Diferansiyel kazanç

Televizyon yayıncılığında Diferansiyel kazanç video (görüntü) sinyal bandının yüksek frekans bölgesindeki doğrusallık sorununa verilen addır. Bu sorun özellikle renk taşıyıcı frekansı için kritiktir.

Video sinyal üç bileşenden oluşur

• Senkron darbesi vb. yardımcı sinyaller
• Renksiz görüntü sinyali
• Renksiz sinyal üzerine eklenen renk sinyali

Renk sinyali renk taşıyıcısını aralarında Türkiye'nin de bulundugu birçok ulkede kullanılan PAL ve kimi ülkelerde kullanılan NTSC sisteminde karesel genlik modülasyonu, diğer bazı ülkelerde kullanılan SECAM sisteminde ise frekans modülasyonu tekniği ile modüle eder. Renk taşıyıcısı Türkiye'de kullanılan B/G sistemlerinde 4.43 MHz. dir. Diğer sistemlerde de renk taşıyıcısı 4 MHz dolaylarındadır. Bu sebepten video bandının 4 MHz. bölgesinde diferansiyel kazanç bozukluğu önemli bir sorundur.

Şayet ${\displaystyle SB}$ yardımcı sinyallerle birlikte renksiz (siyah beyaz) sinyal, ${\displaystyle Renk}$ renk sinyali ve ${\displaystyle K}$ kazanç ise ideal durumda

${\displaystyle K\cdot (SB+Renk)=K\cdot (SB)+K\cdot (Renk)}$

olmalıdır. Bunun olmaması diferansiyel kazanç bozukluğuna işaret eder. Diferansiyel kazanç bozukluğu PAL ve NTSC sistemlerinde renk doyumunun (rengin parlaklık veya solukluğu) değişmesine yol açar. Kazancın düşük olması renklerin daha soluk olmasına, kazancın yüksek olması ise aşırı parlak olmasına yol açar. PAL sisteminde diferansiyel faz sorunu adını alan bir başka sorun diferansiyel kazanç bozukluğuna dönüştürülerek çözülür. Bu sebepten PAL sistemi diferansiyel kazanç bozukluğuna NTSC ye göre daha duyarlıdır.^[1]

Diferansiyel kazanç ölçümü için özel ölçü aletleri kullanılabilir. Fakat genellikle kullanılan standart yöntem girişe üzerine renk taşıyıcısı eklenmiş testere dişi sinyal uygulamaktır. Çıkışta bu sinyal bir yüksek geçiren filtreden geçirilir. Böylelikle sinyaldeki renksiz görüntü sinyali ve yardımcı sinyal bileşenleri süzülür. Geriye sadece renk sinyali kalır. Bir osiloskopta sinyaldeki kazanç bozukluğu ölçülür. Avrupa standartlarına göre renk sinyalinin maksimum ve minimum düzeyleri arasındaki fark % 10 dan az olmalıdır. Şayet ${\displaystyle {\mbox{DK}}}$ Diferansiyel kazanç bozukluğu, ${\displaystyle a}$ maksimum, ${\displaystyle b}$ minimum düzeyse;

${\displaystyle {\mbox{DK}}={\frac {a-b}{a}}\leq \%{\mbox{10}}}$

Bozukluk ölçü ayar çalışmaları sırasında düzeltilir.