İçeriğe atla

dirname

dirname
Geliştirici(ler)Bell Labs
İşletim sistemiUnix, Unix benzeri, IBM i
PlatformÇoklu platform
Türkomut
Lisanscoreutils: GPLv3+

dirname, Unix ve Unix benzeri sistemlerde standart bir komuttur. Komut, belirtilen dizinin bulunduğu yolu çıktı verir.

Tarihçe

Komut ilk olarak çoğu öbür orijinal Unix komutu gibi Bell Labs'de yazılmıştır. GNU coreutils'deki dirname sürümünün yazarları David MacKenzie ve Jim Meyering'dir..[1] Komut ayrıca IBM i tabanlı sistemlere de uyarlanmıştır.[2]

Kullanım

Tek Unix Şartnamesi tanımına göre dirname kullanımı:

    dirname [dosya/yolu]

Kaynakça

  1. ^ "Dirname(1) - Linux man page". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  2. ^ IBM. "IBM System i Version 7.2 Programming Qshell" (PDF). IBM (İngilizce). 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

Kenneth Lane Thompson Amerikalı bir bilgisayar bilimcisi.Thompson, kariyerinin büyük bir bölümünde orijinal Unix işletim sistemini tasarlayıp uyguladığı Bell Labs'ta çalıştı. Ayrıca C programlama dilinin doğrudan selefi olan B programlama dilini de icat etti. Bununla beraber Plan 9 işletim sisteminin yaratıcılarından ve ilk geliştiricilerinden biriydi. Thompson, 2006'dan beri Go programlama dilini birlikte icat ettiği Google'da çalışmaktadır.

Berkeley r-komutları, bir Unix sisteminin kullanıcılarının TCP/IP bilgisayar ağı üzerinden başka bir Unix bilgisayarında oturum açmasını veya komutlar vermesini sağlamak için tasarlanmış bir bilgisayar programları paketidir. Berkeley r-komutları, 1982'de Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Computer Systems Research Group (CSRG) tarafından, TCP/IP'nin erken uygulanmasına dayanarak geliştirildi.

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

mkdir

mkdir (make directory) yeni bir dizin oluşturmak için Unix, DOS, OS/2 ve Microsoft Windows işletim sistemlerinde kulanılan bir komuttur. Windows sistemlerinde mkdir yerine md kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Windows PowerShell</span>

PowerShell, Microsoft tarafından Windows komut satırı cmd.exe ve Windows Script Host'a alternatif olarak geliştirilen yeni nesil bir komut satırı uygulamasıdır. Başlangıçta sadece Windows PowerShell olarak bilinen bir Windows bileşeni, 18 Ağustos 2016'da PowerShell Core'un tanıtımı ile açık kaynaklı ve çapraz platform haline getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Unix benzeri</span>

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Metin tabanlı kullanıcı arayüzü</span> bir metin ekranına çıktı vermeye veya onu kontrol etmeye dayalı arabirim türü

Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.

cmd.exe Windows komut satırı uygulaması

cmd.exe, Microsoft Windows, Windows NT, Windows CE, OS/2, EComStation ve ReactOS'un varsayılan Komut satırı uygulamasıdır. Uygulama çeşitli işletim sistemlerinde farklılık gösterebilir ancak kullanımı ve komutları hemen hemen aynıdır.

<span class="mw-page-title-main">Terminal (macOS)</span>

Terminal, Apple tarafından macOS işletim sistemine dahil edilen terminal emülatörüdür. Terminal, macOS'un önceki işletim sistemleri olan NextStep ve OPENSTEP'ten uyarlandı.

<span class="mw-page-title-main">Motorola 68000</span>

Motorola 68000, 16/32 bitlik CISC mikroişlemcisidir ve 1979'da Motorola Semiconductor Ürünleri Bölümü tarafından üretilmiştir

chown

chown komutu, change owner talimatının kısaltması olup Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde dosya sistemindeki dosyaların, dizinlerin sahibini değiştirmek için kullanılır.

ls

ls, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde bilgisayar dosyalarını listeleyen komuttur. ls komutu POSIX ve Tekil UNIX Şartnamesi ile düzenlenmiştir. Herhangi bir argüman verilmediğinde, geçerli dizindeki dosyaları listeler. Bu komut EFI komut satırında da mevcuttur. DOS, OS/2 ve Microsoft Windows gibi diğer ortamlarda, benzer bir işlev dir komutu ile sağlanır. Sayısal analiz ortamları MATLAB ve GNU Octave da benzer işleve sahip bir ls fonksiyonu barındırır.

rm (Unix)

rm Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde dosyaları, dizinleri ve sembolik linkleri silmek için kullanılan bir komuttur.

pwd

pwd, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde mevcut dizinin yolunu yazdıran bir komuttur.

sort (Unix)

sort, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde çalışan ve girdi olarak verilen bir metni sıralayan bir komut satırı programıdır. Yayımlanan ilk sürümü Multics için geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Unix shell</span> Unix işletim sistemi için yorumlayıcı program

Unix shell, Unix benzeri işletim sistemleri için bir komut satırı kullanıcı arabirimi sağlayan bir komut satırı yorumlayıcısı veya kabuğudur. Kabuk, hem etkileşimli bir komut dili hem de bir komut dosyası dilidir ve işletim sistemi tarafından sistemin kabuk komut dosyalarını kullanarak yürütülmesini kontrol etmek için kullanılır.

Qshell, IBM i işletim sistemi için bir komut satırı yorumlayıcısıdır (kabuk). Qshell, POSIX ve X/Open standartları temellidir. KornShell özelliklerini de içeren Bourne benzeri bir kabuktur. Yardımcı programlar, ek işlevler sağlayan harici programlardır. Qshell'in geliştirme ekibi, ASCII ve EBCDIC arasında çeviri yapmak gibi platforma özgü sorunlarla uğraşmak zorunda kaldı. Kabuk, toplu işlemenin yanı sıra etkileşimli modu da destekler ve çok az değişiklikle veya hiç değişiklik olmadan Unix benzeri işletim sistemlerinden kabuk komut dosyalarını çalıştırabilir.

dd; Unix, Unix benzeri, Plan 9, Inferno ve Windows işletim sistemlerinde dosya dönüştürme ve kopyalama için kullanılan bir komuttur. Bu komutla Unix'te /dev/zero ve /dev/random gibi aygıt dosyaları üzerinde okuma ve yazma işlemleri yapılabilmektedir.