Dijital Türk lirası

Dijital Türk Lirası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından mevcut ödeme altyapısını tamamlayıcı nitelikte bir dijital para birimi olarak geliştirilmekte olan bir projedir. TCMB, dijital Türk lirasının fizibilitesi üzerinde çalışmalarını sürdürmekte ve Merkez Bankası Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) Projesi kapsamında çeşitli çalışmaları gerçekleştirmektedir.^[1]

Proje gelişimi

TCMB'nin Merkez Bankası Dijital Parasına ilişkin araştırma geliştirme etkinlikleri, 2020 yılında kavram ispatı çalışmalarıyla başlamıştır. Bu çalışmalar, çeşitli dağıtık defter teknolojilerinin Merkez Bankası Dijital Parasına uygulanabilirliğini test etmeyi içermiştir. Kavram ispatı çalışmalarının başarıyla tamamlanmasının ardından, Merkez Bankası Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme Projesi başlatılmıştır.

Proje kapsamında, TCMB bünyesinde Dijital Para Ar-Ge ekibi oluşturulmuş ve bu ekip, projenin araştırma, geliştirme ve test etkinliklerini yürütmektedir. Projenin ölçeği ve teknik içeriği göz önüne alındığında, TCMB'nin kendi bünyesinde geliştirdiği ve işlettiği sistemlere ek olarak daha geniş bir perspektife ihtiyaç duyulmuştur.

Teknolojik iş birlikleri

TCMB, projenin gerektirdiği kapsamlı teknik bilgi ve altyapıya erişmek amacıyla 2021 yılında ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK ile ikili mutabakat zabıtları imzalamıştır. Bu teknoloji paydaşlarıyla birlikte "Dijital Türk Lirası İş Birliği Platformu" kurularak teknolojik araştırma, geliştirme ve test süreçleri, projenin birinci fazı kapsamında paydaşlarla yakın iş birliği içerisinde yürütülmüştür.

Amaçlar ve hedefler

Projenin amacı, dijital Türk lirasının sahip olabileceği özelliklerin belirlenmesi, farklı mimari kurguların ve teknolojik alternatiflerin denenmesi ve pilot uygulama çalışmalarının yapılmasıdır. Bu doğrultuda, TCMB ve iş birlikleri, Türkiye ölçeğinde kriptografi, özelleşmiş donanımlar ve çeşitli ileri teknoloji alanlarında çalışma kapasitesi oluşturmayı hedeflemektedir.

Dijital Türk Lirası projesi, TCMB'nin mevcut ödeme altyapısını güçlendirmeyi ve dijital ekonomiye geçişi desteklemeyi amaçlayan önemli bir girişimdir. Projenin başarılı bir şekilde tamamlanması durumunda, Türkiye'nin dijital ödeme sistemleri ve finansal altyapısı daha da güçlenecek ve uluslararası arenada rekabet gücü artacaktır.

Kaynakça

^ "Dijital Türk Lirası Birinci Faz Değerlendirme Raporu" (PDF). 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Nisan 2024.

İlgili Araştırma Makaleleri

Türk lirası, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde resmî olarak, Suriye Geçici Hükûmetinin ve Suriye Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerde ise gayriresmî olarak kullanılan para birimidir. Alt birimi kuruş olan Türk lirasının basma ve yönetme faaliyetleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sürdürülür.

<span class="mw-page-title-main">Döviz</span> mal veya hizmetler için genel olarak kabul edilen takas aracı

Döviz, dar anlamda yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızcadaki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.

IBM, merkezi Armonk, New York, ABD'de olan, dünyanın en büyük bilişim teknolojisi şirketlerinden biridir. 410.000'i aşkın çalışanı ile 170'ten fazla ülkede faaliyet göstermektedir. Faaliyet gösterdiği alanlar arasında bilgisayar, middleware ve donanım üretimi, yazılım, internet barındırma hizmeti, kuantum hesaplama, bulut depolama, bulut bilişim, bulut veritabanı, yapay zekâ, otomasyon, robotik, sunucu servisleri, danışmanlık ve AR-GE bulunmaktadır. Dünyada her yıl en fazla yeni patent alan şirket durumundadır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), banknot ihraç eden, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin para ve kredi politikasını yürüten, veznedarlık görevini üstlenmiş ve devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan yasal olarak bağımsız bir ekonomik kurumdur. Kâğıt para (banknot) basma tekelini elinde bulundurur ve bu yetkiye istinaden bağımsız olarak para politikasını belirler. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce basılan madeni paraların tedavülü de Merkez Bankasınca sağlanmaktadır.

Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü kısa adıyla TÜBİTAK-SAGE, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)'na bağlı, Türkiye'nin askerî ve teknolojik bilgi dağarcığını geliştirmek ve üretimini artırmak amacı ile kurulmuş bir enstitüdür. Savunma teknolojileri alanında uzmanlaşmıştır ve çalışmalarını başlıca Ankara Rüzgar Tüneli (ART) ile ODTÜ Güdüm Kontrol Laboratuvarı'nda devam ettirmektedir.

Türkiye İş Bankası A.Ş., kısaca İş Bankası, Türkiye'de bireysel ve ticari bankacılık hizmeti sunan en büyük özel bankadır. 1924'te Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle kurulan İş Bankası, cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankasıdır. 2023'te 2.5 trilyon Türk lirası aktif büyüklüğe ulaşan banka, The Banker dergisinin açıkladığı sıralamaya göre ana sermaye bazında dünyanın en büyük 181. bankasıdır. Aralık 2021 itibarıyla 21'i yurt dışında olmak üzere 1.195 şube, 6.476 bankamatik ve 22 bini aşkın personeli bulunan İş Bankası'nın ayrıca Almanya'da İşbank AG, Gürcistan'da İşbank Georgia A.Ş. ve Rusya'da İşbank A.Ş. adıyla üç iştiraki vardır.

Türk Ekonomi Bankası (TEB), Türkiye'de faaliyet gösteren İstanbul merkezli özel mevduat bankasıdır. 1927 yılında Kocaeli Halk Bankası T.A.Ş. unvanıyla kurulup 1982 yılına kadar bu isimle faaliyet göstermiştir. Bu tarihten itibaren yurt çapında faaliyet göstermeye başlayan bankanın genel müdürlüğü İstanbul’a taşınmış, unvanı da Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB) olarak değişmiştir. Banka, 2005 yılında Euro bölgesinin ve dünyanın önde gelen bankalarından biri olan BNP Paribas ile stratejik ortaklık anlaşması imzalamıştır. Türk Ekonomi Bankası, Türkiye'deki faal bankalar arasında Ziraat Bankası (1863) ve Türkiye İş Bankası'ndan (1924) sonra en köklü üçüncü banka konumundadır.

Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV), 1993 yılında 23 vakıf ve derneğin Türkiye'de üçüncü sektörün yasal ve mali altyapısını güçlendirmek amacıyla bir araya gelerek oluşturduğu bir vakıftır. Bugün vakfın 100’ü aşkın mütevellisi, TÜSEV çatısı altında iş birliği yapmaktadır.

Yeni Türk Lirası, 1 Ocak 2005 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasında Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin para birimi olmuştur. Yeni lira, 100 yeni kuruşa bölündü. Sembol YTL ve ISO 4217 kodu TRY idi.

Bu madde Türkiye Cumhuriyeti madenî paralarını göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye lirası</span> Suriyenin para birimi

Suriye lirası, Suriye'de kullanılan para birimidir. Bir lira, yüz kuruştan (piastre) oluşmaktadır. Ancak günümüzde Suriye lirasında kuruşlar tedavülde kullanılmamaktadır. Suriye Lirası'nın uluslararası kısaltılışı SYP'dir. Suriye Lirası'nın üzerinde ihracat kısıtlamaları vardır.

Dijitalleştirme, özellikle eski yazılı kaynakların OCR ve benzeri uygulamalarla dijital ortama aktarılma işlemidir. Dijitalleştirme görsel veya işitsel ögelerin bilgisayara tanımlanabilmesi, işlenebilmesi ve saklanabilmesi amacıyla sayısal kodlara dönüştürülmesidir. Bu işlemin amacı belgenin bütünlüğünü, içeriğini ve fiziksel özelliklerini koruyarak gelecek nesillere aktarmaktır.

Türk lirası simgesi 1 Mart 2012 itibarıyla kabul edilmiş olan, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde de kullanımda bulunan resmî para birimi Türk lirasını simgelemekte kullanılan semboldür.

Erdal Dursun Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektör Danışmanı, Ankara Havacılık Meslek Yüksekokulu Müdürü ve Havacılık Emniyeti Kurumu 21 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yönetim Kurulu Başkanıdır.

Türkiye'de finansal krizler ya da ekonomik krizler makro ekonomik yapının bozulmasıyla ortaya çıkan buhran dönemleridir. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı sonrası yaşanan başlıca krizler; 1946, 1958, 1960, 1974, 1980, 1982, 1990, 1994, 2000-2001, 2008-2012 ve 2018-2023 krizleridir.

TYT Bank,, 1988-1994 yılları arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş bir bankadır.

Türkiye ekonomik krizi, Türkiye'de devam eden ve finansal bulaşma etkisiyle uluslararası yansımaları olan bir ekonomik krizdir.

Türkiye'de enflasyon, Türkiye ekonomi tarihinde sürekli yapısal problemlerden birisidir. Yakın dönem Türkiye tarihinde yıllık enflasyonda 1971'den başlayarak 34 yıl süren çift haneli verilerin görüldüğü enflasyonist bir süreç yaşandı. 2000'li yıllarda tek haneli oranlara düşse de 2010'lu yılların sonunda döviz kuru ve pahalılık nedeniyle enflasyon yeniden ciddi problemlerden biri halinde geldi.

1926'da Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı, 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 Türk lirası değerindeki birinci emisyon banknotları tedavüle sürdü. Birinci emisyon, üzerinde hem Fransızca hem de Arap alfabesiyle yazılmış Türkçe metinlerin basılı olduğu son emisyondur. Banknotların ön yüzünde ise Mustafa Kemal Atatürk portresi yer almaktadır.

"Merkez bankası dijital para birimi" (MBDPB) ifadesi, merkez bankası tarafından üretilip dağıtılan dijital para birimini ve bununla ilgili çeşitli durumları tanımlar. Uluslararası Ödemeler Bankası, hazırladığı bir raporda şunu belirtir; "MBDPB" ne kadar iyi tanımlanmamış olsa da, "çoğu kişi tarafından yeni bir merkez bankası parası biçimi olarak öngörülüyor [...] bu, geleneksel ödeme ya da rezerv düzeninden daha farklıdır."

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.