İçeriğe atla

Dimetilformamid

Dimetilformamid
Adlandırmalar
N,N-dimethylmethanamide
N,N-dimetilmetanamid
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
Kısaltmalar DMF
ECHA InfoCard100.000.617 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
MeSHDimethylformamide
UN numarası2265
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • CN(C)C=O
Özellikler
Kimyasal formülC3H7NO
Molekül kütlesi73,09 g mol−1
Görünüm renksiz sıvı
Yoğunluk0,948
Erime noktası-60,5°C
Kaynama noktası152°C
Çözünürlük (su içinde) suyla karışır
log P-0,829
Buhar basıncı516 Pa
Tehlikeler
NFPA 704
(yangın karosu)
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Dimetilformamid ya da kısaca DMF, (CH
3
)
2
NC(O)H
formüllü bir organik bileşik. Su ve birçok organik madde ile karışabilen renksiz bir sıvıdır. DMF bir organik çözücüdür. Saf DMF kokusuzdur ancak ticarî tip DMF dimetilamine bozunmadan dolayı kötü bir kokuya sahip olabilir. Bozunma kalıntıları argon gibi inert gazlarla temizlenebilir. Adından da anlaşılacağı üzere dimetilformamid formik asitin amididir. DMF yüksek kaynama noktasına sahip polar aprotik bir çözücüdür.

Üretimi

DMF ilk olarak 1893'te Fransız kimyager Albert Verley tarafından dimetilamin hidroklorür ve potasyum format karışımının damıtılması ile elde edilmiştir. DMF dimetilamin ve metil formatın birleşimi ya da karbonmonoksit ve dimetilaminin tepkimesi ile hazırlanır.

Kullanım alanları

DMF'in ana kullanım alanı düşük buharlaşma hızına sahip olarak solventtir. DMF akrilik lifler ve plastiklerin üretiminde kullanılır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Propanol</span> kimyasal bileşik

Propanol, üç karbonlu doymuş alifatik alkol. Normal propanolün (n-propanol) formülü CH3CH2CH2OH olup buna 1-propanol de denir. Renksiz, akışkan, keskin ve hoş olmayan bir kokuya sahiptir. Su ve organik çözücülerde çözünür. n-Propanol, karbon monoksit ve hidrojenden metanol elde ederken, propan ve bütanın oksidasyonu esnasında ve Fischer-Tropsch reaksiyonunda yan ürün olarak elde edilir. Etilen, karbon monoksit ve hidrojenden okso sentezi ile imalatı cezbedici bir yoldur. n-propanol en çok çözücü ve kimyasal ara madde olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Benzin</span> Petrolden imâl edilen bir tür yakıt.

Benzin, petrolden imal edilen bir tür yakıttır.

MPEG tarafından geliştirilen ve geliştirilmesine devam edilen çoklu-iletişim görüntü kodlama standardı. MPEG-4 standardı, şu anda kullanılan MPEG-2 standardına göre daha yüksek sıkıştırma olanakları ve yeni kodlama araçları sunmayı amaçlamaktadır. MPEG-4 sesli ve görsel(İngilizce: Audio Visual, "AV") sayısal verilerin görüntü sıkıştırmasını tanımlayan metotlar bütünüdür. İlk olarak 1998 yılı sonlarında yayınlanmıştır ve ISO/IEC ile MPEG 'in ISO/IEC 14496 standardı olarak üzerinde uzlaştıkları bir grup ses ve görüntü kodlama formatı ile, ilgili teknolojilerin standardizasyonunu ifade eder. Kullanım alanları arasında AV web dosyaları, kompakt disk (CD), ses ve televizyon yayınları sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Akrilik elyaf</span> Yalıtkan sentetik elyaf

Akrilik lifler, ortalama molekül ağırlığı ~100.000, yaklaşık 1900 monomer birimi olan polimer'den (poliakrilonitril) yapılan sentetik lifleridir. ABD'de bir elyafa "akrilik" denmesi için, o polimerin en az %85 akrilonitril monomer içermesi gerekir. Tipik komonomerler, vinil asetat veya metil akrilattır. DuPont, 1941'de ilk akrilik elyafları yapmış ve bunları Orlon adıyla tescillemişti.

<span class="mw-page-title-main">Çözünürlük (kimya)</span> katı, sıvı veya gaz halindeki bir maddenin bir çözücü içinde çözülme kapasitesi

Çözünürlük, belli bir miktar çözünenin, belirli şartlar altında, spesifik bir çözücü içinde çözünmesidir. Çözücü akışkan solvent olarak adlandırılır ve birlikte çözeltiyi oluştururlar. Çözümlendirme işlemi solvasyon olarak adlandırılır.

Bitki ve hayvan kaynaklı atıklara "organik atık" adı verilir. Evlerden ve işyerlerinden toplanarak çöp alanlarına taşınan atıkların önemli bir bölümü organik atıklardır. Organik atıklar, doğada mikroorganizmalar yardımıyla kolayca bozunarak temel bileşenlerine ayrılır. Organik atıkların biriktirilip ara sıra karıştırılarak kontrollü olarak bozunmaları sağlandığında, bitkiler için çok zengin bir gübre elde edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Keton</span>

Keton, bir organik fonksiyonel grubun ve bu grubu içeren bileşiklerin genel adıdır. Merkezdeki karbon atomuna çift bağla bağlanmış bir oksijen (karbonil) ve aynı karbona bağlanmış iki karbon atomundan oluşur. Bu iki karbon atomu alifatik veya aromatik bir bileşiğe ait olabilir. Ketonlar, yapılarındaki karbonil grubunda hidrojen bulunmadığı için yükseltgenmezler. İndirgendiklerinde ise sekonder alkolleri oluştururlar. En bilinen üyeleri çözücü olarak kullanılan aseton ve etil metil ketondur.

Toluen tinerin karakteristik kokusuna sahip renksiz, suda çözünmeyen bir sıvıdır. Toluen, bir fenil grubuna bağlı CH3'ten oluşan mono-substituent benzen türevidir. Bundan dolayı toluenin IUPAC sistematik adı metil benzendir. Toluen bir aromatik hidrokarbondur. Ayrıca TNT (trinitrotoluen) patlayıcı madde yapımında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kristalleştirme</span> katı bir maddenin uygun bir çözücü içinde çözünüp çöktürülmesiyle katı ve sıvı fazlarının birbirinden ayrılmasını sağlayan işlem

Kristalleştirme veya kristalizasyon, katı bir maddenin uygun bir çözücü içinde çözünmesi sonrasında çöktürülmesi yoluyla katı ve sıvı fazlarının birbirinden ayrılmasını sağlayan işlem.

<span class="mw-page-title-main">Amin (kimya)</span>

Aminler, amonyaktaki bir veya daha fazla hidrojen atomunun organik radikaller ile değiştirilmesi yöntemiyle türetilmiş organik bileşikler ve fonksiyonel gruplardır. Yapısal olarak aminler amonyağa benzerler, ama bir veya daha fazla hidrojen atomu, alkil veya aril gibi organik sübstitüentlerle yer değiştirmiştir. Bu kuralın önemli bir istisnası RC(O)NR2 tipi bileşiklerdir (C(O) karbonil grubuna karşılık gelir), bunlara amin yerine amid denir. Amidler ve aminlerin yapıları ve özellikleri farklı olduğu için bu ayrım kimyasal olarak önemlidir. Adlandırma açısında biraz akıl karıştırıcı olan bir nokta, bir aminin N-H grubunun N-M (M= metal) ile değişmesi hâlinde buna da amid denmesidir. Örneğin (CH3)2NLi, lityum dimetilamid'dir.

Organometalik kimya, metal içeren organik bileşiklerle ilgilenen bilim dalı. Genel olarak gösterimi R-Mg-X şeklindedir. Organometalik bileşikleri elde etmek için Mg ve susuz ortam vazgeçilmez iki özelliktir. Deney ortamında su buharının bulunması tepkimenin gerçekleşmesini engellediğinden çözücü olarak genellikle eter kullanılır.

Çözücü veri ve sinyallerin dijital ortamda sıkıştırılarak kodlanması ve tekrar çözülmesini sağlayan yöntemdir. Herhangi bir video formatından başka bir video formatına dönüştürme işlemine Transcode de denilmektedir.

Çözücü veya solvent bir katıyı, sıvıyı ya da gaz çözünen maddeyi çözerek çözelti oluşturan sıvı ya da gaz maddedir. Günlük hayatta en yaygın çözücü sudur.

<span class="mw-page-title-main">Hekzan</span>

Hekzan, C6H14, düz zincirli bir alkandır. Laboratuvarlarda yağ çözücü olarak, ayrıca sanayide organik çözücü olarak kullanılmaktadır. Hekzan, saf olduğunda kokusuz ve kaynama noktası yaklaşık 69 °C olan renksiz bir sıvıdır. Ucuz, nispeten güvenli, büyük ölçüde tepkimeye girmeyen ve kolayca buharlaşabilen apolar bir çözücü olarak yaygın şekilde kullanılır ve modern benzin karışımları yaklaşık %3 hekzan içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kompost</span> gübre çeşiti

Kompost, bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda bozunarak dönüştüğü organik gübredir.

<span class="mw-page-title-main">1,1,1-Trikloroetan</span>

Metil kloroform ya da 1,1,1-trikloroetan C2H3Cl3 formülüne sahip bir kloroalkandır. Doğada bulunmamaktadır, sentetik olarak üretilmiştir. Kloroforma benzeyen bir kokuya sahip olan bu renksiz sıvı bir zamanlar çözücü olarak kullanılmaktaydı ancak ozon tabakasına zararlı olduğu keşfedilince kullanımı terk edilmiştir. Montreal Protokolü nedeniyle 1996 tarihinden sonra kullanımı yasaklanmıştır. 1,1,1-Trikloroetan yeterince stabil olmadığından stabilize edilmesi için içine dioksan gibi bazı maddeler katılır.

<span class="mw-page-title-main">Metil format</span> formik asitin metil esteri

Metil metanoat olarak da bilinen metil format, formik asitin metil esteridir. Renksiz bir sıvıdır. En basit esterdir. Yüksek buhar basıncına sahiptir. Donma noktası -100 °C'dir, kaynama noktası 32 °C'dir.

<span class="mw-page-title-main">Formamid</span>

Metanamid olarak da bilinen formamid, formik asitin amididir. Su ile karışabilen ve amonyak benzeri bir kokuya sahip berrak bir sıvıdır. Sülfa ilaçları, diğer farmasötikler, herbisitler, böcek ilaçları ve hidrosiyanik asit üretimi için kimyasal hammaddedir. Kâğıt ve elyaf için yumuşatıcı olarak kullanılmıştır. Birçok iyonik bileşik için bir çözücüdür. Reçineler ve plastikleştiriciler için bir çözücü olarak da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Buz çözme</span>

Buz çözme, yani diğer adıyla anti Icıng yüzeydeki kar, buz veya donu temizleme işlemidir. Buzlanmayı önleme, sadece buzdan arınmakla kalmayan, aynı zamanda yüzeyde kalan ve belirli bir süre boyunca buzun yeniden oluşmasını geciktiren veya mekanik olarak çıkarmayı kolaylaştırmak için buzun yüzeye yapışmasını önleyen kimyasal maddelerin uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">2-Metilhekzan</span> kimyasal bileşik

2-metilhekzan (C7,H16, aynı zamanda izoheptan, etilizobütilmetan olarak da bilinir) bir heptan izomeridir. Yapısal olarak ikinci karbon atomuna bağlı bir metil grubu olan bir hekzan molekülüdür. Ticari olarak temin edilebilen heptan ürünlerinde safsızlık olarak bulunur, ancak n-heptan (düz zincirli heptan) ile karşılaştırıldığında çok benzer fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olduğu için genellikle reaksiyonlar açısından safsızlık olarak kabul edilmez.