İçeriğe atla

Dikran Tahta

Dikran Tahta
Դիքրան (Տիգրան) Թահթա
Doğum7 Ağustos 1928(1928-08-07)
Manchester, İngiltere
Ölüm2 Aralık 2006 (78 yaşında)
VatandaşlıkBirleşik Krallık
EğitimChrist Church, Oxford
Rossall School
Kariyeri
DalıMatematik
Çalıştığı kurumExeter Üniversitesi

Dikran "Dick" Tahta (Ermenice: Դիքրան (Տիգրան) Թահթա; 7 Ağustos 1928 – 2 Aralık 2006), Ermeni-İngiliz matematikçi, öğretmen ve yazar.

Hayatı

Dikran Tahta İstanbul'da yaşayan ve pamuk ticaretiyle uğraşan bir Ermeni ailesinin oğludur. Babası Kevork Tahtaburunyan, I. Dünya Savaşı'nın ardından 1927 yılında eşiyle birlikte İngiltere'nin Manchester şehrine yerleşerek, "Manchester Textile Exporters" (Manchester Tekstil İhracatçıları) şirketini kurdu. Ayrıca soyadını "Tahta" olarak kısalttı.[1]

Dikran Tahta, çocukluğunu ve Ermeni dinî yetiştirilme biçiminin etkilerini Ararat Associations (Ararat Bağları) kitabında aktarır. Burada anne-babasının, çocuklarının İngilizce eğitim almasını ama evde Ermenice konuşulmasını önemsediğini söyler. Dikran Tahta çocukluğu boyunca, İstanbul'da kalan akrabalarını sık sık ziyaret eder.[1]

Fleetwood, Lancashire'da bulunan Rossall Okulu’ndan mezuniyetinin ardından, 1946 yılında Oxford'daki Christ Church Koleji’nden burs kazandı. Ana çalışma konusu matematikti ama İngiliz edebiyatı, felsefe ve tarih alanlarında da geniş bilgi sahibi oldu.

Kariyeri

Üniversiteden mezun oluşuyla askerliği arasında, Tahta merhum Başpiskopos Matheos İnceyan'ın (Indjeian, 1877-1950) kütüphanesini katalogladı ve İnceyan'ın bazı kitaplarını ilk kez bu dönemde tanıdı.

Tahta 1950-52 arasında İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde askerlik yaptı. Kısa bir gazetecilik döneminin ardından 1954 yılında Rossall Okulu'nda önce İngilizce ve tarih, ardından matematik öğretmenliği yaptı.

1955'te Hertfordshire'a taşınarak St Albans Okulu'nda matematik öğretmeni oldu. Bu dönemde, daha sonra çok büyük bir astronom olacak olan Stephen Hawking Tahta'nın öğrencisi oldu. İleride, ona ilham veren bir öğretmeni olup olmadığı sorulduğunda Hawking "Mr Tahta" diyecekti.[2] Genç Hawking ve arkadaşları 1958 yılında, öğretmenleri Dikran Tahta'nın yardımıyla eski saat parçalarını, bir telefon santrali ve yeniden kullanılan başka parçaları kullanarak bilgisayar yaptılar.[3] Hawking üniversitede matematik okumaya Dikran Tahta'nın sayesinde karar verdiği söyledi.[4]

Tahta 1961 yılında Exeter'daki St Luke's College'de matematik eğitimi alanında öğretim üyesi oldu. 1974'ten emekli olduğu 1981 yılına kadar Exeter Üniversitesi'nin Eğitim Fakültesi'nde matematik hocalığı yaptı.

Matematikte görsel yaklaşımları savundu, "On Geometry" (Geometri Üstüne) adlı yazısında matematiğin geometrik kavranışının cebirsel yaklaşımlara indirgenemeyeceğini savundu.

Dikran Tahta emekliliğinin ardından Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde dersler verdi, Açık Üniversite'de görev aldı.

The Guardian gazetesi, ölüm ilanında Tahta'yı "neslinin seçkin matematik öğretmenlerinden biri" olarak tanımladı ve fizikçi Stephen Hawking'e ilham vermesine dikkat çekti. The Guardian, onun ölümüyle ilgili olarak, "O, alanına giren herkese ilham veren, sevgi ve entelektüel enerjini artıran bilge ve cömert bir adamdı" şeklinde yorum yaptı.[2] Hawking daha sonra, "Bay Tahta sayesinde Cambridge'de bir zamanlar Isaac Newton'un elindeki matematik profesörlüğüne sahip oldum" dedi.[4]

Eserleri

Kitaplar

  • A Boolean anthology: Selected writings of Mary Boole—on mathematical education, 1972 (Derleyen D.G. Tahta)
  • Tahta, D. and Brookes, W. (1966) "The Genesis of Mathematical Activity", in W. Brookes (Ed.) The Development of Mathematical Activity in Children: the place of the problem in this development
  • Images of Infinity, with Ray Hemmings
  • Ararat Associations, Black Apollo Press, ISBN 1-900355-50-7
  • The Fifteen Schoolgirls, Black Apollo Press, ISBN 1-900355-48-5

Makaleler ve kitap bölümleri

  • Tahta, D. (1981a) ‘About geometry’, for the Learning of Mathematics, 1(1), 2-9
  • Tahta, D. (1981b) ‘Some thoughts arising from the new Nicolet films’, Mathematics Teaching, 94, 25-9
  • Tahta, D. (1985) ‘On notation’, Mathematics Teaching, 112, 49-51
  • Tahta, D. (1988) ‘Lucas turns in his grave’, in Pimm, D. (ed.) Mathematics, Teachers and Children, London, Hodder and Stoughton, pp. 306–12
  • Tahta, D. (1990a) ‘Is there a geometrical imperative?’, Mathematics Teaching, 129, 20-9
  • Tahta, D. (1990b) ‘Gratifying usefulness’, Mathematics Teaching, 132, 57-8
  • Tahta, D. (1991) ‘Understanding and desire’, in Pimm, D. and Love, E. (eds) Teaching and Learning School Mathematics, London, Hodder and Stoughton, pp. 221–46
  • Tahta, D. (1992) ‘Curricular configurations’, Micromath, 8(2), 37-9

Kaynakça

  1. ^ a b Merchants in Exile: The Armenians in Manchester, England, 1835-1935 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Joan George, Gomidas Institute, 2002, ISBN 1903656087, s.219, 225
  2. ^ a b Hoare, Geoffrey; Love, Eric (5 Ocak 2007). "Dick Tahta: A maths teacher with gusto, he inspired the schoolboy Hawking" 10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Guardian.
  3. ^ Ferguson, Kitty. 2011. Stephen Hawking: His Life and Work, s. 26
  4. ^ a b "Stephen Hawking remembers best teacher" [Stephen Hawking en iyi öğretmeni hatırlıyor]. BBC News. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Hawking</span> İngiliz fizikçi, kozmolog ve yazar (1942–2018)

Stephen William Hawking, İngiliz fizikçi, kozmolog, astronom, teorisyen ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Matematikçi</span> matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişi

Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve değişimle ilgilenirler.

<span class="mw-page-title-main">Anatoli Fomenko</span> Rus matematikçi

Anatoli Timofeyeviç Fomenko, bir Sovyet ve Rus komplo teorisyeni, matematikçi, Moskova Devlet Üniversitesi'nde profesör, iyi bir topolog olarak bilinir ve Rusya Bilimler Akademisi üyesidir. Rus-Sovyet yazar ve mason Nikolay Aleksandroviç Morozov'un eserlerine dayanan Yeni Kronoloji olarak bilinen bir teorinin yazarıdır. Aynı zamanda Rusya Doğa Bilimleri Akademisi (1991) üyesidir. 1996 yılında matematik dalında Rusya'nın devlet ödülünü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan matematiği</span> Eski Yunanların Matematiği

Yunan matematiği, Doğu Akdeniz kıyılarında MÖ 7. yüzyıldan MS 4. yüzyıla kadar uzanan Arkaik dönemden Helenistik ve Roma dönemlerine kadar yazılan matematik metinleri ile ortaya çıkan fikirleri ifade eder. Yunan matematikçiler, İtalya'dan Kuzey Afrika'ya tüm Doğu Akdeniz'e yayılmış şehirlerde yaşadılar, ancak kültür ve dil açısından birleştiler. "Matematik" kelimesinin kendisi Antik Yunancadan türemiştir: Grekçe: μάθημα: máthēma Yunanca telaffuz: [má.tʰɛː.ma] Yunanca telaffuz: [ˈma.θi.ma], "eğitim konusu" anlamına gelir. Kendi iyiliği için matematik çalışması ve genelleştirilmiş matematik teorilerinin ve kanıtlarının kullanılması, Yunan matematiği ile önceki uygarlıkların matematiği arasındaki önemli bir farktır.

<span class="mw-page-title-main">George David Birkhoff</span> Amerikalı matematikçi (1884 – 1944)

George David Birkhoff en çok, şu anda ergodik teorem olarak adlandırılan şeyle tanınan Amerikalı matematikçi. Birkhoff, döneminde Amerikan matematiğinin en önemli liderlerinden biriydi ve yaşadığı süre boyunca birçok kişi tarafından önde gelen Amerikalı bir matematikçi olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Temsil teorisi</span>

Temsil teorisi soyut cebirdeki cebirsel yapıları, daha somut olan matematiksel nesnelerin dönüşümleri olarak tasvir etmeye çalışan bir matematik dalıdır. Örneğin soyut bir grubunu bir vektör uzayı 'nin eşyapı dönüşüm grubunun() içinde görmeye çalışır. Böyle temsillere doğrusal temsil denir, çünkü bu temsil aslında grubundan genel lineer grup 'ye bir morfizma yazmak demektir. Böyle bir temsil bulmaktaki amaç, grubunu çalışmak için lineer cebir kullanmaktır. Soyut gruplardaki çarpma işlemi, özellikle bir bilgisayar için matris çarpmasından daha zordur. Soyut bir grubun doğrusal temsillerini kullanarak, gruptaki kimi hesaplamaları bilgisayara yaptırmak daha kolay olur.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Arnold</span> Sovyet-Rus matematikçi

Vladimir İgoreviç Arnold Sovyet-Rus matematikçi. En iyi entegre sistemlerin stabilitesi ile ilgili Kolmogorov-Arnold-Moser teoremi ile tanınmasına rağmen, dinamik sistem teorisi, cebir, felaket teorisi, topoloji, cebirsel geometri, sezgisel geometri, diferansiyel denklemler, klasik mekanik dahil olmak üzere birçok alanda önemli katkılarda bulunmuştur., Hidrodinamik ve tekillik teorisi, ADE sınıflandırma problemini ortaya çıkarmak da dahil olmak üzere, ilk ana sonucundan bu yana - 19 yaşında 1957'de Hilbert'in on üçüncü probleminin çözdü. İki yeni matematik dalı kurdu: KAM teorisi ve topolojik Galois teorisi öğrencisi Askold Hovanskiy ile).

Eski Mısır matematiği, Eski Mısır'da yaklaşık MÖ 3000 ila 300 yılları arasında, Eski Mısır Krallığı'ndan kabaca Helenistik Mısır'ın başlangıcına kadar geliştirilen ve kullanılan matematiktir. Eski Mısırlılar, saymak ve genellikle çarpma ve kesirleri içeren yazılı matematik problemlerini çözmek için bir sayı sistemi kullandılar. Mısır matematiğinin kanıtı, papirüs üzerine yazılmış, hayatta kalan az sayıda kaynakla sınırlıdır. Bu metinlerden, eski Mısırlıların, mimari mühendislik için yararlı olan üç boyutlu şekillerin yüzey alanını ve hacmini belirlemek gibi geometri kavramlarını ve sabit kesen yöntemi ve ikinci dereceden denklemler gibi cebir kavramlarını anladıkları bilinmektedir.

Amy Shell-Gellasch matematikçi, matematik tarihçisi yazar ve editördür. 2013'ten 2018'e kadar Smithsonian Ulusal Amerikan Tarihi Müzesi'nde araştırma yaptı ve burada Smithsonian'ın çevrimiçi koleksiyonları için matematiksel araç koleksiyonları hazırladı. Araştırmaları matematik tarihi ve öğretimdeki kullanımları üzerinedir.

<span class="mw-page-title-main">George Pólya</span> Macar matematikçi (1887 – 1985)

George Pólya Macar matematikçi. 1914-1940 yılları arasında ETH Zürih'te ve 1940-1953 yılları arasında Stanford Üniversitesi'nde matematik profesörüydü. Kombinatorik, sayı teorisi, sayısal analiz ve olasılık teorisine temel katkılarda bulundu. Sezgisel analiz ve matematik eğitimindeki çalışmalarıyla da tanınır. Marslılardan biri olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Dönüşüm geometrisi</span>

Matematikte, dönüşüm geometrisi veya dönüşümsel geometri, geometrik dönüşüm gruplarına ve bunların içindeki değişmez özelliklere odaklanarak geometri çalışmalarına verilen matematiksel ve pedagojik yaklaşımın adıdır. Teoremleri ispatlamaya odaklanan Öklid geometrisinin klasik sentetik geometri yaklaşımına karşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Edward Kasner</span> Amerikalı matematikçi (1878 – 1955)

Edward Kasner, Columbia Üniversitesi Matematik Bölümü'ne Matematik Öğretmeni olarak atanan tanınmış bir Amerikalı matematikçiydi. Kasner, Columbia Üniversitesi'nde bilimlerde fakülte pozisyonuna atanan ilk Yahudi idi. Daha sonra üniversitede 1906'da yardımcı profesör ve 1910'da profesör oldu. Diferansiyel geometri onun ana çalışma alanıydı. "Googol" terimini sunmanın yanı sıra, Kasner metriği ve Kasner poligonu ile de tanınır.

Patrick du Val cebirsel geometri, diferansiyel geometri ve genel görelilik üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan İngiliz bir matematikçi. Bir cebirsel yüzeyin Du Val tekilliği kavramı onun adını almıştır.

Carl Benjamin Boyer, özellikle matematik tarihi üzerine çalışmalar yapan Amerikalı bir bilim tarihçisiydi. Romancı David Foster Wallace ona "matematik tarihinin Gibbon"u adını verdi. "Çağdaş bilim tarihi ile aleni bağları korumak" için zamanının birkaç matematik tarihçisinden biri olduğu yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kirsti Andersen</span>

Kirsti Pedersen adıyla yayın yapan Kirsti Andersen, Danimarkalı bir matematik tarihçisidir. Adaylık sınavdan 1967'de başarılı olduğu Aarhus Üniversitesi'nde Bilim Tarihi doçenti olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dennis Sullivan</span> Amerikalı matematikçi

Dennis Parnell Sullivan, cebirsel topoloji, geometrik topoloji ve dinamik sistemler konusundaki çalışmaları ile tanınan Amerikalı bir matematikçidir. City University of New York Graduate Center'da Albert Einstein Kürsüsü'nün sahibidir ve Stony Brook Üniversitesi'nde seçkin bir profesördür.

<span class="mw-page-title-main">David Eugene Smith</span> Amerikalı matematikçi (1860 – 1944)

David Eugene Smith Amerikalı bir matematikçi, eğitimci ve editördü.

<span class="mw-page-title-main">Louise Doris Adams</span> İngiliz kadın matematik eğitimcisi ve okul müfettişi

Louise Doris Adams, 1953'te Oxford University Press tarafından yayımlanan İlkokul Matematiğinin Arka Planı adlı kitabı yazan İngiliz matematik eğitimcisi ve okul müfettişi idi. 1959'da Matematik Derneği başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel sosyoloji</span>

Matematik sosyolojisi, hem sosyolojik araştırmalarda matematiğin kullanımıyla hem de matematik ile toplum arasında var olan ilişkilerin araştırılmasıyla ilgilenen disiplinler arası bir araştırma alanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.