İçeriğe atla

Dilderesi

Dilderesi
Konum
Ülke(ler)Kocaeli
Genel bilgiler
Kaynak rakımı398 m
Ağızİzmit Körfezi
Ağız rakımı0 m
Havza alanı131,54 km²
Debi34.0 hm³/yıl[1]

Dilderesi, Kocaeli ili topraklarındaki akarsu. Değirmendere ve Ballıkaya Dere Tavşanlı kuzeyinde birleşerek, Dilderesini oluştururlar.[2]

Dilderesi'nin kuzeyinde Kocaeli Platosu, güneyinde İzmit Körfezi bulunur. Akarsu K-Y yönlü akış göstererek körfeze dökülür. Ballıkaya Dere, Marmara Bölgesi'nin rekreasyon bölgelerinden birini oluşturan Ballıkayalar kanyonunu oluşturmuştur. Dilderesi 18,8 km, Ballıkaya Dere 9,51 km, Değirmendere 10,6 km uzunluğundadır. Akarsu havzasında ortalama yükselti 187 m'dir. Akarsuyun doğusunda Enarca Dere, batısında Çayırova Dere yer alır. Dilderesi'nin havzasında Dilovası ilçe topraklarının tamamı, Gebze merkezin KD kısımları bulunur. Dilderesi 131,54 km² havza alanı ile orta büyüklükte havzalara dahildir. Akarsu dantritik drenaj tipine sahiptir.[2]

Dilderesi üzerinde Mimar Sinan eseri olduğu düşünülen, 65 m uzunluğunda üç gözlü tarihi köprü yer alır.[3]

Dilderesinde zaman zaman suları siyah akacak kadar yoğun bir kirlilik yaşanmaktadır.[4] İlçe merkezini ikiye bölen derenin üzerinden D100 ve Anadolu Otoyolu geçmektedir.

Kaynakça

  1. ^ ÖZLER, Halil Murat; KARAMAN, Seval (2011). "Gebze ve Dilovası'nın (Kocaeli) Hidrojeolojik İncelemesi". researchgate.net. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2019. 
  2. ^ a b UZUN, Murat (2019). "Dilderesi Havzasında (Kocaeli) Morfometrik İndislerle Flüvyal Süreçler ve Drenaj Şebekesi Yerleşiminin Değerlendirmesi". International Journal of Geography and Geography Education. 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2019. 
  3. ^ "Mimar Sinan Köprüsü - Kocaeli". kulturportali.gov.tr. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2019. 
  4. ^ "Dilovası'na Adını Veren Dilderesi, Kirlilikten Simsiyah Akıyor". haberler.com. 4 Ağustos 2015. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Van Gölü</span> Türkiyenin en büyük gölü

Van Gölü, Van ve Bitlis illeri sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kocaeli</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde yer alan il

Kocaeli, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık onuncu şehridir. Şehir, ülkenin en önemli sanayi ve ticaret kentlerinden biridir. Kocaeli; SEGE-2011 sıralamasına göre İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'dan sonra en gelişmiş şehirdir. 2023 sonu itibarıyla 2.102.907 kişilik nüfusa sahiptir. Nüfus bakımından İstanbul ve Bursa'dan sonra Marmara Bölgesi'nin üçüncü büyük ilidir. Adını 1320 yılında İzmit yöresini fetheden Akça Koca'dan almaktadır. İstanbul, Bursa, Sakarya, Yalova illeriyle komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Denizi</span> Karadeniz ve Ege Denizi arasındaki iç deniz

Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Fırat</span> Türkiyeden başlayıp Basra Körfezine uzanan ırmak

Fırat, Güneybatı Asya'nın en uzun ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gediz Nehri</span> Türkiyede bir nehir

Gediz Nehri, Anadolu'dan Ege Denizi'ne dökülen Büyük Menderes Nehri'nden sonra ikinci büyük akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Körfez, Kocaeli</span> Kocaelinin ilçesi

Körfez ya da eski adıyla Yarımca Kocaeli'nin bir ilçesidir. Bu ilçe batıda Gebze ve Dilovası, kuzeyde Şile ve doğuda Derince ilçeleriyle çevrilidir. TÜPRAŞ, PETKİM, İGSAŞ gibi büyük sanayi kuruluşları bu ilçede bulunmaktadır. İlçede eskiden içme suyu ihtiyacının karşılandığı bir gölet bulunmaktadır. Gölet, 1951'den 1989 yılına kadar ilçeye su vermiştir. Günümüzde ise hizmet dışıdır. İlçenin merkezi olan kasabanın eski adı Yarımca olup, 26 Eylül 1934 tarihine kadar Gebze'ye bağlı bir köydü. Bu tarihte İzmit merkez ilçesine bağlanan Yarımca, 3 Mayıs 1964'te belde olmuştur. 1987'de Çerkeşli köyü hariç Gebze'nin Hereke bucağı, merkez ilçenin batısındaki bazı köylerin ve Gebze'nin Mollafenari bucağına bağlı Duraklı ve Hatipler köyünün katılımıyla ilçe olmuştur. İlçe bugünkü sınırlarına 1989'da Duraklı ve Hatipler köyünün Gebze'nin Mollafenari bucağına dönüşüyle ulaşmıştır. Bu sınırlar içerisinde ilçe merkezi, Hereke Bucağı, Kirazlıyalı Beldesi ve toplam 16 ayrı köy yer almaktaydı. 2009 yılında Hereke ile Kirazlıyalı'nın belediyelerinin kapatılması ve 2012 yılından itibaren Büyükşehir Yasası uygulamasıyla köylerin mahalleye dönüşmesi sonucu, ilçenin mahalleleri son şeklini almıştır.

Hereke, Kocaeli ili Körfez ilçesine bağlı bir semttir. Doğusunda Şirinyalı, batısında Tavşancıl kuzeyinde Gebze güneyinde İzmit körfezi yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Asi Nehri</span> Nehir

Asi Nehri, Lübnan'daki Bikâ Vadisi'nin doğu kısmından doğar ve Türkiye'nin Hatay ilinden Akdeniz'e dökülür. Asi Nehri'nin toplam uzunluğu 556 km olup, 366 km Suriye'de, 98 km Türkiye'de, 40 km Lübnan'dadır. 52 km'si Türkiye-Suriye sınırını oluşturur. Antakya ile Akdeniz'e doğal su yolu bağlanmış olan Asi Nehri'nin ortalama su debisi 30 m³/sn dir. Kış mevsimi ile ilkbaharda taşkınlar nedeniyle pek çok su baskını yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Samanlı Dağları</span>

Samanlı Dağları, Marmara Bölgesi'nde kuzeyde İzmit Körfezi, güneyde İznik Gölü ve Gemlik Körfezi'yle sınırlanan yörede, batıda Bozburun, doğuda Sakarya Nehri'nin Geyve Boğazı arasında yer alan dağlara verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">İzmit Körfezi</span> Marmara Denizinin doğu kıyısında bulunan bir bölge

İzmit Körfezi, Marmara Bölgesi'nde Marmara denizi'nin doğu ucunda yer alan körfez. Kuzeyinde, batıdan doğuya doğru; Pendik, Tuzla, Darıca, Gebze, Dilovası, Hereke, Körfez, Derince ve İzmit ile çevrilidir. Güneyi ise Başiskele, Gölcük, Karamürsel ve Yalova'ya kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Ballıkayalar</span> tabiat parkı

Ballıkayalar, Kocaeli'nin Gebze ilçesi Tavşanlı köyü yakınlarında kayalık kanyon vadidir. Tabiat parkı statüsündedir.

<span class="mw-page-title-main">Dilovası</span> Kocaelinin ilçesi

Dilovası, Kocaeli'nin bir ilçesi. 2008 yılında çıkan kararla Gebze'den ayrılıp ilçe olmuştur. Kocaeli Yarımadası'nın güney kıyı şeridinde yaklaşık 2000 hektarlık bir alan üzerinde kurulmuştur. İlçe olması ile beraber kaymakamlık belediye binası bünyesinde kurulmuş ve Dilovası'nın ilk kaymakamı Hasan Göç olmuştur. 2009 yerel seçimleri sonucunda Dilovası Belediye başkanı Cemil Yaman olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Riva Deresi</span> Türkiyede akarsu

Riva Deresi veya Riva Çayı ya da Çayağzı Deresi, Marmara Bölgesi'nin kuzeyinde, Kocaeli Yarımadası'nda bulunan bir akarsudur. Kocaeli ilinin Gebze ilçesine bağlı Tepecik köyü yakınlarından doğarak, İstanbul ili sınırları içine girer. Pendik ve Çekmeköy ilçelerinden geçerek Beykoz ilçesinde Karadeniz'e dökülür. Denizle buluştuğu yerde, kendisiyle aynı adı taşıyan Beykoz'un Çayağzı mahallesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aksu Çayı</span> Akdeniz Bölgesinin Göller Yöresinden doğarak Antalya yakınlarında denize dökülen akarsu

Aksu Çayı, Akdeniz Bölgesi'nin Göller Yöresi'nden doğarak Antalya yakınlarında denize dökülen akarsudur. Aksu Çayı, Büyük Hitit Kralı IV. Tuthaliya'nın vasalı olan Tarhuntaşşa kralıyla yaptığı antlaşmaya göre bugünkü Teke yarımadasında yer alan Lukka diyarıyla Orta Toroslar'da yer alan Tarhuntaşşa bölgesini birbirinden ayıran sınır olarak belirlenmiştir.

Drenaj sistemini belli bir drenaj havzasında dere, nehir ve göller oluşturmaktadır. Drenaj sistemi içerisinde bulunan sert veya yumuşak kayaların olup olmadığı, arazi eğimi ve topografyası önemlidir. Jeomorfolog ve hidrologlar akarsuları drenaj havzasının bir parçası olarak görmektedirler. Bir drenaj havzasındaki yer altı ve yer üstü suların akışlarını topografya belirler. Drenaj havzaları birbirlerinden topografik engellerle ayrılırlar. Drenaj havzasını bütün akış kolları temsil eder. Sayıları ve uzunlukları topografyaya bağlı olarak havzayı genişletebilir ve şeklini değiştirebilir. Drenaj sistemini en son denize veya göle dökülen nehir temsil eder.

Ak-Sug veya Ak-Hem — Tıva'da, Hemçik akarsuyunun bir koludur.

Çoruh Havzası, kuzeydoğu Türkiye ve Gürcistan topraklarında bulunan Çoruh Nehri'nin havzası. Büyüklüğü 19.654 km2, yıllık ortalama yağışı 540 mm'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sarısu Çayı</span> Kandırada yer alan bir akarsu havzası ya da bir tatil beldesi, adası

Sarısu Çayı , Kocaeli ili, Kandıra ilçesinde Karadeniz'e dökülen akarsu. Akarsuyun havza alanı 368 km², uzunluğu 137 km, ortalama akımı 3,82 m³/sn'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bolaman Irmağı</span>

Bolaman Irmağı, Orta Karadeniz'de, Ordu ili sınırlarında yer alan, Fatsa'nın doğusundan Karadeniz'e dökülen akarsu. Reşadiye-Aybastı sınırında dağların zirvelerinden, yaklaşık 1600 m'den doğar.