İçeriğe atla

Didi Zanavi

Koordinatlar: 41°41′44″K 42°43′37″D / 41.69556°K 42.72694°D / 41.69556; 42.72694
Didi Zanavi
დიდი ზანავი
Köy
Zanevi Kalesi
ÜlkeGürcistan
BölgeSamtshe-Cavaheti
BelediyeAdigeni
Rakım1.480 m
Nüfus
 (2014)[1]
 • Toplam297
Zaman dilimiUTC+04.00

Didi Zanavi (Gürcüce: დიდი ზანავი) Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesine bağlı Adigeni Belediyesinde yer alan bir köydür. Küçük Kafkasya'nın bir parçası olan Mesheti Sıradağlarının güney yamacında yer almaktadır. Küçük Kvabliani nehrinin sol kıyısında konumlanan köyün ortalama rakımı 1480 metredir. Köy, belediyenin merkez kenti Adigeni'nin 4 km kuzeydoğusunda yer almakta ve kendisi de Zanavi bölge biriminin merkezi olarak hizmet vermektedir. 2014 nüfus sayımı itibarıyla köyün nüfusu 297 kişidir.[1]

Didi Zanavi, Zanavi Kalesi ve Zanavi Kilisesine ev sahipliği yapmaktadır. Köyde, 2007 yılında Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtlarının listesine eklenen iki Orta Çağ anıtı da bulunmaktadır.

Tarihi

Köy, tarihte Zanavi olarak biliniyordu. Bu ismi, Gürcistan'daki diğer yerleşim yerleriyle paylaşmaktadır. Köyden ilk olarak, 9 veya 10. yüzyılda yazılmış bir hagiografide bahsedilmektedir. Bu eser, Zarzma'nın basili tarafından yazılan Vita of Saint Seraphion of Zarzmadır, günümüzde Mesheti'nin soylularından olan Giorgi Çorçaneli'nin arazisinde yatmaktadır. Giorgi, Amaspo ve Kurdia'daki bir manastırda görevliydi ve ölümü üzerine orada gömüldü. 1578'de köy, diğer güneybatı Gürcü topraklarıyla birlikte Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi. 1595'te, bölgede "aşağı" ve "yukarı" Zanavi olarak bilinen iki yer vardı ve ikisi de Ahıska Sancağının Ude bucağına bağlanmıştı. Köylüler, 250 yıldan fazla süren Osmanlı yönetiminde Müslüman oldu ve 1944'te "Ahıska Türkleri"yle beraber Gürcistan Sovyeti'nden Orta Asya'ya sürgün edildiler. Boşaltılan köye, Batı Gürcistan'daki İmereti ve Raça'dan gelenler yerleştirildi.[2]

Nüfus

2014 ulusal nüfus sayımına göre, Didi Zanavi'nin nüfusu 297 kişidir.[1] Nüfusun çoğunluğu (99.3%) etnik olarak Gürcüdür.[3]

Nüfus2002 sayımı2014 sayımı
Toplam332[3]297azalış[1]

Anıtlar

Didi Zanavi'nin batı ucunda erişilmesi zor dik bir kaya üzerinde duran bir Orta Çağ kalesi vardır. Sur, kaya ve kireçten inşa edilmiştir ve sonraki yenilenmenin kanıtlarını taşır. Kalenin ana yapısı yuvarlatılmış bir arkaya sahip üç katlı bir kule, her cephede ok yarıkları ve ikinci katta bir fırından oluşur. Güney duvarlarındaki kemerli giriş kapısı, kayalara oyulmuş su havuzu içeren bir avluya açılmaktadır. Daha güneyde, birinin içinde kilise kalıntıları bulunan iki kule vardır. Küçük derenin karşısında, bir zamanlar Hristiyan kilisesi olan ama geriye sadece pilaster sütun başlığının kaldığı bölgeye inşa edilmiş bir cemaat camisi vardır.[2]

Köyün 2 km kuzeyinde, Zanavi'nin yukarısında, bir Orta Çağ kilisesinin kalıntıları vardır. Bu kilise muhtemelen, "Vita of Saint Seraphion of Zarzma" adlı eserde belirtilen manastırın parçasıdır. Manastır bir zamanlar birçok ek yapı içeriyordu ve etrafı güçlendirilmiş bir surla çevriliydi.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Population Census 2014: Number of Population by Administrative-Territorial Units and sex". National Statistics Office of Georgia. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019. 
  2. ^ a b c "ზანავი [Zanavi]". საქართველო: ენციკლოპედია: ტ. III [Encyclopaedia Georgia, vol. 3] (Gürcüce). Tiflis. 2014. s. 305. 
  3. ^ a b "საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები, ტომი II [Results of the first national census of the population of Georgia in 2002, volume II]" (PDF) (Gürcüce). National Statistics Office of Georgia. 2003. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019. 

41°41′44″K 42°43′37″D / 41.69556°K 42.72694°D / 41.69556; 42.72694

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Samtshe</span>

Samtshe, Gürcistan’nın güneybatı kesiminde tarihsel bir bölgedir. Tarihsel Mesheti bölgesinin de bir parçasıdır. Geç Orta Çağ'da, Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago tarihsel Mesheti topraklarına genişleyince Samtshe adı daha geniş bir alanı ifade ediyordu. Coğrafi koşulları açısından Samtshe dağlık bir bölgedir; yüzeyi küçük düzlükler ve vadilerle kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Samtshe-Cavaheti</span>

Samtshe-Cavaheti, Gürcistan’ın güneybatısında idari bir bölgedir ve bu bölgenin yönetsel merkezi Ahıska kentidir. Kuzeyinde Guria ve İmereti, kuzeydoğu ve doğusunda Şida Kartli ve Kvemo Kartli idari bir bölgeleri, güneyinde Ermenistan ve Türkiye, batısında Acara Özerk Cumhuriyeti yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kolköy, Posof</span>

Kolköy, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Adigeni Belediyesi</span>

Adigeni Belediyesi, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan bir belediyedir. Merkezi Adigeni kasabasıdır. Yüzölçümü 799.6 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 16.462'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zarzma Manastırı</span> manastır

Zarzma Başkalaşım Manastırı, zarzmis p'erists'valebis monasteri) güneybatı Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde yer alan Zarzma köyündeki bir Orta Çağ Ortodoks Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sapara Manastırı</span>

Sapara Manastırı Gürcistan'daki Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde ve Ğreli köyü yakınında yer alan bir Gürcü Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çulevi Manastırı</span>

Aziz Giorgi Çulevi Manastırı, Gürcistan'ın güneybatısındaki Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan 14. yüzyıldan kalma bir Gürcü Ortodoks manastır kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Okros Kalesi</span>

Okros Kalesi Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesine bağlı Adigeni Belediyesi'ne bağlı Bolacuri köyünün kuzeyinde, Şoka köyünün yakınlarında yer alan bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi Kvabliani vadisinde, erişilemez bir kayalık dağın üzerinde yer almaktadır. Kale, 16. yüzyılda yaşanan Gürcü-Osmanlı çatışmalarında belirgin bir şekilde kullanılmıştır. Osmanlılar, ele geçirdikten sonra Gürcüce adını çevirerek kaleyi Altunkala olarak adlandırmıştır. 2007'de, Okros Kalesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültürel Anıtlar listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cakismani Manastırı</span>

Cakismani Manastırı, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahıska Belediyesine bağlı Vale kasabasının 20 km güneybatısında konumlanmış bir orta çağ kilise manastırıdır. Bölgeye en yakın yerleşim 9 km uzaklıktadır. 2010 yılında rahipler tarafından yeniden canlandırılmıştır. "Cakismani" adı, Gürcücede "Caki'nin mahallesi" anlamına gelen "Cakisubani" (ჯაყისუბანი) kelimesinin bozulmasıyla ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şemokmedi Manastırı</span>

Şemokmedi manastırı Gürcistan'ın güneybatısında kalan bölge Guria'nın Şemokendi kasabasında konumlanmış bir Gürcü Ortodoks manastırdır. 15. yüzyılda kurulan Şemokmedi manastırı, piskoposun malikanesi ve Gurieli hanedanlığının mezarlığı olarak işlev görüyordu. Kilise hazinelerinin tutulması için güven bir yerdi ve yüzyıllar boyunca diğer Gürcü manastırlarından çok çeşitli nesneler buraya getirilip saklanmıştır. 19. yüzyıldaki soygundan kurtulan koleksiyonun bölümleri şu anda Gürcistan'daki müzelerde sergileniyor.

<span class="mw-page-title-main">Çajaşi</span>

Çajaşi Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde yer alan bir köydür. Büyük Kafkas Dağlarının güney eteklerinde, Enguri Nehrinin üst vadisinde, deniz seviyesinden 2.160 m yükseklikte yer almaktadır. Köy, Svaneti tarihi bölgesinin bir parçası ve Uşguli topluluğunun merkezidir. Orta Çağ müstahkem yapıları ile Gürcistan Ulusal Mirasında yer alan köy, Yukarı Svaneti'nin bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Martkopi Manastırı</span>

Martkopi İlah Manastırı Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in 25 km doğusundaki Martkopi köyünde yer alan bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın tarihi, 6. yüzyıldaki stilit çalışmalarına dayanmaktadır ve On Üç Süryani Babadan biri olan Aziz Anton ile ilişkilidir. Manastırın mevcut yapılarının çoğu 17 ila 19. yüzyıllar arasında yapılmıştır. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bieti Kilisesi</span>

Bieti Meryem Ana Kilisesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesinde, Gurkeli ve Tsinubani köyleri yakınında yer alan harabe bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. 14. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Bieti kilisesi, kubbeli Yunan haçı planı tasarımıyla inşa edilmiştir. Kubbenin 1930'da yıkılmasından sonra, sadece sığınağın kubbesi ve pastoforium ayakta kalmıştır. Bazı ön temizlik ve koruma çalışmalarından sonra, kilise 2019 yılında yeniden yapılanmaya başlamıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan "Bieti" adında başka bir Orta Çağ Gürcü kilisesi daha vardır.

<span class="mw-page-title-main">Zanavi Kalesi</span> Gürcistanda bir kale

Zanavi Kalesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Adigeni belediyesinde beş kilometre uzaklıkta konumlanmış, küçük Didi Zanavi köyünde yer alan bir kaledir. Yapı, bir Orta Çağ kalesidir. Kale, 2007 yılında Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Slesa</span>

Slesa Kalesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahıska Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi bilinmeyen kale kompleksi, günümüzde harabe durumda olan bir kale ve stratejik olarak iki bitişik tepenin arasında yer alan, daha iyi korunmuş bir kuleden oluşmaktadır. Borcomi vadisi boyunca uzanan kale kompleksi, Gürcistan'ın kalbini güneyden korumaktadır. Kale, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Vilayeti</span>

Gürcistan Vilayeti, Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirdiği topraklara erken dönemde yaptığı tahrirlerde verdiği isimdir. Nitekim Osmanlı Devleti'nin Gürcülerden ele geçirdiği topraklar 1574 ve 1595 tarihli tahrir defterlerinde "Gürcistan Vilayeti'nin mufassal defteri" anlamında Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan kayda geçirilmiştir. Bununla birlikte tahrir defterlerinin tutulduğu dönemden önce Gürcülerden ele geçirilen veya Osmanlı Devleti'nin sınrındaki Gürcü topraklarına da "Gürcistan Vilayeti" dendiği İbrahim Peçevi'nin tarihinden de anlaşılmaktadır. Sonraki dönemde Gürcistan Vilayeti yerine Çıldır Eyaleti adı kullanılmıştır. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği topraklar uzun tarih dilimi boyunca "Osmanlı Gürcistanı", "Türk Gürcistanı", "Müslüman Gürcistan" şeklinde de adlandırılmıştır.

Harcami, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Mesheti Sıradağları’nın güney eteğinde, deniz seviyesinden 1.180 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 17 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kvabliani</span>

Kvabliani, Gürcistan'ın güneybatı kesiminde, tarihsel Samtshe bölgesinde orta çağda idari ve coğrafi bir bölgenin adıydı. Kvabliani Çayı vadisini kapsıyordu. 9. yüzyıldan itibaren Giorgi Çorçaneli adlı aznaurun mülküydü. Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago topraklarını 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlılar ele geçirip Ahısha livasını kurunca, Kvabliani bu livanın nahiyesi haline getirildi. Osmanlı idaresinin nahiye-i Kvabliyan olarak kaydettiği idari birim görece küçük nahiyeydi ve 17 köyü kapsıyordu.

Büyük Smada, Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi'nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nda, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 5 km uzaklıktadır. Adigeni Belediyesi'nde bir de Küçük Smada adlı köy bulunmaktadır.

Adigeni, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi sınırları içinde bir köydür. Kvabliani Çayı’nın kıyısında, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikte yer alır. Adigeni Belediyesi’nin merkezi olan Adigeni kasabasına 1 km uzaklıktadır.