İçeriğe atla

Dikenli parmaklık

Tipperary Kontluğu'nda bulunan Cahir Şatosu'nun asma kapısı, İrlanda.

Dikenli parmaklık veya asma kapı (İngilizceportcullis), Orta Çağ kalelerinde bulunan, zincirler vasıtasıyla kaldırılıp indirilen kafesli yapıdaki kapılardı.[1][2]:9 Kayar kapı adıyla da bilinmektedir.[3]:6

Asma kapı dikey metal parmaklıklardan veya ahşap üzerine çerçevelenmiş demir ızgaralardan oluşurdu. Açılmak istenince bocurgatlarla yukarı çekilir, kapatılmak istenince kendi ağırlığıyla salınıverirdi. Arkasında ikinci bir asma kapı bulunabilirdi. Kapının bocurgatı geçidin üstünde kalan bir odaya yerleştirilirdi.[4] Avantajı düşman aniden geldiğinde kaleye girişin çok kısa bir sürede kapatılabilmesiydi.[1]

Kaynakça

Özel

  1. ^ a b "KALE - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  2. ^ Demirarslan, Deniz (1 Ocak 2020). "GEÇMİŞTEN GELECEĞE DOĞRU BİR GEÇİŞ: KAPILAR". International Journal of Social Humanities Sciences Research (JSHSR) (İngilizce). 7 (53): 1219-1243. doi:10.26450/jshsr.1879. ISSN 2459-1149. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  3. ^ Baran, Abdulkadir (1 Haziran 2017). "Pedasa Akropolis Suru Koridorlu Güney Geçidi". Cedrus. 5: 121-129. ISSN 2147-8058. 
  4. ^ Denis & Lepage 2002, s. 5, 119.

Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tunus</span> Kuzey Afrika ülkesi

Tunus, resmî adıyla Tunus Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da, Akdeniz'e kıyısı olan bir ülkedir. Kurucusu Habib Burgiba'dır. Batısında Cezayir, doğusunda Libya ve Akdeniz, Kuzeyinde de Akdeniz yer alır. Ülkenin güney kısmını Büyük Sahra Çölü kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Şato</span>

Şato, bir lorda veya krala ait konut görevi gören bir tahkimat türüdür. Şatolar bulundukları bölgenin ekonomik, siyasi ve idari merkeziydi. İçinde saray halkının ikamet etmesinin yönüyle kaleden, bir savunma yapısı olması yönüyle saraydan farklıydı ve de bir müstahkem şehirden farklı olarak kamuya ait bir savunma değildi.

<span class="mw-page-title-main">Kale</span> Orta Çağ boyunca Avrupa, Asya ve Orta Doğuda soylular tarafından inşa edilen müstahkem yapı

Kale ya da kermen, düşmanın gelişinin beklendiği yollar üzerine, stratejik öneme sahip olan şehirlere, geçit ve dar boğazlara savunma amaçlı olarak inşa edilen ordusal yapı. Bu tür tahkimatlar antik çağlardan beri kullanılmıştır. ve askerî işlevlerinin yanı sıra idari, siyasi ve ekonomik merkez olarak iş görmüştür. Kimi kaleler saray halkına konaklama imkanı sağlardı. Kalelerde kuleler ve surlar gibi farklı özelliklere sahip bölümler bulunurdu. 15. yüzyılda topların yaygınlaşmasıyla Orta Çağ kaleleri işlevlerini yitirdi ve yerini İtalyan tarzı kalelere bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Derbent, Dağıstan</span>

Derbent, bugünkü Rusya'ya bağlı Dağıstan'da yer alan tarihi bir şehirdir. Şehrin tarihi yapıları 2003 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zincirlikuyu Mezarlığı</span> İstanbulda bir mezarlık

Zincirlikuyu Mezarlığı, eski adıyla Zincirlikuyu Asrî Mezarlığı, İstanbul'un Şişli ilçesinin Esentepe mahallesi sınırları içerisinde bulunan bir Müslüman mezarlığıdır. Esentepe ile Levent arasında, bulunduğu Zincirlikuyu semtiyle aynı adı taşıyan mezarlığın bakımı ve işletmesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmaktadır. Ana giriş kapısı Nispetiye Caddesi-Büyükdere Caddesi bağlantı yolu üzerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Uhud Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ikinci savaş

Uhud Muharebesi, 23 Mart 625 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusu ile Mekkeli Ebu Süfyan'ın ordusu arasında, Medine yakınlarındaki Uhud Dağı'nda gerçekleşen muharebedir. Muharebenin sonucunda Müslümanlar çok fazla kayıp vermiş, Muhammed yaralanmış ve en önemli sahabelerden biri olan Hamza bin Abdülmuttalib öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Güns Kuşatması</span>

Güns Kuşatması veya Kőszeg Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında yapılmıştır.

Kuşatma ya da muhasara, bir şehrin, bir ülkenin ya da bir bölgenin abluka altına alınıp dış dünya ile ilişkisinin kesilmesidir. Kuşatma diplomasi, casusluk ve muharebe gibi pek çok aşamayı içeren bir süreçtir. Bu yollarla tahkimatın ele geçirilmesi planlanır.

<span class="mw-page-title-main">Girne Kapısı</span>

Girne Kapısı, Lefkoşa surlarında yer alan bir kapı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan kapı; şehrin kuzeye, dolayısıyla Girne'ye ulaşımını sağlamaktaydı. 1567 yılında inşa edilmiş olup, Venediklilerin yaptığı üç kapıdan biridir. 1821 yılında Osmanlılar tarafından tadilattan geçirilmiştir. 1931 yılında her iki yanındaki surlar yıkılarak motorlu araçlar için yol açılmıştır. Günümüzde Lefkoşa Turizm Enformasyon Ofisi'ne ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed</span> İslamın kurucu peygamberi (570–632)

Muhammed, dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir. Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslami dinî inancın temelini oluşturmuştur. Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Wayback Machine</span> Internet Archive tarafından kurulan dijital arşiv

Wayback Machine, kâr amacı gütmeyen Internet Archive adlı kuruluş tarafından geliştirilmiş bir sayısal zaman kapsülüdür. Alexa Internet'ten derlenen içerikle çalışan, 1996 yılında oluşturulan ve 2001 yılında halka açılan Wayback Machine, kullanıcının "zamanda geriye" gitmesini ve web sitelerinin geçmişte nasıl göründüğünü görmesini sağlar. Kurucuları Brewster Kahle ve Bruce Gilliat, Wayback Machine'i feshedilmiş web sayfalarının arşivlenmiş kopyalarını koruyarak "tüm bilgiye evrensel erişim" sağlamak için geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Kazamat</span> Patlayıcı savaş silahlarından korunmak için inşa edilen yeraltı siperi

Kazamat, top ateşinden korunmak için inşa edilmiş korunak ya da obüslerden, bombalardan korunmak için yerin altına kazılmış siper. Ayrıca taretleri olmayan ve topları doğrudan gövedeye bağlı olan zırhlı askeri araçlar için de kullanılır. Kelime Türkçede ilk başta kumkuma adı verilen ve surların içine açılan kemerli gözleri tanımlamak için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yozgat Saat Kulesi</span> Yozgatın meydanında bulunan saat kulesi

Yozgat Saat Kulesi, Yozgat'ın meydanında bulunan, 1908 yılında dönemin belediye başkanı Tevfikizade Ahmet Bey tarafından inşa ettirilen tek balkonlu saat kulesi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı lirası</span> 1844-1922 yıllarında kullanılmış Osmanlı para birimi

Osmanlı lirası, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1844'ten 1 Kasım 1922'ye kadar kullanmış resmî paradır. Saltanatın kaldırılmasından sonra Türkiye'de 23 Ekim 1923'e kadar resmî olarak kullanıldı. Fakat Osmanlı lirasının tam olarak tedavülden kalkması ve yerine Türk lirasının kullanılması 1927 yılını buldu.

<span class="mw-page-title-main">Mazgallı siper</span>

Mazgallı siper, barbata veya dendan şehir surları veya kaleler gibi yapıları içeren savunma mimarisinde genellikle dikdörtgen şeklinde, savunmalardan ok ya da başka şeyler fırlatmak için açılan boşluklar veya girintilerin meydana getirdiği bir küpeşteden oluşur. Bu boşluklara mazgal ve bu boşluklardan oluşan bir yapıya mazgallı denir ve daha önceden aralıklı olmayan bir küpeşteye mazgal eklemek mazgallamak olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Camii (Niğde)</span>

Alâeddin Camii 1223 yılında Niğde'de yaptırılmış Selçuklu yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan</span> Hicrî takvimin 9. ayı, Müslümanların oruç tuttuğu ay

Ramazan, hicrî takvime göre 9. ay ve İslam inancına göre Muhammed'e Kur'an ayetlerinin inmeye başladığı, aynı zamanda Müslümanlarca oruç tutulmaya ve terâvih namazının kılınmaya başlandığı aydır. Bu ayda oruç tutmak, İslam'ın beş temel şartından biridir. Ramazan, Ay'ın hilâl görünümünün ilk görülüşünden itibaren 29 veya 30 gün boyunca sürmektedir.

Cizre Ulu Camii, Şırnak ilinin Cizre ilçesinin merkezindeki Dağkapı Mahallesi'nde yer alan tarihî ibadet yapısı.

<span class="mw-page-title-main">Seyfü'd Devle</span> Müslüman general

Seyfüddevle el-Hamdânî, veya tam adıyla Ebü’l-Hasen Seyfü’d-devle Alî b. Abdillâh b. Hamdân b. Hamdûn et-Tağlibî el-Hamdânî, Hamdaniler’in Halep kolunun kurucusu ve ilk emiri.

<span class="mw-page-title-main">Gence Kapısı</span>

Gence Kapısı Azerbaycan'ın Şuşa şehrinde Şuşa kalesinin dört giriş kapısından biridir. Kale ve şehir, 8 Mayıs 1992'den itibaren Ermeni kuvvetlerinin işgali altındaydı, ancak üç günlük bir müharebenin ardından 8 Kasım 2020'de Azerbaycan kuvvetleri tarafından geri alınmıştır.