İçeriğe atla

Dioecesis Pontica

Dioecesis Pontica
Διοίκησις Πόντου
Dioecesis Pontica
Bizans İmparatorluğu'nun Dioecesis'i
314–535
548–7.yüzyıl
Dioecesis Pontica harita üzerinde
Dioecesis Pontica harita üzerinde
Dioecesis Pontica c. 400.
MerkezAmaseia
TarihGeç Antik Çağ
 - Kuruluş 314
 - Thema sistemi yerini almıştır 660lar
Bugün parçasıTürkiye

Dioekesis Pontika (LatinceDioecesis Pontica, YunancaΔιοίκησις Ποντικής) Kuzey Anadolu'da Sasani İmparatorluğu sınırına kadar olan bölgede oluşturulmuş geç Roma İmparatorluğu eyaleti.[1] Diocletianus'un reformları sonrası kurulmuştu ve bir vicarius tarafından yönetilirdi. Başkenti Amasya idi ve Doğu praetoria idaresine bağlıydı.

Tarihi

Sasani tehdidi ile karşı karşıya olan askeri kuvvetleri 5. yüzyılın ortalarına kadar Dux Ponti et Armeniae tarafından sonra iki ayrı dux tarafından, sonra I. Justinianus'a kadar Ermeni sınırı için oluşturulan yeni magister militum per Armeniam tarafından komuta ediliyordu.[1] Justinianus'un reformları ile 535 yılında dioecesis ortadan kalktı ve bu yapılanmanın Vicarius'u Galatia Prima'nın valisi Ancak bu yeniden yapılanmanın sonuçları çok tatmin edici olmayınca Dioecesis 548 yılında yeniden kuruldu, Armeniakon ve Opsikion themaları 7. yüzyıl sonlarında yerini alana kadar varlığını sürdürdü.[1] kuzey doğu Karadeniz kıyısında, Nitike, Pitiyus ve Dioscurias şehirleri 7. yüzyıla kadar Dioecesis'in parçasıydı.

İdari yapılanması

Dioecesis 12 vilayetten oluşuyordu: Bitinya, Honorias, Paflagonya, Helenopontus, Pontus Polemoniacus, Galatia Prima ve Galatia Secunda (Salutaris), Cappadocia Prima ve Cappadocia Secunda, Armenia Prima, Armenia Secunda, Armenia Maior ve Sophene bölgesinde özerk Ermeni prensliği (Satrapiae). 536 yılında, Armenia III ve Armenia IV oluşturulmuştur.

Kaynakça

  1. ^ a b c Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. s. 1697. ISBN 0-19-504652-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dux</span> Roma ünvanı

Dux, Latince lider ya da önder anlamına gelir ve bir askerî birliğe komuta eden anlamında kullanılır.

Ermenistan Eyaleti,, MS 114 yılında Roma İmparatoru Trajan tarafından, MÖ 66 yılından beri Roma korumasında olan Ermeni milletinin göç ettiği toprakların imparatorluğa bağlanmasıyla oluşturulan Roma eyaleti. Yerleştiği bölge Azerbaycan'ın tarihi Revan şehrinin etrafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Galatya (eyalet)</span> Roma eyaleti

Galatya,, Galat Kralı Amyntas'ın MÖ 25 yılında ölmesinin ardından Roma İmparatoru Augustus tarafından düzenlenen Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Diokletian sonrası Roma eyaletleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Diokletian Sonrası Roma Eyaletleri Listesi tablo halinde Roma İmparatorluğunun bölgesel idari yapısının Roma İmparatoru Diokletian'ın MS 395 yılında gerçekleştirdiği idari reformlar sonrasındaki gelişimi hakkında başlıca önemli bilgiler içermektedir. O yılda Roma İmparatorluğu Batı ve Doğu Roma İmparatorluğu olmak üzere ikiye ayrımıştır. Roma İmparatorluğu'nun Diokletian'ın idari reformlarına kadar idari yapıda meydana gelen gelişmeleri Diokletian'a Kadar Roma Eyaletleri Listesi'nde verilmektedir. Verilerin çokluğu ve daha kolay anlaşılabilmesi için bu tür bir ayrım yaparak derlenmeleri gerekliydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Justinus</span>

II. Justinus veya Yustinos 565 ile 578 yılları arasında Jüstinyen Hanedanı üyesi olarak, 574-578 döneminde II. Tiberius ile ortak imparator olarak, Bizans İmparatorluğu imparatoru olarak saltanat sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (572-591)</span> Bizans ile Sasani arasında yaklaşık 20 yıl süren savaş durumu

Bizans-Sasani Savaşı (572-591), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır. Kafkasya bölgesinde Pers egemenliği altında olan Bizans yanlılarının ayaklanmaları ile başladı, ancak diğer olaylar patlak verdi. Çatışma büyük oranda Güney Kafkasya ve Mezopotamya ile sınırlıydı, ancak Doğu Anadolu, Suriye ve Kuzey İran'a da yayılmıştı. Bu, 6. ve 7. yüzyılın çoğunu kapsayan bu iki imparatorluk arasındaki yoğun bir savaş dizisinin bir parçasıydı. Büyük ölçüde sınır eyaletleri ile sınırlandığı ve bu sınır bölgesinin ötesinde herhangi bir düşman topraklarının kalıcı bir şekilde işgal edilmediği aralarındaki birçok savaşın sonuncusuydu. 7. yüzyılın başlarındaki çok daha kapsamlı ve belirgin son çatışmadan önce geldi.

<span class="mw-page-title-main">Palaestina Prima</span>

Palæstina Prima ya da Palaestina I, 390'dan 7 yüzyıla kadar bir Bizans eyaleti idi. 614 yılında Sasani İmparatorluğu tarafından ele geçirildi ancak 636 yılında Müslümanların Suriye'yi fethi ile nihai kaybından önce 628 yılında tekrar geri alındı.

<span class="mw-page-title-main">Dioecesis Orientis</span> Roma İmparatorluğu Dioecesisi

Dioecesis Orientis, Akdeniz ile Mezopotamya arasında Orta Doğu'nun batı bölgelerini kapsayan Geç Roma İmparatorluğu Dioecesisidir. Geç Antik Çağ'da, İmparatorluğun en önemli ticari, tarımsal, dini ve entelektüel bölgelerinden biriydi ve Sasani İmparatorluğu'na ve asi çöl kabilelerine bakan stratejik konumu ona olağanüstü askeri bir önem verdi.

<span class="mw-page-title-main">Dioecesis Thraciae</span> Roma İmparatorluğu Dioecesisi

Trakya Piskoposluğu, doğu Balkan yarımadasını kapsayan Geç Roma İmparatorluğu piskoposluğudur. Filippopolis başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Dioecesis Aegypti</span>

Dioecesis Aegypti Geç Roma İmparatorluğu Mısır ve Sirenayka eyaletlerini kapsayan dioecesis'i. Başkenti İskenderiye idi ve valisi, sıradan vicarius yerine, eşsiz praefectus augustalis unvanını aldı. Dioecesis başlangıçta Dioecesis Orientis'in bir parçasıydı, ancak ayrıldığı yaklaşık 380'den, 640'lı yıllarda Müslümanların Mısır'ı fethine kadar ayrı bir varlık halinde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Dioecesis Macedoniae</span> Roma İmparatorluğu sivil dioecesisi

Dioecesis Macedoniae, Illyricum praetoria idaresinin bölgelerinden oluşturulmuş geç Roma İmparatorluğu dioecesis'i. Başkenti Selanik idi

<span class="mw-page-title-main">Dioecesis Daciarum</span> Roma İmparatorluğu sivil dioecesisi

Dioecesis Daciarum, modern batı Bulgaristan, orta Sırbistan, Karadağ, kuzey Arnavutluk ve kuzey Kuzey Makedonya bölgelerinden oluşan geç Roma İmparatorluğu dioecesis'i. Başkenti Serdica ve Illyricum praetoria idaresine bağlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Petrus (patrisyen)</span> Bizanslı tarihçi

Patrisyen Petrus, kıdemli Doğu Roma bürokrat, diplomat ve tarihçisi. İyi eğitimli ve başarılı bir avukattı, defalarca Ostrogot İtalya'ya 535-554 arası Gotlar Savaşı öncesi elçi olarak gönderilmiştir. Diplomatik yeteneklerine rağmen, savaşı engelleyememiş ve birkaç yıl Ravenna'da Gotlar tarafından hapsedilmiştir. Serbest bırakıldıktan sonra, imparatorluk bakanlarının başı olan magister officiorum makamına atanmış, bu makamı 26 yıl elinde tutmuştur. Yetenekleriyle, I. Justinianus'un önde gelen bakanlarından biri olmuş, Bizans imparatorunun din siyasetinde ve en önemlisi 20 yıl süren Lazika Savaşı'nı sona erdiren barış anlaşması görüşmelerine başkanlık etmek olan Sasani İmparatorluğu ile ilişkilerde önemli rol oynamıştır. Tarih yazımlarının sadece parçaları günümüze ulaşmıştır fakat erken dönem Bizans merasimleri ve Bizans ile Sasani arasındaki diplomatik konular üzerine eşsiz bir kaynak sunar.

Martyropolis Kuşatması, 531 Sonbaharında, I. Kavad altındaki Sasani İmparatorluğu ile I. Justinianus altındaki Bizans İmparatorluğu arasındaki İberya Savaşı sırasında meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sebasteia (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sebasteia Theması kuzeydoğu Kapadokya ve Küçük Ermenistan'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Thema olarak 911'de kuruldu ve 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Selçuklu Hanedanının eline geçene kadar ömrünü sürdürdü.

İoannes Troglita, Yunanca: Grekçe: Ἰωάννης Τρωγλίτης) 6. yüzyıl Bizanslı generaldir. Vandallar Savaşı'na katıldı ve Sasani İmparatorluğu ile yapılan savaşlar için doğuya gönderilmeden önce 533-538 yılları arasında Kuzey Afrika'da bölgesel bir askerî vali olarak görev yaptı. Dux Mesopotamiae olarak, birkaç savaşta sivrildi ve Bizans imparatoru I. Justinianus'un adamları tarafından fark edildi. 546 yazında Justinianus, yerli Moro kabilelerinin ve imparatorluk ordusunun kendisinin isyanlarının Bizans pozisyonunu ciddi şekilde azalttığı Afrika'daki Bizans kuvvetlerinin genel komutanı olarak İoannes Troglita'yı seçti. Troglita 546/547 kışında Byzacena Morolara karşı hızlı bir şekilde ilk zaferi aldı, ancak 547 yazında Tripolitanya kabileleri tarafından mağlup edildi ve Afrika bir kez daha yıkıcı baskınlara açık hale geldi. Troglita ordusunu yeniden düzenledi ve bazı kabile liderlerinin yardımını sağladı ve 548 yazında Cato Tarlaları'nda kabile koalisyonuyla yüzleşti ve kesin bir galibiyet kazandı. Bu zafer, Moro isyanının sonunu ve Afrika için bir barış dönemini gösterir. Troglita aynı zamanda Gotlar Savaşı'nda da yer aldı ve iki kez askerlerinin bir kısmını Ostrogotlara karşı yardım için İtalya'ya gönderdi.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Roma İmparatorluğu'nun sınırları</span>

İmparatorluğun tarihi boyunca değişkenlik gösteren Roma İmparatorluğu'nun sınırları, askeri yollar ve bunlarla bağlantılı kaleler, doğal sınırlar ve imparatorluğun ötesindeki ülkeler ile topraklarını birbirinden ayıran insan yapımı tahkimatların bir birleşimi olarak oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Kappadokia (thema)</span> Bizans  theması

Kappadokia Theması 9. yüzyılın başlarından 11. yüzyılın sonlarına kadar aynı adı taşıyan bölgenin güney bölümünü kapsayan bir Bizans İmparatorluğu theması.