiği 14 yer

Katolik geleneğinde Haç'ın İstasyonları/Durakları, İsa'nın Golgota yolunda çektiği acıların seçilmiş 14 betimlemesine dayanan adanmış bir eylem merkezidir. Bu adanma Oruç döneminde özellikle Kutsal Cuma'da sık olarak yapılan bir eylemdir. Tören bazen vaazlar, meditasyon ve dualarla kesintiye uğrayan ve kilisenin etrafında veya içinde düzenlenmiş on dört resim, haç veya diğer sembollerin önünde durdurulan bir geçiti içerir. Ayrıca bir kiliseye bitişik bir yerde de bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Saint Helena arması</span> Ulusal arma

Saint Helena arması, Atlas Okyanusu'nun güneyinde yer alan ve Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha adalar grubunun oluşturduğu Britanya Denizaşırı Toprakları bölgesinin merkezi konumunda da olan Saint Helena adasında kullanılan arma. Saint Helena arması günümüzdeki hâli ile 30 Ocak 1984 tarihinde kabul edilmiştir.