İçeriğe atla

Diarşi

Diarşi, Bir tür bölünmüş siyasal otorite sistemi, daha çok Britanya'nın 1919'da Hindistan'da yaptığı anayasal reformlarla bağlantılıdır.[1] Sistem merkezi hükûmette değil eyalet hükûmetlerinde uygulandı. Reformlardan amaç Hindistanlıların yönetime katılma istemlerini yanıtlamaktı. Ancak uygulamada, eyalet yürütme organının iki yarısı arasında çatışmaya neden oldu. 1935'te eyalet düzeyinde tüm sorumluluğun bakanlara bırakıldığı bir sistem getirildi.

Kaynakça

  1. ^ "Dyarchy | British India government system". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanada</span> Kuzey Amerikada yer alan bir ülke

Kanada, Kuzey Amerika'da bir ülkedir. On eyalet ve üç bölgeden oluşan ülke, Büyük Okyanus'tan Atlas Okyanusu'na ve kuzeyde Arktik Okyanusu'na kadar 9,98 milyon km²'lik bir alanı kaplar. Bu özelliğiyle yüzölçümü bakımından dünyanın Rusya'dan sonra en büyük 2. ülkesidir. Kanada, sınırları içinde en çok göl bulunduran ülkedir, bir milyondan fazla göl bulunmaktadır. Kanada'nın güney ve batıda Birleşik Devletler ile olan sınırı 8.891 km ile dünyanın en uzun kara sınırıdır. Ayrıca Kanada, 200.000 km den fazla bir mesafe ile dünyanın en uzun sahil şeridine sahiptir. Kanada'nın topraklarında çoğunlukla ormanlar ve bunun yanı sıra Rocky Dağları'ndaki tundra hakimdir. Nüfusun beşte dördü güney sınırına yakın yaşamaktadır. Kanada'nın başkenti Ottawa; en büyük üç şehri Toronto, Montreal ve Vancouver'dır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleri</span> Liste maddesi

Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleri veya Amerika Birleşik Devletleri'nin devletleri, 50 tane olup birbirleriyle politik bir birlik oluştururlar. Her bir eyalet, bir coğrafi bölgede idari yetkiye sahiptir ve egemenliğini federal hükûmetle paylaşır. Egemenliğin her bir eyalet ile federal hükûmet arasında paylaşılmasından dolayı Amerikalılar hem federal cumhuriyetin, hem ikamet ettikleri eyaletin vatandaşıdır. Eyalet vatandaşlığı ve ikamet esnektir ve bir eyaletten diğerine taşınmak için herhangi bir hükûmet iznine gerek yoktur. Şartlı tahliyeyle serbest kalmış hükümlüler ve velayeti paylaşan boşanmış ebeveynlerin çocukları gibi belirli bir mahkeme kararıyla bu hakkı sınırlandırılmış kişiler, anılan kuralın istisnasını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Pinyin</span> Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemi

Pinyin ya da Hanyu Pinyin Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemidir. Yani her biri ayrı bir ideogram olan Çince karakterlerin Latin alfabesi ile yazılıp okunabilmesini sağlar. Bu sistem 1979 yılından itibaren Çin hükûmeti tarafından resmen benimsenmiştir. Pinyin sistemi, hem en yeni hem de Mandarince telaffuzu en yakın sunan romanizasyon yöntemidir. Artık eskimiş olan Wade-Giles sistemi geçmişte yaygın kullanılmasına karşın yavaş yavaş terkedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri</span>

Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri, Kanada'nın birinci düzey idari bölümleridir. Kanada resmî olarak province denen 10 eyalet ile resmî olarak territory denen 3 bölgeye ayrılmıştır. Eyaletlerin federal yönetimden geniş oranda özerkliği varsa da bölgelerin bağımsızlığı daha azdır.

<span class="mw-page-title-main">Hükûmet</span> organize bir topluluğu yöneten sistem, kişi veya bir grup insan, genellikle bir devlet

Hükûmet, genellikle bir devlet olan düzenli bir topluluğu yöneten sistem veya insan grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kongresi</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yasama organı

Birleşik Devletler Kongresi, Birleşik Devletler federal hükûmetinin iki meclisli yasama organıdır ve iki bölümden oluşur: Temsilciler Meclisi ve Senato. 435 temsilci ve 100 senatör olmak üzere toplam 535 üyeden oluşur. Toplam sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi üyeleri dar bölge sistemiyle iki yıllığına seçilirler.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi</span> ABD Kongresinin alt kanadı

Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi, Amerika Birleşik Devletleri Kongresinin alt kanadıdır. Toplam sandalye sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi, her iki yılda bir yapılan seçimlerle yenilenir. Temsilciler Meclisinin üyeleri federal halkı temsil ederler. Her eyaletten seçilen üyelerin sayısı o eyaletin nüfusuna bağlıdır. Her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımına göre eyaletlerin Temsilciler Meclisine yolladıkları üye sayısı değişebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1989 Tiananmen Meydanı protestoları</span>

1989 Tiananmen Meydanı Olayları, Çin'de (ÇHC) 15 Nisan - 4 Haziran 1989 arasında meydana gelen; öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterileri ve ardından yaşananları ifade eder. Gösterilerin odak noktası Pekin'de Tiananmen Meydanı idi, bununla birlikte göreceli olarak daha yumuşak gösterilerin gerçekleştiği Şangay gibi, Çin'in diğer şehirlerinde de kitlesel protestolar oldu.

<span class="mw-page-title-main">33. Türkiye Hükûmeti</span> I. Erim Hükûmeti (1971)

33. Türkiye Hükûmeti veya I. Erim Hükûmeti, 26 Mart 1971 - 11 Aralık 1971 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Devrimi</span>

Meksika devrimi (1910-17), 20. yüzyılın ilk büyük devrimi.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çift meclislilik</span>

Çift meclislilik, iki yasama organı ya da parlamento'nun bulunduğu yönetim şeklidir. Türkiye'de bu yönetim şekli iki askeri darbe arasındaki dönemde (1961-1980) Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu olarak uygulanmıştır. Günümüzde ABD ve Birleşik Krallık çift meclisli ülkelere örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Parlamenter sistem</span> ülke yönetim sistemi

Parlamenter sistem veya parlamenterizm, yürütme organının, yasama organının denetiminde olduğu demokratik bir yönetim sistemidir. Parlamenter sistemlerde devlet başkanı veya cumhurbaşkanı, ülke yönetiminde etkin olmayan sembolik mevkilerdir ve devleti temsil ederler. Ülke yönetiminde etkin makam başbakandır, yürütme gücü parlamentodan çıkan başbakan ve kabinesi tarafından yürütülür. Parlamenter sistemde, parlamento belirleyici üst organdır ve başbakan yasama organı tarafından denetlenmekle birlikte yönetimde yüksek güce sahiptir. Genel olarak başbakan olarak bilinen hükûmetin başı, ülkelere göre şansölye gibi isimler alabilir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</span> İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişi

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci, İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişini kapsar. Geçiş süreci Franco’nun 20 Kasım 1975 günü ölmesiyle başlar, sürecin tamamlanması ise 1978 yılında kabul edilen Anayasa ile tamamlayan tarihçiler olmakla beraber, 23 Şubat 1981 günü Antonio Tejero’nun başarısız darbe girişimini veya 28 Ekim 1982 günü İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE’nin seçim zaferini sürecin tamamlandığı olay olarak kabul eden tarihçiler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Federalizm</span> Federal bir devleti savunan siyasi kavram

Federalizm, genel bir hükûmeti bölgesel hükûmetlerle tek bir siyasi sistemde birleştiren ve yetkileri merkezi ve yerel hükûmet arasında bölen bir yönetim biçimidir. Modern dönemde federalizm, ilk olarak Eski İsviçre Konfederasyonu sırasında devlet birliklerinde kabul edildi.

Tersane Konferansı'nda istediklerini alamayan Rusya'nın ve bir Rus-Osmanlı savaşı çıkmasını istemeyen İngiltere'nin ön ayak olduğu ve Balkan sorununun çözümüne yönelik protokoldür. Londra'da Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, Avusturya-Macaristan, İtalya ve Rusya bir konferansta bir araya gelerek 31 Mart 1877 tarihinde aşağıda maddeleri veren protokolü hazırlayarak Osmanlı İmparatorluğu'na göndermişlerdir.

  1. İstanbul konferansına temsilci gönderen devletler, Osmanlı Devleti hâkimiyetinde yaşayan Hristiyan halkın durumunu düzeltecek reformların yapılmasını beklemektedir.
  2. Bosna-Hersek ve Bulgaristan için Osmanlı hükûmetinin taahhüt ettiği reformlar hayata geçirilmelidir.
  3. Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti'nin Sırbistan ile 28 şubat 1877'de imzaladığı anlaşmayı senet kabul etmektedir.
  4. Karadağ konusunda sürekli bir barışın yapılması için sınırların düzeltilmesi ve Boyana nehrinde gemilerin serbest geçişi için düzenlemelerin yapılması istenmektedir.
  5. Devletler, Sırbistan ile yapılan ve Karadağ ile yapılacak barışı kalıcı barışa atılmış bir adım olarak değerlendirmektedirler.
  6. Osmanlı hükûmetinden savaş durumuna geçirdiği askerî birliklerini dağıtması ve sadece güvenlik için askerî birlikler bırakması talep edilmektedir.
<span class="mw-page-title-main">Getúlio Vargas</span> 14. ve 17. Brezilya devlet başkanı

Getúlio Dornelles Vargas, 1930-1945 ve 1951-1954 dönemlerinde Brezilya devlet başkanı. Kimilerince ilkesiz bir diktatörlük kurmakla suçlanmasına karşın, büyük iş insanlarıyla toprak sahiplerine karşı açtığı savaştan ötürü yandaşlarınca Yoksulların Babası olarak yüceltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de siyaset</span> çinde siyaset

Çin Halk Cumhuriyeti'nde siyaset, tek bir partinin yönettiği yarı başkanlık sosyalist cumhuriyetin çerçevesinde yer almaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'nde devlet gücü; Komünist Partisi, Merkezi Halk Hükümeti ve bunun eyalet seviyesinde ve yerel seviyedeki temsili aracılığıyla uygulanır. Çin Komünist Partisi, Çin Halk Cumhuriyeti halkı arasında yer alan iç anlaşmazlıkları yönetmek ve izlemek için Dahili Referans kullanır. Sosyalist devletin yüce liderliğine Batı etkilerinin meydan okumasını önlemek amacıyla Şi-Li Yönetimi, Çin'deki ideolojik alan üzerinde daha sıkı kontroller uygulayan Dokuz Numaralı Belge'yi Çin Komünist Partisi üyeleri arasında dağıttırdı.

Halka sorumlu hükûmet, özellikle Britanya üzerine modellenmiş parlamenter sistemlerde hükûmetin, yani yürütme kuvvetinin, sorumluluğunun hükümdardan ziyade halkça seçilmiş bir meclise yönelik olduğu durumu anlatan terimdir. Bu anlamda kullanıldığında parlamenter sistemde kurulan bir hükûmet anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'nın illeri</span>

Estonya'nın illeri, Estonya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Estonya 15 ile ayrılmakta olup bu bölgeler ek olarak belediyelere ayrılmaktadır.