İçeriğe atla

Dina Nurpeyisova

Dina Nurpeyisova
Kazak posta pulunda Dina Nurpeyisova
Genel bilgiler
Doğum1861
Beketay Kum Köyü, Jankala, Batı Kazakistan Eyaleti, Kazakistan
ÖlümAlmatı, Kazakistan
Başladığı yerAlmatı, Kazakistan
TarzlarEnstrümantal müzik
Halk müziği
MesleklerBesteci
ÇalgılarDombra

Dina Kenzheyevna Nurpeyisova (1861-31 Ocak 1955), Kazak besteci, dombracı ve ozan.

Kazakistan'ın ilk kadın bestecisi olarak tanınır. Eserleri Kazak dombra müziğinin klasikleri arasına girmiştir.[1]

Yaşamı

1861 yılında Batı Kazakistan Eyaletinin Jankala ilçesine bağlı Beketay Kum Köyü'nde doğdu.[2] Üç çocuklu ailesinin en küçüğüydü. Bir dombracı olan babasından dobra çalmayı öğrendi. İki ablası da dombra çalar ve şarkı söylerdi.[3] Çocuk yaşlarında iken ablalarına eşlik etti ve "Dombracı Kız" olarak tanındı.[2] Şöhretini duyan ünlü sanatçı Kurmangazi onu dinlemeye geldi ve daha sonra ona ders verdi. İyi bir icracı olan Dina, kendi ezgilerini de besteledi.

1880 yılında evlendi ve Nurpeyis adında bir oğlu oldu. Eşini, 1885'te kaybetti. İkinci kez evlenen sanatçı, oğlu Nurpeyis'i 14 yaşında iken kaybetti ve onun ismini soyisim olarak kullanmaya başladı.[2] I. Dünya Savaşı ve 1916 Orta Asya Ayaklanması sırasınca zor ve acılı günler geçirdi. 1916. Yıl adlı eserini bu olayların etkisiyle meydana getirdi. 1930'lardaki açlık yıllarında ailesi ile Astrahan Oblastı'ndaki Kozlovo'ya taşındı.

1937'de tanıştığı dombracı Smagul Koshekbaev,besteci ve müzikolog Ahmet Zhubanov'un isteği ile onu Almatı'ya taşınmaya ikna etti.[4] O yıl, eyalet çapındaki halk sanatçıları müsabakasına katılarak birincilik aldı. 1939 yılında ise Moskova'da düzenlenen bir yarışmada birincilik aldı. Böylece "Dombıra'nın Kalesi" ilan edildi. 1944 yılında kendisine Kazakistan SSC Halk Sanatçısı ünvanı verildi. Son konserini 1952 yılında, 91 yaşında iken verdi.

31 Ocak 1955 tarihinde Almatı şehrinde öldü.

"Toybastar” (Düğün Başlar) adlı eseri ile "Asem Konır" (Güzel Konur) adlı eseri en önemli eserlerindendir.

Kazakistan'da birçok cadde, okul ve parka adı verilmiştir. Atırau'daki Dina Nurpeisova Musik Akademisi önüne bir anıtı dikilmiş,[5] 2011 yılında doğumunun 150. yılı anısına posta pulu basılmıştır.[6] Kazakistan'ın Almatı şehrindeki Kazak Halk Çalgıları Orkestrası, onun adını taşır.

Kaynakça

  1. ^ "Kyui anasy - Dina". www.nlrk.kz. 14 Ocak 2021. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 
  2. ^ a b c "Türk Dünyası Öncüleri Kitabı Cilt 1". TURKSOY. 2018. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  3. ^ "The monument of Dina Nurpeyisova". culturemap.kz sitesi (İngilizce). 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 
  4. ^ "160th Anniversary of the birth of Dina Nurpeisova". elbasylibrary.gov.kz. 6 Ocak 2021. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 
  5. ^ "Monument Dina Nurpeisova in Atyrau". silkadv.com (İngilizce). 31 Ocak 2015. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 
  6. ^ "150th Birth Anniversary of Dina Nurpeisova". home.nestor.minsk.by. 3 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan</span> Doğu Avrupa ve Orta Asyada yer alan egemen devlet

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Camille Saint-Saëns</span> Fransız besteci (1835-1921)

Charles Camille Saint-Saëns, Fransız besteci, orkestra şefi, orgcu ve piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Dombra</span> yaylı çalgı

Dombra, uzun boyunlu ve yaylı Türk çalgısıdır. Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan gibi Orta Asya ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dombra partisi</span>

Dombra partisi, Kazakların geleneksel müzik aletlerini, özellikle milli saz olarak dombra, geleneksel müziği, unutulmaya yüz tutmuş güzel gelenekleri hatırlatarak yeniden gündeme getirmek ve genelde “Kazakçılığı” yaygınlaştırmak amacıyla ortaya çıkmış flashmob formatında bir harekettir. Dombra partileri, genelde haftanın belirli gününde halk çokça toplanan şehrin önemli ve belirli yerlerinde açık havada düzenlenir.

<span class="mw-page-title-main">Mukağali Makatayev</span>

Mukağali Makataev, Kazak Sovyet şair, yazar ve çevirmendir.

<span class="mw-page-title-main">Almatı Televizyon Kulesi</span>

Almatı Televizyon Kulesi, kısaca Almatı Kulesi veya resmî adıyla Kök Töbe Televizyon Kulesi, Kazakistan'ın Almatı şehrinde 1975 ile 1983 yılları arasında inşa edilmiş, 371,5 metre yüksekliğindeki bir çelikten imal bir telekomünikasyon ve gözlem kulesidir. Kule, Almatı şehir merkezinin güneydoğusundaki Kök Töbe Dağı'nın yüksek yamaçlarında yer almaktadır. Diğer benzer kulelerden farklı olarak betondan değil, çelikten imal edilmiş bir yapıdır. Dünyanın en yüksek bağımsız boru şeklindeki çelik yapısıdır. Almatı'nın depremlere karşı savunmasız olması nedeniyle Richter ölçeğine göre 10 şiddetindeki bir depreme karşı dayanabilecek bir şekilde tasarlanmıştır. Kule 371.5 metre yüksekliği ile dünyanın en uzun serbest duran çelik boru yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kurmangazi Sağırbayoğlu</span>

Kurmangazi Sağırbayoğlu, bir Kazak besteci, çalgıcı ve halk sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan müziği</span>

Çağdaş Kazakistan devleti, Kazak Devlet Kurmangazi Orkestrası Halk Çalgıları, Kazak Devlet Filarmoni Orkestrası, Kazak Ulusal Operası ve Kazak Devlet Oda Orkestrası'na ev sahipliği yapmaktadır. Halk enstrümanları orkestrası 19. yüzyıldan kalma ünlü bir besteci ve dombra yorumcusu Kurmangazi Sağırbayoğlu adını temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da COVID-19 pandemisi</span> COVID-19 pandemi maddesi

Kazakistan'da COVID-19 pandemisinin ilk vakası 13 Mart 2020'de onaylandı. Virüsün Almanya'dan gelen 2 Kazakistan vatandaşında olduğu belirtildi. Aynı gün, biri İtalya'dan Astana'a, diğeri Almanya'dan Almatı'ya gelen 2 vaka daha doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan sineması</span>

Kazakistan sineması, Kazakistan merkezli film endüstrisini ifade eder. Bugün, Kazakistan her yıl yaklaşık on beş uzun metrajlı film çekiyor.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan kültürü</span> Kazakistan ve halkıyla ilişkilendirilen insan faaliyeti ve sembolizm modeli.

Kazakistan, göçebe pastoral ekonomisine dayanan ve iyi ifade edilmiş bir kültüre sahiptir. Kazakistan'da İslam, 7-12. yüzyıllarda tanındı. Koyun dışında birçok geleneksel yemek Kazak kültüründe sembolik değerini günümüzde de korumaktadır. Kazak kültürü büyük ölçüde Türklerin göçebe yaşam tarzından etkilenmiştir. Ayrıca göçebe bir halk olan İskitlerden de güçlü bir şekilde etkilenmiş gözükmektedir.

Maksat Medevbek - Kazakistan Cumhuriyetinin kültürüne ait alanında en iyilerden biri. Uluslararası ve ulusal yarışmaların ödüllü Sanat Doktoru; "Turan" etnofolk topluluğu üyesi; Elektronik ders kitabı "Kobyzbook" yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Savunucuları Anıtı</span>

Anavatan Savunucuları Anıtı, Kazakistan'ın başkenti Astana'da yer alan bir anıttır. Tauelsizdik Caddesi yakınlarındaki Anavatan Savunucuları meydanında yer almaktadır. Temel taşının 10 Haziran 1998 tarihinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından atıldığı anıtın açılışı, 2001 yılında Zafer Günü sırasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kalmuhanbet Kasımov</span>

Kalmuhanbet Nurmuhanbetulı Kasımov Kazak asker ve siyasetçi. Ocak 2020'den beri Devlet Güvenlik Servisi başkanı olarak görev yapmaktadır. Bundan önce Kasımov, Şubat 2019'dan Ocak 2020'ye kadar Kazakistan Güvenlik Konseyi sekreteri ve 2011'den 2019'a kadar içişleri bakanı olarak görev yaptı.

Karina Abrekkızı Abdullina Kazakistanlı bir şarkıcı ve oyuncu.

Gürcistan-Kazakistan ilişkileri - Kazakistan Cumhuriyeti ve Gürcistan Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkiler. Kazakistan ve Gürcistan arasındaki ilişkiler, SSCB sırasında Gürcistan SSR - Kazak SSR ilişkilerinin bir parçasıydı ve iki ülke bağımsızlıklarını yeniden kazandıktan sonra istikrarlı bir şekilde gelişmiştir. Her iki ülke de birçok uluslararası kuruluşun üyesidir.

Oralhan Bökey, Kazak Türk'ü romancı, gazeteci, hikâye ve tiyatro yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Kayrat Nurtas</span> Kazakistanlı müzisyen

Kayrat Nurtas, Kazak şarkıcı ve oyuncu. CD satışlarına göre en popüler yerel Kazak müzisyenler sıralamasında zirveye yerleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Safuan Şaymerdenov</span>

Safuan Şaymerdenov, Kazak yazar. 1992 yılında Kazakistan Cumhuriyeti Halk yazarı unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baluan Şolak</span>

Baluan Şolak, Kazak besteci, şarkıcı, şair, dombra oyuncusu, cigit ve güreşçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.