İçeriğe atla

Diatessaron

Abul Faraj Al Tayyib tarafından Süryaniceden Arapçaya çevrilmiş Diatessaron, 11 yy.

Diatessaron, (Süryaniceܐܘܢܓܠܝܘܢ ܕܡܚܠܛܐ), (yaklaşık 160–175) günümüze ulaşmış en önemli incil harmonilerinden biridir. Hristiyan apolojetiğiTatianus[1] tarafından hazırlanan metnin amacı bilinen dört incilden İsa'nın hayatı hakkındaki hikâyeleri birbiri ile birleştirerek tek bir incil ortaya çıkarmaktı.

Footnotes

  1. ^ Cross, F. L, ed. The Oxford Dictionary of the Christian Church. New York: Oxford University Press. 2005, article Tatian

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

Koine, Helenistik Dönemde Attik Diyalekt'ten sonra gelişen ve Yunanistan dışındaki bölgelerde de kullanılan, bu sebeple sadece Yunanlar'ın değil Yunan olmayanların da kullandıkları bir halk lehçesi. Aynı zamanda Romalıların Yunan toplumuyla anlaşmak için kullandığı lehçedir.

<span class="mw-page-title-main">Mecdelli Meryem</span> Yeni Ahite göre İsanın takipçilerinden birisi

Mecdelli Meryem veya Magdalalı Meryem, Yeni Ahit'e göre İsa'nın takipçilerinden biri. Markos ve Yuhanna İncillerine göre, öldükten ve gömüldükten sonra dirilen İsa'yı ilk gören kişidir. 22 Temmuz, Hristiyanlıkta Azize Mecdelli Meryem Günü'dür.

<span class="mw-page-title-main">Nasıra</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Nasıra, İsrail'in Aşağı Celile bölgesinde yer alan tarihî bir şehirdir. Nüfusu 2006 yılı sayımlarında 64.500 çıkmış Nasıra'nın, yüzölçümü 14,2 km2'dir. İncil'de Meryem ve kocası Marangoz Yusuf'un memleketi olarak geçer. İsa'nın çocukluğunun geçtiği yerdir ve Hristiyanlıktaki en önemli hac merkezlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Pontius Pilatus</span> MS 26-36 arasında Yahudiye genel valisi olarak görev alan ve İsanın yargılanmasındaki rolüyle tanınan Romalı siyasetçi

Pontius Pilatus, MS 26-36 yılları arasında Roma İmparatorluğu'nun Yahudiye eyaletinin valisi. Bazı kaynaklarda savcı olduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Yahya</span> Yahudi din büyüğü

Yahya veya Yuhanna, İsa'nın çağdaşı, Zekeriya'nın ise oğlu olan Yahudi din büyüğüydü. Hristiyanlıkta Vaftizci Yahya olarak anılır ve aziz kabul edilir. Hristiyanlar tarafından her yıl 24 Haziran'da "Vaftizci Aziz Yuhanna Günü" kutlanır. Bahá’ílik, Sâbiîlik ve İslam'da ise bir peygamber olarak kabul edilir. Bu durum Yeni Ahit'teki Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri ile Kur'an'da ve Bahá’í metinlerinde teyit edilir.

Kanonik sözcüğü, Yunanca kanon kökünden türemiş bir sıfat. "genel olarak kabul edilen" veya "otoritelerce doğrulanmış" anlamlarında kullanılır. Teolojiden matematiğe kadar çok geniş bir kullanım alanı vardır.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kenan</span>

Kenan veya Kenan Diyarı, MÖ 2. milenyumun sonlarında, Eski Yakın Doğu'da Sami dili konuşan medeniyetlerin varlıklarını sürdürdüğü tarihî bölgedir. Kenan terimi, Tanah'ın tamamında geçer ve Filistin olarak bilinen coğrafi bölgeye denk gelir. Özellikle de İncil'in anlatımının ana ortamını sağlayan Güney Levant bölgelerine atıfta bulunur: Fenike, Filistiya ve İsrail.

<span class="mw-page-title-main">Metodizm</span> Protestanlığa bağlı düşünce sistemi

Metodizm, John Wesley'in yaşamından ve öğretilerinden inançlarını alan, Hristiyanlığın Protestanlık mezhebine bağlı bir manevi düşünce sistemidir. 18. yüzyıl İngiltere Kilisesi içinde bir canlanma akımı olarak ortaya çıktı ve Wesley'in ölümünden sonra ayrı bir mezhep haline geldi. George Whitefield ve John'un kardeşi Charles Wesley de akımın önemli liderleriydi. Akım, bugün dünya çapında yaklaşık 80 milyon yandaş olduğunu iddia eden güçlü misyoner çalışmaları nedeniyle İngiliz İmparatorluğu, Amerika Birleşik Devletleri ve ötesine yayıldı.

Sinoptik İnciller, Kitab-ı Mukaddes'te yer alan ve doğru kabul edilen dört incilden Matta, Markos ve Luka'ya ait olan üçü. Sinoptik, Yunanca "eş görünümlü" demektir. Bu üç incil konu ve üslup olarak birbirine benzediği, hatta önemli miktarda ortak metin içerdiği için Sinoptik adını almıştır. Dördüncü incil olan Yuhanna da İsa'nın hayatını anlatmakla birlikte, üslubu ve içeriği Sinoptiklerden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">İlyas</span>

İlyas, İbranice İncil'deki Krallar Kitaplarına göre bir peygamber ve bir mucize yaratıcısıdır ve Kral Ahab'ın hükümdarlığı sırasında kuzey İsrail krallığında yaşar. 1 Krallar 18'de İlyas, Kenan tanrısı Baal'a karşı İbrani Tanrısı YHWH'ye tapınmayı savunur. Tanrı ayrıca İlyas aracılığıyla diriliş, gökten ateş indirme ve "ateşle" diri diri göğe girme gibi birçok mucize gerçekleştirir. Ayrıca "peygamberlerin oğulları" olarak bilinen bir peygamberler okuluna liderlik eder. Yükselişinin ardından, öğrencisi ve en sadık yardımcısı Elyesa, bu okulun lideri rolünü üstlenir. Malaki Kitabı, İlyas'ın "Tanrı'nın büyük ve korkunç gününün gelişinden önce" döneceğini kehanet eder, onu İbrani Kutsal Kitabına saygı duyan çeşitli inançlarda Mesih'in ve eskatonun habercisi yapar. İlyas'a yapılan atıflar Sirak, Yeni Ahit, Mişna,Talmud, Kuran, Mormon Kitabı ve Bahai yazılarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aramatyalı Yusuf</span> İsanın cesedini kendisi için hazırlanan kabre koyan havari

Aramatyalı Yusuf, Kanonik İnciller'e göre İsa'nın gizli bir öğrencisi ve takipçisi. Kendisi için hazırlattığı kaya mezara İsa'yı koymuştur. Aramatyalı Yusuf'un, yaklaşık olarak MS 30 yılında çarmıha gerilen İsa'nın damlayan kanını Kutsal Kâse'ye koyduğuna inanılır. Hristiyanlığa göre azizdir. Batı Kiliselerinde 17 Mart, Doğu Kiliselerinde 31 Temmuz "Aziz Aramatyalı Yusuf Günü" olarak kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf (Yeni Ahit)</span> Hristiyan aziz, Meryemin kocası ve İsanın dünyevi babası

Yusuf, Hristiyanlığa göre İsa'nın dünyevi babası olan Yahudi bir marangozdu. Hristiyanlıkta Aziz olarak kabul edilir ve 19 Mart "Aziz Yusuf Günü", 1 Mayıs "İşçi Aziz Yusuf Günü" olarak kutlanır. Yeni Ahit'te İsa'nın dünyevi babası ve Bakire Meryem'in eşi olarak bahsedilir. Yusuf'tan özellikle Matta ve Luka İncillerinde bahsedilir. Roma Katolik inanışına göre evrensel kilisenin baş azizi ve koruyucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Vulgata</span>

Vulgata, Kitâb-ı Mukaddes'in Latince çevirisini ifade etmek için Geç Antik Çağ'dan bu yana halk arasında kullanılan bir terimdir. Çevirinin büyük bölümü 382'de Papa I. Damasus tarafından görevlendirilen Aziz Jerome'a aittir. Vulgate, Batı Kilisesi içinde İncil metni olarak aşamalı olarak benimsendi. Sonraki yüzyıllar boyunca, sonunda Vetus Latina'yı gölgede bıraktı. 13. yüzyılda eski sürümden sonra versio vulgata veya kısaca vulgata adını almıştır. Vulgate ayrıca Jerome'un üzerinde çalışmadığı bazı Vetus Latina çevirilerini de içerir. Vulgate, Katolik Kilisesi'nin Sixtine Vulgate (1590), ardından Clementine Vulgate (1592) ve ardından Nova Vulgata (1979) olarak devam eden Katolik Kilisesi'nin resmi olarak ilan ettiği Latince versiyonlardan biri oldu. Vulgate şu anda Latin Kilisesi'nde hala kullanılmaktadır. Katolik Kilisesi, Trent Konsili'nde (1545-1563) Vulgate'in resmi Latince İncil'i olduğunu onayladı, ancak o sırada yetkili bir baskı yoktu. Vulgate'in Clementine baskısı, Katolik Kilisesi'nin Roma Ayini'nin standart İncil metni haline geldi ve Nova Vulgata'nın ilan edildiği 1979 yılına kadar öyle kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ester ve Mordecai'nin Türbesi</span>

Esther ve Mordechai'nin Kabri, Hemedan, İran'da bulunan anıt mezar. İncil'deki Kraliçe Ester ve kuzeni Mordecai'nin kalıntılarını barındırdığına inanılır ve Yahudiler için bir hac yeridir. Stuart Brown'a göre, bu site muhtemelen Sasani Kralı I. Yezdigirt'in Yahudi yoldaşı Shushandukht'ın mezarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cambridge University Press</span> Cambridge Üniversitesinin yayıncılık işi

Cambridge University Press, Cambridge Üniversitesi'ne bağlı faaliyet gösteren Cambridge, Birleşik Krallık merkezli yayınevidir. Kral VIII. Henry tarafından 1534'te kurulmuştur. Dünyanın ilk kurulan yayınevi ve Oxford University Press'in ardından en büyük ikinci yayınevi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">William Cowherd</span>

William Cowherd, İngiltere'nin Salford Şehrinde hizmet veren bir Hristiyan papaz. 1847'de kurulan Vejetaryen Cemiyeti'nin felsefi öncülerinden biridir. İncil Hristiyan Kilisesi'nin kurucusudur; Cowherd, "Cowherdites" olarak bilinen o zamanki küçük takipçilerinin üyelerini, bir ölçülülük biçimi olarak et yemekten kaçınmaya teşvik etmiştir.