İçeriğe atla

Dinozor Eyalet Parkı

Dinozor Eyalet Parkı
UNESCO Dünya Mirası
Park içinde bulunan bir Chasmosaurus belli
Konum Kanada
KriterDoğal: vii, viii
Referans71
Tescil1979 (3. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Dinozor Eyalet Parkı, Kanada'daki Alberta Eyaletindeki Brooks'un kuzeydoğusunda yaklaşık yarım saatlik bir sürüş mesafesinde ya da Calgary şehrine 48 km'lik (30 mil) uzaklıkta, yarım saatlik sürüş mesafesinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası alanıdır.[1]

Park, çarpıcı kırgıbayır topoğrafyası ile dikkat çeken Red Deer Nehri vadisinde yer almaktadır. Park, dünyanın en zengin dinozor fosil yataklarından biri olduğu için meşhurdur. Parkta 40 dinozor türü keşfedildi ve 500'den fazla dinozor örneği dünya genelindeki müzelerde sergilendi. Mikroskobik eğreltiotu sporlarından büyük etçil dinozorlara kadar, yaklaşık 500 canlı türünün çıkarıldığı fosil yatağı, 1979'da Dünya Mirası olarak ilan edildi.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dinozor</span> Mezozoik Çağa (kuşlar dahil) hâkim olan sauropsid omurgalılar kladı

Dinozor (Dinosauria), ilk olarak Mezozoyik zamanda ortaya çıkan ve yaşayan tek üyeleri kuşlar olan arkozor sürüngen grubu. Dinozor adı, Richard Owen tarafından Grekçe "korkunç" anlamına gelen deinos ve "kertenkele" anlamına gelen sauros sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşur. Dinozorlar, 243 ile 233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıkmış ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerinin soyu tükenmiştir. Dinozorlar, sıcakkanlı ve soğukkanlı arası özellikler gösteren mezoterm canlılardı. Mezozoyik'te oldukça başarılı biçimde tüm kıtalara yayılan dinozorlar çok farklı nişleri doldurdu. Yapılan araştırmalarda şimdiye kadar yaklaşık olarak 1.000 kadar kuş olmayan dinozor türünün yaşadığı belgelendi. Bugün dinozorların evrimsel olarak devamı olan kuşların 11.000 kadar türü vardır ki bu, yaşayan memelilerin tür sayısının (~6000) yaklaşık iki katıdır. Dinozorların nasıl yaşadığı, ne kadar çeşitlendiği ve ekosistemdeki yerleri kadar kuş olmayan dinozorların nasıl yok olduğu da bilim camiasını uzun zamandır meşgul etmektedir. Kuş olmayan dinozorları yeryüzünden silen yok oluşun aşamalı mı, yoksa yerbilimsel olarak katastrofik (ani) mi olduğu tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jura (dönem)</span> Mezozoyik Zamanın ikinci dönemi

Jura veya Jura dönemi, Mezozoyik Zaman'ın Triyas'tan sonra gelen, yani ikinci dönemidir. 200 milyon yıl öncesi ve 145 milyon yıl öncesi arasındadır. Jura, adını o döneme ait kireçtaşı tabakalarının ilk belirlendiği Avrupa Alplerindeki Jura Dağları'ndan almıştır. Jura döneminin başlangıcında, süper kıta Pangea iki kara kütlesine bölünmeye başlamıştı: kuzeyde Lavrasya ve güneyde Gondvana. Bu, daha fazla kıyı şeridi yarattı ve karasal iklimi kurudan nemliye kaydırdı; Triyas'ın kurak çöllerinin çoğunun yerini yemyeşil yağmur ormanları aldı.

<span class="mw-page-title-main">Plitvice Gölleri</span>

Plitvice Gölleri (Hırvatça: Plitvička jezera Hırvatistan'da Bosna-Hersek sınırına oldukça yakın bir bölgede yer almaktadır. UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası listesine "Plitvice Gölleri Doğal Ulusal Parkı" olarak 1979 yılında kaydedilen alanın 2000 yılında alanı genişletilerek kaydı güncellenmiştir, Şelalelerle birbirine bağlı16 gölden oluşan alanda, orman içerisinde ayı, geyik vb hayvanların yanı sıra çeşitli nadir kuş türleri de görülebilmektedir

<span class="mw-page-title-main">Yellowstone Millî Parkı</span> ABDnin Wyoming, Montana ve Idaho eyaletlerinde bulunan dünyanın ilk milli parkı

Yellowstone Ulusal Parkı, ABD'nin Idaho, Montana ve Wyoming eyaletlerinde yer alan millî parkı. 1 Mart 1872'de Devlet Başkanı Ulysses S. Grant'ın imzasıyla ABD'nin ve dünyanın ilk ulusal parkı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beyler Barajı</span> Türkiyede bulunan baraj

Beyler Barajı, Türkiye'nin Kastamonu ilinin Devrekani ilçesinde, İncesu üzerinde sulama amacıyla 1987-1994 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<i>Jurassic Park</i> 1993 yapımı ABD filmi

Jurassic Park, 1993 yılı ABD yapımı, yönetmenliğini Steven Spielberg'in yaptığı bilimkurgu, gerilim ve macera filmidir. Bu filmden sonra 2 tane devam filmi daha çekilmiştir. Filmde, çok gizli bir tema parkında klonlanan dinozorların barınaklarından kaçıp misafirleri avlamaya başlaması ve bunun sonucunda verilen amansız bir macera ve koşuşturmaca anlatılmaktadır. Bu olay sonucu bilim ve tarih öncesi DNA birbirine girer.

<span class="mw-page-title-main">Dinozorların evrimi</span>

Dinozorlar, 232-234 milyon yıl önce orta Triyas devrinin son zamanı olan Ladinyan döneminde arkozorlardan evrildiler. Dinozorlar iyi araştırılmış bir grup olup kafatası alnının üst kemiğinin mevcut olmaması, ön kol ile omuz eklemi arasındaki uzun kol kemiği olan humerus üzerinde deltopektoral aralık çıkıntısının eksikliği gibi birçok özellikler incelenerek tanımlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Redwood Ulusal ve Eyalet Parkları</span>

Redwood Ulusal ve Eyalet Parkları Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinin kuzey kıyıları boyunca uzanan bir ulusal parktır. Park etkileyici uzun ağaçların bulunduğu orman ile kaplıdır. Parkta Del Norte Sahili, 133.000 dönüm (540 km²) Jedediah Smith ve Prairie Creek kombineleri ile Redwoods Eyalet Parklarından oluşmaktadır. Tamamı Del Norte ve Humboldt ilçeleri içinde bulunan dört parkla birlikte, en az 38.982 dönüm kıyı şeridinde %45'i koruma altındaki Sekoya ağaçları bulunur. 2006 yılında 700 ila 800 yaşında olduğu değerlendirilen, 115,8 metre uzunluğunda Dünyanın en uzun ağacı olan dev sekoya burada bulunmuştur. Ağaçların yanı sıra parkta diğer yerli flora, fauna, mera, çayır ile nehirler ve dereler bulunmaktadır. Parkın 60 km uzunluğundaki sahil şeridi de parkın dikkat çekici unsurudur..

<i>Gorgosaurus</i>

Gorgosaurus Geç Kretase döneminde Kuzey Amerika'nın batısında yaşamış teropod dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Lena Sütunları</span>

Lena Sütunları, Doğu Sibirya bünyesinde Yakutistan özerk cumhuriyeti'nde Lena Nehri kıyısında yer alan doğal bir oluşumdur. Sütunların yüksekliği 150-300 metre arasında değişmekle beraber, Kambriyen dönemlerinde oluştuğu düşünülmektedir. Lane Sütunları, 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Talampaya Millî Parkı</span> Arjantinde milli park

Talampaya Milli Parkı, Arjantin'in La Rioja eyaleti'nin orta-doğusunda bulunan milli parktır. 1975 yılında koruma alanı, 1997'de milli park ve 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vadi'l-Hitan</span>

Vadi'l-Hitan Mısır'da, Kahire'nin yaklaşık 150 km güneybatısındaki Feyyum ilinde yer alan bir paleontolojik alandır. Park alanı, Temmuz 2005'te, barındırdığı yüzlerce arkeoceti fosili nedeniyle UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak belirlenmiştir. Fosillerin yoğunluğu, sayısı ve kalitesi açısından bakıldığında, milli park alanındaki fosiller benzersizdir. Bu yüzden UNESCO tarafından korunan Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada'nın Kayalık Dağlar'daki Millî Parkları</span>

Kanada'nın Kayalık Dağlar'daki Milli Parkları, Rocky Dağları'nın Kanada'da kalan bölümünde yer alan dört millî park ve üç eyalet parkından oluşan bir Dünya Mirası alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nea Moni</span>

Nea Moni, UNESCO Dünya Mirası olarak listelenen Sakız Adası'ndaki 11. yüzyıldan kalma bir manastırdır. Adanın iç kısmında, Sakız Adası kentine yaklaşık 15 km mesafede, Provateio Oros Dağı'nda yer almaktadır. Dafni ve Hosios Loukas'taki manastırlarla birlikte Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir ve Yunanistan'daki "Makedon Rönesansı" sanatının en güzel örnekleri arasında yer alan mozaikleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Himalaya Millî Parkı</span>

Hindistan'ın millî parklarından birisi olan Büyük Himalaya Millî Parkı (GHNP), Himaçhal Pradeş eyaletindeki Kullu bölgesinde yer almaktadır. Park 1984 yılında kurulmuş olup 1,500 ile 6,000 m arasında bir yükseklikte 1,171 km2'lik bir alana yayılmıştır. Büyük Himalaya Millî Parkı, yaklaşık 31 memeli, 181 kuş, 3 sürüngen, 9 amfibi, 11 halkalı solucan, 17 yumuşakça ve 127 böcek türünü içeren sayısız flora ve 375'ten fazla fauna türü için bir yaşam alanıdır. Bölge 1972 Yaban Hayatı Koruma Yasası'nın katı kuralları uyarınca korunmaktadır; dolayısıyla avcılık yasaktır.

<span class="mw-page-title-main">Turkana Gölü Ulusal Parkları</span>

Turkana Gölü Ulusal Parkları, Kenya'da, Turkana Gölü çevresinde bulunan üç ulusal park grubudur. 1997'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Alanı olarak listelenmiş ve 2001'de genişletilmiştir. Parkın önemi, Nil timsahı, su aygırı ve yılanlar için üreme alanı, göçmen kuşlar için durma noktası olarak kullanılmasından gelmektedir. Aynı zamanda Koobi Fora yataklarında dünyada benzersiz olan fosiller barındırır. Turkana Gölü Ulusal Parkları, Sibiloi Ulusal Parkı ve Turkana Gölü'nün iki adasından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Wulong bohaiensis</span> teropod dinozor

Wulong erken Kretase devrinde yaşamış dromaeosauridae ailesi içinde yer alan microraptorinae alt ailesine mensup bir theropod dinozor cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Charyn Millî Parkı</span>

Charyn Ulusal Parkı resmi olarak, Charyn Kanyonu Ulusal Doğa Parkı, Charyn Kanyonu da dahil olmak üzere Charyn Nehri boyunca uzanan bir ulusal parktır. Kanyon, ince tabakalı kırmızı tortul kayaçlarının varlığı nedeniyle ABD'deki Büyük Kanyon'a benzetilir; ancak Charyn daha küçüktür - uzunluğu 50 km civarındadır. Yaklaşık 125.050 hektar alanı ile park Almatı Eyaleti'ndeki Enbekshikazakh, Raiymbek ve Uygur ilçeleri arasında uzanmaktadır. Almatı il merkezinin yaklaşık 200 km doğusunda yer almaktadır. Park, kanyonun jeolojik cazibe merkezlerini, nehir ve çöl sisteminin ekolojik bölgelerini ve çevresindeki arkeolojik alanları korumak için 2004 yılında kurulmuş; park alanda bazı bölümler de rekreasyon için ayrılmıştır.

Batadombalena, Sri Lanka'daki Kolombo'dan 85 km uzaklıkta, Kolombo'dan iki saatlik bir sürüş mesafesinde bulunan, MÖ 8.000 yıllarına tarihlenen ve Balangoda İnsanına dair buluntuların elde edildiği bir arkeolojik alandır.

<span class="mw-page-title-main">Bolt'un Çiftliği</span> Paleontolojik sit alanı

Bolt'un Çiftliği, Güney Afrika'nın Gauteng eyaletinde, İnsanlığın Beşiği Dünya Mirası Alanı'nda yer alan bir paleontolojik sit alanıdır. 4.5 milyon yıl öncesine tarihlendirilen 30'dan fazla fosil yatağıyla, İnsanlığın Beşiği'nde keşfedilen en eski yerlerden biridir. Mağaraların aşınarak fosilleşmiş iç kısımlarını açığa çıkardığı çok sayıda oyuk, çukur ve ocaktan oluşur. Sit alanından, İnsanlığın Beşiği'nde ortaya çıkarılan hominid fosilleri gibi fosiller ortaya çıkmış olmasa da, Bolt'un Çiftliği, primatlar ve büyük kediler de dahil olmak üzere, Erken Pliyosen ve Plio-Pleyistosen faunasının çeşitli türlerine ait önemli bir fosil kaynağıdır.