İçeriğe atla

Diego Velázquez

Diego Velázquez
Otoportre, 1643 civarı
Genel bilgiler
Doğum adıDiego Rodríguez de Silva y Velázquez
Doğum6 Haziran 1599(1599-06-06)
Sevilla, Endülüs, İspanya
Ölüm6 Ağustos 1660 (61 yaşında)
Madrid, İspanya
Uyrukİspanyol
AlanıResim
Ünlü yapıtlarıNedimeler, 1656
Aynadaki Venüs, 1647-51

Diego Rodríguez de Silva y Velázquez (6 Haziran 1599 – 6 Ağustos 1660), İspanyol ressamdır.[1]

Kral IV. Felipe'nin sarayında baş ressam olarak çalışmıştır. Barok döneminin kendine özgü ressamlarındandır ve portreleriyle ünlenmiştir.[2] İspanyol Kralı'na olan yakınlığı nedeniyle birçok soylunun ve saray yaşamının resimlerini yapmıştır. Resimlerinde ışık ve gölgeyi ustalıkla kullanmıştır.[3] Kendi döneminde hakim olan sadece güzel olanı resmetmek geleneğini kırdığından ve doğal olan her şeyi resmeden ressamların ilklerinden biri olduğundan "gerçeğin gerçek ressamı" olarak anılmaktadır.

Hayatı

6 Haziran 1599'ta Portekizli bir Yahudi olan avukat baba (Juan Rodríguez de Silva) ile asil bir aileden gelen annenin (Jerónima Velázquez) ilk erkek evladı olarak dünyaya geldi. O dönemde İspanya'da ailenin ilk erkek evladının annenin evlilik öncesi soyadını alması gelenek olduğundan, Velazquez adını aldı. Velazquez dil öğrendi, felsefe okudu, resim dersleri aldı. İlk resim öğretmeni ünlü ressam Francisco de Herrera idi. Uzun kıllı fırçalarla resim yapmasını büyük olasılıkla ondan öğrendi. Velazquez, sert mizaclı yaşlı bir ressam olan Francisco de Herrera ile bir sene kadar çalıştıktan sonra, 12 yaşında iken, daha kötü bir ressam fakat daha iyi bir öğretmen olan Francisco Pacheco'nun çırağı oldu. Beş sene onunla çalıştı. Oranlamayı, perspektifi ondan öğrendi, ayrıca, öğretmeni Sevilla'daki kalburüstü insanlara yakın olduğundan, Velazques dönemin edebiyat ve sanat akımlarındaki değişimleri yakından takip etmeye başladı ve ileride Saray'a girmesinden öğretmeninin yardımı oldu. Ressam olarak kısa zamanda ün sağladı. Daha on yedi yaşında bile olmayan Velazquez, şehir ressamları locasına kabul edildi. "Saka" o günlerde, Serville'de yaptığı resimlerdendir.

1618'te öğretmeninin kızı Juana Pacheco ile evlendi. İki kızları oldu. Büyük kızları Francisca de Silva Velázquez y Pacheco (1619-1658), ileride ünlü ressam Juan Bautista Martínez del Mazo ile evlendi; küçük kızları ise henüz bebekken öldü.

Tahta IV. Felipe geçtiğinde, yönetimi Kont-Dük Olivares'a bırakıp kendisi resim sanatına yoğun ilgi gösterdi. Bu dönemde Velázquez Saray'a Kral ile tanışmaya çağrıldı ama gerekli ilgiyi göremeyip Sevilla'ya geri döndü. Aylar sonra Saray' dan resmi bir davet alarak Kral' ın bir portresini çizdi, bu eser IV. Felipe tarafından büyük bir heyecan ile karşılandı ve Velázquez saray ressamlığına atandı. 1623'te Velazquez, ailesiyle birlikte Madrid'e gelip yerleşti. Kral IV. Felipe'in dostluğunu kazanan Velazquez, hayatının sonuna kadar da ondan yardım gördü. Valenquez yaşadığı süre boyunca, sarayın tek büyük ressamı oldu.

1627'te Kralice, İspanya'nın en iyi ressamını seçmek üzere yarışma düzenledi. Yarışmanın konusu, Müslümanlar' ın İspanya'dan çıkartılışını betimlemek idi. Velazquez kazandı.

1628'de Flaman ressam Peter Paul Rubens Madrid'e gelince, Kral IV. Felipe bu büyük sanatçıya İspanya'daki sanat eserlerini gezdirmek görevini Velazquez'e verdi. Yedi ay boyunca bu diplomatik görevi üstlenen Velazquez, ressam Rubens'i çok takdir etse de, kendi resimleri onun etkisi altında kalmadı. Ertesi yıl Kral, İtalyan eserlerini ve sanatçılarını görmeyi çok isteyen Velazquez'i İtalya'ya gönderdi. Bir buçuk sene süren bu seyahat sırasında Kral, ressamın aylıklarını kesmediği gibi, yol parasını da üstüne eklemişti. Sanatçı orada Michelangelo, Raphael gibi İtalyan ressamlarının eserlerini kopya ederek bir zaman çalıştı, o arada kendi için birkaç resim yaptı. Cenova, Milano, Venedik, Bologna ve Roma'yi gören ressam, "Yusuf’un Kanlı Giysisinin Yakup’a Verilmesi" ve "Vulcanus’un Dövülmesi" adlı eserlerini büyük bir olasılıkla Roma'da yaptı.

1631'de Madrid'e dönen Velazquez, Kral IV. Felipe'nin sarayında ressamlığa devam etti. Kralın, kral ailesinin, saraydakilerin potrelerini yapıyordu. Konusunu tarihten alan Breda'nın teslim oluşu ile bir din resmi olan Haça Gerilme de o günlerde yaptığı ünlü tablolardandır.

İspanya'da bir sanat akademisi kurulmasına karar verilince, Velazquez eser satın almak üzere ikinci kez İtalya'ya gönderildi. Papa artık ünü iyice yayılmış olan sanatçıyı çok iyi karşılayarak bir portresini yaptırdı. Bu portre, ressamının yeni bir sanat arayışına yöneldiğini gösteren ilk eser oluşuyla da önemlidir. 1651'de İspanya'ya dönen Velazquez yeniden saray resimlerine başladı. Bunlar arasında en ünlüsü küçük prenses Margarita Maria'nın Las Meninas adlı tablosudur.

1659'da IV. Felipe, Velazquez'e şövalye unvanı verdi. Bu unvan onu Engizisyon baskısından kurtararak rahat rahat çalışmasını sağladı. 1660'ta İspanyol prensesi Maria Theresa ile Fransa Kralı Louis XIV'ün düğün hazırlıklarını idare etti. Düğünü sanat yönünden zenginleştirdi. 26 Haziranda Madrid'e döndü, 31 Temmuza kadar hastalandı. Bu hastalıktan kurtulamayarak 6 Ağustos 1660'ta, 61 yaşında iken ölen sanatçı büyük bir törenle San Juan Kilisesi'nin bahçesine gömüldü. O gömülürken Kral "artık ben mahvoldum" diyerek ağladı. Hayatı boyunca ressamı sessiz bir gölge gibi takip eden karısı, ölümünden çok kısa süre sonra, ressamın ölüdüğü odada öldü ve sonra kocasının yanına gömüldü.Sevilla'da ressamın anısına dikilen anıtın altında " gerçeğin ressamına" yazmaktadır.

Eser verdiği türler

Sanat yaşamının Sevilla'da geçen ilk döneminde "bodegon" türü eserler yaptı.. Bu tür, genelde mutfakta bulunan eşyaların, yiyecek ve içeceklerin insan figürleri ile birlikte resmedildiği, insan figürlerinin gündelik yaşamın içindeki mütevazı insanların içinden seçildiği bir resim türüdür. "Tavada Yumurta Pişiren Kadınlar" bu türde eserlerinin ilk örneklerindendir. Valazquez, yaklaşık on yıl kadar bu tür resimler yaptıktan sonra, Madrid'de saray ressamı olduğu dönemde portreler yaptı. Ama portreyi hiçbir zaman insan resmi çizmekten ibaret olarak görmedi. Resmini yaptığı Kral'ı ya da Kraliçe'nin yanına mutlaka bir ağaç ya da köpek gibi bir nesne ekledi, çok alışkın olduğu “bodegón”lardan gelen alışkanlıklarını bu portrelere yansıttı.

Eserleri

Nedimeler (Las Meninas) tablosu, 1656
Dokumacı Kadınlar (Las Hilanderas) tablosu, 1657

En ünlü eseri "Nedimeler (1656/57)" adını taşır. Dünya resim tarihinde üç boyutun ilk defa tuale taşındığı eserdir. Ressam tabloda bütünü ile yer almıştır, Kral ve Kraliçe ise odanın arka bölümündeki aynada belli belirsiz görünmektedir. Ressamın sağında beş yaşındaki Prenses Margarita merakla anne ve babasını izlemektedir, nedimeler ise onunla ilgilenmektedir. Resimdeki figürler duruşlarının tam harekete dönüşeceği anda gösterilmişlerdir. Bir rivayete göre Velázquez'in ölümü üzerine Kral bu tablo ile onun odasına girmiş ve başucunda, resimde ressamın göğsünde görülen kırmızı haçı çizmiştir. Bu haç Santiago şövalyelerinin sembolüdür. Bu resim, sonraki dönemlerde Velazquez'in "ilk kübistlerden" olduğunun iddia edilmesine yol açmıştır. Bunun sebebi, tablonun ortasında ve arkada duran bir aynadır. Bu ayna aracılığıyla Velazquez, mekansal uzamı deforme etmiştir. Michel Foucault, bu resim hakkında 13 sayfalık bir analiz yazısı yazmıştır. Pablo Picasso bu resimden çok etkilenen modern dönem ressamlarındandır.

1657 tarihli Dokumacı Kadınlar adlı eseri, "Nedimeler" kadar tanınmasa da ressamın sanatının doruğu olarak kabul edilir. Resimde, Madrid'deki Santa Isabel halı fabrikasından bir sahne vardır: Ön planda iş başındaki dokumacı kadınlar, geri plandaysa üç kadının hayranlıkla seyrettiği ve Arakne temasının işlendiği bir halı görünür. Tabloya uzaktan bakıldığında derinlik kazanırken yakından bakıldığında her şey birbirine karışır. Soylularla çalışanları bir arada gösteren bir resimdir. Zenginlik, ihtişam, zarafet çeşitli nesnelerle, soylu kadınların sağlıklı duruşları ve neşeli halleriyle ve ışıkla vurgulanmıştır. Dokumacıların etrafında az ışık ve koyu renk görülürken mutluluğun rengi olan pembe soylulardan birinin giysisinde göze çarpar.

Bir diğer ünlü eseri "Aynadaki Venüs (1644/48)" adlı yağlı boya tablosudur. Zamanı için öncü sayılabilecek ilk çıplak kadın tablosudur. Londra'da sergilenmektedir. Bu tablonun yapıldığı tarihe kadar hiçbir İspanyol ressam Venüs'ü - Aphrodite - konu olarak seçmemişti. Geleneksel Aphrodite tasvirlerinin tersine figürü sırttan gösteren bu Barok tarzdaki kompozisyon İtalyan ressamlarının Velazquez üzerindeki etkisini de gösterir.

"Breda’nın Teslim Edilişi ya da Mızraklar (1634/35)" adlı tablosunda, Hollanda'daki Breda kentinin İspanyollar tarafından alınışını resmeder. İspanya'nın kazandığı zaferden çok komutan Spinola'nın insani tavrını öne çıkarmıştır. Resimde, şehrin anahtarını teslim eden komutanın gözlerini içine bakarak bu zor durumu biraz olsun hafifletişi anlatılmıştır. Kazanılan zafer sonrası fethedilen şehir şaşırtıcı bir şekilde tabloda görünmemektedir. Bu resimdeki detayları ancak bir fotoğraf makinası ile yakalamak mümkündür.

"Papa X. Innocenzo’nun portresi" gerçekçi ve içten anlatımı ile dikkat çekmektedir. 1650 tarihli ünlü bu tabloyu, İngiliz ressam Reynolds “Roma’nın en güzel tablosu” olarak görüyordu. Velazquez bu resimde bir yanda tek bir kişinin geniş halk kitleleri üzerindeki gücünü simgelerken diğer yanda kaba ve ters bir kişiliği olan Papa'nın bu özelliğini de göstermiştir.

Resim galerisi

Kaynakça

  1. ^ Hansen, Emma (2020). Spanische Malerei 1200–1665. Hamburg: Keonemann. ISBN 978-3741929342. 
  2. ^ Lyons, John D. (2019). The Oxford handbook of the Baroque. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190678449. 
  3. ^ n.a., n.a. (2016). The Spanish Golden Age: painting and sculpture in the time of Velázquez. Berlin: Hirmer Publishers. ISBN 978-3777425269. 

Dış bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Francisco Goya</span> İspanyol ressam and printmaker (1746-1828)

Francisco José de Goya y Lucientes, Romantizm akımının önde gelen isimlerinden olan İspanyol ressam ve gravür sanatçısı. 18'inci yüzyıl sonları ve 19'uncu yüzyıl başlarının en önemli İspanyol sanatçısı olarak kabul edilir. Resimleri, çizimleri ve gravürleri, çağdaş tarihsel çalkantıları yansıttı ve önemli 19. ve 20. yüzyıl ressamlarını etkiledi. Goya, genellikle Eski Ustaların sonuncusu ve modernlerin ilki olarak anılır.

Édouard Manet, Fransız ressam. 19. yüzyılda modern hayatı konu alan resimler yapmaya başlamış ilk ressamlardandır. Manet, gerçekçilik akımından izlenimciliğe geçişte önemli bir rol oynadı. İlk dönem başyapıtlarından Kırda Öğle Yemeği ve Olympia, kendisinden genç ressamlara esin kaynağı oldu. Daha sonraki yıllarda ise o ressamlar izlenimciliğin en önemli isimleri oldular. Günümüzde, bu iki resim, modern sanatın başlangıcı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Prado Müzesi</span>

Prado Müzesi, İspanya'nın başkenti Madrid'de yer alan bir müze ve sanat galerisidir.

Peter Paul Rubens, Hollanda Altın Çağı sırasında yaşamış, Güney Hollanda'daki Brabant Dükalığı'ndan bir Flaman sanatçı ve diplomattı. Flaman Barok geleneğinin en etkili sanatçısı olarak kabul edilir. Rubens'in çok yüklü kompozisyonları klasik ve Hristiyan tarihinin bilgili yönlerine gönderme yapar. Eşsiz ve son derece popüler Barok tarzı, Karşı Reform'da teşvik edilen anlık, dramatik sanatsal stili izleyen hareketi, rengi ve duygusallığı vurguladı. Rubens mitolojik ve sembolik konuların sunaklarını, portrelerini, manzaralarını ve tarihi resimlerini yapan bir ressamdı. Aynı zamanda Flaman duvar halısı (goblen) atölyeleri için üretken bir taslak resim tasarımcısıydı ve Anvers'teki yayıncılar için ön parçaları yaptı.

<i>IV. Carlos ve Ailesi</i>

IV. Carlos ve Ailesi İspanyol ressam Francisco Goya tarafından 1800-1801 yılları arasında yapılan yağlı boya tablo. Goya, bu tablo için kendine Velázquez'in Nedimeler'ini model kabul etti ve kraliyet ailesini doğal ve makul bir düzene yerleştirdi.

Giovanni Battista Tiepolo, bilinen diğer adlarıyla Gianbattista veya Giambattista Tiepolo, Venedikli ressam ve baskı sanatçısıydı. Tiepolo, Venedikli fresk ressamlarının son "büyük ustası" olarak gösterilir. Gayet çok sayıda eser bırakmış ve sadece İtalya'da değil Almanya ve İspanya'da da çalışmıştır.

José de Madrazo y Agudo, İspanyol ressam ve gravür sanatçısı. Hem barok hem de neoklasik tarzda eserler üretti. Oğlu Federico Madrazo, torunu ise Raimundo Madrazo'dur.

<i>Madrid Alegorisi</i>

Madrid Alegorisi (İspanyolca İspanyolca: Alegoría de la villa de Madrid, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1809 yılında yaptığı yağlı boya tablosu. Eserin yapıldığı dönemde İspanya, Fransızlar tarafından işgal altındaydı. Ülkenin kralı, Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart'ın baskısı ve İspanya kraliyet ailesini esir alması sonucunda erkek kardeşi Joseph Bonaparte olmuştu. Goya tıpkı bir önceki kral IV. Carlos'un olduğu gibi I. Joseph'in de saray ressamıydı. Ressam, Madrid Alegorisi'ni ilk çizdiğinde tablonun sağ tarafındaki ovale Joseph'in portresini yerleştirmişti ve Madrid şehrini temsil eden kadın figürü eserin son halindeki kadar belirgin değildi. Böylece Goya, kralın şehre göre önceliğini vurguluyordu. Şehir, krala olan sadakatini ise ayağının ucunda Joseph'e dönmüş bir şekilde duran köpek ile gösteriyordu.

Juan Carreño de Miranda, Barok dönemde yaşamış İspanyol ressam.

<i>Aynadaki Venüs</i> Diego Velázquez tablosu

Aynadaki Venüs, İspanyol Altın Çağı'nın önde gelen ressamlarından Diego Velázquez'in (1599–1660) tablosu. Eser Londra'daki Ulusal Galeri'de sergilenmektedir. Velázquez bu tabloyu 1647 ile 1651 yılları arasında tamamlamıştır.

<i>Çıplak Maya</i> İspanyol ressam Francisco de Goyanın 1790 ile 1800 yılları arasında tamamladığı tahmin edilen tablosu

Çıplak Maya ya da Çıplak Maja, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1790 ile 1800 yılları arasında tamamladığı tahmin edilen tablosudur. Eser şu anda Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Ressam bu tabloyu, İspanyol engizisyonunun çıplak kadın resimlerinin yapılmasını yasakladığı bir dönemde, İspanya başbakanı Manuel de Godoy'un isteği üzerine yaptı. Resim, Godoy'un koleksiyonuna 12 Kasım 1800 tarihinde katıldı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Felipe</span>

IV. Felipe, , 1621 - 1665 yılları arasındaki İspanya kralı, İspanya Hollandası hükümdarı, 1640 yılına kadar Portekiz kralı. 1665'teki ölümünde, İspanya Krallığı 3 milyar İngiliz hektarı toprağa sahipti. Bu büyüklük krallığın doruk noktası oldu.

Eugenio Lucas Velázquez, romantik İspanyol ressamdır. Savaş manzaralarını ve insan figürlerini içeren tablolar ile freskler çizmiştir.

<i>Edward Darley Boitin Kızları</i>

Edward Darley Boit'in Kızları, John Singer Sargent tarafından 1882 sonbaharında tamamlanan tablodur. Eserde Edward Darley Boit'in dört kızı Paris'teki evlerinde betimlenmiştir. Resim, şu anda Boston'daki Boston Güzel Sanatlar Müzesi'nin koleksiyonunda yer almaktadır. Boit'in kızları tarafından babalarının anısını yaşatmak amacıyla 1919 yılında müzeye bağışlanan tablo müzede iki adet uzun mavi-beyaz Japon vazosunun arasına asılmış olarak sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">John Singer Sargent</span> Amerikalı ressam (1856 – 1925)

John Singer Sargent, İngiltere Kralı VII. Edward döneminin zengin ve asillerinin lüks hayatını anlatan portreleri ile tanınan Amerikalı ressam.

<span class="mw-page-title-main">El Escorial</span>

El Escorial, Madrid Özerk Bölgesi içinde, Sierra de Guadarrama dağının eteklerinde manastır, saray, kütüphane ve diğer bölümlerden oluşan, İspanya Kralı II. Felipe'nin ikâmetgâhı olarak kullanılmış dinî-kültürel yapı. 1984 yılından itibaren UNESCO Dünya Mirasları listesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Lazaro Galdiano Müzesi</span>

Lazaro Galdiano Müzesi, İspanya'nın başkenti Madrid'de bulunan kamuya açık müze. Müze zengin bir iş insanı, gazeteci, sanat meraklısı olan Lázaro Galdiano'nun özel koleksiyonundan oluşmakta olup, Serrano Caddesi 6 numaradadır.

<span class="mw-page-title-main">Francisco de Zurbaran</span> İspanyol ressam (1598-1664)

Francisco de Zurbarán, 17. yüzyıl İspanyol ressam. Zurbaran Hristiyan dini ve dindarları hakkında resimleri ile isim yapmıştır.

<i>Nedimeler</i> (tablo) Diego Velazquezin eseri tablo

Nedimeler, Geç Orta Çağ İspanyası'nın en önemli ressamı sayılan Diego Velazquez'in 1656 tarihli tablosudur. Velazquez'in 1656 yılında yaptığı bu tablo, İspanyol sanatının örneklerindendir. Ayrıca, sanat tarihinin de ilk üç boyutlu tablosu olarak kabul edilir. Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmekte olan tablo, sanat eleştirmenleri tarafından Velazquez'in başyapıtı olarak görülür.

Carl Frederik von Breda, İsveç Krallığı'nın ressamı olmadan önce, eğitimini ve çalışmalarının büyük bölümünü Büyük Britanya'da tamamlayan İsveçli ressam. Stockholm'da doğmuş, daha sonra Büyük Britanya'ya taşınmış ve burada Joshua Reynolds'un öğrencisi olmuştur. Breda özellikle portre çizimlerinde uzmanlaşmıştır. Bu sebepten ötürü "İsveçli van Dyck" şeklinde de adlandırılır. 1796'dan İsveç'e dönen Breda, burada sanatlar akademisinde profesör olarak görev yaptı. Öte yandan portre ve krallık ressamı olarak da çalıştı. 22 yaşında evlenen Breda'nın oğlu Johan Fredrik'de babası tarafından eğitildi ve bir ressam oldu. Breda 1818 yılında Stockholm'de öldü.