
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

Solaris, ilk olarak Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş, UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. 1993 yılında halefi olan SunOS işletim sisteminin yerini almıştır. Ocak 2010'da Oracle firmasının Sun firmasını satın almasıyla Oracle Solaris olarak anılmaya başlanmıştır.
macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

GNU Debugger(GDB olarak kısaltılır) GNU yazılım sistemi için kullanılan bir hata ayıklayıcıdır (debugger). Unix tabanlı pek çok sisteminde, C, C++ ve Fortran gibi birçok programlama dilinde çalışan taşınabilir bir hata ayıklayıcıdır.

AmigaOS, Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemidir. Grafik arabirimi olan Workbench, CLI komut satırı arabirimi ile birlikte AmigaDOS ve çoğu Amiga modelinde ROM'da yer alan Kickstart'tan oluşur.

Sun Microsystems, merkezi Santa Clara, Kaliforniya'daki Silikon Vadisi olan, 24 Şubat 1982 tarihinde kurulmuştur. Bilgisayar ve bilgisayar parçaları, yazılım ve bilgi teknolojileri de dahil olmak üzere birçok alanda üretim ve satış yapan şirkettir.
JavaOS Java virtual machine üzerinde çalışan ve Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş bir işletim sistemidir. Unix ya da Unix tabanlı işletim sistemlerinin C programlama dilinde yazıldığı gibi JavaOS' de Java programlama dili kullanılarak yazılmıştır.

QNX, gömülü sistemler pazarına yönelik Unix benzeri, gerçek zamanlı işletim sistemidir.

Kapalı kaynak kodlu NeXTStep, NeXTcube gibi özel iş istasyonu bilgisayarları yelpazesini çalıştıracak NeXT Computer tarafından geliştirilen nesne tabanlı, çoklu işletim sistemidir. Daha sonra bilgisayar mimarileri olmuştur.
Bilgi işlem platformu, bir uygulama yazılımı çalıştırmak için donanım mimarisi ve bir yazılım çerçevesi, yazılım, çeşitli bazı kombinasyon veya sıralamalarını içermektedir. Tipik platformlarda bir bilgisayar mimari, işletim sistemi, programlama dilleri ve ilgili kullanıcı arabirimi içerir.

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.

uname (veya unix name) - Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri bir yazılım konsol programı olup, sistem hakkında bilgi verir. Geçerli makine ve üzerinde çalışdığı işletim sistemi hakkında isim, sürüm ve diğer ayrıntıları yazdırır. uname sistem çağrısı ve komut PWB / UNIX ile ilk kez ortaya çıktı. Her ikisi de POSIX tarafından belirtilir.
Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.

Mac OS X 10.0 veya Mac OS X Cheetah Apple tarafından üretilmiş ve piyasaya çıkarılmış ilk nesil Mac OS X bilgisayar ve sunucu işletim sistemidir. Sürüme takma isim olarak kedigillerin bir türü olan Çita ismi verildi. 129 dolar fiyat ile 24 Mart 2001'de piyasaya sürüldü.

XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.
Yazılım mühendisliğinde, bir uyumluluk katmanı, bir ana sistem üzerinde, eski veya yabancı bir sistem için yazılmış ikili dosyaların çalıştırılmasını sağlayan bir arabirimdir. Bu, yabancı sistem çağrılarını, yerel sistem çağrılarına çevirir. Yabancı sisteme yönelik bazı kütüphaneler, ana sistem üzerinde yabancı ikili dosyaları çalıştırmak için yeterli olacaktır genellikle. Donanım uyumluluğu katmanıysa donanım emülasyonu sağlayan araçlardan oluşur.

Macintosh işletim sistemleri, Apple tarafından geliştirilen işletim sistemleri ailesidir. 1984 yılından beri Macintosh serisi kişisel bilgisayarlarıyla kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Bir kernel panic, bir işletim sisteminin çekirdeği tarafından, güvenli bir şekilde kurtarılamadığı veya sistemi çalıştırmaya devam etmenin büyük veri kaybı yaşanabilmesinin yüksek bir riske sahip olacağı dahili bir kritik hata tespit edildiğinde alınan bir güvenlik önlemidir. Terim büyük ölçüde Unix ve Unix benzeri sistemlere özgüdür. Microsoft Windows işletim sistemlerindeki eşdeğeri, genellikle "mavi ekran" olarak adlandırılan bir durdurma hatasıdır.
SunOS, Sun Microsystems tarafından iş istasyonu ve sunucu bilgisayar sistemleri için geliştirilmiş Unix temelli bir işletim sistemidir. SunOS adı genellikle yalnızca BSD temelli 1.0 ila 4.1.4 sürümlerine atıfta bulunmak için kullanılırken, 5.0 ve sonraki sürümleri UNIX System V Sürüm 4'ü temel alır ve Solaris markası altında pazarlanır.