İçeriğe atla

Diacodexis

Diacodexis
Yaşadığı dönem aralığı: 53-46,2 myö
Wasatchian-Uintan[1][2] 
Diacodexis pakistanensis ve Pakicetus inachus, Pencap
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Artiodactyla
Familya:†Diacodexeidae
Cins:†Diacodexis
Cope, 1882[3]
Türler [1]
  • †Diacodexis antunesi Estravís ve Russell, 1989
  • †Diacodexis corsaensis Checa, 2004
  • †Diacodexis gazini Godinot, 1978
  • †Diacodexis gigasei Smith, 1996
  • †Diacodexis gracilis Krishtalka ve Stucky, 1985
  • †Diacodexis ilicis Gingerich, 1989
  • †Diacodexis indicus Bajpai vd. 2005
  • †Diacodexis kelleyi Krishtalka ve Stucky, 1985
  • †Diacodexis metsiacus Cope, 1882 (tip tür)
  • †Diacodexis minutus Krishtalka ve Stucky, 1985
  • †Diacodexis morrisi Hooker, 2010
  • †Diacodexis parvus Kumar vd. 2010
  • †Diacodexis primus Krishtalka ve Stucky, 1985
  • †Diacodexis secans Cope, 1881
  • †Diacodexis varleti Sudre, 1983
Sinonimler
  • Gujaratia Bajpai vd. 2005
  • Trigonolestes Cope, 1894
  • Wasatchia Sinclair, 1914

Diacodexis, Eosen'de Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yaşamış, küçük bir ilkel çift toynaklı cinsi.[4][5][6]

Açıklama

Çene parçaları

Diacodexis, bilinen en eski çift toynaklıdır. Yaşıyor olsaydı, vücut uzunluğu yaklaşık 50 santimetre olan ve çok daha uzun bir kuyruğa sahip çağdaş bir duikere benzeyecekti. Daha sonraki çift toynaklı türlerinin aksine, üçüncü ve dördüncü ayak parmakları zaten uzamış olmasına rağmen, her ayağında hala beş parmağı vardı. Ayrıca her ayak parmağında küçük toynaklar olabilir. Dişleri onun otçul bir hayvan olduğunu gösteriyor.[7][8]

Uzun bacaklarının gösterdiğine göre, Diacodexis'in hızlı koştuğuna ve nispeten uzağa sıçrayabildiğine inanılıyor.[7]

Evrim

Diacodexis, toynaklı memelilerin evrimleştiği biçimlerin erken bir formudur; ancak Diacodexis, onlarla kesinlikle ilişkili olmasına rağmen "ata" olmayabilir. Diacodexis'in çift toynaklıların atalarından kalma bir formu olmaya aday olduğuna dair ana ipucu, ayaklar hala beş parmağa sahipken, üçüncü ve dördüncü ayak parmaklarının hafifçe uzamış olmasıdır. Milyonlarca yıl birbirini izleyen nesiller boyunca, bu iki ayak parmağı toynakların temelini oluştururken diğer üç ayak parmağı çift toynaklılarda körelme noktasına kadar inecektir.[5]

Morfoloji

Dört bireyin vücut kütlesine ait fosil örnekleri, Legendre & Roth 1988 tarafından incelendi.

  • Örnek 1: 3,22 kilogram (7,1 lb)
  • Örnek 2: 2,89 kilogram (6,4 lb)
  • Örnek 3: 2,62 kilogram (5,8 lb)
  • Örnek 4: 2,24 kilogram (4,9 lb)

Paleocoğrafya ve çift toynaklıların kökeni

Diacodexis fosilleri, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da bulunmuştur.[9] Bulunan fosillerden en eskisi ise Kuzey Pakistan'da bulundu ve bu fosillere Diacodexis pakistanensis bilimsel adı verildi.[9][10] Diacodexis pakistanensis'in Amerikan ve Avrupa diacodexeineleri ve diğer ilkel çift toynaklılar ile –özellikle dichobunidler– ayrıntılı karşılaştırmaları, D. pakistanensis'in Avrupa ile Amerikan taksonlarından daha yakın bir yakınlığa sahip olduğunu göstermiştir. Üst dişlerin lingual kısımlarının daha küçük boyutu ve artan üçgenliği yalnızca daha ilkelliğe işaret eder ve buna göre D. pakistanensis, cinsin yanı sıra, çift toynaklıların (Artiodactyla) bilinen en ilkel türü olarak kabul edilir. Hindistan ve Pakistan'ın Diacodexis veren yataklarının kesin yaşı ile ilgili belirsizlik göz önüne alındığında, çift toynaklıların köken merkezine karar vermek zordur. Ancak, Erken Eosen'deki tek toynaklılar ve çift toynaklıların dağılımı, çift toynaklıların atalarının yaşam merkezi hakkında bazı ipuçları verebilir. Çift toynaklıların Kuzey Amerika'da Erken Eosen'de ortaya çıktıkları ve Erken Eosen sonlarında veya Orta Eosen başlarında Asya'ya taşındıkları varsayılırsa, tek toynaklıların neden aynı anda Asya'ya geçmediği sorusu ortaya çıkar. Çift toynaklıların kozmopolitan dağılımı ve bilinen en ilkel, ancak jeolojik olarak daha genç olan Diacodexis türlerinin Hindistan ve Pakistan'ın Erken Eosen döneminde ortaya çıkması, bu bölgenin çift toynaklıların bir ata merkezi olabileceğini düşündürmektedir; ancak D. pakistanensis'in sonraki taksonların atası olup olmadığı belli değildir.[9] Diacodexisler, Paleosen-Eosen Isıl Maksimumu sırasında Avrupa'ya ve ardından Grönland bölgesindeki kara köprüleri aracılığıyla Kuzey Amerika'ya göç ettiler.Aynı yolu daha sonra tek toynaklılar Asya'ya göç etmek için kullandı.[9][11]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "Diacodexis". paleobiodb.org. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021. 
  2. ^ Kumar, Kishor; Rose, Kenneth D.; Rana, Rajendra S.; Singh, Lachham; Smith, Thierry; Sahni, Ashok (14 Temmuz 2010). "Early Eocene artiodactyls (Mammalia) from western India". Journal of Vertebrate Paleontology. 30 (4): 1245-1274. doi:10.1080/02724634.2010.483605. ISSN 0272-4634. 
  3. ^ "Diacodexis". Fossilworks.org. 
  4. ^ "Fossilworks: Diacodexis". fossilworks.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021. 
  5. ^ a b "Diacodexis". www.prehistoric-wildlife.com. 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021. 
  6. ^ "Mindat.org". www.mindat.org. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  7. ^ a b "Diacodexis". prehistoric-fauna.com. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021. 
  8. ^ Palmer 1999 s. 266
  9. ^ a b c d "Earliest artiodactyls (Diacodexis, Dichobunidae: Mammalia) from the Eocene of Kalakot, north-western Himalaya, India". (PDF). Ocak 1986. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  10. ^ "Earliest Diacodexis fossils". 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021. 
  11. ^ The biogeographic origins of late Paleocene-early Eocene mammalian immigrants to the Western Interior of North America. In: Dawn of the Age of Mammals in the northern part of the Rocky Mountain Interior, North America. TM Bown & KD Rose. Geological Society of America (1990).

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çift toynaklılar</span> memeli takımı

Çift toynaklılar, memelilerin eteneliler (Placentalia) infra sınıfına ait bir takım. Takım, su aygırları, domuzlar, pekariler, geyikler, koyun ve keçiler gibi karasal canlıların yanında balinaları da içerir. Yaklaşık 270 adet karada yaşayan çift toynaklı türü mevcuttur. Bunlardan özellikle boynuzlugiller familyasına ait türler, insanlar için ticari açıdan çok önemlidir. Çift toynaklılar, günümüzün en başarılı otçul kara canlılarındanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tek toynaklılar</span> memeli takımı

Tek toynaklılar ya da tek parmaklılar, memeliler (Mammalia) sınıfından otobur hayvanları barındıran bir takımdır. Ayaklarında genelde tek sayıda toynağı bulunan bu takımdaki hayvanlar büyük ve çok büyük hayvanlar olarak nitelenebilir. Çift toynaklılar takımının geviş getiren hayvanlarının aksine tek toynaklılar bitki selülozunu midede değil bağırsaklarda sindirir. Atgiller, gergedanlar ve tapirler mevcut tek toynaklılardır.

<span class="mw-page-title-main">Balinaların evrimi</span> Eosen devrinin başında sucul hayata adapte olmaya başlayan mezonikid benzeri çift toynaklıların evrimsel süreci

Balinaların evriminin, Hindistan alt kıtasında 50 milyon yıl önce çift toynaklılardan başladığı ve en az 15 milyon yıllık bir süre boyunca ilerleyip günümüz dişli ve dişsiz balina gruplarını oluşturduğu düşünülmektedir. Balinalar, çift toynaklılar takımına ait, tamamen suda yaşayan deniz memelileridir ve yaklaşık 50-55 milyon yıl önce diğer çift toynaklılardan kopmuşlardır. Birçok analiz, balinaların Eosen veya daha öncesinde evrimleştikleri ve su aygırları ile nispeten yakın – diğer çift toynaklılara göre – bir ortak ataya sahip olmaları gerektiğini göstermiştir. Memeli olarak, hava solumak için yüzeye çıkarlar; yüzgeçlerinde 5 parmak kemiği vardır; yavrularını emzirirler. Tamamen suda yaşamalarına rağmen, karasal atalarından gelen birçok iskelet özelliğini korumuşlardır. 1970'lerin sonlarında Pakistan'da yapılan araştırmalar, deniz memelilerinin karadan denize geçişindeki çeşitli aşamaları ortaya çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Anthracobunidae</span> soyu tükenmiş tek toynaklı familyası

Anthracobunidae, Eosen'in ilk ve orta dönemlerinde yaşamış olan soyu tükenmiş bir ilkel tek toynaklı familyasıdır.

<i>Pakicetus</i> bir arkaik balina cinsi

Pakicetus, Erken Eosen'de Pakistan yakınlarında yaşamış, ilkel bir ikiyaşamlı cetacean cinsidir. Yaklaşık olarak kurt büyüklüğünde bir çift toynaklıydı. Muhtemelen suda veya yakınında yaşayan hayvanlarla, balıklarla ve böceklerle besleniyordu. Paleontologların büyük çoğunluğu, onu kara memelileri ile balinalar arasında bir geçiş türünü temsil eden en bazal balina olarak tanımlar.

<i>Protocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Protocetus atavus, Orta Eosen'de Mısır'da yaşamış bir ilkel balina türüdür. Protocetus, ilk keşfedilen protocetiddi. Fosilleri Mısır, Kahire yakınlarında Orta Lütesiyen tetis denizinde, kireç taşında bulunan bir kafatasına ve bir dizi ilişkili omur ve kaburgaya dayanmaktadır.

<i>Anthracotheriidae</i> tarih öncesi çift toynaklı familyası

Anthracotheriidae, su aygırları ve balinalarla ilişkili soyu tükenmiş, su aygırı benzeri çift toynaklıların parafiletik bir familyasıdır. En eski cins olan Elomeryx, ilk olarak Orta Eosen'de Asya'da ortaya çıktı. Familya Afrika ve Avrasya'da dağıldı ve birkaç tür Oligosen sırasında Kuzey Amerika'ya ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Pakicetidae</span> tarih öncesi balina familyası

Pakicetidae, Erken Eosen'de Kuzey Pakistan'da yaşamış, en eski balinaları içeren bir Arkaik balina familyasıdır. Familyaya ait fosiller Kuzey Pakistan ve Kuzeybatı Hindistan'da bulunmuştur.

<i>Ambulocetus</i> soyu tükenmiş arkaik balina

Ambulocetus, Erken Eosen'de Kuzey Pakistan'da yaşamış bir arkaik balina cinsi. Cins, 1994 yılında tanımlanan, kalıntıları yaklaşık 47.5 milyon yıllık olan Ambulocetus natans tip türü ile bilinir. Ambulocetus, Pakicetus ve Himalayacetus'dan sonra, bilinen en eski balinalardandır.

<span class="mw-page-title-main">Dichobunoidea</span> soyu tükenmiş çift toynaklı üst familyası

Dichobunoidea, Eosen ila Oligosen dönemleri arasında yaşamış çift toynaklıları içeren, balinalar ve su aygırları ilişkili olduğu önerilmiş bir üst familya.

<span class="mw-page-title-main">Dichobunidae</span> bazal çift toynaklı familyası

Dichobunidae, Eosen ila Oligosen dönemleri arasında, Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış çift toynaklıları içeren bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Cainotheriidae</span> tarih öncesi çift toynaklı familyası

Cainotheriidae, Avrupa'da, Geç Eosen'den Orta Miyosen'e kadar yaşamış bir çift toynaklı familyasıdır. Çoğunlukla karstik yataklarda korunmuş olarak bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Xenungulata</span>

Xenungulata, Geç Paleosen'den Erken Eosen'e kadar Güney Amerika'da yaşamış bir ilkel toynaklı takımıdır. Grubun fosilleri Brezilya, Arjantin, Peru, ve Kolombiya'daki yataklardan bilinmektedir. Bu esrarengiz grubun en bilinen üyesi, yaşayan Afrika fillerine benzer bir yürüyüşe sahip tapir benzeri bir hayvan olan Carodnia cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Diacodexeidae</span> bazal çift toynaklı familyası

Diacodexeidae, Eosen'de (İpresiyen-Bartoniyen) yaşamış, muhtemelen böcekçil veya otçul bir bazal çift toynaklı familyası. Fosilleri Avrasya ve Kuzey Amerika'da bulunmuştur.

<i>Miacis</i> tarih öncesi memeli cinsi

Miacis, ilk olarak Erken Eosen'de ortaya çıkan ve Erken Eosen ila Geç Eosen dönemleri arasında yaşamış, soyu tükenmiş bir ilkel etçil memeli cinsidir. Miacis cinsi monofiletik değildir, Carnivoramorpha içindeki kök gruba ait çeşitli türlerin koleksiyonu haline gelmiş bir taksondur. Bu nedenle, Miacis türlerinin çoğu, "modern etçil memelilerin takımı olan Carnivora'nın atalarını temsil eden erken etçiller" olarak tanımlanırlar. Bununla birlikte, Miacis cognitus türü kök grubuna değil taç grubu Carnivora'nın iki alt takımından biri olan Caniformia'ya yerleştirilir.

<i>Entelodon</i> Eosen-Oligosen devrelerinde Avrasyada yaşamış çift toynaklı cinsi

Entelodon, Avrasya'ya özgü soyu tükenmiş bir entelodont çift toynaklı cinsidir. Cinsin fosilleri, yaşları Priaboniyen'den erken Oligosen'in Rupeliyen çağına kadar değişen Paleojen tabakalarında bulunur.

<i>Phenacodus</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Phenacodus, yaklaşık 55 milyon yıl önce geç Paleosen'den orta Eosen'e kadar soyu tükenmiş bir memeli cinsidir. Phenacodontidae ailesini ve Perissodactyla takımını simgeleyen toynaklıların en eski ve en ilkellerinden biridir.

<i>Maiacetus</i> Eosen döneminde yaşamış arkaik balina cinsi

Maiacetus, Eosen döneminde Pakistan'da (Beluçistan) yaşamış arkaik balina cinsi. Bilinen en eski protocetid olan Maiacetus, dört belirgin ayağa sahipti ve karada doğuruyordu.

Chorlakkia, Eosen döneminde Asya'da yaşamış dichobunid çift toynaklı cinsi. Cins ilk kez, 1979'da Pakistan'da bulunan kalıntılarla tanımlandı. Daha sonra, 2004'te, Moğolistan'dan bir tür daha tanımlandı.

Pakibune, Eosen döneminde Pakistan'da yaşamış dichobunid çift toynaklı cinsi. Tek ve tip türü, 1987 yılında, Kuldana Formasyonu'nda bulunmuş kalıntılarla tanımlanan Pakibune chorlakkiensis'tir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.