İçeriğe atla

Dilara Aliyeva

Dilara Aliyeva
DoğumƏliyeva Dilarə Ələkbər qızı
14 Aralık 1929(1929-12-14)
Tiflis, Gürcistan SSC,Sovyetler Birliği
Ölüm19 Nisan 1991 (61 yaşında)
Balaken, Azerbaycan SSC,Sovyetler Birliği
MilliyetAzeri
MeslekEdebiyatçı, Çevirmen, Siyasetçi, Feminist

Dilara Aliyeva, Aliyeva Dilara Elekber kızı (Azerice: Dilarə Əliyeva, Əliyeva Dilarə Ələkbər qızı; 14 Aralık 1929, Tiflis, Gürcistan SSC,Sovyetler Birliği - 19 Nisan 1991, Bakü, Azerbaycan SSC,Sovyetler Birliği), Azeri edebiyatçı, çevirmen, siyasetçi, feminist. 20. yüzyıl sonu Azerbaycan'ın en etkin kadın hakları savunucularından birisi olmuştur ve Azerbaycan Kadın Haklarını Koruma Derneği kurucusudur.

Hayatı

Dilara Aliyeva, 14 Aralık 1929 yılında Tiflis Gürcistan SSC'de demirci bir ailenin kızı olarak doğdu. Tiflis'teki 97 numaralı yerel Azeri okulunda orta öğrenimini aldı. Yüksek öğrenimine Bakü Devlet Üniversitesi'nde başladı ve orada Doğu Bilimi okudu. Oradan Gürcistan Bilimler Akademisi Şota Rustaveli Edebiyat Enstitüsüne geçti. Mezun olduktan sonra, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Nizami Dili ve Edebiyatı Enstitüsünün lisansüstü programa kabul edildi. Nizami Enstitüsünde çeşitli pozisyonlarda çalıştı. Esasen Azeri ve Gürcü edebiyatları arasındaki tarihsel etkileşimleri ve karşılaştırmaları ve Nizami Gencevi'nin edebi mirasını araştırmakla ugraşmıştır.

1988 yılında Ermenistan'ın Karabağ topraklarına iddiası ve çatışmalara tepki olarak başlayan Azerbaycan Halk hareketinin etkin katılımcısı olmuş ve siyasete katılarak Azerbaycan Halk Cephesi Partisi Yönetim Kurulu üyesi seçildi. 1990 yılında ise Azerbaycan SSC Ali Sovyetine (Mevcut Azerbaycan Millî Meclisinin önceli ve 1918-1920 Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosunun devamı) milletvekili olarak seçildi.

Dilara Aliyeva, Azerbaycan Kadın Haklarını Koruma Derneği kurucularından ve yöneticilerinden biri olmuştur. Günümüzde kadın haklarının korunması için kurduğu o dernek ve Bakü'de bir sokak onun adını taşımaktadır.

19 Nisan 1991'de, dilbilimci, Türkolog ve siyasetçi Aydın Memmedov ile birlikte, esrarengiz bir trafik kazasında trajik bir şekilde öldü. Bakü'de Fahri Hiyabanı'da (Şehitler Hiyabanı ile karıştırılmamalıdır) defnedilmiştir.

Eserleri

  1. Azərbaycan-gürcü ədəbi əlaqələri tarixindən. Bakü: Azərbaycan SSR EA nəşriyyatı, 1958, 174 sayfa
  2. Ürəkbir, diləkbir. Bakü: Yazıçı, 1981, 217 sayfa

Çevirmeleri

Gürcüceden

  1. Qardaşlar (hekayələr). Bakü: Azərnəşr, 1972, 122 sayfa
  2. Bir gecənin sevinci (hekayələr). Bakü: Gənclik, 1977, 82 sayfa
  3. Arçil Sulakauri. Aşağı-yuxarı (povest və hekayələr). Bakü: 1978, 185 sayfa
  4. Şota Rustaveli. Pələng dərisi geymiş pəhləvan. Bakü: Elm, 1978, 201 sayfa
  5. Mixail Cavaxişvili. Torpaq çəkir. Bakü: Yazıçı, 1980, 248 sayfa (müşterek).
  6. İlya Çavçavadze. Dilənçinin hekayəti. Bakü: Yazıçı, 1987, 151 sayfa
  7. Kür Xəzərə qovuşur (gürcü ədəbiyyatından seçmələr). Bakü: Yazıçı, 1988, 383 sayfa (müşterek).

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü</span> Azerbaycanın başkenti

Bakü, Azerbaycan'ın, Hazar Denizi'nin batı kıyısında yer alan başkentidir. Kafkasya’nın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezidir. Ülkenin en doğusundaki ve en önemli sanayi, ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bir liman kenti olarak da önemlidir. Şehirde yaşayanların büyük çoğunluğunu Azerbaycanlılar oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Şota Rustaveli</span>

Şota Rustaveli ya da kısaca Rustaveli, Orta Çağ'da yaşamış Gürcü şair. Gürcistan'ın Altın Çağı'nın öne çıkan en önemli şairidir ve Gürcü edebiyatına en çok katkı yapan yazarlardandır. Rustaveli, Gürcüler'in milli epik şiiri Kaplan Postlu Şövalye'nin yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

Sopiko Çiaureli, Gürcü Sovyet sinema ve tiyatro oyuncusu. Özellikle, Gürcü yönetmen Tengiz Abuladze ve Tiflisli Ermeni yönetmen Sergei Parajanov’un filmlerindeki rolleriyle ünlendi. Çiaureli’nin oynadığı filmler, Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde de gösterildi. Çiaureli, Sovyetler döneminde uluslararası festivallerde yedi kez “en iyi kadın oyuncu” seçilen tek sinema oyuncusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî İlimler Akademisi</span>

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi veya Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi, Azerbaycan'ın ana bilimsel kurumudur. 1945'te Bakü'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Alekber Sabir</span> Azerbaycanlı şair, filozof, öğretmen

Sabir, Mirza Alekber Zeynelabidin oğlu Tahirzade, Azerbaycanlı şair, yeni satirik akımın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Givi Cavahişvili</span>

Givi Cavahişvili, Gürcü siyaset ve toplum adamı, 1953-1975 arasında Gürcistan Bakanlar Kurulu Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Diller Üniversitesi</span>

Azerbaycan Diller Üniversitesi ya da kısa adıyla ADU Bakü, Azerbaycan'da bir devlet üniversitesidir. Öğrenci topluluğu yaklaşık 4000 lisans ve 900 lisansüstü öğrenciden oluşmaktadır. Üniversite 700'den fazla öğretmenden oluşan birleşik bir fakülteye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ayna Sultanova</span>

Ayna Sultanova, Azeri devrimci. Azerbaycan'ın ilk kadın komünist devrimcilerinden biridir. 'Şark kadını' dergisinin ilk editörüdür. Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde(ASSC) Yüksek Mahkeme başkanı ve Eğitim, Adalet Komisarlığı gibi yüksek görevlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Resul Rıza</span>

Resul Rıza, Azerbaycan şairi. Sosyalist Emek Kahramanı (1980), Azerbaycan Halk Şairi (1960), Azerbaycan Emektar Sanat Adamı (1943), SSCB Devlet ödülü (1951) ödüllerine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Mirvarid Dilbazi</span>

Mirvarid Dilbazi, Sovyet Azerisi komünist şair.

Medine Gülgün, Azerbaycanlı yazar, şair.

<span class="mw-page-title-main">Şota Rustaveli Devlet Üniversitesi</span> Batumda bir devlet üniversitesi

Batum Şota Rustaveli Devlet Üniversitesi Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti Batum'da yer alan bir yükseköğretim üniversitesidir. İsmini, Orta Çağ Gürcü şairi Şota Rustaveli'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Memmedova</span> Azərbaycanlı müzisyen ve  İlk Azerbaycanlı bayan profesyonel şarkıcı

Şevket Hasan kızı Memmedova, Azeri şarkıcı, oyuncu, kadın soprano ve opera sanatçısıdır. İlk Azeri profesyonel kadın şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Zarife Aliyeva</span> Haydar Aliyevin eşi

Zarife Aliyeva, Azerbaycanlı göz doktoru, oftalmolog, Azerbaycan SSC'nin emekli bilim insanı, doktor (1976), profesör (1979) ve Azerbaycan Millî İlimler Akademisi asil üyesi (1983) idi.

<span class="mw-page-title-main">Rustaveli Tiyatrosu</span> Tiflisin en eski ve en büyük tiyatrosu

Rustaveli Tiyatrosu, 1887'de Tiflis'te Rustaveli Bulvarı üzerinde Rokoko stiliyle inşa edilen, Tiflis'in en eski ve en büyük tiyatrosu. 1921'de Gürcistan'ın millî edebiyatçılarından Şota Rustaveli'nin adı verildi.

İoseb Bartlomes Megrelidze, Gürcü edebiyat eleştirmeni ve filologdur.

Mihail Zabelin - Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. dönem milletvekili, Yeni Azerbaycan Partisi Yönetim Kurulu Üyesi, Azerbaycan Rus Topluluğu Başkanı, Bakü Uluslararası Çokkültürlülük Merkezi Mütevelli Heyeti Üyesi.

Gülare Aziz kızı Aliyeva, Azeri kökenli Sovyet müzisyen ve piyanisti. Aliyeva 1966'da sanat tarihi alanında doktora derecesi aldı ve 1977'de Azerbaycan SSC Onurlu Sanat İşçisi unvanına layik görüldü.

Şamama Memmed kızı Aleskerova Azeri kökenli Sovyet jinekologdu. Kariyerine II. Dünya Savaşı sırasında başlayan Aleskerova, daha sonra ülkede popüler bir hekim olmuştur. Lenin Nişanı, Sosyalist Emek Kahramanı ve "Orak ve Çekiç" Madalyası ile ödüllendirilmiş olan Aleskerova, 9. toplantı Azerbaycan SSC Yüksek Sovyeti Milletvekili olmuştur.