İçeriğe atla

Dil planlaması

Dil planlaması, bir topluluğun dillerini veya dil çeşitliliğinin işlevini, yapısını veya edinimini etkilemek için yapılan bilinçli bir çabadır.[1] Genellikle hükûmet planlamayla ilişkilendirilir, ancak aynı zamanda sivil toplum kuruluşları tarafından da düzenlenmektedir.

Kurumlar

Dil planlaması birçok ülkede resmî ve gayriresmî kurumlar tarafından yürütülmektedir. Almanya'da Almanca Doğru İmla Konseyi (Rat für deutsche Rechtschreibung), Azerbaycan'da Azerbaycanın Millî İlimler Akademisi (AMEA), Bosna Hersek'te Dil Enstitüsü (Institut Za Jezik), İngiltere'de de facto olarak Oxford Üniversitesi, İspanya'da Kraliyet İspanyolca Akademisi (Real Academia Española), İtalya'da Accademia della Crusca, Rusya'da Rusya Bilimler Akademisi Rus Dili Vinogradov Enstitüsü (Институт русского языка имени В. В. Виноградова РАН), Türkiye'de resmî statüde Türk Dil Kurumu, gayriresmî olarak Dil Derneği ve Pamukkale Üniversitesi dil düzenlemesi yapan kurumlar arasında sayılmaktadır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Kaplan B., Robert, and Richard B. Baldauf Jr. Language Planning from Practice to Theory. Clevedon: Multilingual Matters ltd., 1997
  2. ^ Dilleri Düzenleyen Kurumlar, Üreten Ankara (Erişim tarihi: 6.06.2021)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerice</span> Azerbaycanın resmî dili olan Türk dili

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkoloji</span> Türk dili, tarihi, edebiyatı ve halk bilimi araştırmalarını konu edinen bilim dalı

Türkoloji (Osmanlı Türkçesi: Türkiyat [تركيات], İngilizce: Turcology, Fransızca: Turcologie) veya Türklük bilimi; Türk halklarının filolojisi, antropolojisi, edebiyatı ve tarihi başta olmak üzere genel bir somut ve somut olmayan kültürel miraslarını sistematik bir şekilde derleyen, araştıran ve inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî Hükûmeti</span> 1945te kurulmuş tanınmayan Türk devleti

Azerbaycan Millî Hükûmeti ya da Azerbaycan Halk Hükûmeti, Kasım 1945'te Sovyetler Birliği'nin desteğiyle İran'ın Azerbaycan bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'da İran hükûmeti tarafından yıkılan bir Azeri devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Jirinovski</span> Rus politikacı (1946–2022)

Vladimir Jirinovski, Yahudi asıllı Rus politikacı, Türkolog, sosyolog ve avukattır. LDPR'nin kurucusu ve lideri, Duma Meclisi eski Başkan yardımcısı ve Avrupa Parlamentosu üyeliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Üniversitesi</span>

İzmir Üniversitesi, İzmir'in 6. üniversitesiydi. Üniversite, 2007 yılında Doğanata Grubu'nun önderliğinde Doğanata Eğitim ve Kültür Vakfı (DEKVA) tarafından kurulmuş olup 2008-2009 öğretim yılında eğitim-öğretim hizmeti vermeye başlamıştı. Üniversitenin binası, Üçkuyular mevkiinde bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî İlimler Akademisi</span>

Azerbaycan Millî İlimler Akademisi veya Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi, Azerbaycan'ın ana bilimsel kurumudur. 1945'te Bakü'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Omsk</span>

Omsk, Rusya'da Sibirya'nın güneybatısında bulunur ve Sibirya'da Novosibirsk'ten sonra en büyük ikinci şehirdir. Omsk Oblastı'nın merkezidir. Moskova'ya olan uzaklığı yaklaşık 2550 kilometredir. Nüfusu, 2015 itibarıyla 1.173.854'tir. Nüfus bakımından Sibirya'nın ikinci, Rusya'nın sekizinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Slav Üniversitesi</span>

Bakü Slavyan Üniversitesi, Azerbaycan'ın Bakü şehrinde kurulmuş olan devlet üniversitesidir. Bakü Slavyan Üniversitesinde eğitim dili Rusça ve Azerbaycanca'dir. Üniversite'de eğitim ücreti 1000-2500 ABD dolarıdır ve bu ücret iki taksit halinde ödenir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Diller Üniversitesi</span>

Azerbaycan Diller Üniversitesi ya da kısa adıyla ADU Bakü, Azerbaycan'da bir devlet üniversitesidir. Öğrenci topluluğu yaklaşık 4000 lisans ve 900 lisansüstü öğrenciden oluşmaktadır. Üniversite 700'den fazla öğretmenden oluşan birleşik bir fakülteye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tefekkür Üniversitesi</span> Baküde bir özel üniversite

Bilim ve Eğitim Merkezi "Tefekkür" Üniversitesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir özel üniversitedir. Üniversite 1995'te kuruldu.

Kafkasya Üniversiteler Birliği veya KÜNİB, Kafkasya üniversitelerinin bir araya geldiği en büyük birliktir. Başkanı Ramazan Korkmaz'dır.

<span class="mw-page-title-main">SSCB Bilimler Akademisi</span>

SSCB Bilimler Akademisi, Sovyetler Birliği'nde 1925 - 1991 arası faaliyet gösteren en yüksek bilimsel kuruluş. Günümüzde halefi Rusya Bilimler Akademisi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kamal Abdulla</span> Azerbaycanlı dilbilimci, edebiyatçı ve yazar

Kamal Abdulla veya Kamal Mehdi oğlu Abdullayev, Azerbaycanlı dilbilimci, edebiyatçı, yazar, Azerbaycan Milli İlimler Akademisinin asil üyesi, Bakü Slav Üniversitesi Rektörü (2000-2014), Azerbaycan Milli İlimler Akademisi İnsani ve Sosyal Bilimler Bölümü Sekreteri (2010-2014), Azerbaycan Cumhuriyeti Milletlerarası, Çok Kültürlülük ve Dinî Konularda Devlet Müşaviri (2014-2017), Azerbaycan Diller Üniversitesi Rektörü, Azerbaycan Milli İlimler Akademisine bağlı "Türkologiya" dergisinin editörü, Azerbaycan Yaratıcılık Vakfı Başkanı; Bakü Uluslararası Multikulturalizm (Çokkültürlülük) Merkezinin Mütevelli Heyet Başkanı, birinci derece devlet müsteşarı.

İsa Habibbeyli Akademisyen, Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasının Bakanı, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Bilim ve Eğitim Komisyonu Başkanı, AMEA Nizami Gencevi adına Edebiyat Enstitüsü Direktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da eğitim</span> Azerbaycanın eğitim sistemi

Azerbaycan'da eğitim, Azerbaycan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî İlimler Akademisi El Yazmaları Enstitüsü</span>

Muhammed Fuzuli'nin adını taşıyan El Yazmaları Enstitüsü, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi'nin bilim merkezi ve bu merkez bilimsel araştırma, arşiv ve kütüphane bilimi faaliyetlerinde bulunmaktadır. Enstitünün amacı Orta Çağ el yazmalarının toplanması, sistematikleştirilmesi, güvenliği, incelenmesi, çevirisi ve basımını gerçekleştirmektedir. Enstitü, HZTaghiyev tarafından İstiglaliyyat Caddesi üzerinde kurulan eski İmparatoriçe Alexandra Rus Müslüman Yatılı Kız Okulu'nun tarihi binasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vahanca</span>

Vahanca ya da Vahi, Doğu İran dillerinin Pamir alt grubuna ait bir dildir. Esas olarak Afganistan, Çin, Pakistan ve Tacikistan sınırlarının bir araya geldiği Vahan Koridoru civarlarında yaşayan Vahanlılar tarafından konuşulur.

Millî dil veya ulusal dil, bir ulusla fiili veya hukuken bir bağlantısı bulunan dildir. Bir ülkenin topraklarında birinci dil olarak konuşulan bir veya daha fazla dil, gayri resmi olarak veya mevzuatta ülkenin ulusal dilleri olarak belirtilebilir. Ulusal diller 150'den fazla dünya anayasasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Akademisi</span>

Fransız Akademisi, Fransızca ile ilgili konularda Fransa'nın asli kurumu niteliğindedir. Akademi, resmî olarak 1635 yılında Kral XIII. Louis'in başbakanı Kardinal Richelieu tarafından kurulmuştur. 1793 yılında Fransız Devrimi sırasında kapatılan kurum, 1803 yılında Napoleon Bonaparte tarafından Institut de France'ın bünyesinde yeniden kurulmuştur. Enstitünün beş akademisinden en eskisidir.