İçeriğe atla

Dirili Surhay

Dirili Surhay
DoğumSurhay Beyalı oğlu
1902
Hudayarlı, Cebrayıl Uyezdi, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm1945 (42-43 yaşlarında)
Hudayarlı, Cebrayıl, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
MeslekHalk ozanı
MilliyetAzerbaycanlı

Dirili Surhay ve ya Aşık Surhay Beyalı oğlu (d. 23 Mayıs, 1902; Hudayarlı, Cebrayıl Uyezdi, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu - ö. 14 Aralık, 1945; Hudayarlı, Cebrayıl, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti) — Azerbaycanın 20. yüzyılda yaşamış ünlü aşıklarından ve şairlerinden biri.

Hayatı

Dirili Surhay 10 Mayıs 1902 yılında Rus İmparatorluğu'nun Hudayarlı (şuan Hudaferin) köyünde Beyalı Bey ile Tükezban Hanım'ın ailesinde dünyaya gelmiştir. İlk eğitimini köylerindeki molladan aldıktan sonra medreseni bitirmiş, yüksek eğitimini almak için Güney Azerbaycan şehri olan Tebrize gitmiştir. Burada Fars dilini mükemmel seviyede öğrendikmekle birlikte, klassik şiiriyatı da benimsemiştir. Buradakı eğitimini tamamladıktan sonra kendi köyüne dönmüştür. Köyüne döndükten sonra dini işlerle uğraşmayı bırakmış ve saz çalmaya, şiir yazmaya, şarkılar bestelemeye başlamıştır. Kısa süre sonra tüm Karabağda ve Azerbaycanda ünlenmiştir.[1][2][3]

Karabağ'ın ünlü aşıkları ile görüşüb bazı şeyleri öğrendikten sonra ünlü şarkılar bestelemiştir. Bu şarkılar sırasından "Terekeme", "Peri", "Diridağ", "Arazbar", "Qarçıqay", "Vatan" en ünlü olanlarıdır. Genel olarak sözlü edebiyatla uğraştığı için eserlerinin birçoğu henüz yayımlanmamıştır ve ailesinde durmaktadır.[4][5][6]

Dirili Surhayın şiirlerinde Azerbaycanın Kızılbaş edebiyatı temsilcilerinden Dirili Kurbaniın çok etkisi olmuştur. Dirili Kurbaninin şiirlerinden etkilenen Surhay kendisini onun vârisi olarak tanıtmaktaydı.[6]

Surhay 1945 yılında ölmüş ve kendi köyünde de defn edilmiştir.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Savalan Fərəcov (18 Ağustos 2010). "Dirili Aşıq Surxay". Kültür Bakanlığı (Azerbaycan). 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023. 
  2. ^ Çingizoğlu 1998, ss. 33.
  3. ^ Çingizoğlu 2004, ss. 22.
  4. ^ Çingizoğlu 1998, ss. 34.
  5. ^ a b Çingizoğlu 2004, ss. 23.
  6. ^ a b Nəbioğlu 2010, ss. 41.

Kaynak

  • Çingizoğlu, Anvar (1998). Qarabağın Aran ağzı-Arazbar. Baku: Ozan. 
  • Çingizoğlu, Anvar (2004). Yük üstü çadırlı, yük altı qatırlı oba: Xudayarlı. Baku: Soy. 
  • Nəbioğlu, Musa (2010). Ozan-aşıq dünyası. Baku: Nurlan. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Âşık Dertli, Türk halk ozanı. Bolu Çağa'nın Şahnalar köyünde doğdu. Asıl adı İbrahim ve mahlası Lütfi'dir. Geçimini aşık kahvelerinde saz çalıp şiir söyleyerek sağlamıştır. İstanbul, Konya ve Mısır'da bulunmuştur. Divan, halk ve tekke edebiyatlarındaki geniş kültürü sayesinde daha sağlığında yaygın bir şöhret kazanmış, divanı taş baskısıyla birçok defa basılmıştır. Fuzûlî, Âşık Ömer, Gevheri gibi şairlerin etkilerini taşıyan Dertli, çağının öbür saz şairleri gibi aruzla gazeller, divanlar, kalenderiler yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Alesker</span>

Âşık Alesker, 19. yüzyıl Azerbaycan saz üstadlarının en önemli temsilcisi, Azerbaycan aşık edebiyatının klasiklerinden biridir.

Ozan, halk şairi anlamında kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan müziği</span>

Azerbaycan müziği, Kafkas, Orta Asya ve İran ağırlıklı etkileri görülür. Tar, kemençe, ut, bağlama, balaban, zurna, kaval, nağara, garmon, tütek, tef ve davul kullanılan başlıca müzik aletleridir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Şenlik</span>

Aşık Şenlik, 19. yüzyıl saz şairi, halk lideri.

Miskin Abdal, 1430-1535'te yaşamış Azeri halk ozanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Âşıkları</span>

Azerbaycan'da Âşık sanatı, şiir, hikâye anlatma, dans, vokal ve enstrümantal müziği geleneksel bir performans sanatında birleştirir. Bu sanat Azerbaycan kültürü'nün sembollerinden biridir ve ulusal kimliğin bir koruyucusu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Peri</span>

Aşık Peri - Azerbaycanlı aşık, şair.

Fatma Hanım Kemine 19. yüzyılda yaşamış şairdir.

İbrahim Bey Azer, Azerbaycanlı şairdir. “Azər” takma adıyla şiirler yazmıştır.

Abdulla Bey Asi Azerbaycanlı şairdir. Asi takma adıyla şiirler yazmıştır.

Memo bey Memayi, Azerbaycanlı şairdi. Memayi mahlasıyla yazmıştır. Abdurrahim bey Hagverdiyev'in akrabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Enver Çingizoğlu</span> Sovyet tarihçi, gazeteci ve yazar

Enver Çingizoğlu, ağırlıklı Ortaçağ'da Azerbaycan, İran ve Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihi ile kütükleri konusunda uzmanlaşmış Azerbaycanlı tarihçi, etnolog ve soy bilimci.

Növres İman (1903-1932) — Azerbaycan saz üstadlarının temsilcisi.

<span class="mw-page-title-main">Behram Bey Vezirov</span>

Behram Bey Esat bey oğlu Vezirov — Azerbaycanlı devlet adamı, siyasetçi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosunun üyesi ve şair.

Zülfikar Bey Makinski Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin Himayedarlık Bakanlığının Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'ndeki temsilcisi, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosunun I. Dönem milletvekili, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Erzak Bakanlığının idare başkanı ve Teymur Bey Makinski'nin kardeşi. Ünlü Azerbaycan soylu ailelerinden olan Makinskiler'dendir.

Abdül İbn Hüseyn Ali İbn Meşedi Murat veya Meşedi Abdül Muratlı Azerbaycanlı bir şair ve Meclis-Faramuşan'ın üyesiydi.

Zeynal bey Vezirov Azerbaycanlı bir siyasetçi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti parlamentosu üyesiydi.

Mirza Yusuf han Cavanşir Memmedbeyov, Azerbaycanlı bir devlet adamı, mühendis ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin bakan yardımcısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bahış Bey Vezirov</span>

Bahış Bey Vezirov — 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyılın ilk yarısında faaliyet göstermiş Kuzey Azerbaycanlı şair, Meclisi-Feramuşan isimli edebi cemiyyetin üyesi. Bahış Bey Karabağ'ın ünlü asilzadelerinden olan Vezirovlar ailesinde yetişmişti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.