İçeriğe atla

Difenoksin

Difenoksin, ishali tedavi etmek için genellikle atropin ile kombinasyon halinde kullanılan bir opioid ilaçtır.[1] Difenoksilatın ana metabolitidir.[2][3]

İlk olarak ABD'de 1978'de[4] onaylanmıştır.

Difenoksin kan beyin bariyerini geçer ve bir miktar öforiye neden olur; kötüye kullanım ve aşırı doz olasılığını azaltmak için genellikle atropin ile birlikte satılır veya birlikte uygulanır.[1]

Yüksek dozlarda güçlü CNS etkileri vardır ve bu tür yüksek dozlarda atropin, anksiyete, disfori ve deliryum gibi tipik antikolinerjik yan etkilere neden olur. Aşırı kullanım veya doz aşımı kabızlığa neden olur ve potansiyel olarak ölümcül solunum depresyonu da dahil olmak üzere klasik aşırı doz semptomlarının yanı sıra megakolon gelişimine neden olabilir.[1] 1990'larda anoreksiya, mide bulantısı ve kusma, baş ağrısı, uyuşukluk, konfüzyon, uykusuzluk, baş dönmesi, huzursuzluk, öfori ve depresyon gibi CNS yan etkileri nedeniyle birçok ülkede çocuklarda kullanımı kısıtlanmıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Medical management of fecal incontinence". Gastroenterology. 126 (1 Suppl 1): S55-63. January 2004. doi:10.1053/j.gastro.2003.10.007. PMID 14978639. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  2. ^ a b United Nations Department of Economic and Social Affairs (2005). "Consolidated List of Products Whose Consumption and/or Sale Have Been Banned, Withdrawn, Severely Restricted or not Approved by Governments" (PDF). New York: United Nations. s. 109. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Kasım 2020.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Basic and Clinical Pharmacology. 12th. New York: McGraw-Hill Medical. 2012. ISBN 9780071764025. 
  4. ^ "Drugs@FDA: FDA-Approved Drugs". www.accessdata.fda.gov. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seçici serotonin geri alım inhibitörü</span> Antidepresan ilaç sınıfı

Seçici serotonin geri alım inhibitörleri majör depresif bozukluk, anksiyete bozuklukları ve diğer psikolojik bozuklukların tedavisinde antidepresan olarak kullanılan bir ilaç grubudur. Yan etkilerinin az olması, etkinlikleri ve tolere edilebilirlikleri nedeniyle sıklıkla depresyon ve diğer birçok psikiyatrik bozukluk için birinci basamak ilaçlar olarak kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Atropin</span>

Atropin, Atropa belladonna (Güzelavrat Otu) adlı bitkiden elde edilen bir alkaloiddir. Antikolinerjik yapıdadır. Tıpta çok değişik kullanım alanları vardır. Örneğin, göz dibinin muayenesinde, göz bebeğinin genişletilmesi için, ayrıca anesteziden önce üst solunum yollarında salgıların azaltılması için kullanılır.Ayrıca uyuşturucu madde olarak kullanımı 1984 yılında yaygınlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alprazolam</span> Benzodiazepin türevi sakinleştirici ilaç

Alprazolam, kaygı-endişe giderici (anksiyolitik) olarak ve panik bozukluklarında kullanılan benzodiazepin türevidir. Myasthenia gravis, akut dar açılı glokomda kontrendikedir. Gebe ve emziren annelerde kullanılmamalıdır. Xanax® ismi Pfizer firmasının ticari markasıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nde bağımlılık riski ve kötüye kullanımı engellemek için yeşil reçete ile satılması zorunludur.

Non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar ya da steroid dışı yangı önleyici ilaçlar, kısaca NSAİİ'ler, analjezik, antipiretik ve antiinflamatuar ilaçlardır. "Non-steroidal" terimi bu ilaçları benzer etkileri olan steroidlerden ayırmak için kullanılır. NSAİİ'ler narkotik değildirler. NSAİİ'ler bazen NSAİA olarak da adlandırılırlar. Bu grubun en çok bilinen üyeleri aspirin ve ibuprofendir. Parasetamol (asetaminofen) çok az anti-inflamatuar etki gösterdiği için NSAİİ'ler içerisinde kabul edilmezler.

<span class="mw-page-title-main">Öfori</span> Salgı bezleri ve dinamik etkinliklerle kendine özgü ilişkileri bulunan iç veya dış uyaranların kamçıladığı güçlü duygu durumu

Öfori, zevk veya heyecan ve yoğun refah ve mutluluk duygularının deneyimi veya etkisidir. Aerobik egzersiz, kahkaha, müzik dinlemek veya yapmak ve dans etmek gibi bazı doğal ödüller ve sosyal aktiviteler öfori durumuna neden olabilir. Öfori aynı zamanda mani gibi bazı nörolojik veya nöropsikiyatrik bozuklukların bir belirtisidir. Romantik aşk ve insan cinsel tepki döngüsünün bileşenleri de öforinin indüksiyonu ile ilişkilidir. Birçoğu bağımlılık yapan bazı ilaçlar, rekreasyonel kullanımlarını en azından kısmen motive eden öforiye neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">İbuprofen</span> Kimyasal bileşik

İbuprofen, bir non steroidal antienflamatuvar ilaç etken maddesidir. Artrit, primer dismenore, grip semptomlarını azaltmak için ve ağrı kesici olarak kullanılır. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır. Bir prematüre bebekte patent duktus arteriyozus kapatmak için de kullanılabilir. Ağızdan veya intravenöz şeklinde kullanılabilir. Genellikle bir saat içinde etki göstermeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Anksiyolitik</span> anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar

Anksiyolitik anksiyeteyi azaltan ilaçlara verilen isimdir. Anksiyolitik ilaçlar, anksiyete bozukluklarına bağlı psikolojik ve fiziksel semptomların tedavisinde kullanılmaktadır.

Methadon, tıpta doktor kontrolünde, kronik ağrıların yönetiminde ağrı kesici olarak ve narkotik bağımlılığı tedavisinde kullanılan bir sentetik opioiddir. 1937'de Almanya'da geliştirilmiştir. Methadonun fizyolojik tesiri her bakımdan morfine benzer. En önemli farkı analjezik tesirinin morfinden fazla, toksik tesirinin, bağımlılık yapma etkisinin ve solunum sistemi üzerine etkisinin morfinden az olmasıdır.Buna rağmen metadonda diğer opiyatlara benzer şekilde istismar potansiyeli taşır. Bu nedenle methadon morfinmanların tedavisinde morfin yerine başlangıçta ilaç olarak verilir. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.

Uyarıcı veya stimülan, genellikle merkezî sinir sistemine etki ederek farkındalığı, dikkati ve uyanıklığı artıran ilaçlar ya da maddelerdir. Genellikle etkinlikleri arttıkça yan etkileri de artar. En güçlü çeşitleri sıklıkla özel reçete ile verilen ya da yasa dışı ilaçlardır. Kahvede bulunan kafein ve sigarada bulunan nikotin dünyada en yaygın olarak kullanılan uyarıcılarıdır. En çok bilinen uyarıcılar arasında efedrin, amfetaminler, kokain, metilfenidat, metilendioksimetamfetamin ve modafinil yer alır.

Nalokson, ABD'de Narcan adı altında satılan bir opioid blokörüdür. Genellikle opioidlerin aşırı doz alındıklarındaki yan etkisi olan solunum problemlerini önlemek için kullanılır. Naloksan, opioid yanlış kullanımını önlemek için opiodler ile birlikte kombine edilebilir. İntravenöz uygulandığında 2 dakikada, intramusküler uygulandığında 5 dakikada etkisini gösterir. Hasta kişinin burnuna sıkmak suretiyle de uygulanabilir. Naloksonun etkileri yarım saatten bir saate kadar sürebilir. Opioidlerin etkileri genellikle naloksondan uzun sürdüğü için birden fazla doz kullanılması gerekebilir.

<span class="mw-page-title-main">Nimodipin</span>

Nimodipin veya bilinen ticari ismiyle Nimotop, subaraknoid kanamaya ikincil vazospazmı önlemede kullanılan kalsiyum kanal blokeridir. İlk olarak yüksek tansiyon tedavisi için geliştirilmiştir, ancak bu endikasyon için günümüzde kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hidrokodon</span>

Hidrokodon ağrıyı tedavi etmek ve öksürük kesici olarak kullanılan bir opioiddir. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Etosüksimid</span> kimyasal bileşik

Zarontin markası altında satılan Etosüksimid, absans nöbetleri tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tek başına veya valproik asit gibi diğer nöbet önleyici ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Etosüksimid ağızdan alınır.

Efavirenz, HIV/AIDS'i tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir antiretroviral ilaçtır. Genellikle diğer antiretrovirallerle birlikte kullanılması önerilir. İğne batması yaralanması veya diğer potansiyel maruziyetlerden sonra korunmak için kullanılabilir. Hem tek başına hem de efavirenz/emtricitabine/tenofovir olarak birlikte satılır. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Fenibut</span>

Fenibut, anksiyolitik etkileri olan bir merkezi sinir sistemi depresanıdır ve anksiyete, uykusuzluk ve çeşitli diğer endikasyonları tedavi etmek için kullanılır. Genellikle ağız yoluyla tablet olarak alınır, ancak damardan da verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tramadol</span>

Tramadol, orta ila orta şiddetli ağrıyı tedavi etmek için kullanılan bir opioid ağrı kesici ilaçtır. Hızlı salımlı bir formülasyonda ağızdan alındığında, ağrının hafiflemesi genellikle bir saat içinde başlar. Enjeksiyon yoluyla da kullanılabilir. Parasetamol (asetaminofen) ile kombinasyon halinde veya ULTRACET gibi daha uzun etkili formülasyonlar olarak satılabilir.

Vilazodon, majör depresif bozukluğu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağızdan alınır.

Verapamil, yüksek tansiyon, anjina ve supraventriküler taşikardi tedavisinde kullanılan bir kalsiyum kanal blokörü ilaçtır. Ayrıca migren ve küme baş ağrılarının önlenmesi için de kullanılabilir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyonla verilir.

Buprenorfin/nalokson, buprenorfin ve nalokson içeren sabit doz kombinasyon ilaçtır. Opioid kullanım bozukluğunu tedavi etmek için kullanılır ve opioid kullanım bozukluğunun ölüm oranını %50 azaltır. Kullanma isteğini ve yoksunluk belirtilerini giderir.

Rythmol markası altında satılan propafenon, atriyal ve ventriküler aritmiler gibi hızlı kalp atışı ile ilişkili hastalıkları tedavi etmek için kullanılan, sınıf 1c anti-aritmik bir ilaçtır.