Peynir, süt proteini kazeinin pıhtılaştırılmasıyla çeşitli tat, doku ve formlarda üretilen bir süt ürünüdür. Genellikle inek, manda, keçi veya koyun sütünden elde edilen proteinler ve yağdan oluşur. Üretim sırasında süt genellikle asitlendirilir ve kazeinin pıhtılaşmasını sağlamak için peynir mayası enzimleri veya benzer aktiviteye sahip bakteriyel enzimler eklenir. Katı lorlar, daha sonra sıvı peynir altı suyundan ayrılır ve preslenerek bitmiş peynir haline getirilir. Bazı peynirlerin kabuğunda, dış katmanında veya tamamında aromatik küfler bulunur.
Küp peyniri, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesinde, hemen hemen tüm illerde geleneksel olarak üretilen bir peynir türü. Bir kısım bölgelerde çömlek peyniri adıyla bilinir.
Çeçil veya civil peynir, Erzurum, Kars, Ardahan ve Iğdır genelinde üretilen yağı alınmış sütten yapılan ve iplik şeklinde olmasından dolayı tel peynir de denilen yumuşak, tuzlu bir peynir çeşididir. Bazı yörelerde "Çeçil, Sacak, Tel, Dil ve Örgü" Peynir olarak da anılır. Yağlı bir peynirdir. Sodyum oranı diğer peynirlere oranla daha yüksektir, küflendikten sonra da yenilebilir.
Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.
Kaşkaval sarı renkli, özel bir koyun peyniridir. İtalyanca caciocavallo kelimesinden türemiştir. TDK Sözlükte tanımı "Tekerlek biçiminde, sarı renkte, kaşara benzeyen bir tür peynir" olarak verilmiştir. Osmanlı şenlik ziyafetlerinde tüketilen bir peynir çeşididir. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde İstanbul’da peynir üretimi yapan 400 tane esnafın olduğunu ve Kaşkaval Peyniri ile birlikte kesme peyniri ve Teleme peyniri ürettiklerinden bahsetmektedir.Evliya Çelebi Seyahatnamesinde ayrıca Çatalca'da kaşkaval peyniri üretildiğinden bahsedilmektedir.
Kadayıf Osmanlı mutfağında birçok şerbetli tatlının ortak adıdır.
Kaşar, koyun, inek veya keçi sütünden yapılan sarı renkli sert bir peynirdir. Türkiye ve Yunanistan'da yenir.
Lor, yumuşak kıvamlı peynir altı suyunun pıhtılaştırılması ile elde edilen bir mandıra ürünüdür. Kısa ömürlüdür. Tuzlu veya tuzsuz olarak üretilebilir. En makbülü kaşar yapımı sırasında ortaya çıkan peynir altı suyundan elde edilenidir. Çünkü kaşar yapımı sırasında haşlama sırasında peynir altı suyuna bir miktar süt yağı da geçer. Çeşitli yemeklerde, kahvaltıda ve tatlılarda kullanılır.
Camembert, çiğ inek sütünden yapılan, içi yumuşak, kabuğu beyaz kremsi bir Fransız peyniridir. Bu peynir, adını Fransa'nın Orne ilindeki Camembert kasabasından almıştır. Peynir Fransa'nın kuzeyindeki Normandiya bölgesindeki bu kasabada, 18. yüzyıl sonlarından itibaren üretilmeye başlamıştır.
Maraş peyniri , Kahramanmaraş ve çevresinde üretilen, telemesi baskılamadan sonra haşlanan ve elle biçimlendirilen, bağdaşık yapıda, gözeneksiz, pürüzsüz, sıkı yapıda bir peynir çeşididir.
Sütaş Süt Ürünleri A.Ş., Türkiye'nin en büyük mandıra ürünü şirketlerinden biridir. Şirketin ana ürünlerine yoğurtlar, ayran, peynir, süzme yoğurt, kaymak, kefir, krema, çökelek, tereyağı, süt, petit suisse bebek ve çocuk ürünleri dahildir.
Cheese Nips, Nabisco tarafından üretilen kraker markasıdır. Ürünün porsiyon kontrollü paketleri ayrıca Cheese Nips 100 Kalorili Paket adı altında satılmaktadır. Kellogg'un Sunshine Cheez-It'ine benziyorlar. Kraft, bu krakerleri yapmak için kendi üretim peynirini kullanıyor. Bir zamanlar ekstra çedar tadında yapıldılar. Kaşar Peyniri, Çedar, Azaltılmış Yağ Kaşar ve Dört Peynir lezzetlerinde yapılır.
Kolot peyniri, Türkiye kökenli, muhlama yapımında kullanılan ve yağsız sütten üretilen bir peynir çeşidi. Peynir, genellikle Trabzon, Rize ve Bayburt illerinde üretilir.
Nablus peyniri veya nablusi Filistin'e özgü bir peynirdir. Adını ortaya çıktığı Nablus'tan alır. Genel olarak Batı Şeria'da yapılır. Ürdün'de de yaygındır. Genellikle koyun sütünden yapılsa da keçi sütünden de yapılabilir. Nablus peyniri beyaz ve dikdörtgendir. Mahlep ve damla sakızı ile tatlandırılır. Taze tüketilebilir veya yağda kızartılabilir. Künefe yapımında da kullanılır.
Manyas lor peyniri bir çeşit peynirdir. Manyas loru Balıkesir yöresine has kahvaltılık lordur. Balıkesir'in Manyas, Savaştepe bölgelerinden toplanan doğal sütlerden üretilir.
Wiyana wanda peyniri ,Wiyanawanda/Winuwanda adıyla Hitit çivi yazıtlarında rastlanmıştır. Peynir adını Oinoanda antik şehrinden alır. Zonguldak ili Çaycuma ilçesinde yapılan peynirdir. Kaşar peynirine benzer şekilde üretilir. Bu peyniri kaşardan ayıran en önemli özellik üzerinin cevizle kaplı olmasıdır. Standart kaşar peynirlerden farklı olarak 1 kilosu için 9 kilo yerine 15 kg. süt kullanılarak üretilir. Normal kaşar peynirinin 10 saat kurutulduktan sonra satışa sunulmasına rağmen geleneksel cevizli kaşar peyniri, daha lezzetli olması için 2 gün kurutularak tüketime hazır hale getirilir.
Künefe peyniri bir çeşit peynirdir. Künefe peyniri Hatay ilinde yapılmaktadır. Keçi veya inek sütünden üretilir. Tuzsuz bir peynir çeşididir. Görünüş olarak dil peynirine benzer fakat tat olarak farklıdır. Künefe peyniri beyaz renkli ve ısıtıldığında uzayan bir peynir çeşididir. Antakya Künefelik Peyniri 22.12.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Tost peyniri veya blok tip işlenmiş peynir, bir çeşit eritme peyniridir. Tost peynirini gerek renk, gerek tat gerekse koku noktasında kaşar peynirinden ayırmak bir hayli zordur. Kaşar peynirine nazaran daha yumuşak ve yağlı bir üründür. Kaşar peynirinden tamamıyla farklıdır.
Kahiye tatlısı, künefe peyniri ile yapılan katmerdir.Mardin'in yöresel tatlarından olan ve özellikle Ramazan ayında yapılan özel bir tatlıdır.
Abhaz peyniri bir çeşit peynirdir. Abhazlar tarafından yapılmaktadır.
