İçeriğe atla

Diprotodon

Diprotodon
Birleştirilmiş iskelet
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
İnfra sınıf: Marsupialia
Takım: Diprotodontia
Alt takım: Vombatiformes
Familya: Diprotodontidae
Cins: Diprotodon
Owen, 1838
Diprotodon optatum

Diprotodon, bugüne kadar yaşamış olduğu bilinen en büyük keseli cinsidir. Diprotodon, "İki ön dişli" anlamına gelmekte olup,[1] dev vombat ya da hippopotamus vombat denildiği de olur. Diprotodonlar, kendileri gibi iri olan birçok türle birlikte Avustralya megafauna'sını oluşturuyorlardı ve faunanın diğer türleriyle birlikte yaklaşık 1.6 milyon önceden, soylarının tükendiği 46.000 yıl öncesine kadar varlıklarını sürdürdüler.[2] (Hemen hemen buzul çağının tamamı boyunca)

Diprotodon türlerine ait fosiller, Avustralya ana karasının çeşitli yerlerinde hem tam kafatasları ve iskeletler biçiminde, hem de kıl ve ayak izleri biçiminde bulundu.[1] Bazı dişi türlerin iskeletleri ise, keselerinde yavrularıyla birlikte bulundu.[1] En iri türleri Su aygırı büyüklüğündeydi; burundan kuyruğa kadar 3 m. uzunluğunda, 2 m. boyunda ve 2.786 kilo ağırlığındaydılar.[3][4] Açık ormanlarda, ağaçlıklı bölgelerde, otlaklarda, muhtemelen su kaynaklarına yakın ve otlar ve yapraklarla beslenebilecekleri yerlerde yaşıyorlardı.

Diprotodon'ların varlıklarını sürdüren en yakın akrabaları vombatlar ve koala'dır. Bazı Aborijin kabilelerinin diprotodon kemiklerine "bunyip" demelerinden dolayı, Diprotodonların, Aborijinler arasındaki Bunyip efsanesinin kaynağı olduğu ileri sürülmüştür.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Science & Nature: Animals: Diprotodon". Official website. British Broadcasting Corporation (BBC). Temmuz 2008. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011. 
  2. ^ Roberts, R. G.; Flannery, T. F.; Ayliffe, L. K.; Yoshida, H.; Olley, J. M.; Prideaux, G. J.; Laslett, G. M.; Baynes, A.; Smith, M. A.; Jones, R.; Smith, B. L. (8 Haziran 2001). "New Ages for the Last Australian Megafauna: Continent-Wide Extinction About 46,000 Years Ago" (PDF). Science. 292 (5523). ss. 1888-1892. Bibcode:2001Sci...292.1888R. doi:10.1126/science.1060264. PMID 11397939. 10 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011. 
  3. ^ Ice Age Marsupial Topped Three Tons, Scientists Say 11 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 17 September 2003.
  4. ^ 2,786 kg is the estimation for the specimen displayed in the Australian Museum which is considered to be of average size. According to latest research the average male weight is estimated to lie between 2,272 kg and 3,417 kg.
  5. ^ Shuker, Karl P. N. (1995). "5". In search of prehistoric animals; Do giant extinct creatures still exist? (1 bas.). Blanchford. ISBN 0-7137-2469-2. As far back as 1924, Dr C.W. Anderson of the Australian Museum had suggested that stories of the bunyip could derive from aboriginal legends of the extinct diprotodonts — a view repeated much more recently in Kadimakara (1985) by Australian zoologists Drs. Tim Flannery and Michael Archer, who nominated the palorchestids as plausible candidates. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Koala</span> Avustralyanın doğu ve güney kıyı eyaletlerinde bulunan, Phascolarctidae familyasının yaşayan tek temsilcisi, otobur ve keseli bir memeli hayvan türü

Koala, Avustralya'ya özgü otobur ve ağaçta yaşayan bir keseli memeli hayvan türüdür. Phascolarctidae familyasının yaşayan tek temsilcisidir ve yaşayan en yakın akrabaları vombatlardır. Koalalar, Avustralya'nın doğu ve güney kıyıları boyunca Queensland, Yeni Güney Galler, Victoria ve Güney Avustralya eyaletlerinde bulunur. Vücut uzunlukları 60 ila 85 cm, ağırlıkları ise 4 ila 15 kg arasında değişiklik gösterir. Kürkü, gümüşi gri ile çikolata rengi arasındaki renklerdedir. Kuzey popülasyonlarındaki bireyler, genellikle güneyde yaşayanlardan daha küçük ve daha açık renklidir. Bu iki popülasyonun alt türler olması konusu ise tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Senozoyik</span> 66 milyon yıl öncesinden günümüze kadar süregelen Fanerozoyikin üçüncü zamanı

Senozoyik, yerküre tarihinin son 66 milyon yılını temsil eden şu anki jeolojik zamandır. Memelilerin, kuşların, kozalaklı ağaçların ve çiçekli bitkilerin baskınlığı, soğuyan, daha kuru bir iklim ve kıtaların günümüzdeki hâline gelmiş olması gibi özellikleri, Senozoyik Zaman'ı diğer jeolojik zamanlardan ayırır. Karmaşık canlıların evrimleşmesinden bu yana süregelen jeolojik zamanların sonuncusudur ve Senozoyik'ten önce Mezozoyik ve Paleozoyik olmak üzere iki jeolojik zaman vardır. Senozoyik Zaman, çoğu uzman tarafından bir asteroit veya başka bir gök cisminin Dünya'ya çarpmasıyla Chicxulub Krateri'nin oluşmasına sebep olduğu düşünülen bir olay ile; kuş harici dinozorlar da dahil birçok canlı türünün neslinin tükendiği Kretase-Paleojen yok oluşuyla başladı.

<i>Australopithecus afarensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Australopithecus afarensis, Pliyosen'de Doğu Afrika'da, yaklaşık 3.9 ila 2.9 milyon yıl önce yaşamış, soyu tükenmiş bir australopitesin türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Keseliler</span>

Keseliler, memeliler sınıfının bir alt sınıfıdır. Eteneliler ile aralarındaki en önemli fark, yavruların henüz iyi gelişmemiş şekilde çok erken doğup annenin kesesinde gelişmeye devam etmesidir. Bugün Avustralya ve Amerika'da yaklaşık 320 keseli türü yaşamaktadır. Bunlar bütün memelilerin %6'sını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">İki ön dişliler</span> memeli takımı

İki ön dişliler, içerdiği 140 civarında tür ile keseliler infra sınıfının en büyük takımıdır. En tanınmış üyeleri Kangurular, Koalalar ve Vombatlar'dır.

<i>Diplodocus</i> sauropod dinozor cinsi

Diplodocus, fosilleri ilk kez 1877'de SW Williston tarafından keşfedilen diplodocid sauropod dinozordur. 1878'de Othniel Charles Marsh tarafından konulan cins adı, Eski Yunanca "çift" (diplos) ve "kiriş" (dokos) sözcüklerinden türetilen bir Yeni Latince terimdir ve kuyruğun alt tarafındaki tanımlandığı zaman için benzersiz olan çift kirişli kemiklere gönderme yapar.

<span class="mw-page-title-main">Konodont</span>

Konodontlar (Conodonta)(Yunanca kōnos, "koni", + odont, "diş"), yılan balığına benzeyen nesli tükenmiş omurgalılardır.

<span class="mw-page-title-main">Megafauna</span>

Zoolojide megafauna büyük ya da dev hayvanlar için kullanılan bir terimdir. Büyüklüğü belirlemekte kullanılan en yaygın sınırlar 45 kg ile 100 kg'dır. Bu sınırlamalar dahilinde çok büyük olduğu düşünülmeyen ak kuyruklu geyik ve kızıl kanguru gibi türler ve hatta insan da bulunur.

Federal bölge, federasyonlarda bulunan bir idari bölünüş şeklidir. Federal hükûmetin doğrudan kontrolü altındadır. Federal bölge genellikle başkenttir.

<span class="mw-page-title-main">Ellis Le Geyt Troughton</span>

Ellis Le Geyt Troughton, Avustralyalı zoolog ve mammalog.

<span class="mw-page-title-main">Vombatiformes</span>

Vombatiformes büyük Keseliler alt sınıfının İki ön dişliler takımının üç alt takımından biridir. Bu alt takıma ait olan bilinen 7 aileden 5'i tükenmiştir. Diğer iki aileden Phascolarctidae sadece koala türü ile varlığını sürdürürken, Vombatgiller 3 tür ile varlığını sürdürmektedir.

<i>Palorchestes</i>

Palorchestes Palorchestidae familyasında sınıflandırılan, soyu tükenmiş, keseli ve otçul bir memeli cinsidir. Bu cins Avustralya'ya endemikti ve geç Miyosen'den Buzul Çağı'nın sonuna kadar yaşadı.

<i>Orcaella heinsohni</i>

Orcaella heinsohni, Avustralya'nın kuzey kıyılarında bulunan bir yunus türüdür.Orcaella cinsinin diğer üyesi olan Irrawaddy yunusuna çok benzer ve 2005 yılına kadar da ayrı bir tür olarak tanımlanmamıştır. Irrawaddy yunusu iki renge sahip iken O. heinsohni üç renge sahiptir. Ayrıca kafatası ve yüzgeç yapıları da iki tür arasında küçük farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Sinapsit</span> yaşayan tek üyeleri memeliler olan, amniyot kladı

Sinapsitler, memelileri ve memelilere, sürüngenler ve kuşlar gibi amniyot kladının diğer üyelerinden daha yakın olan her hayvanı içeren bir amniyot grubudur. Kafataslarının her iki yanında, gözün arka kısmında bulunan bir açıklığa sahiptirler. İsimlerini bu açıklıktan alırlar.

<span class="mw-page-title-main">Bradshaw kaya resimleri</span>

Bradshaw kaya resimleri, Batı Avustralya'nın kuzey-batı Kimberley bölgesinde bulunan iki büyük bölgesel kaya sanatı geleneğinden biridir. Sanatçıların kimliği ve sanatın yaşı, arkeoloji ve Avustralyalı kaya resmi araştırmacıları arasında tartışılmaktadır. 2020'de yapılan bir araştırma, boyanmış eşekarısı yuvalarının analizine dayanarak, antropomorfik figürlerin çoğunun 12.000 yıl önce yaratıldığını tahmin etmektedir. Bu özellikler, 1891'de pastoralist Joseph Bradshaw tarafından görülüp kaydedildiğinden ve isimlerinin verildiğinden beri tartışılmaktadır. Kaya resmi yerel dillerde birçok farklı isimle anılır ve bilinir; bunların en yaygın olanları Gwion Gwion veya Kiro Kiro/Giro Giro'dur. Resimler öncelikle çanta, püskül ve başlık gibi aksesuarlarla süslenmiş insan figürlerinden oluşmaktadır.

<i>Thylacosmilus</i> tarih öncesi keseli memeli cinsi

Thylacosmilus, Geç Miyosen ile Pliyosen dönemleri arasında yaşamış, yüzeysel olarak kılıç dişli kedilere benzeyen bir borhyaenoid keseli. Thylacosmilus kabaca bir büyük kedi ile aynı şekil ve büyüklükteydi, ancak iskeletinin detaylarında açıkça çok farklıydı ve dev bir opossum benziyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ulukurt</span> soyu tükenmiş köpekgil

Ulukurt, Geç Pleyistosen'de ve Erken Holosen'de Amerika'da yaşamış, büyük bir köpekgildir. En ünlü fosil köpekgillerden biridir. Çağdaş kurtlarla karşılaştırıldığında, ulukurtların orantılı olarak daha büyük kafatasları ve dişleri, öte yandan daha kısa bacakları vardı.

<i>Dromornis</i>

Dromornis, büyük hatta devasa tarih öncesi kuşların bir cinsidir. Bu türler uçamazlardı, büyük ölçüde küçültülmüş kanat yapılarına sahiplerdi, ancak modern devekuşu veya emuya benzer olarak büyük bacakları vardı. Eğer uzmanlaşmış değilse, ağırlıklı olarak otçul tarayıcılar olması olasıydı. En büyük türün erkeği, Dromornis stirtoni, en uzun ve en ağır kuş için bir adaydır ve bir ihtimal saldırgan bölgesel davranış sergilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dinozor boyutu</span>

Boyut, hem genel kamuoyu hem de profesyonel bilim insanlarının ilgisini çeken dinozor paleontolojisinin önemli bir yönüdür. Dinozorlar, iki gram kadar hafif olabilen minik sinek kuşlarından 50-100 ton ağırlığa kadar çıkabilen soyu tükenmiş titanosaurlara kadar, herhangi bir kara hayvanı grubunun boyutlarında görülen en aşırı varyasyonlardan bazılarına sahiptiler.

Profesör Michael Archer AM, FAA, Dist FRSN, Avustralya omurgalıları konusunda uzmanlaşmış Avustralyalı paleontolog. New South Wales Üniversitesi Biyoloji, Yer ve Çevre Bilimleri Okulu'nda profesördür. Daha önceki görevleri arasında 1999-2004 yılları arasında Avustralya Müzesi Müdürlüğü ve 2004-2009 yılları arasında New South Wales Üniversitesi Bilim Dekanlığı bulunmaktadır.