İçeriğe atla

Diablada

Oruro karnavalında Bolivyalı dansçılar
Peru'nun Puno şehrinde Diablada dansçıları

Diablada veya Danza de los Diablos ("Şeytanların Dansı"), dansçılar giydiği şeytan maskesi ve kostümlerinin karakterize ettiği Güney Amerika dansı.[1][2] İspanya'dan getirilen dinî içerikli tiyatro oyunlarıyla Ant Dağları'ndaki yerlilerin Uru tanrısı Tiw onuruna yaptığı Llama llama ve Aymara madencilerin mağaralarda yaşayan şeytansı ruh Anchanchu hakkında yaptıkları rit gibi dinî dansların birleşmesiyle oluşmuştur.[3][4] Özellikle 17. yüzyılda İspanyol otoritelerinin geleneksel dinî dansları yasaklamasıyla bu tür danslar Hristiyan ritüeli kisvesi altında devam ettirilmiştir.[3]

Diablada'nın kökeni Bolivya'nın Oruro şehridir. Peru'da Puno, Şili'de La Tirana'da da bilinir. Yerli kültürünün simgesi olarak kullanılır.

Diablada'nın her biri yedişer hareketten oluşan üç farklı koreografisi vardır:[5]

Birinci koreografi
  1. Selamlaşma: Dansçılar bir araya gelir, Meryem Ana'ya selam verilir. Şeytan, Lucifer ve China Supay'ın dahil olduğu kötü karakterler bir tarafa, melek Mikâil diğer tarafa, kondor ortaya geçer. Sıraya girdikten sonra iki taraftaki şeytanları selamlarlar.
  2. Hareketler: Tek ayak üstünde veya ayak değişerek sıçrayan şeytanlar dört kişilik gruplar hâlinde birbirleriyle selamlaşır.
  3. Geçişler: Grup veya tek dansçı olarak S şeklinde geçişler yapılır.
  4. Kıvrılma: Birbiri ardına iki sütun merkeze doğru spiral şeklinde hareket eder. Şeytan ve Lucifer diğer şeytanların omuzlarına çıkıp hikâyelerini anlatır.
  5. Yıldız: Diğer şeytanların meleğe isyanını temsil eder. Ortaya çıkarılan figür ters bir pentagramdır, "Şeytan'ın İmzası" olarak bilinir. Sonra çan çalar ve melek giriş yapar.
  6. Yıldızın dağıtılması: Melek "Şeytani ruhlar, buralardan çıkın!" diye bağırır bağırmaz yıldız dağılır. Melek konuşma yapar, yedi ölümcül günahı temsil eden şeytanlar günahlarını meleğe itiraf eder. Melek bunun üzerine "Kendini beğenmişliğe karşı" diye bağırır, şeytanlar "Alçak gönüllülük!" diye cevap verir. Günahlarından pişmanlık duyan şeytanlar başlarını eğerek sıralarına geçerler. Günahların her birinin üstesinden gelindiğinde tüm şeytanlar meleğin hakimiyetine geçer ve zafer veya neşe dansı icra edilir.
  7. Takımlar: Sırasıyla dört, üç, iki kişilik gruplar ve tek dansçılar sıçrayarak meleğin önünden geçer.

Kaynakça

  1. ^ https://books.google.com/books?id=S2E3Q62l-lUC&pg=PA63&dq=Diablada+Danza+de+Diablos&hl=en&ei=tKWGTYqXAsOV0QHg2K3CCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDoQ6AEwAg#v=onepage&q=Diablada%20Danza%20de%20Diablos&f=false Page 63
  2. ^ Real Academia Española (2001). "Diccionario de la Lengua Española – Vigésima segunda edición" [Spanish Language Dictionary - 22nd edition] (İspanyolca). Madrid, Spain. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2009. Danza típica de la región de Oruro, en Bolivia, llamada así por la careta y el traje de diablo que usan los bailarines (Typical dance from the region of Oruro, in Bolivya, called that way by the mask and devil suit worn by the dancers). 
  3. ^ a b "Bolivia (Plurinational State of) - Information related to Intangible Cultural Heritage". UNESCO. 2001. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2009. The town of Oruro, situated at an altitude of 3,700 metres in the mountains of western Bolivia and once a pre-Columbian ceremonial site, was an important mining area in the nineteenth and twentieth centuries. Resettled by the Spanish in 1606, it continued to be a sacred site for the Uru people, who would often travel long distances to perform their rituals, especially for the principal Ito festival. The Spanish banned these ceremonies in the seventeenth century, but they continued under the guise of Christian liturgy: the Andean gods were concealed behind Christian icons and the Andean divinities became the Saints. The Ito festival was transformed into a Christian ritual, celebrated on Candlemas (2 February). The traditional llama llama or diablada in worship of the Uru god Tiw became the main dance at the Carnival of Oruro. 
  4. ^ Rubio Zapata, Miguel (Sonbahar 2007). "Diablos Danzantes en Puno, Perú" [Dancing devils in Puno, Peru]. ReVista, Harvard Review of Latin America (İspanyolca). VII (1). ss. 66-67. 1 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2009. 
  5. ^ Fortún, Julia Elena (1961). "Actual coreografía del baile de los diablos" [Current choreography of the devils dance]. La danza de los diablos [The dance of the devils] (DOC). Autores bolivianos contemporáneos (İspanyolca). 5. La Paz, Bolivia: Ministerio de Educación y Bellas Artes, Oficialía Mayor de Cultura Nacional. OCLC 3346627. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şeytan</span> birçok din ve mitolojide yer alan ruhani varlık

Şeytan, Tanrı'ya veya dünyaya karşı duran kötü bir varlıktır. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'da dünyadaki kötülüklerin baş faili olarak kabul edilir. Diğer dinlerde ve kültürlerde, Şeytan mutlak kötülük fikrini taşıyan bir varlık olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<i>İlahi Komedya</i> Dante tarafından yazılan İtalyanca uzun anlatı şiiri

İlahi Komedya, Dante tarafından 1308 civarında yazılmaya başlanan ve 1321 civarında, yazarın ölümünden kısa bir süre önce tamamlanan epik şiir. İtalyan edebiyatının en önemli örneği ve dünya edebiyatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. İlahi Komedya'da Dante, ölüm sonrası sırasıyla Cehennem, Araf ve Cennet'te geçen seyahati, hikâyenin kahramanı da olan kendisinin ağzından anlatır. Orta Çağ'da "komedya", "tragedya"nın aksine, sonu iyi biten hikâye anlamına gelirdi. Burada eserin adındaki "komedya" kelimesi, öyküsünün güldürü unsurları taşıdığı anlamına gelmez.

İblis, Tanrı'ya isyan ettiğine inanılan ruhani bir yaratıktır. İbrahimî dinlere göre, o birincil kötü varlıktır. İslam mitolojisinde, kötü cinler İblisten önce de var olmuştur, ancak İblis ilk şeytandır. Böylece kötülüğün sembolü haline gelmiştir. Bu sebeple genellikle ya şeytanların lideri ya da dinlerdeki şeytanların ilki olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Azâzîl</span>

Azâzîl İblis'in melek olduğu zamanki adıdır. Onu reddetmeden ve cennetten düşmeden önce, Allah'a yakın "Karûblar"dan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Satanizm</span> Şeytana dayalı ideolojik ve felsefi inançlar grubu

Satanizm, Şeytan'ı temel alan bir grup ideolojik ve felsefi inançtır. Satanizmin çağdaş dini uygulamaları, birkaç tarihsel emsali olmasına rağmen, 1966 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde Anton LaVey tarafından ateist Şeytan Kilisesi'nin kurulmasıyla başlamıştır. Halka açık uygulamalardan önce Satanizm, bir öz kimlikten ziyade çeşitli Hristiyan grupların ideolojik rakiplerine yönelik bir suçlama olarak varlığını sürdürmekteydi. Satanizm ve Şeytan kavramı aynı zamanda sanatçılar ve şovmenler tarafından sembolik ifade için de kullanılmıştır.

İslâm'da Melek, Allah tarafından parlak bir kökenden yaratılan göksel varlıklar olduğuna inanılır. Her ne kadar ilmiye meleklerin kesin doğası konusunda hemfikir olmasalar da, onların ince bedenlere sahip özerk varlıklar oldukları konusunda hemfikirdirler.

<i>Supernatural</i>

'Supernatural', Amerikan The WB, daha sonra da The CW kanalında yayınlanmaya devam eden bir korku serisidir. Dizi hikâyesi korku ağırlıklı olmak üzere gerilim, dram gibi birçok türden de etkiler taşıyan bir dizidir. Başrolünde Jared Padalecki ve Jensen Ackles oynamaktadır. Dizi Warner Bros Television Network tarafından 13 Eylül 2005'te Kanada/Vancouver'da çekilmeye başlanmıştır. Dizinin 2. sezonu 28 Eylül 2006'da, 3. sezonu ise 4 Ocak 2007'de yayınlanmaya başlanmıştır ancak grev dizinin ilerleyişini olumsuz etkilemiştir. Grevden sonra 4. sezon 18 Eylül 2008'de başlamıştır ve 15 sezon devam etti. 19 Kasım 2020 tarihinde ise Amerika yayın tarihi ile dizi izleyicilerine final bölümü ile veda etti. Başrol oyuncularından Jared Padalecki'nin Supernatural'dan önceki en bilinen rolü Gilmore Girls dizisindeki Dean Forester rolüdür, dizinin 63 adet bölümünde rol almıştır. Jensen Ackles'ta Smallville adlı dizide Jason Teague rolüyle 22 bölümde rol almıştır. Jared Padalecki ve Jensen Ackles dışında dizide önemli karakterlere hayat vermiş diğer oyuncular ise Misha Collins, Jim Beaver, Mark A. Sheppard, Katie Cassidy, Osric Chau, Jeffrey Dean Morgan, Mark Pellegrino, Felicia Day ve Lauren Cohan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Yahudilikte cinsellik</span>

Yahudilikte cinsellik, geleneksel olarak üzerinde durulan bir konudur. Tanah ve rabinik kaynaklarda cinsellik ile ilgili birçok öykü ve kural bulunmaktadır. Ve ayrıca İsrail Yahudileri başka meshebdeki insanların cinsel konularına saygı duymazken, sadece kendilerinin cinsellik anlamına yükümlülük gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Aymaraca</span> Güney Amerikadaki Aymara halkının konuştuğu dil

Aymaraca, Güney Amerika'da Bolivya'nın La Paz, Oruro, Potosí departmanlarında; Peru'nun Moquegua, Puno, Tacna departmanlarında; Şili'nin Norte Grande ve Arjantin'in Salta ve Jujuy yörelerinde yaşayan iki milyondan fazla Aymara tarafından konuşulan Aymara dilleri ailesinden bir Kızılderili dilidir.

<span class="mw-page-title-main">İslam mitolojisi</span> İslam ile ilişkili bazı gerçeküstü dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalı

İslam mitolojisi, İslam ile ilişkili bazı dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalıdır. Geleneksel dinî literatürde genellikle İsrâîliyyât olarak ifade edilen mitolojik unsurların, İsrâîliyyât teriminden daha kapsayıcı ve bilimsel bir çerçeveye sahip olan "İslam mitolojisi" başlığı altında ele alınmaları önerilmiştir. İslam, dini ritüel veya mitlerden çok toplumsal düzen ve hukukla ilgilenen bir dindir. Oxford Companion to World Mythology, bir dizi geleneksel anlatıyı "İslami mitler" olarak tanımlar. İslam'ın diğer İbrahimi dinlerle paylaştığı bir yaratılış efsanesi ve ahiret vizyonu ve ayrıca Kabe'nin kendine özgü İslami hikâyesi bunlar arasındadır.

<i>Diablo</i> (seri) video oyunu serisi

Diablo, önce Blizzard North ve ardından Blizzard Entertainment tarafından geliştirilen aksiyon-rol yapma hack and slash video oyunu serisidir. Seri; Diablo, Diablo II, Diablo III ve Diablo IV olmak üzere dört ana oyundan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Oruro, Bolivya</span>

Oruro veya Uru Uru, Bolivya'nın Oruro departmanının Cercado bölgesinde yer alan bir şehirdir. Şehrin toplam nüfusu 2012'deki nüfus sayımına göre 264.683'tür. Ülkenin resmi başkenti Sucre ile fiili başkenti La Paz'ın hemen hemen ortasında yer alan şehir, yaklaşık 3709 metrelik bir rakıma sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Chan Chan</span>

Güney Amerika'daki Kolomb öncesi çağın en büyük şehri olan Chan Chan, günümüzdeki La Libertad Bölgesi'nde, Peru'daki Trujillo'nun 5 kilometre batısında yer alan bir arkeolojik bölgedir.

Mârid, "isyancı" anlamına gelen. Kur'an'da, melekleri dinlemeye çalışan şeytanları tanımlamak için kullanılır. Bununla bir falcıya yardım etmek için cennetten haber çalmaya çalışırlar. Cinlerin aksine cennetin kapılarına ulaşmayı başarabilirler. Ama melekler tarafından hep kovalanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Semûm</span>

Semûm anılan bir tür ateştir. Genellikle kötü ruhlarla ilişkilendirilir. İslam'da cehennemdeki özel bir ateş türüdür. Şeytanlar bu ateşten yaratılmıştır. Bu fikir aynı zamanda Yahudilik ve Maniheizm gibi daha sonraki inançlarda da kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">2020 Avrupa Artistik Patinaj Şampiyonası</span>

2020 Avrupa Artistik Patinaj Şampiyonası, 20-26 Ocak 2020 tarihleri arasında Avusturya'nın Graz kentinde düzenlendi. Tek erkekler, tek kadınlar, çiftler ve buz dansı disiplinlerinde madalyalar verildi. Yarışma, 2021 Avrupa Şampiyonası'nda her federasyon için katılım kotalarını belirledi.

"Legend of the Sea Devils", Birleşik Krallık bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun 2022 özel bölümlerinin ikincisidir. İlk kez 17 Nisan 2022 tarihinde BBC One kanalında yayımlanmıştır. Ella Road ve yürütücü yapımcı Chris Chibnall'ın yazdığı bölümün yönetmenliğini Haolu Wang üstlenmiştir. "Eve of the Daleks" bölümünün devamı niteliğindeki bölüm, Paskalya özel bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Oruro Karnavalı</span>

Oruro Karnavalı, Bolivya'nın Oruro kentinde18. yüzyıldan beri düzenlenen dini ve kültürel bir festivaldir. Başlangıçta yerli bir festivali olan kutlama, daha sonra Candelaria Bakiresi etrafında bir Hristiyan ritüelini içerecek şekilde dönüştürüldü. Karnaval, UNESCO'nun İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rima Pipoyan</span>

Rima Pipoyan Ermeni koreograf, yönetmen, dansçı ve dans öğretmenidir. Ermenistan'da modern bale ve çağdaş dansın öncülerinden biri olarak kabul edilir. 2017 yılında Ermenistan'da çağdaş dans ve modern balenin gelişimini desteklemeyi amaçlayan "Koreografi geliştirme" eğitim ve kültür vakfını kurdu. 2020 yılından bu yana Erivan Devlet Koreografi Koleji'nde Modern Dans Bölüm Başkanı olarak görev yapmaktadır. Departman onun inisiyatifiyle oluşturuldu. Pipoyan koreografik çalışmalarını İtalya, İspanya, Sırbistan, Hırvatistan, Rusya, Belarus, Almanya, Polonya, Moldova, Gürcistan, Belçika, Portekiz vb. ülkelerde sundu.