İçeriğe atla

DigiCash

DigiCash Inc.,[1] 1989 yılında David Chaum tarafından kurulan bir elektronik para şirketidir. DigiCash, kurucusu tarafından geliştirilen bir dizi kriptografik protokol nedeniyle anonim olmaları bakımından benzersizdi.[2] DigiCash, 1998'de iflas ilan etti ve ardından[3] varlıklarını, 19 Şubat 2002'de InfoSpace tarafından satın alınan başka bir dijital para birimi olan eCash Technologies'e sattı.

Tarih

David Chaum, Kör İmza Teknolojisinin icadıyla ilişkilidir. 1982'de, Berkeley'deki California Üniversitesi'nde okurken Chaum, bu Kör İmza Teknolojisini yaratmak için, genel ve özel anahtar teknolojisindeki teknolojik gelişmeleri açıklayan bir makale yazdı.[4] Chaum'un Kör İmza Teknolojisi, çevrimiçi işlemler gerçekleştiren kullanıcıların tam gizliliğini sağlamak için tasarlanmıştır. Chaum, kamusal yapı ve çevrimiçi ödemelere ve kişisel bilgilere açık erişimle ilgileniyordu. Ardından, bir bankanın veya hükûmetin çevrimiçi olarak yapılan kişisel ödemeleri izleyemeyeceği bir kriptografik protokoller sistemi oluşturmayı önerdi.[5] Bu teknoloji, Chaum'un şirketi DigiCash aracılığıyla 1990 yılında tamamen uygulandı.

Teknoloji

DigiCash, kullanıcı yazılımının bir bankadan notları çekmesini ve bir alıcıya gönderilmeden önce belirli şifreli anahtarlar atamasını gerektiren bir erken elektronik ödeme biçimiydi. Genel ve özel anahtar şifrelemesinin bu ilerlemesi, elektronik ödemelerin, amir banka, hükûmet veya üçüncü bir taraf tarafından izlenemez hale gelmesine izin verir. DigiCash yazılımı aracılığıyla bu Kör İmza sistemi, üçüncü şahısların çevrimiçi işlemler yoluyla kişisel bilgilere erişmesini engelleyen güvenli anahtarların verilmesi yoluyla kullanıcıları için güvenliği artırdı. Missouri'de bulunan ve daha sonra Mercantile bankası tarafından satın alınan Mark Twain Bank, DigiCash sistemlerini destekleyen tek ABD bankasıydı. Almanya merkezli Deutsche Bank, DigiCash sistemlerinin ikinci destek bankasıydı.[6]

İflas

DigiCash, kullanıcı tabanını genişleterek şirketi başarılı bir şekilde büyütemedi. Chaum, 1999'da yaptığı bir röportajda, DigiCash projesinin ve teknoloji sisteminin internete tam olarak entegre edilmeden önce pazara girdiğini belirtti.[7] 1998'de DigiCash iflas başvurusunda bulundu ve 2002'de şirket varlıkları satıldı.[8] DigiCash yaklaşımının daha modern bir uygulaması, Taler Systems SA tarafından "GNU Taler" protokolü ile ücretsiz yazılım olarak sağlanmaktadır.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Exchange, BitTurk (29 Mayıs 2019). "Kripto paraların gerçek atası: DigiCash". Medium (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. []
  2. ^ Chaum (1983). "Blind signatures for untraceable payments" (PDF). Advances in Cryptology Proceedings of Crypto. 82 (3): 199-203. 18 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  3. ^ "Pitta, Julie (1999/11/01). Requiem for a Bright Idea - Forbes". 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  4. ^ Blind Signatures for Untraceable Payments," D. Chaum, Advances in Cryptology Proceedings of Crypto 82, D. Chaum, R.L. Rivest, & A.T. Sherman (Eds.), Plenum, pp. 199-203.
  5. ^ Chaum, David. "Security Without Identification: Transaction Systems To Make Big Brother Obsolete". Communications of the ACM 28.10 (1985): 1030-1044. Web.
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2022. 
  7. ^ Brodesser, Jens-Ingo. "First Monday Interviews: David Chaum." First Monday [Online], 4.7 (1999): n. pag. Web. 8 Jun. 2016
  8. ^ Pitta, Julie. "Requiem for a Bright Idea." Forbes. N.p., 1 Nov. 1999. Web. 5 May 2016.
  9. ^ "Digital cash and privacy: What are the alternatives to Libra?". MIT Media Lab. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Borsa</span> organize ticaret pazarı

Borsa veya sermaye piyasasının değişimi, alınıp satılabilir menkul kıymetler, stok, hisse senedi, emtialar, döviz, istikraz, vadeli kontratlar ve opsiyon sözleşmelerinin halka açık satıldığı veya satın alındığı organize bir piyasadır. Sermaye piyasası, üretken faaliyetleri destekleyen bir yatırım mekanizması oluşturur ve borsa ise bu amaca ulaşmak için kullanılan bir pazardır. Borsa, yatırımcıların faaliyetleri için güvenli bir ortam yaratmasının yanı sıra düzenli işlem mekanızmasına, güncel fiyatlara ve gerçek zamanlı alışveriş yapmaya sahip olmasından dolayı popülerdir.

<span class="mw-page-title-main">Transport Layer Security</span> Internet Şifreleme Protokolü

Taşıma Katmanı Güvenliği (TLS) ve onun öncülü/selefi olan Güvenli Soket Katmanı (SSL), bilgisayar ağı üzerinden güvenli haberleşmeyi sağlamak için tasarlanmış kriptolama protokolleridir. X.509 sertifikalarını kullanırlar ve bundan dolayı karşı tarafla iletişime geçeceklerin kimlik doğrulaması asimetrik şifreleme ile yapılır ve bir simetrik anahtar üzerinde anlaşılır. Bu oturum anahtarı daha sonra taraflar arasındaki veri akışını şifrelemek için kullanılır. Bu, mesaj/veri gizliliğine ve mesaj kimlik doğrulama kodları için mesaj bütünlüğüne izin verir. Protokollerin birçok versiyonu ağ tarama, elektronik mail, İnternet üzerinden faks, anlık mesajlaşma ve İnternet üzerinden sesli iletişim gibi uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu durumda/içerikte/bağlamda en önemli özellik iletme gizliliğidir. Bundan dolayı kısa süreli oturum anahtarı, uzun süreli gizli simetrik anahtardan türetilememelidir.

<span class="mw-page-title-main">GNU Privacy Guard</span>

GNU Privacy Guard, şifreleme yazılımı PGP yerine GPL lisanslı bir özgür yazılım alternatifidir. Özgür Yazılım Vakfı'nın GNU projesinin bir parçası olarak geliştirilmektedir ve en önemli maddi yardımını Alman hükûmetinden almıştır. GPG, IETF'nin OpenPGP standartıyla tamamen uyumludur. PGP'nin güncel sürümleri GPG ve diğer OpenPGP uyumlu sistemlerle uyumluluk göstermektedir. Aynı zamanda bazı eski sürümlerde de bu uyumluluk söz konusudur, fakat güncel sürümün tüm özellikleri eski sürümlerce desteklenmemektedir. Kullanıcıların bu uyum sorunlarını anlamaları ve bunları göz önünde bulundurarak çalışmaları gerekmektedir.

Kriptografide, SHA-1 NSA tarafından dizayn edilmiş ve NIST tarafından yayınlanmış bir Amerika Birleşik Devletleri Federal Bilgi İşleme Standartı 'nda bir kriptografik özet fonksiyonudur. SHA-1, mesaj özeti olarak da bilinen 160-bit özet değeri üretir. Bir SHA-1 özet değeri genellikle 40 basamaklı bir onaltılık sayı olarak üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Bitcoin</span> kripto para birimi

Bitcoin, Satoshi Nakamoto adını kullanmış bilinmeyen bir kişi veya grup tarafından 2008'de icat edilmiş bir kripto paradır. 2009'da bir açık kaynak kodlu yazılım olarak piyasaya sürüldüğünde insanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Herhangi bir merkez bankasına veya tek bir yöneticiye bağlı olmamasıyla da bilinen Bitcoin, aracılara ihtiyaç duyulmadan bitcoin ağında kullanıcıdan kullanıcıya transfer edilebilen, merkezi olmayan bir dijital para birimidir. İşlemler, kriptografi yoluyla düğümler tarafınca doğrulanır ve blok zinciri adı verilen halka açık bir ana deftere kaydedilir. El Salvador, 8 Haziran 2021 tarihinde senatodan geçen tasarı sayesinde Bitcoin’i resmi para birimi ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fidye virüsü</span>

Fidye yazılımı, şantaj yazılımı, fidye virüsü veya ransomware olarak adlandırılan fidye yazılımlarına verilen genel bir addır. Fidye virüsleri bulaştığı bilişim sistemleri üzerinde dosyaları erişimi engelleyerek kullanıcılardan fidye talep eden zararlı yazılımlardır. Fidye virüsü, kurbanın cihazı üzerinde gizlice kendini yükleyen veya kurbanın verisini rehin tutan kriptoviroloji ile kriptoviral alıkoyma saldırısı başlatan ya da fidye ödenene kadar kurbanın verisini yayınlamakla tehdit eden bir kriptoviroloji saldırısı başlatan bir bilgisayar zararlı yazılımıdır. Basit bir fidye virüsü, bilgili bir kişinin geriye çevirmesi zor olan bir şekilde sistemi kilitler ve kilidi açmak için ödeme isteyen bir mesaj gösterir. Daha da gelişmiş zararlı yazılımlar, kurbanın dosyalarını şifreler, bunları erişilemez kılar ve bunların şifresini çözmek için bir fidyenin ödenmesini talep eder. Fidye virüsü, bilgisayarın Ana Dosya Tablosu (MFT) veya tüm sabit sürücüsünü de şifreleyebilir. Şifreleme anahtarı olmadan dosyaların şifrelerinin çözülmesine karşı olduğu için, fidye virüsü bilgisayar kullanıcılarının dosyalarına erişimini engelleyen bir erişim dışı bırakma saldırısıdır, Fidye virüsü saldırıları, geçerli bir dosya olarak kendisini gizleyen bir Truva atı kullanılarak yürütülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet dolandırıcılığı</span>

İnternet dolandırıcılığı. İnternet servislerinin kullanılarak insanları dolandırmak, kullanmak veya kişisel bilgilerini çalmak internet dolandırıcılığı olarak adlandırılır. En bilinen örneklerden biri kötü amaçlı güvenlik yazılımlarıdır. Sahte talepleri muhtemel kurbanlara sunmak, hileli transferleri yürütmek veya dolandırıcılıkla elde edilen paraların olayla bağlantılı kişilere aktarılması için internet servisleri kullanılabilir.

Anahtar yönetimi, bir kripto sisteminde şifreleme anahtarlarının yönetimidir. Bu yönetim, anahtarların yer değişimi, kullanımı, depolanması, değiş tokuşu ve üretimi ile ilgilenir. Ayrıca Kriptografik protokol tasarımı, anahtar sunucuları, kullanıcı prosedürleri ve diğer ilişkili protokolleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kimlik doğrulama</span>

Kimlik doğrulama, bir varlığın(kurum, kişi ya da sistem) doğruladığı bir veri parçasının doğruluğunun teyit edilmesidir. Kimlik tanıma(identification), bir kişinin veya bir şeyin kimliğini kanıtlayan veya gösteren bir eylemi tanımlamanın; kimlik doğrulama, bu kimliğin gerçekten doğrulanma sürecidir. Bu süreç, kişinin kimliğini, kimlik belgelerini doğrulanması, bir dijital sertifikayla internet sitesinin gerçekliğinin doğrulanması, bir yapının yaşının Radyokarbon tarihleme yöntemiyle belirlenmesi ya da bir ürünün ambalajına ve etiketine bakarak doğrulamasını içerir. Diğer bir ifadeyle, kimlik doğrulama, genellikle en az bir çeşit kimlik tanımının doğrulanmasını içerir.

Güvenli kabuk,, ağ hizmetlerinin güvenli olmayan bir ağ üzerinde güvenli şekilde çalıştırılması için kullanılan bir kriptografik ağ protokolüdür. En iyi bilinen örnek uygulaması bilgisayar sistemlerine uzaktan oturum açmak için olandır.

Emek ispatı , denial-of-service saldırıları ve bir ağ üzerinde bulunan spam mesajlar ile servislerin kötüye kullanımını, istemciden bir miktar iş yapmasını isteyerek önleme amaçlı ekonomik bir ölçüdür. Bu kavram, Cynthia Dwork ve Moni Naor tarafından 1993 tarihli bir dergi makalesiyle ilk kez ortaya konmuştur. "Emek İspatı" terimi ya da POW ilk kez Markus Jakobsson ve Ari Juels tarafından 1999 tarihli bir yayında literatüre kazandırılarak resmîleştirilmiştir. Emek ispatı sisteminin bir para birimine değer kazandırmak amacıyla kullanıldığı ilk örneklerden biri Solomon Adalarında kullanılan shell moneydir.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para</span> İşlemleri güvence altına almak ve mülkiyet transferini doğrulamak için defter üzerinde kriptografi kullanan dijital değişim aracı

Kripto para veya kısaca kripto, bir değişim aracı olarak çalışmak üzere, işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografi kullanılarak tasarlanmış bir dijital unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal dövizdir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Açık anahtar sertifikası</span>

Açık anahtar sertifikası ya da bilinen diğer adıyla dijital sertifika, açık anahtar sahipliğinin kanıtlanmasında kullanılan bir elektronik dokümandır. Sertifika, anahtar hakkında bilgiler, sahibinin kimliği hakkında bilgiler ve sertifikanın içeriğini doğrulayan bir varlığın dijital imzasını içerir. İmza geçerliyse ve yazılım, incelediği sertifikanın sağlayıcısına güveniyorsa, sertifikanın öznesi ile güvenli bir şekilde iletişim kurmak için bu anahtarı kullanabilir. E-posta şifreleme, kod imzalama ve elektronik imza sistemlerinde özne genelde bir kişi ya da kuruluştur. Ancak, Transport Layer Security (TLS)’de özne genelde bir bilgisayar ya da farklı aygıt olmasına rağmen TLS sertifikaları, cihazları tanımlamasındaki temel rollerine ek olarak kuruluşları ya da bireyleri tanımlayabilir. Bazen eski adı olan Secure Sockets Layer (SSL) olarak da anılan TLS, web’de güvenli gezinme için bir iletişim protokolü olan HTTPS’nin önemli bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mailfence</span>

Mailfence, uctan uca şifreleme ve dijital imzalarla esaslı, OpenPGP sunan şifreli E-posta servisidir. Kasım 2013 tarihinde ContactOffice Group tarafından sunulmuştur. 1999 senesinden beri ContactOffice Group universiteler ve diğer kuruluşlar için çevrimiçi işbirligi yapmaktadır.

Circle, peer-to-peer bir ödeme teknolojisi şirketidir. Jeremy Allaire ve Sean Neville tarafından Ekim 2013'te kuruldu. Circle'ın mobil ödeme platformu Circle Pay, kullanıcıların geleneksel itibarî para birimlerini tutmalarına, göndermelerine ve almalarına olanak tanımaktadır. Eylül 2015'te Circle, New York Eyaleti Finansal Hizmetler Departmanı tarafından verilen ilk BitLicense'ın sahibi oldu. Nisan 2016'da, İngiliz hükûmeti Circle'a ilk sanal para birimi lisansını verdi. Circle'ın merkezi Boston, Massachusetts'te bulunmaktadır.

Finansal kriptografi, mesaj sisteminin altüst olması nedeniyle finansal kayıpların ortaya çıkabileceği uygulamalarda kriptografinin kullanılmasıdır. Finansal kriptografi, kaydedilen tarihin çoğunda, kriptografinin neredeyse tamamen askeri ve diplomatik amaçlarla kullanıldığı için geleneksel kriptografi ile farklı yönleri vardır.

"Merkez bankası dijital para birimi" (MBDPB) ifadesi, merkez bankası tarafından üretilip dağıtılan dijital para birimini ve bununla ilgili çeşitli durumları tanımlar. Uluslararası Ödemeler Bankası, hazırladığı bir raporda şunu belirtir; "MBDPB" ne kadar iyi tanımlanmamış olsa da, "çoğu kişi tarafından yeni bir merkez bankası parası biçimi olarak öngörülüyor [...] bu, geleneksel ödeme ya da rezerv düzeninden daha farklıdır."

ARX , merkezi San Francisco, CA'da bulunan ve İngiltere, Hollanda, Avustralya ve İsrail'de ofisleri bulunan bir dijital güvenlik şirketidir. Bir dijital imza teknolojisi olan CoSign by ARX'in ve ilgili dijital imza güvenlik teknolojisi ürünlerinin yaratıcısıdır. ARX, Mayıs 2015'te DocuSign tarafından satın alındı. Satın alma, DocuSign ile ARX arasındaki üç yıllık bir iş ortaklığına dayanıyor ve ARX'in CoSign dijital imza teknolojisini DocuSign'ın Dijital İşlem Yönetimi (DTM) platformuyla bir araya getiriyor ve DocuSign Global Güven Ağını genişletiyor.

<span class="mw-page-title-main">Ozan Özerk</span>

Ozan Özerk Norveçli girişimcidir. OpenPayd, EMBank, Ozan SuperApp ve Eurotrader gibi fintech şirketlerinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Nakitsiz toplum</span>

Nakitsiz toplum, finansal işlemlerin fiziksel banknot veya madeni paralarla değil, dijital bilgilerle yürütüldüğü toplum yapısına verilen isimdir. Nakitsiz toplumlar, takas ve diğer değişim yöntemlerine dayalı olarak insan toplumunun ortaya çıktığı zamanlardan beri mevcuttur ve nakitsiz işlemler modern zamanlarda da kredi kartları, banka kartları, mobil ödemeler ve bitcoin gibi dijital para birimleri şeklindeki yeni metodlar kullanılarak sürdürülmektedir.