İçeriğe atla

Dik burunlular

Lamniformes
Yaşadığı dönem aralığı: 201,3-0 myö
Jura dönemi-Günümüz[1] 
Kaplan kum köpekbalığı (Carcharias taurus)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Chondrichthyes
İnfra sınıf:Euselachii
Takım:Lamniformes
L. S. Berg, 1958
Familyalar
Parascyllidae

Brachaeluridae
Orectolobidae
Hemiscyllidae
Stegostomatidae

Ginglymostomatidae

Dik burunlular (Lamniformes), kıkırdaklı balıklarda sınıflandırılan köpek balıkları alt-sınıfının on bir takımından birisidir. Bu takıma ait en tanınmış köpekbalığı türleri, dev köpekbalığı ve beyaz köpekbalığıdır.

Açıklama

Dik burunlular takımına ait türlerin ortak özelliklerini kısaca belirtmek, diğer takımlardaki kadar kolay değildir. Ancak birçok özellikleri sıraladıktan sonra ortaklıkları göz önüne getirilebilir:

  • 5 adet solungaç aralığı
  • 2 adet sırt yüzgeci
  • Göz kapaklarının var olmaması
  • Anal yüzgecinin var olması
  • Burunlarının dik olması
  • Ağızlarının başlangıcı gözlerinin önünde bulunması

Bu takıma ait olan birçok tür, sıcaklığı depolayabilirler ve çevre sıcaklığına diğer balıklar kadar bağımlı olmazlar.

Kaynakça

  1. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yüzgeçayaklılar</span>

Yüzgeçayaklılar (Pinnipedia), etçiller (Carnivora) takımının köpeğimsiler alt takımına ait, üyelerinin ayakları yüzgeç şeklinde evrimleşerek suda yaşama adapte olmuş deniz memelileridir. Yaşayan tek üyesi mors olan Odobenidae, deniz aslanlarından oluşan Otariidae ve gerçek foklardan oluşan Phocidae familyalarını barındırır. Yüzgeçayaklıların yaşayan 33 türü bulunur ve fosillerden 50'den fazla türü tanımlanmıştır. Yüzgeçayaklıların iki ayrı atadan evrimleştiği düşünülmüş olsa da, moleküler kanıtlar yüzgeçayaklıların monofiletik olduğunu yani tek bir atadan evrimleştiğini gösterir. En yakın yaşayan akrabaları ayıgiller, sansargiller, rakungiller, kokarcagiller ve kızıl pandalardır. Soylarının, en yakın akrabaları ile yaklaşık 50 milyon yıl önce ayrıldığı düşünülür.

<span class="mw-page-title-main">Balık</span> solungaç taşıyan, tetrapod olmayan ve suda yaşayan omurgalı hayvan

Balıklar poikloterm olan, neredeyse sadece suda yaşayan ve solungaçları ile solunum yapan, soğuk kanlı, yürekleri çift gözlü, çoğunun vücudu pullu, genellikle yumurta ile üreyen omurgalı hayvanlardır. Bazı türler canlı doğurarak ürer. Mesela tatlı su balıklarından Lepistes'in yumurtaları anne karnında çatlar ve canlı doğum gerçekleşir. Çiklitgillerde ise kuluçka süresi dişinin ağzında gerçekleşir. Ağzında yumurtaları çeviren, mantarlaşmasını engelleyen dişi yumurtalar çatlayana hatta yavrular serbestçe yüzmeye başlayana kadar onları ağzındaki kesesinde korur. Balıklar su yaşamındaki en önemli varlıklardan bir tanesidir. Nehir, göl, akarsu, okyanus ve denizlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yüzgeç</span>

Yüzgeç, balığın su içeresindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Balıklarda yüzgeçler kara hayvanlarındaki kol ve bacaklara eşdeğerdir. Balığın su içerisindeki yüzme işlemi büyük ölçüde kaslarla sağlanır. Bu harekete farklı yüzgeçli değişik görevler için yardımcı olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kafadanbacaklılar</span> bacak uzvu kafasına çok yakın bölgede bulunan canlılara verilen isim

Kafadan bacaklılar (Cephalopoda), çok hücreli omurgasız hayvanların yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin en gelişmiş sınıfı. Başları büyük olup gözleri ve sinir sistemleri iyi gelişmiştir. Başlarının ön kısmından çekmenli veya çengelli kollar uzanır. Bunlarla avlarını yakalar ve sürünebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Kıkırdaklı balıklar</span>

Kıkırdaklı balıklar, karmaşık yapılı çiftleşme organları ve pulları olan balıklardır.

<span class="mw-page-title-main">Salmoniformes</span>

Salmoniformes, kemikli balıklar üst sınıfına ait balık takımı. Bu takıma ait balıkların ortak özellikleri erodinamik ve kaslı vücutları ve sırt ile kuyruk yüzgeçlerinin arasında bulunan yağ yüzgecidir. Omurilikleri 50 ila 75 eklemden oluşur ve son üç eklemleri yukarıya dönüktür.

<span class="mw-page-title-main">Sazansılar</span>

Sazansılar (Cypriniformes), ışınsal yüzgeçliler (Actinopterygii) sınıfına ait büyük bir balık takımı. Farklı iklimlere başarılı bir şekilde ayak uydurmuş çok sayıda türleri mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Characiformes</span>

Characiformes, Işınsal yüzgeçliler sınıfından Ostariophysi üst takımına ait bir balık takımı. Örneğin piranalar, tetra balıkları ve neon balıkları gibi birkaç bin balık türünü kapsayan en büyük takımlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Balina köpek balığı</span>

Balina köpek balığı, Rhincodontidae familyasından devasa büyüklükte bir köpek balığı türü. Tüm denizlerde görülmekle birlikte başlıca yaşam alanı tropikalardır. Gri veya kahverengi olan gövdesinde küçük noktalar ve beyaz-sarı ince, dikey çizgiler bulunur. Gövdesinin alt kısmı açık renklidir. Dişleri oldukça küçüktür. Ufak balıklar ve plankton ile beslenir.

<span class="mw-page-title-main">Yassı balıklar</span>

Yassı balıklar (Pleuronectiformes), kemikli balıklar sınıfına ait, yassı vücut yapıları ile dikkati çeken bir balık takımı. Yetişkin balıkların vücutları, rahatlıkla denizin tabanına yatabilecekleri şekilde yassılaşır. Gözlerinin ikisi de renkli olan üst taraflarında bulunur, beyaz renk olan kör tarafları ile yerde yatarlar. Sırt ve kuyruk yüzgeçleri birleşiktir. Suyun içinde dalga hareketleri ile ilerlerler. Ayrıca yattıkları yerin rengini kendi renkleri ile taklit etme kabiliyetleri vardır. En tanınmışları bayağı pisi balığı, Bayağı dil balığı ve kalkan balığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Orectolobiformes</span>

Orectolobiformes, kıkırdaklı balıklar sınıfına ait bir köpek balığı takımı. Kardeş takımı olan Carchaniformes'den 170 milyon yıl evvel ayrılmıştır ve yedi familyaya ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Dev ağızlı köpekbalığı</span>

Dev ağızlı köpekbalığı sadece plankton ile beslendiği bilinen 3 köpekbalığı türünden birisidir. Megachasmidae familyasının tek cinsi olan Megachasma'nın tek üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı yunus</span>

Bayağı yunus, yunusgiller (Delphinidae) familyasının tipik cinsi Delphinus'u oluşturan iki yunus türünün ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gri resif köpek balığı</span> Köpekbalığı türü

Gri resif köpek balığı, harharyasgiller (Carcharhinidae) familyasından bir köpek balığı türü.

<i>Galeorhinus galeus</i>

Galeorhinus galeus, Triakidae ailesinden bir köpekbalığı türü.

<span class="mw-page-title-main">Sıçansılar (balık)</span>

Sıçansılar (Chimaeriformes) Kıkırdaklı balıklar sınıfından bir balık takımıdır. Çeşitli dillerde deniz kedileri (Seekatzen), hayalet balık (spookfish), hayalet köpekbalığı gibi farklı şekillerde de nitelenirler. Köpekbalıkları ve vatozlarla birlikte kıkırdaklı balıklar sınıfının üçüncü büyük taksonunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Büyük çekiç başlı köpekbalığı</span>

Büyük çekiçbaşlı, Sphyrnidae familyasına ait, ortalama 4,6 m (15 ft) uzunluğa ulaşan ve maksimum 6,1 m (20 ft) uzunluğa ulaşan en büyük çekiçbaşlı köpek balığı türüdür. Dünya çapında tropikal ve ılıman sularda, kıyı bölgelerinde ve kıta sahanlığında yaşar. Büyük çekiç kafası, neredeyse düz bir ön kenara sahip geniş "çekiç" şekli ve uzun, orak şeklindeki birinci sırt yüzgeci ile diğer çekiç kafalarından ayırt edilebilir. Yalnız, güçlü yüzen bir apeks avcısı olan büyük çekiçbaş, kabuklulardan ve kafadan bacaklılardan kemikli balıklara ve daha küçük köpekbalıklarına kadar çok çeşitli avlarla beslenir. Vahşi doğada bu türün gözlemleri, cephalofoil'in tercih edilen bir av olan vatozları hareketsiz kılmak için işlev gördüğünü göstermektedir. Bu türün canlı bir üreme şekli vardır ve her iki yılda bir 55 yavru doğurur.

<span class="mw-page-title-main">Carcharhiniformes</span>

Carcharhiniformes, içerdiği 270 tür ile en büyük köpekbalığı takımıdır. Kaplan köpekbalığı, leopar köpekbalığı gibi türleri içerirler.

<span class="mw-page-title-main">Kedi köpekbalığıgiller</span>

Kedi köpekbalığıgiller (Scyliorhinidae), Carcharhiniformes takımından bir köpek balığı familyasıdır. 17 cinse yerleştirilmiş yaklaşık 160 tür ile en büyük köpekbalığı familyalarından biridir. Çoğu zeminden beslenen hayvan gibi gibi, kedi köpekbalıkları bentik omurgasızlar ve daha küçük balıklarla beslenir. İnsanlara zararlı değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Pristiophorus japonicus</span> Pristiophorus japonicus (Balık türü)

Japon testere köpekbalığı, testere köpekbalığıgiller ailesinden (Pristiophoridae) bir testere köpekbalığı türüdür.