İçeriğe atla

Dionysos'un Düğünü Mozaiği (Zeugma)

Dionysos'un Düğünü Mozaiği, Zeugma antik kentinde, günümüzde Birecik Barajı'nın suları altında kalmış olan villanın taban mozaiklerinden birisidir.

Şarap tanrısı Dionysos ile Ariadne’nin düğününü gösteren bir sahne olduğu düşünülür.[1] 1992 yılında bir ihbar sonucunda gerçekleştirilen kazıda Ayvaz Tepesi denilen tepenin kuzeydoğu yamaçlarında mozaiğin yer aldığı Roma villası bulunmuştur.[2] Bu alan seyir yapılarak mozaik yedi yıl boyunca ziyaretçilere sergilendi. Üçte ikilik kısmı, 5 Haziran 1998'de bilinmeyen kişiler tarafından yerinden sökülerek çalınan mozaiğin,[3][4] kalan kısmı Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenmektedir.[5] Çalınan bölümün fotoğrafları, eksik olan kısma yansıtılarak parçalarının bulunamadığına dikkat çekilir.[6]

Tasvir panosunda üçlü gruplar halinde on figür bulunur. Ortada Üzüm ve Şarap Tanrısı Dionysos ile karısı Ariadne bir divanda yan yana otururken görülür. Dionysos başında halesi, zengin kıvrımlara sahip elbisesi ile tasvir edilmiştir.[7] Sağ elini Ariadne’nin omzuna atmış, sol elinde ise gümüş bir kase tutmaktadır. Gövdesi cepheden, başı hafif sola dönük gösterilmiştir. Önündeki sehpada, ayakları Herme figürlü bir altın kase bulunmaktadır. Çiftin yanında çocuk Eros bulunur, aşk iksiri bulunan bir kâseyi onlara doğru uzatır. En solda ayakta duran ve kase ile içki içen bir erkek figürü, oturur durumda ve elinde meşale tutan bir Menad, sağa doğru yürüyen ve muhtemelen bir çelengi Ariadne'ye doğru uzatan[7] bir kadın figürü bulunur. Sahnenin sağında ise elinde içinde eşyalar bulunan kapağı açık bir kutu olan bir kadın; iki elinde flüt tutan bir başka kadın ve onun arkasında vücudunun üst bölümü çıplak, dağınık saçlı ve sakallı bir erkek figürü bulunur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Eserler". Zeugma Eserleri resmî web sitesi. 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022. 
  2. ^ "Zeugma'dan çalınan mozaik ilanla aranıyor". Hurriyet.com.tr. 30 Haziran 2005. 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022. 
  3. ^ Şahin, Mehmet (2010). "Mozaik sanatı, Antakya ve Zeugma mozaiklerinin resim analizleri". Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü yüksek lisans tezi. 
  4. ^ "Zeugma mozaiğini çaldılar". Hurriyet.com.tr. 30 Haziran 1998. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022. 
  5. ^ Gürses, Emel (2019). "Tarih, estetik ve toplumsal cinsiyet: Zeugma mozaiklerinde kadın imgesi". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "En büyük mozaik müzesi Zeugma'nın resmi açılışı yarın". T24.com.tr. 8 Eylül 2011. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022. 
  7. ^ a b Aslan, Hannan. "Zeugma Mozaik Müzesi'ndeki Dionysos Betimlemeleri". 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zeugma</span> Türkiyede bir antik kent

Zeugma, Gaziantep'in Nizip ilçesine bağlı Belkıs köyünde bulunan antik yerleşim.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya</span> Osmanlı döneminden kalma büyük cami ve eski Bizans Ortodoks patrik katedrali

Ayasofya, resmî adıyla Ayasofya-i Kebîr Câmi-i Şerîfi, İstanbul'da kiliseden camiye çevrilmiş önemli bir tarihî yapıdır. Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında İstanbul'un tarihî yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali olmuştur. 1453 yılında İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra II. Mehmed tarafından camiye dönüştürülmüştür. Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1934 yılında yayımlanan kararname ile tadilat çalışmasına alınmış, 1935 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile müzeye dönüştürülme kararı alınıp müzeye dönüştürülmüş, kazı ve tadilat çalışmaları başlatılmış ve 1935'ten 2020'ye kadar müze olarak hizmet vermiştir. 2020 yılında ise tekrar camiye çevrilmiştir. 2024 yılında caminin üst katı ücretli bir müze olarak hizmet vermeye başlamıştır. Böylelikle Ayasofya'nın alt katı cami, üst katı müze olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zeus Heykeli</span> Antik Heykel

Zeus heykeli, M.Ö. 456 yılında Olimpos Dağı'nda inşâ edilen Zeus Tapınağı için Fidias tarafından yapılan ve tanrı Zeus'u oturur hâlde betimleyen devasa bir heykeldi. Fidias'ın M.Ö. 438 ile 430 yılları arasında yaptığı tahmin edilen 13 metre yüksekliğindeki görkemli eseri "Dünyanın Yedi Harikası" arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Dionisos</span> Antik Yunan mitolojisinde şarabın ve şarapçılığın tanrısı

Dionysus veya Dionisos, Roma mitolojisinde Baküs (Bacchus) olarak da bilinen Çallı şarap tanrısı. Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eder. Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır. Yunan mitolojisinde, Dionysos Hindistan'a kadar geniş bir alana seyahat etti ve kültünü Yunanistan'a yaydı, esasen doğu kökenli olarak bilinirdi. Onun onuruna grup sekse benzeyen ayinler düzenlenirdi, burada katılımcılar kendilerini aşacak derecede Dionysosçu bir dans ve eğlence çılgınlığına kapılırlardı. Tiyatronun, Dionysos'a tapanlar gibi, kendi kişiliklerini geride bırakmaya ve canlandırdıkları karakterle bütünleşmeye çalıştıkları için bu etkinlikten doğduğuna inanılır. Gerçekten de, Dionysos rahiplerine Yunan tiyatrolarında şeref koltukları verildi.

<span class="mw-page-title-main">Hefaistos</span> Yunan Mitolojisi - Tanrıların Demircisi

Hephaistos, Yunan mitolojisinde Zeus ile Hera'nın oğlu ya da Hera'nın yalnız başına doğurduğu oğlu. Tanrılar ve kahramanlar için demircilik zanaatıyla uğraşarak silahlar ve zırhlar üreten ateşler tanrısı. Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Gundestrup kazanı</span> Kap

Gundestrup kazanı, La Tène döneminin milattan önce 1. yüzyıla ya da 2. yüzyıla ait titiz işçilikle dekore edilmiş gümüş kap. Gundestrup'un bir köyüne yakın yosun bataklığında bulunmuştur. Gundestrup kazanı, Kopenhag'daki Danimarka Ulusal Müzesi'nde saklanmaktadır. Bu kazanın yan duvarlarına resmedilmiş Kelt tanrıları, ritüelleri ve çanağın boyutları nedeniyle, olan bu çanağın, Druitic dininin kurban törenlerinde kullanıldığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Saray Mozaikleri Müzesi</span> müze

Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, İstanbul'da Sultanahmet Meydanı'nındaki Arasta çarşısında yer alan mozaik müzesidir. Müze binası, üzerine Sultanahmet Camii Çarşısı'nın yapıldığı Büyük Saray'ın, tabanı mozaiklerle kaplanmış olan peristil bölümünün kalıntıları üzerine inşa edilmiştir. Peristilin diğer bölümlerine ait mozaikler de bulundukları yerden müze binasına getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sebasteion Kabartmaları</span>

Sebasteion Kabartmaları, Anadolu'nun Karya Bölgesi'nin kuzeydoğusunda, Tanrıça Aphrodite'e adanmış antik Roma kenti Afrodisias'daki Sebasteion Tapınağı'nın kuzey ve güney kenarlarındaki cephelerin ikinci ve üçüncü katlarını süsleyen insan boyutlarında yapılmış, Afrodisias Heykelcilik Okulu'nun ürünü olan 200 adet kabartmadır.

Domitias Julianus ve Domitias Philiskas Lahdi Perge'de bulunmuş MS 2. yüzyıla ait lahit. Lahidin kapağında bulunan Eski Yunanca yazıda "Domitias Julianus ve hayat arkadaşı C. Domitias Philiskas'ın lahdidir" yazısı yer alır. Anadolu sütunlu lahitlerinden olup Antalya Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Deisis</span>

Deisis, Bizans sanatı ve Doğu Ortodoks sanatında Pantokrator İsa veya benzeri ikonlarda diğer figürlerin ona yöneldiği İsa'nın merkezde olduğu sahne. İsa tacıyla tahtına oturur, bir kitap taşır, Meryem ve Yahya iki yanında olur ve bazen diğer azizler ve melekler de tasvir edilir. Meryem, Yahya ve diğer figürler, elleriyle insanlık adına dua ederken Mesih'e doğru bakmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Homeros'un tanrılaştırılması</span> Antik bir kabartma

Homeros'un tanrılaştırılması rölyefi ya da Homeros'un yüceltilmesi kabartması, bazen heykeltıraşın ismine istinaden Prieneli Archelaos kabartması olarak da tanınır. British Museum'da bulunan helenistik döneme ait ikonografisi itibarı ile müstesna bir kabartmadır.

<span class="mw-page-title-main">Deisis (Kariye Müzesi)</span>

Kariye Camii iç narteksinin güney bölümü, doğu duvarı üzerindeki geniş bir kemer açıklığında yer alan,14. yüzyılda mozaik pano şeklinde yapılmış bir deisis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem ve Ataları (Kariye Camii)</span>

Meryem ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Doğumu (Kariye Camii)</span>

Meryem'in doğumu mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kısımda yer alan ikinci kemerin doğusunda bulunan mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Mut (tanrıça)</span>

Maut ve Mout olarak da bilinen Mut, Eski Mısır'da tapılan bir ana tanrıçaydı. Adı, eski Mısır dilinde kelimenin tam anlamıyla anne anlamına geliyor. Mut'un binlerce yıllık eski Mısır kültürü boyunca değişen ve gelişen birçok farklı yönü ve niteliği vardı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyindede vazoları</span>

Hüseyindede vazoları, Türkiye'nin Çorum ilinde Yörüklü yakınlarındaki Hüseyindede Tepe'de yapılan kazılarda bulunan, kabartmalarla süslenmiş Erken Hitit vazolarıdır. Toplamda dört adet vazo parçası bulunmaktadır. Bunlardan ikisi neredeyse tamamlandı ve restore edilebildi. Yaklaşık MÖ 1650'ye tarihlenen vazolar Çorum Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.

Hanya Arkeoloji Müzesi Girit, Hanya'da 2021 yılında Halepa'daki yeni yerine taşınmış, aslen 1962 yılında Venedik dönemi Aziz Fransis Manastırı'nda kurulmuş bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Akhilleus Mozaiği (Zeugma)</span>

Akhilleus Mozaiği , Zeugma antik ketindeki Poseidon Villası taban mozaiğidir.

<span class="mw-page-title-main">Europa'nın kaçırılışı mozaiği (Zeugma)</span>

Europa'nın Kaçırılışı mozaiği, Zeugma antik kentinde, günümüzde Birecik Barajı'nın suları altında kalmış olan villanın taban mozaiğidir.

<span class="mw-page-title-main">Oakeshott Ressamına Atfedilen Bantlı Kylix</span>

Oakeshott Ressamına Atfedilen Bantlı Kylix, Oakeshott ressamına atfedilen, Atina'da bulunmuş Yunan kyliksidir.