Dietrich Bonhoeffer
Dietrich Bonhoeffer | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 4 Şubat 1906 Breslau, Alman İmparatorluğu |
| Ölüm | 9 Nisan 1945 (39 yaşında) Flossenbürg toplama kampı, Nazi Almanyası |
| Eğitim | Tübingen Üniversitesi, Berlin Humboldt Üniversitesi |
| Meslek | Teolog |
| Etkilendikleri | Karl Barth, Adolf von Harnack, Hegel, Max Weber, Ernst Troeltsch, Reinhold Niebuhr, Reinhold Seeberg |
Dietrich Bonhoeffer (d. 4 Şubat 1906 Breslau, Alman İmparatorluğu - ö. 9 Nisan 1945 Flossenbürg toplama kampı, Nazi Almanyası), Nazizm'e karşı durmuş Alman Lüteryan teologdur.
Hayatı
Bonhoeffer, 4 Şubat 1906'da Breslau'da kalabalık bir ailede doğdu[1]. Bir Psikiyatrist olan Sabine Bonhoeffer Leibholz ile ikiz kardeşlerdi. Sabine ve Dietrich, sekiz çocuktan altıncısı ve yedincisiydi[2]. Psikiyatrist ve Nürolog olan babası Karl Bonhoeffer, Sigmund Freud'a dair eleştirileriyle dikkat çekti[3]. Annesi Paula Bonhoeffer bir öğretmendi ve Protestan Teolog Karl von Hase ve ressam Stanislaus von Kalckreuth'un torunuydu[4].
Bonhoeffer'in ailesi, onun en kaliteli okullarda eğitim almasına imkân sağladı ve onun eşsiz yeteneklerini teşvik ettiler. Bonhoeffer; etrafındakilere, özellikle kilisede, liderlik etme vasfına sahipti.[5] Aynı zamanda 8 yaşında piyano çalmayı öğrendi ve 11 yaşında Filarmoni Orkestrası'nda çalınan şarkıları besteledi[6]. Abisi ve evin en büyük ikinci çocuğu olan Walter Bonhoeffer, Dietrich daha on iki yaşındayken Birinci Dünya Savaşında bir çatışmada öldü.
Dietrich daha 14 yaşındayken, bir hukukçu olan abisi Klaus ve bir bilim insanı olan abisi Karl'a kıyasla teoloji okumaya karar verdi.[7] Okulunda seçmeli olarak İbranice dersleri aldı ve pek çok kez evanjelik toplantılara katıldı. Aç ve yetim çocuklar gibi savaşın getirdiği birçok acıdan etkilendi[8]. Bonhoeffer, eğitimine Tübingen'de başladı ardından onun prestijli tezi olan "Sanctorum Communio" adlı tezi yayımlayacağı Berlin Üniversitesinde eğitim almaya başladı.[9] 21 yaşındayken, 17 Aralık 1927'de, teoloji alanında doktorasını tamamlamak için Humbolt Üniversitesine gitti.
1930'da Amerika'nın New York kentinde gerçeklemiş "Teoloji Semineri" adlı seminere katıldı. Bonhoeffer, Amerikan Teolojisinden hiç etkilenmedi. Bonhoeffer, Öğrencilerin teolojiye ilgili olmadığını ve Luther'in "Günah ve Bağışlama" kitabından bir pasaj okuduğunda öğrencileri yüksek sesle güldüğünü aktardı. Bu süreç içerisinde siyahi öğrencisi Frank Fisher ile tanıştı. Evanjelik bir Hristiyan inanç bildirisi olan "Sosyal Adalet ve Müjde Üzerine" bildirisine teşvik eden, Amerika'daki azınlıkların yaşadığı sosyal ve ırksal problemler hususunda hassas olan ve Kilisenin bu hususta bir birleşme sağlamaktan noksan olduğuna dikkat değinen Adam Clayton Powell Sr. onun dikkatini çekti[10]. Siyahilerin baskı altındaki kiliseleri sayesinde Tanrı'nın emirlerinin yerine getirildiğini fark etti ve onların vaazlarının etkisine kapıldı[11]. Özünde bir vatanperver olan Bonhoeffer, savaşın dehşetini anlatan bir filmi izlemesiyle birlikte bu fikirlerini değiştirdi[12]. Hayatının ilerleyen dönemlerinde herkesi sevmesi ve herkesin benliğine verdiği değer hasebiyle Pasifizm görüşlerini tercih etti. Ekümeniklik Hareketine dahil oldu ve bu da sonunda Hitler ve Nazilere karşı durmasına sebebiyet verdi[13].
1931'te Almanya'ya dönmesiyle birlikte Bonhoeffer, Berlin Üniversitesinde "Sistematik Teoloji" alanında öğretim üyesi oldu. Ekümeniklik hareketiyle sıkı sıkıya ilgilendi. Bu dönemde, öncelikle Hristiyanlığın entelektüel yönüne ilgi duyan bir teolog olmaktan daha ziyade kişisel inancına bağlı, Mesih'in Kutsal Kitap'ta vahyedilen öğretilerini kelimenin tam anlamıyla yerine getirmeye kararlı bir adam haline geldiğinden, kişisel bir dönüşüm geçirmiş gibi görmektedir.[14] 15 Kasım 1931'de Berlin-Tiergarten'de kendisine papazlık yetkisi verildi.
Bonhoeffer, 1933'te Nazilerin iktidara geldiği ilk günlerden başlayarak rejime, özellikle de antisemitizme karşı çıktı. Londra'da iki küçük Alman cemaatinin papazlığını yaptığı 18 ay (1933-1935) dışında, Nazi rejimine karşı Alman Protestan direnişinin odağı olan Bekennende Kirche'nin sözcülüğünü yürüttü. 1939'da ABD'ye sığınmayı düşündüyse de, New York kentinde 15 gün kaldıktan sonra geri döndü. Amerikalı ilahiyatçı Reinhold Niebuhr'a yazdığı bir mektupta:
Bu dönemin güçlüklerini halkımla paylaşmazsam, savaştan sonra Almanya'da Hristiyan yaşamının yeniden kuruluşuna katılma hakkını yitiririm,
diyordu. 5 Nisan 1943'te tutuklandı ve Berlin'de hapsedildi[15].
Hitler'e karşı 20 Temmuz 1944'te düzenlenen suikastın başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından, Bonhoeffer'in suikastçılarla yakın ilişkide olduğunu kanıtlayan belgelerin ortaya çıkarılması üzerine soruşturma genişletildi ve Bonhoeffer'in idam edilmesine karar verildi.
Eserleri
- Birlike Yaşam ve Mezmurlar (Gemeeinsames Leben und Die Psalmen: Das Gebetbuch der Bibel) 1939-1940 - Haberci - Çeviri 2019 - Çevirmen: Debora Hade - ISBN 978-605-4707-52-2
Kaynakça
- ^ Gruchy, John W. de (13 May 1999). The Cambridge Companion to Dietrich Bonhoeffer. Cambridge University Press. p. 24. ISBN 978-0-521-58781-5.
- ^ Metaxas, Eric (2010). Bonhoeffer. Nashville, Tennessee: Thomas Nelson. p. 8. ISBN 978-1-59555-138-2.
- ^ Roark, Dallas M. (1972). Patterson, Bob E. (ed.). Dietrich Bonhoeffer. 1972: Word Books. p. 13. ISBN 0876802536.
- ^ Metaxas, Eric (2010). Bonhoeffer. Nashville, Tennessee: Thomas Nelson. p. 6. ISBN 978-1-59555-138-2.
- ^ Koehn, Nancy (2003). Forged In Crisis: The Making of Five Courageous Leaders. New York, NY: Scribner. p. 287. ISBN 978-1-5011-7444-5.
- ^ Metaxas, Eric (2010). Bonhoeffer. Nashville, Tennessee: Thomas Nelson. p. 23. ISBN 978-1-59555-138-2.
- ^ Metaxas, Eric (2010). Bonhoeffer. Nashville, Tennessee: Thomas Nelson. p. 38. ISBN 978-1-59555-138-2.
- ^ Metaxas, Eric (2010). Bonhoeffer. Nashville, Tennessee. p. 39. ISBN 978-1-59555-138-2.
- ^ Roark, Dallas M. (1972). Dietrich Bonhoeffer. Waco, Texas: Word Books. p. 16. ISBN 0876802536.
- ^ "Timeline 15 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Bonhoeffer. PBS
- ^ Metaxas, Eric (2010). Bonhoeffer. Nashville, Tennessee: Thomas Nelson. p. 111. ISBN 978-1-59555-138-2.
- ^ Roark, Dallas M. (1972). Patterson, Bob E. (ed.). Dietrich Bonhoeffer. Waco, Texas: Word Books. p. 16. ISBN 0876802536.
- ^ Metaxas, Eric (2010). Bonhoeffer. Nashville, Tennessee: Thomas Nelson. p. 113. ISBN 978-1-59555-138-2.
- ^ Michael Balfour, Withstanding Hitler, p. 216
- ^ Hristiyan İlahiyatının Hikâyesi – Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyılı. Roger E. Olson. Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti. 2020. s. 606 ISBN 978-605-4707-62-1.
İlgili kitaplar
- Hıristiyanlık Tarihi, Ruth Zerner, Yeni Yaşam Yayınları, Çeviri Sibet Sel ve Levent Kınran, 0rijinal 1977, Çeviri 2004, s.621 ISBN 975-8318-86-1
