İçeriğe atla

Diana (mitoloji)

Klasik Diana heykeli; Louvre, Paris

Diana, Roma mitolojisinde ayın ve avcılığın bakire tanrıçasıydı. Yunan mitolojisinde Artemis'e denktir. İkiz erkek kardeşi Apollon ile Delos adasında doğmuş olan Diana'nın, ebeveynleri Jüpiter ile Latona'dır. Gökteki sembolü aydır. Geyik ve dişi ayı sembol hayvanlarıdır. Avcılar ismiyle bilinen bir av grubu vardır. Genellikle 12 ile 15 yaşlarında kız görünümündedir. Avcılar grubunda tarih boyunca genellikle kızlar bulunsa da nadiren erkekler de bulunmuştur. Ay tanrıçası görevini Selene' den almıştır. Ay ve avcılığın yanında kız çocukları, doğum ve daha birçok şeyin tanrıçasıdır.

Diana ve Callisto; İskoç Ulusal Müzesi, İskoçya
Corregio'nun Diana tablosu; Parma, İtalya

Doğum Latona, Diana ve Apollo' ya hamileyken Juno tarafından lanetlendiği için yeryüzünde kökü bulunan hiçbir yerde doğum yapamayacak şekilde lanetlenir. Jüpiter ona yardım etmez. Latona da yeryüzüyle bağlantısı bulunmayan yüzen bir ada olan Delos' ta doğum yapar. Bu doğum gerçekleştikten sonra Delos yeryüzüne kök salar. Diana ve Apollo, Delos' un koruyucularıdır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Söğüt</span> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Söğüt (Salix), söğütgiller (Salicaceae) familyasından Salix cinsini oluşturan boylu ağaç veya bodur çalı halinde, çoğunluğu kışın yaprak döken, ender olarak da her dem yeşil kalan odunsu bitkiler. Söğüt ağacının kabuğundan elde edilen salisin vücutta metabolize olarak Aspirin ilacının aktif maddesi olan salisilik asit'e dönüştürülür.

<span class="mw-page-title-main">On İki Olimposlu</span> Yunan mitolojisine göre dünyayı yöneten on iki tanrı

On İki Olimposlular ya da sadece Olimposlular (Olimpiyan), Yunan mitolojisinde dünyayı yöneten tanrılar grubudur. Kendilerinden önceki tanrı grubu olan Titanları, Titanlar Savaşı'nda yenerek yönetimi ele geçirmişlerdir. "Tanrıların Kralı" sıfatıyla Zeus, Olimposluların lideridir. Kraliçe sıfatı ise Zeus'un eşi Hera'ya aittir. Olimpos adı Yunanistan'ın en yüksek dağı olan Olimpos Dağı'ndan gelir. Tanrıların dağın zirvesinde bulutların arasında sarayları olduğuna inanılır. On iki sayısı ise karşımıza birçok mitte çıkan bir sayıdır; Yahudilikte On iki İsrail kabilesi, Çerkeslerde 12 büyük kabile, Hristiyanlıkta İsa'nın 12 Havarisi; Şiilikte On İki İmam, Zodyak'taki 12 burç gibi. Sayıya yüklenen bu bakış açısından dolayı Yunan tanrıları da 12 tanedir ve 13 sayısının uğursuzluğuna inanılır. Örneğin İskandinav mitolojisinde tanrıların yemek masasına oturan 13. tanrı Loki, iyilik tanrısı Balder'in ölümüne neden olur. Bu açıdan önceden On İki Olimposlu arasında gösterilen Hestia, Dionisos Olimpos'a gelince 13 tanrı olmasın diye yerini ona bırakıp insanların arasına karışır.

<span class="mw-page-title-main">Müzler</span> mitolojide ilham perileri

İlham perileri, Musalar veya Müzler, Yunan mitolojisinde kardeş tanrıçalardır. Geleneksel olarak dokuz tanedirler. Başlangıçta muhtemelen sadece "şiir" tanrıçasıyken zamanla bilim ve diğer sanatlarla da ilişkilendirilmişlerdir. Hiçbir Müz plastik sanatlarla ilişkili kılınmamıştır. Bu, belki de inanıldıkları toplumlarda el ile çalışmanın değersiz sayılmasındandır.

<span class="mw-page-title-main">Nuit</span>

Mısır mitolojisinde tanrıça Nuit, Şu ve Tefnut'un kızları, Geb'in eşi, yeryüzünün tanrısıdır. Gündüz gökyüzünün ve bulutların yaratıldığı yerin tanrıçasıdır. Daha sonraki dönemlerde, yalnızca gündüz değil genel olarak gökyüzünün tanrıçası oldu. Güneş ve Ay onun vücudu etrafında dolaşarak, gündüz ve geceyi meydana getirirlerdi. Nut'u gökyüzünde Hava Tanrısı olan Shu tutuyordu. Nut'un kocası olan Tanrı Geb ise dünyaya hükmediyordu. Nut'un piramitlerde ki kazı çalışmalarında çıkartılmış olan heykeli Louvre Müzesi'ndedir.

<span class="mw-page-title-main">Roma mitolojisi</span> Antik Romada yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütünü

Roma mitolojisi, Antik Roma'da yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Genelde iki ana bölümü olduğu düşünülür; ilk bölüm ki daha sonraları etkin olmuştur ve edebidir, genellikle Etrüsk mitolojisindeki öğelerin Romalılaştırılmış hallerinden meydana gelir, ikinci bölüm ise daha erken dönemlerde etkin olmuş olan ve daha çok kültik olan farklı uygulama ve inançlara sahip daha özerk bir bölümdür.

<span class="mw-page-title-main">Tanrıça</span> kadın tanrı

Tanrıça, dişi ya da dişil ilah anlamlarına gelebilir. Soyut bir ilahi varlıktır. Birçok kültürde tanrıçalardan bahsedilir. Bazen tek başına, ama çoğunlukla bir panteonun üyesi olarak tanrıça inanışı özellikle paganizmde yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Artemis</span> Yunan mitolojisinde avcılık, okçuluk ve ay tanrıçası

Yunan mitolojisinde Artemis (Yunanca: Ἄρτεμις) av, vahşi doğa, vahşi hayvanlar, doğa, bitki örtüsü, doğum, çocuk bakımı ve iffet tanrıçasıdır. Ay tanrıçası Selene ve başka bir Ay tanrıçası olan Hekate ile yoğun bir şekilde özdeşleştirilmiştir bu nedenle yukarıda belirtilen ikisinin yanı sıra mitolojideki en önemli ay tanrılarından biri olarak kabul edilir. Çoğunlukla su perileri, bazı ölümlüler ve avcılardan oluşan geniş çevresiyle Yunanistan ormanlarında sık sık dolaşırken betimlenmiştir. Tanrıça Diana Roma mitolojisindeki eşdeğeridir.

<span class="mw-page-title-main">Juno (mitoloji)</span> Antik Roma evlilik ve doğurganlık tanrıçası

Juno veya Iuno, Roma mitolojisinde baş tanrı Jüpiter'in kız kardeşi ve eşi, aile ve doğum başta olmak üzere birçok alanda tezahürü ve ilgisi bulunan, eski ve güçlü bir tanrıçaydı. Yunan mitolojisindeki Hera'nın Roma mitolojisindeki dengi olarak da tanımlanabilir; aynı Hera gibi onun da kutsal ve sembolik hayvanı tavus kuşudur ve yine Hera gibi başında taç ile tasvir edilirdi. Etrüsk mitolojisindeki tanrıça Uni'nin ismini Latince bu tanrıçanın ismi olan Iunodan alır. Tanrıların kralı Jüpiter'in karısı ve tanrıların kraliçesidir. Aynı Jüpiter gibi şimşek gönderebilir. En önemli Roma tanrılarından Mars'ın da annesidir. Roma tarihi boyunca çeşitli dönemlerdeki olaylar Juno'ya atfeledilir veya çeşitli olaylarda yer aldığı iddia edilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Aurora (mitoloji)</span>

Aurora, Roma mitolojisindeki şafak tanrıçasıdır. Yunan mitolojisinde gül parmaklı Eos olarak geçer.

<span class="mw-page-title-main">Leto</span>

Leto, Antik Yunan mitolojisinde gök Titanları Koios ve Phoebe'nin kızıdır. Roma mitolojisinde "Latona" olarak bilinir. Genelde annelik ve çocuk bakımına eğilimi olduğu gösterilen bir tanrıçadır. Apollon ve Artemis'in annesidir. Kaynağına bağlı olarak ya Kos'ta veya Hiperborea olarak anılan topraklarda doğmuştur.

Ayzıt - Türk ve Altay mitolojilerinde güzellik tanrıçası. Ayığsıt Hanım da denilir. Aşkın ve güzelliğin simgesidir. Ongunu kuğudur. Kuğular bu nedenle kutsal sayılır ve dokunulmaz. Kuğular biçim değiştirmiş kutsal kızlar olarak kabul edilir. Ayığsıt gümüş tüylü bir kısrak biçimine bürünebilir ve gökten yeryüzüne bu şekilde iner. Kısrak kılığındayken kuyruk ve yelelerini kanat gibi kullanır. Ormanlarda dolaşmayı sever. Ak bir kalpağı, çıplak omuzlarında ak bir atkısı vardır. Çocukları ve hayvan yavrularını korur. İnsanlara sevgi ilham eder. Sarayının kapısında ellerinde gümüş bakraçlar ve gümüş kamçılar bulunan yasakçıları (bekçileri) vardır. Bu yasakçılar kötü insanları içeriye almazlar. Ayzıt'ın kızları vardır. Onlar da kuğu kılığına bürünebilirler. Ayzıt'ın kızları büyülü beyaz bir tülü giyinince kuğuya dönüşürler. Beyaz Turna kuşu da diğer simgelerinden biridir. Sümerlerde Ay Tanrıçası olan Ay'a da ışık saçmaktadır ve adı da bu anlamla bağlantılıdır. Aşk her zaman ışıkla ve parlaklıkla simgelenmektedir. “Aşk ateşi gözlerimi kör etti” ifadesi bunun en belirgin anlatımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Asteria</span>

Asteria Yunan mitolojisinde Titan Koios ile Titanis Phoebe'nin kızı ve bununla birlikte Apollon ve Artemis'in annesi olan Leto'nun kardeşidir. Titan Perses'ten tanrıça Hekate'yi doğurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aborijin mitolojisi</span>

Avustralya ve Tazmanya’ya 40 bin ile 60 bin yıl önce gelen ve günümüzde bile avcı toplayıcı olarak yaşayan Aborijinler, pek çok klan ve dil grubuna ayrıldığından bir bütün olarak Aborijin mitolojisinden söz etmek zordur. Buna rağmen sözlü geleneğe dayanan yaratılış ile insan-doğa ilişkisini açıklamaya yoğunlaşan söylence ve mitolojiler arasında benzerlikler bulmak mümkündür. Aborijinler yeryüzü üzerinde mevcut canlı ve cansız tüm varlıkları kutsal olarak kabul etmekte, ata totemi kültüne dayanan bir inanç sistemi geliştirmiş olup, Rüya Zamanı adını verdikleri bir dönemde ata ruhlarının yeryüzü üzerinde dolaşarak dağ, dere, göl, deniz, bitki, hayvan ve insanları yarattığına inanmaktadırlar. Aborijin mitolojisinde en önemli tanrısal varlık her şeyden ve atalardan önce var olduğuna inanılan ‘Her şeyin Babası’ olup, çeşitli kabilelerde Baiame, Biame’, ‘Nooralie’ ve Mungan Ngour bu ruhun oğlu ise ‘Daramulun’, ‘Gayundi’, ‘Gnawdenoorte’ ve ‘Tun-dun’ adlarıyla bilinmektedir. İnanışa göre Baiame hayvanları yarattıktan sonra önce erkek ardından kadını yaratırken diğer hayvanların şikayetlerini dikkate alarak mükemmelleştirmiş, insanların uyması gereken dini kuralları ve tören geleneklerini oluştururken, Aborijin dini törenlerinde özellikle inisiasyon sırasında kullanılan 'boğa gümbürtüsü' çalgısı tjuringa veya inma'yı da insana hediye etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ki (tanrıça)</span> Babil tanrıçası

Ki, Sümer mitolojisinde yeryüzünün tanrıçası ve aynı zamanda gök tanrısı Anu'nın eşidir. Bazı efsanelere göre Ki ve Anu erkek ve kız kardeşlerdir ve cennetin ve yeryüzünün daha önceki şahısları Anşar ve Kişar'ın çocuklarıdır. Bazı uzmanlar Ki'nin bir tanrı olarak kabul edilip edilmediğini sorgulamaktadır çünkü Ki ile ilgili herhangi bir kült kanıt mevcut değil ve ismi yalnızca sınırlı sayıda Sümer eserinde görünmektedir. Samuel Noah Kramer, Ki'yi Sümer ana tanrıçası Ninhursag olarak tanımlar ve aslen aynı figür olduğunu iddia eder.

<span class="mw-page-title-main">Av ilâhları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Av ilâhları, hayvan avcılığı ve avcılık sırasında kullanılan alet ve becerilerle ilgili mitolojilerde görülen tanrı ve tanrıça figürleridir. Av ilâhları çok tanrılı dinlerdeki ortak figürlerden biridir.

Proserpina, Yunan tanrıçası Persefoni'nin Latince adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gece tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bir gece tanrısı, mitolojilerde gece, gece gökyüzü veya karanlıkla ilişkilendirilen bir tanrıça veya tanrıdır. Çok tanrılı dinlerde yaygın olarak bulunurlar. Aşağıdakiler, çeşitli mitolojilerdeki gece tanrılarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğa tanrıları listesi</span>

Doğa ibadetinde bir doğa tanrısı, su tanrısı, bitki tanrısı, gök tanrısı, güneş tanrısı, ateş tanrısı veya dağlar, ağaçlar veya yanardağlar gibi doğal olarak meydana gelen diğer olaylar gibi doğa güçlerinden sorumlu bir tanrıdır.