İçeriğe atla

Dil Derneği

Dil Derneği
SloganDil Derneği Dil Devrimini sürdürüyor
Kuruluş22 Nisan 1987 (37 yıl önce) (1987-04-22)
TürDernek
AmaçTürkçenin özleşmesini, gelişmesini devrimci bir anlayışla ve bilimsel yöntemleri uygulayarak sağlamaya çalışmak.
MerkezKızılay, Ankara
BaşkanSevgi Özel
AstbaşkanSedat Sever
Ana organYönetim kurulu
Resmî sitedildernegi.org.tr

Dil Derneği, 1982 Anayasası ile Türk Dil Kurumu özerk bir kurum olmaktan çıkıp hükûmete bağlı bir birim durumuna getirilince dilde özleştirme yanlılarının kurum dışında kalması üzerine 22 Nisan 1987'de kurulmuş olan bir dernektir. Dernek, Bakanlar Kurulunun 24 Temmuz 2002 günlü 2002-4812 sayılı kararıyla kamu yararına çalışan derneklerden sayılmıştır. Merkezi Ankara'dadır.

Kurucular Kurulunda Sevgi Özel, Prof. Dr. Bahriye Üçok, Mustafa Ekmekçi, Gülten Akın, Talip Apaydın ve Ali Püsküllüoğlu gibi kişiler yer almıştır. 2010 yılı itibarıyla derneğin başkanlığını Sevgi Özel yapmaktadır.

Derneğin amacı, kuruluş bildirgesinde, "Türkçenin özleşmesini, bütün bilim, teknik, sanat kavramlarını karşılayacak yolda gelişmesini devrimci bir anlayışla ve bilimsel yöntemleri uygulayarak sağlamaya çalışmak" olarak betimlenmektedir. Dernek, "Türkçe Sözlük" ve "Yazım Kılavuzu" gibi başvuru kaynaklarının yanı sıra dil ve dil bilimi sorunları, dil devrimi ve özleşme konusunda da yapıtlar yayımlamıştır.

Dernek, laik/ulusalcı bir çizgide yayın yapmaktadır.[1] 2007 yılındaki çok tartışmalı geçen ve uzun süren cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde 4 Kasım 2006'da ilki yapılan[2] ve Cumhuriyet Halk Partisi tarafından da desteklenen Cumhuriyet Mitinglerinden birini Manisa'da düzenlemiştir.[3]

Kurucuları

Yönetim Kurulu

18 Eylül 2021'de yapılan 17. Olağan Genel Kurul sonucunda belirlenen Yönetim Kurulu üyeleri şöyledir: Sevgi Özel, Prof. Dr. Korkmaz Alemdar, Figen Çakmakoğlu Yavşan, Nejdet Özer, Ertuğrul Özüaydın, Erkan Yücel, Hacer Ünlü, Semra Topçu, Kamil Özdemir, Kezban Gökçeoğlu, Leyla Afşar.

Yönetim Kurulunun kendi içinde yaptığı görev bölüşümünde üyeler aşağıdaki görevlere seçildiler:[4]

  • Başkan: Sevgi Özel
  • Asbaşkan: Erkan Yücel
  • Genel Yazman: Figen Çakmakoğlu Yavşan
  • Sayman: Nejdet Özer
  • Sözlük ve Terim Kolu Başkanı: Kamil Özdemir
  • Yayın ve Tanıtma Kolu Başkanı: Ertuğrul Özüaydın
  • Bilişim Sorumlusu: Güneş Çakmakoğlu

Ödüller

Dil Derneği tarafından her yıl "Ömer Asım Aksoy Ödülü", "Beşir Göğüş Ödülü" ve "Emin Özdemir Ödülü" verilmektedir.

Yayınlar

Dernek tarafından aylık olarak düzenli biçimde Çağdaş Türk Dili Dergisi adlı dil ve ekin dergisi yayımlanmaktadır. Bunun yanı sıra insan bilimi alanında bilimsel araştırmaların yayımlandığı Dil ve Yaratıcılık adlı hakemli dergi Mayıs 2007'de yayın hayatına başlamıştır. Dil Derneği, ODTÜ Türkçe Topluluğu tarafından çıkarılan Dil İm adlı dergiyi desteklemektedir.

Dil Derneği, süreli yayınlarının yanında Mart 2018'de dördüncü baskısını yapan Türkçe Sözlük ile Mayıs 2019'da on birinci baskısını yapan Yazım Kılavuzu'nu yayımlamaktadır. Diğer bazı yayınları şunlardır:

  • "Söylev (Nutuk), Mustafa Kemal Atatürk, 13. Baskı, Mayıs 2009",
  • "Sözcük Bahçesi, İlköğretim İçin Türkçe Sözlük, Hazırlayan: Afet Kutlu, Ekim 2008",
  • "Türkçenin Renkleri, İlköğretim İçin Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Hazırlayan: Sevgi Özel, Ekim 2008",
  • "Önce Türkçesi Sonra İngilizcesi, Türkçeden İngilizceye Sözlük, Hazırlayan: Ahmet Kocaman, Ekim 2009",
  • "75. Yılda Türkçenin ve Dil Devriminin Öyküsü, Şerafettin Turan, Sevgi Özel, Ankara, Nisan 2007",
  • "Dilbilim, Temel Kavramlar, Sorunlar, Tartışmalar, Yayıma Hazırlayan: Prof. Dr. Ahmet Kocaman, Ankara, Eylül 2006",
  • "Dil Gerçeği, Ömer Asım Aksoy, 2. baskı, Ankara, Eylül 2006",
  • "Öğrenciler İçin İngilizce - Türkçe Sözlük, Prof. Dr. Ahmet Kocaman, Ankara, 2005",
  • "Ses Bayrağımızı Gençlik Taşıyor, Ankara, Şubat 2006",
  • "Özleştirme Durdurulamaz, Ömer Asım Aksoy, 3. Baskı, Ankara, 2004",
  • "Anlatım Terimleri Sözlüğü, Beşir Göğüş, Ankara, 1998",
  • "Yazın Terimleri Sözlüğü, Beşir Göğüş, Dr. Ferhan Oğuzkan, Prof. Dr. Olcay Önertoy, Mahir Ünlü, Sevinç Koçak, Ankara, 1998",
  • "Sözcük Türleri, Neşe Atabay, Sevgi Özel, İbrahim Kutluk, 3. Baskı (Papatya Yayıncılık ile), İstanbul, 2003",
  • "Türkiye Türkçesinin Sözdizimi, Neşe Atabay, Sevgi Özel, Ayfer Çam, 2. Baskı (Papatya Yayıncılık ile), İstanbul, 2003",
  • "Uygulamalı Dilbilim Açısından Türkçenin Görünümü (Bilimsel Bildiriler), Ankara, 1994,
  • "Türkçenin Kullanımında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümleri (Bilimsel Bildiriler), Ankara, 2002"

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Dil Derneği 21. Kuruluş Yıldönümü Bildirisi". 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2013. 
  2. ^ "Selim Utku Gümrükçü: "4 Kasım 2006'da Ankara Tandoğan'da CHP otobüsü üzerinde başladı Cumhuriyet Mitingleri."". 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2013. 
  3. ^ "Sevgi Özel'in Manisa Mitingi Konuşması". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2013. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Dil Kurumu</span> Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla oluşturulmuş kamu kurumu

Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçeyi incelemek ve Türkçenin gelişmesi için çalışmak amacıyla 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan kurumdur. Türkiye'nin başkenti Ankara'da yer alan kurum, Türk dili üzerine çalışmaların yapılıp yayımlandığı bir merkezdir. Türk Dil Kurumu 1955'ten başlayarak çeşitli dallarda ödüller verdi. Ödüller her yıl 26 Eylül Dil Bayramı'nda Ankara'da yapılan törenle sahiplerine verilirdi. Ödül verilen dallar farklı yönetmeliklere göre zaman zaman değişirdi. 1983'te Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesine alındıktan sonra Türk Dil Kurumu ödülleri kaldırıldı. Günümüzde "Türk Diline Hizmet Ödülleri"ni vermektedir.

'Çağdaş Türk Dili', Dil Derneği tarafından Mart 1988'den bu yana aylık olarak yayımlanan dil ve yazın dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

Beşir Göğüş, dilci, eğitimci, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Topoğrafya</span>

Topoğrafya veya yerbetim, bir kara parçasının doğal engebe ve özelliklerini kâğıt üzerinde çizgilerle gösterme işi.

<span class="mw-page-title-main">Atatürkçü Düşünce Derneği</span> sivil toplum kuruluşu

Atatürkçü Düşünce Derneği, 19 Mayıs 1989'da kurulmuş olup Türkiye genelinde ve yurt dışında birçok şubesi olan sivil toplum kuruluşu. Atatürk ilke ve inkılaplarına karşı gizli ya da açık saldırıların yapıldığı, Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti'ne kazandırdığı çağdaş kazanımların geriye doğru çevrilmek istendiği ve tüm bu çabalara karşın Atatürk ilke ve inkılaplarına sıkıca bağlanmış olan kişiler tarafından dernek kurulup yaşatılarak bu ilke ve inkılapların sonsuza kadar yaşatılacağı, dernek kurucular kurulu tarafından tüzüğe derneğin kuruluş nedeni olarak eklenmiştir.

Ömer Asım Aksoy,, Türk eğitimci, siyasetçi ve dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Halûk Akalın</span>

Şükrü Halûk Akalın,, 15 Nisan 2001 - 12 Ocak 2012 tarihleri arasında Türk Dil Kurumu Başkanlığı görevini üstlenmiştir. Kurumda düzenlenen basın toplantısında, görevinden kendi isteği ile ayrıldığını belirten Akalın, Hacettepe Üniversitesi'ndeki asli görevine geri dönmüştür.

Türkçe dil bilgisi, Türkçeyi meydana getiren ses, sözcük yapılışı, sözcük hazinesi, anlam değişmeleri, tümce kuruluşu ve yapısı gibi ögeleri inceleyip kurallara bağlayan dil bilgisi bütünüdür.

Teleoloji veya erekbilim, yaşamı ve evreni ereklerle temellendiren ve açıklayan düşünce biçimidir. Nedensellikten farklı ve ona karşıt olarak teleoloji, her şeyin temelinde bir ereksellik/amaçlılık bulunduğunu, bir erekle belirlenmiş ya da bir ereğe yönelmiş olduğu fikrinden hareket eder. Böylece bir nedensellik varsa bile, teleolojiye göre bu ereksel nedenlerden meydana gelir, yani varılmak istenen ereğe doğru yönlendiren ve oraya götüren neden. Böylece teleoloji, bir erekçilik düşüncesi olarak şekillenir; buna göre her şey yalnızca bir ereğe yönelmiş olmakla kalmaz, aynı zamanda bir erek tarafından belirlenmiştir ve her şey bir ereklilik yasasına göre olup bitmektedir. Teleoloji bu yönelimleri sonucunda, evreni ve yaşamı, amaç-araç ilişkisi üzerine kurulu bir dizge ya da yapı olarak gören bir felsefi görüştür. Bu öğreti yalnızca insan ve insan eylemliliği değil, "tüm bir doğa ve tarih de erekler ile belirlenmektedir" fikrinden hareket eder.

<span class="mw-page-title-main">Sanayi</span> devamlı veya belli zamanlarda, makine ve benzeri araçlar kullanarak bir madde veya gücün niteliğini veya biçimini değiştirerek toplu üretimde bulunan faaliyet dalı

Sanayi, endüstri veya işleyim devamlı veya belli zamanlarda, makine ve benzeri araçlar kullanarak bir madde veya gücün niteliğini veya biçimini değiştirerek toplu üretimde bulunan faaliyet dalı ve ekonominin ana sektörlerinden birisidir.

Adnan Binyazar, Türk yazar, eleştirmen, eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">5. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları</span>

5. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, Uluslararası Dil Öğretimi Derneği tarafından düzenlenen, tüm dünyadaki Türkçe öğrencilerinin katıldığı dil olimpiyatlarının beşincisidir. Bu yılki teması "Türkçenin 100 Akları" ve "100 ülke sevgi diliyle buluşuyor, yarışıyor." olan olimpiyatlara 105 ülke katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği</span>

Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (PDR-Der), merkezi Ankara'da olan bir Sivil toplum kuruluşu'dur.

Ahmet Bican Ercilasun, Türk dil bilimci, Türkolog ve yazardır.

Hasan Eren. Türk sözlükçü ve etimoloji konusuna yoğunlaşmış Türkolog.

Kocatepe Mimar Kemal Lisesi, 1963 yılında Ankara'nın Çankaya ilçesinde kurulan lise düzeyindeki okul.

Mehmet Talât Tekin, Türk dil bilimci, Türk edebiyatına önemli katkıları olan araştırmacı ve yazar.

Aydın Köksal Türk elektronik, bilgisayar ve yazılım mühendisi ve dil bilimci. Türkiye Bilişim Derneğinin onursal başkanı, Bilişim AŞ'nin kurucusu ve yönetim kurulu başkanıdır. Bununla birlikte bilgisayar, bilişim, donanım, yazılım, veri tabanı gibi 2500 bilişim terimini Türkçeye kazandırmıştır.

Sevgi Özel,, Türk yazar, Dil bilimci ve Dil Derneği Başkanı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.