İçeriğe atla

Didim

Didim
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAydın
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamCan Kazım Kuruca
 • Belediye başkanıHatice Gençay (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam402 km²
Rakım50 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam85.055
 • Kır
-
 • Şehir
90.427
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu09270
İl alan kodu0256
İl plaka kodu09
Resmî site
didim.bel.tr
Didim'de Apollon Tapınağı'ndaki Medusa kabartması
İlçede bulunan Didim Altınkum Plajı (Ocak 2022)
İlçede bulunan Hisar Camii (Nisan 2019)

Didim ya da eski ismiyle Yenihisar, Aydın'ın turistik bir ilçesidir. Doğuda Muğla il sınırı, Güllük Körfezi ve Akbük Koyu, batıda ve güneyde Ege Denizi, kuzeyde Bafa Gölü ve Büyük Menderes ile sınırlanmış bir yarımada şeklindedir. Yüzölçümü 402 km²'dir. 2022 yılı nüfus sayımı sonuçlarına[2] göre 100.189 kişinin yaşadığı ilçede 16 mahalle bulunmaktadır.

Tarihçe

Didim ilçesinin ilk yerleşim izleri Neolitik Devre (MÖ 8000) uzanır. MÖ 16. yüzyılda Miken, Giritliler ve daha sonra da Aka kolonilerinin varlığı görülür. Persler, Romalılar ve Bizanslılardan sonra 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra Anadolu'nun kapılarının Türklere açılmasından sonra ilk olarak Karia olarak anılan bu bölge Türklerin eline geçmiştir. 1. Haçlı Seferi'nin ardından yeniden Bizans'ın eline geçti. 1261 yılından sonra Karia'da Menteşe Beyliği'nin kurulmasıyla Didim ve çevresi bu beyliğin içine alınmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu zamanında varlığını "Yeronda - Yoran" ismi ile sürdürmüştür. 1924'ün 23 Mart'ında Lozan Antlaşması gereği Selanik'in Pravuşta bölgesi ve köylerinden (Kuçkar, Devekıran) gelen mübadiller Didim'in ilk sahipleri olmuşlardır. Yoran'dan giden Rumlar ise gittikleri yerde Nea Yeronda yani Yeni Yoran anlamına gelen bir köy kurmuşlardır.

Etimoloji

1955 depreminden sonra önceleri halk arasında "Hisar" olarak da adlandırılan Yoran, devlet tarafından yaptırılan afet evlerine taşındıktan sonra "Yenihisar" adını almıştır. 9 Mayıs 1990 tarihine kadar Didim ve çevresi Söke ilçesinin bir parçası iken bu tarihte yayınlanan bir kanunla Yenihisar merkez olmak üzere Akbük, Akyeniköy beldeleri ile Akköy, Balat, Batıköy, Denizköy ve Yalıköy köyleri ve Milas ilçesinden alınan Akbük ile ilçe olmuştur. 1999 yılında isim benzerliğine meyil vermemek için dünya üzerinde sadece bir yerde bulunan ve kök olarak "Didymaion"'dan gelen Yenihisar ilçesinin ismi Didim olarak değiştirilmiştir.

Ekonomi

İlçe ekonomisi öncelikle turizme ve ikincil olarak tarıma dayalıdır. Geçmişte tarla ürünlerinden tütün birinci sırada iken tütün üretimine getirilen sınırlamalardan sonra halk tütün yetiştirmeyi bırakmıştır. Günümüzde zeytin ve incir birinci sırada yer almaktadır. Zeytinyağı üreticiliği son yıllarda fazlalaşmaktadır. Ayrıca üretimi için zeytinyağı fabrikaları bulunmaktadır.

Balıkçılık ilçede diğer bir geçim kaynağıdır. Ayrıca ilçede balık fabrikaları bulunmaktadır. Hayvancılık tüketim ihtiyacını karşılayacak kadar olup, özellikle küçükbaş hayvan yetiştiriciliği önde gelmektedir.

Yaz aylarında önemli sayıda turistin ziyaret ettiği ilçede, ekonomi olumlu yönde etkilenmektedir. Altınkum plajı ve Apollon Tapınağı bölgeye gelen turistler açısından oldukça popülerdir.

Türkiye'nin ilk ve tek vegan festivali olan "Didim VegFest" 2018 yılından bu yana ilçede kutlanmaktadır. Festival, Apollon Tapınağı'nın yanındaki tarihsel yolda yapılmaktadır. Vegan lezzetlerin yer aldığı festivalde, Türk kültürüyle iç içe pek çok gösteri ve etkinlik gerçekleştirilmektedir. Dünyanın pek çok yerinden ziyaretçi ağırlanarak ilçe ekonomisine ciddi katkı sağlanmaktadır.[]

Nüfus

İlçeye bağlı 16 mahalleden oluşmaktadır. Ayrıca bölge büyük oranda göç almıştır.

Yıl Toplam ŞehirKır
1990[3]21.23311.3789.855
2000[4]37.39525.69911.696
2007[5]42.26631.74610.520
2008[6]50.94139.18311.758
2009[7]52.81341.24611.567
2010[8]55.13043.47411.656
2011[9]58.75246.57112.181
2012[10]59.93947.87212.067
2013[11]64.64364.643veri yok
2014[12]73.38573.385veri yok
2015[13]73.82773.827veri yok
2016[13]77.16477.164veri yok
2017[13]79.46479.464veri yok
2018[13]85.05585.055veri yok
2019[13]86.68886.688veri yok
2020[13]90.42790.427veri yok
2021[13]93.87693.876veri yok
2022[13]97.00097.000veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Eğitim

İlçede, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 4 anaokulu, 13 ilkokul, 11 ortaokul, 7 lise (4 Anadolu Lisesi, 2 Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 1 Anadolu İmam Hatip Lisesi), 1 halk eğitim merkezi, 1 mesleki eğitim merkezi, 1 bilim ve sanat merkezi bulunmaktadır.[14]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020. 
  3. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  4. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  11. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  12. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  13. ^ a b c d e f g h
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Didim Nüfusu - Aydın". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Aydın Didim Nüfusu". nufusune.com. 
  14. ^ "Okullar ve Diğer Kurumlar". 26 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2024. 

Dış bağlantılar

* Didim Kaymakamlığı15 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aydın</span> Aydın ilinin merkezi olan şehir

Aydın, Türkiye'nin Aydın ilinin merkezi olan şehirdir. Ege Bölgesi'nde yer alan, turizm ve tarım açısından en gelişmiş illerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Acıpayam</span> Denizlinin ilçesi

Acıpayam, Denizli iline bağlı bir ilçedir. İlçe nüfusu, TÜİK verilerine göre 31 Aralık 2021 tarihi itibari ile 55.141 kişidir. 1628 km² yüzölçümü ile Denizli'nin en büyük ilçesidir.Bu bölgede tütün tarımı çoğunluklu olmakla beraber ismindeki "payam" sözcüğünü badem üretiminden de almaktadır. Ayrıca yöre "goku" isimli yemeği ile de ismini duyurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sarıkaya, Yozgat</span> Yozgatın ilçesi

Sarıkaya, Yozgat ilinin bir ilçesidir. İl merkezine 79 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Turgutlu</span> Manisanın ilçesi

Turgutlu Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa ilinin ilçelerinden biridir. Turgutlu; doğusunda Ahmetli, batısında Manisa, Kemalpaşa, kuzeyinde Saruhanlı, güneyinde Ödemiş ve Bayındır ilçeleri ile çevrilidir. Ege Denizi'nin 55 km doğusunda olup denizden yüksekliği 78 metredir. Yüzölçümü 530 km2'dir. 2022 yılı verilerine göre nüfusu 175.401 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Kınık, İzmir</span> İzmirin ilçesi

Kınık, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin batısında ve kuzeyinde Bergama ilçesi, doğusunda ve güneyinde Manisa ili bulunmaktadır. Nüfusu 2022 yılı itibarıyla 28.694 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Kiraz, İzmir</span> İzmirin ilçesi

Kiraz, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin batısında Ödemiş, güneybatısında Beydağ ilçeleri, güneydoğusunda Aydın, doğusunda ve kuzeyinde Manisa illeri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Söke</span> Aydının ilçesi

Söke, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin batısında yer alan Ege Denizi'ne kıyısı olan bir ilçedir. İlçenin kuzeyinde İzmir ilinin Selçuk ilçesi kuzeydoğusunda Germencik doğusunda Koçarlı kuzeybatısında Kuşadası güneyinde Didim bulunmaktadır. 1064 km²'lik yüzölçümü bakımından ilin en büyük, nüfus bakımından ise Efeler, Nazilli ve Kuşadası'ndan sonra 4. büyük ilçesidir. İlçede 49 mahalle bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aydın'ın ilçeleri</span> Aydın iline bağlı 17 ilçenin ismi ve şehir haritasından ki yeri

Aydın'ın ilçeleri 17 tanedir.

<span class="mw-page-title-main">Altınözü</span> Hatayın bir ilçesi

Altınözü, Hatay'ın güneydoğusunda yer alan, Suriye ile sınırı olan ilçelerindendir. Bağlı 48 mahallesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Dalaman</span> Muğlanın ilçesi

Dalaman, Muğla'nın 13 ilçesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yatağan</span> Muğlanın ilçesi

Yatağan, Muğla'nın 13 ilçesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Beyağaç</span> Denizlinin ilçesi

Beyağaç Denizli ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakçı</span> Giresun ilçesi

Çanakçı, Giresun ilinin nüfus bakımından en küçük ilçesi. Giresun'un iç kesimlerinde yer alıp denize kıyısı bulunmamaktadır. Görele ilçesine bağlı bir bucakken daha sonra ilçe olmuştur. Genel yapısı ormanlıktır. Tüm Karadeniz Bölgesi gibi dağınık yerleşim görülür.

<span class="mw-page-title-main">Doğanşehir</span> Malatyanın ilçesi

Doğanşehir, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Malatya iline bağlı bir ilçe. Malatya'ya 58 km uzaklıkta, deniz seviyesinden yüksekliği 1290 metre olup, ova ve dağlık bir kısımda kurulmuştur, İlçenin doğusunda Adıyaman ilinin Çelikhan ilçesi, güneyinde Adıyaman ili Besni ve Gölbaşı ilçeleri, batısında Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi, kuzey doğusunda Akçadağ ve Yeşilyurt ilçeleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmetli</span> Manisanın ilçesi

Ahmetli, Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa ilinin ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ladik</span> Samsunun ilçesi

Ladik, Samsun ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin idari merkezidir. Ladik merkezinde kahvehaneleri ve dükkânların çevrelediği bir merkez bulunmaktadır. Kaymakamlık binası 1943 yılında yaşanan depremle yerle bir olmuştur. O zamandan bu zamana kadar eserler hâlâ dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilyurt, Malatya</span> Malatyanın ilçesi

Yeşilyurt, Doğu Anadolu Bölgesi’nin batısında Malatya iline bağlı bir merkez ilçedir. Doğuda Battalgazi, batıda Akçadağ ve Doğanşehir, güneyde Çelikhan ve Adıyaman ili, kuzeyde ise Yazıhan ilçesi ile çevrilidir. 2012 yılı Kasım ayında büyükşehir yasasında yapılan değişiklikle Malatya'nın büyükşehir olmasıyla Yeşilyurt merkez ilçe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Keçiören</span> Ankaranın bir ilçesi

Keçiören, Ankara ilinin ilçesidir. 2023 yılı nüfus verilerine göre Ankara ilinin ikinci, Türkiye'nin ise Esenyurt, Şahinbey ve Çankaya'dan sonra en büyük dördüncü ilçesi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Aksu, Antalya</span> Antalya ilçesi

Aksu, Antalya'nın merkez ilçelerinden birisidir. Batısında Muratpaşa, Kepez ve Döşemealtı doğusunda Serik ilçeleri bulunur. 2022 sonu itibarıyla nüfusu 77.623'tür. Akdeniz'e de küçük bir kıyı şeridiyle bağlantısı olan ilçenin kuzeyinde ise Burdur ili bulunmaktadır. İlçe 2008 yılında merkez ilçenin doğusunda kuzey - güney yönünde dağınık halde bulunan birçok mahallenin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. İlçenin merkezi Aksu Çayı'nın batısındadır. Şu anki ilçe merkezi olan bölge Antalya - Alanya yolu üzerinde olması, civardaki tüm köylerin pazarı olması, eski Anadolu Öğretmen Okulu'nun bulunması ve iplik fabrikasına yakın olması gibi çeşitli faktörlerle gelişmiştir. 2008 yılında ilçe merkezi olmasından sonra çeşitli bankaların şubeleri de bölgede faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tutak</span> Ağrı ilinin ilçesi

Tutak, Ağrı iline bağlı bir ilçedir.