Diş apsesi - Turkipedia

Diş apsesi (Diş irini), diş kökü ve çevre dokularını ilgilendiren kısa fakat ciddi süren, bölgesel olarak ateş ve ağrıyla seyreden yerel iltihaptır. Tedavi edilmezse osteit, periostit, selülit veya osteomyelit e dönüşür. Kronikleştiğinde radiküler kistlere dönüşür veya fistül vererek ağız mukozası veya yüz derisini deler ve dış ortama boşalır.

Diş apsesi oluşumu

Genellikle diş çürüğü nedeniyle, diş pulpasının iltihaplanması sonucu başlar. Pulpa iltihabı (pulpitis), dişin kök ucundan, dişin kök ucu periodontium una yayılır. Ağrılı olan bu süreçte, iltihap kök ucuna yayıldığı andan itibaren diş dikey basınçlara hassastır. Apse içindeki pü (iltihabi sıvı), akışkan olduğundan, mukoza altındaki en zayıf alanlara yayılır ve yine zayıf bir noktadan mukoza veya deri yi delerek dış ortama açılır. Buna fistülizasyon (fistüle olma, fistül verme) denir.

Fistüle olmayan abseler, şişlik olarak kalabilir. Bu durumda vücut bunları epitel yal bir zarla çevirir ve içi iltihabi sıvı (pü)dolu, çevresi iltihabi hücreler ve epitelle çevirili "kist" ler oluşur. Diş kökü kistlerine radiküler kist (kök kisti) adı verilir

Diş apsesi tedavisi

Diş apsesi tedavisinde genellikle şu yollar izlenir;

Akut enfeksiyon un antibiyotikler le kontrolü,
Fistüle olmaya yakın bir apse söz konusuysa apsenin açılarak drene edilmesi ve dren uygulanması,
Enfeksiyon kaynağı olan diş in çekimi veya Endodontik tedavi (Kanal tedavisi) ile iltihap kaynağının tamamen kurutulması.

Daha sonra hasta, gerekli kontrollerine çağrılır. Apsenin tamamen boşaldığına kani olunduğunda direnin çıkartılması ve antibiyotik tedavisinin bitirilmesi gerekir.

Diş apsesi tedavisinde sıcak ve soğuk uygulanması

Bu konunun uzmanlarınca dahi azami dikkatle müşahede edilen bir uygulamadır. Yanlış uygulanan tedavi, apseyi azdırabilir. Bu nedenle konunun uzmanı (dişhekimi veya çene cerrahı)olmayan kişiler kesinlikle böyle bir şeye kalkışmamalıdır.

Sıcak veya soğuk uygulaması, apsenin safhasıyla ilgilidir. Akut bir diş apsesine sıcak uygulanmaz. Bu, apsenin akışkanlığını artırarak dokuya yayılmasına ve apsenin daha kötüleşmesine sebep olur. Akut apselerde, hastayı rahatlatmak ve iltihabi sıvının yayılımını azaltmak için soğuk uygulanabilir. Kronik apselerin drene edilmesi esnasındaysa sıcak uygulanarak apsenin akışkanlığı artırılır ve açılan drenaj kanalından tamamen boşalması sağlanır.

Diş apsesinin antibiyotiklerle tedavisi

Diğer apselerin aksine, diş apseleri antibiyotikle tedavi edilemezler. Antibiyotikler diş apsesini bir süre rahatlatır ancak ağız ortamından diş pulpasına yeni enfektif materyaller sürekli aktığı için apse tekrar oluşur ve olay kronikleşir. Bu nedenle, diş apsesi tedavilerinde antibiyotikler, apseyi rahatlatmak, yayılımını kontrol altına almak amacıyla kullanılır. Esas apse tedavisi, apseye neden olan kaynağın yani dişin çekilmesi veya Endodontik tedavi ile temizlenerek doldurulması sayesinde olur.

APSE (abcess): Lokal iltihap, dokuda ilerlemiş enfeksiyon (Kaynak. Dr. Şamil Bilgiç, Dişhekimliği Terimleri sözlüğü)

İlgili Araştırma Makaleleri

Abse, irinli yangı bölgesinde doku erimesi vardır, oluşan boşluğu irin doldurur. Genellikle piyojen bakterilerin neden olduğu fokal bir yangı türüdür.

Apandisit, körbağırsak üzerinde apandisin iltihaplanmasıdır. İltihaplı apandisin kesilip çıkarılmasıyla tedavi edilir. Apandisitin belirtileri, lokalize edilemeyen yaygın karın ağrısı, iştahsızlık ve dışkılama dürtüsüdür. Ağrı 6-8 saat sonra karnın sağ alt kadranına geçer ve lokalize edilebilir.

Divertikül, sindirim kanalı çeperini geçen mukoza fıtığı. Sindirim kanalının her yanında görülebilirse de, en çok kalınbağırsakta oluşur.

Kist, yakındaki dokuya kıyasla ayrı zara ve bölünmeye sahiptir. Bu nedenle, bir kese oluşturmak için bir araya toplanmış bir hücre kümesidir. Bununla birlikte, bir kistin ayırt edici yönü, böyle bir kesenin "kabuğunu" oluşturan hücrelerin, verilen konum için tüm çevre hücrelerle karşılaştırıldığında belirgin şekilde anormal olmasıdır. Hava, sıvı veya yarı katı madde içerebilir. Bir irin topluluğuna kist değil, apse adı verilir. Oluştuktan sonra, bazen bir kist kendiliğinden çözülebilir. Bir kist çözülemediğinde, cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir; ancak bu, türüne ve konumuna bağlıdır.

Endodonti diş minesi, dentin ve diş pulpasının incelenmesi ve tedavisi ile ilgili diş hekimliği uzmanlık alanıdır. Endodontik kök kanal tedavisi en sık uygulanan işlemlerden biridir. Diş pulpası iltahaplanırsa uygulanacak tedavi seçeneklerinden biri endodontik kök kanal tedavisidir. Periradiküler cerrahi, kök kanal tedavisi, diş beyazlatma ve diş apsesi temizliği, apikoektomi, kanal tedavisi, kök rezeksiyonu, apikoektomi, pulpa kaplaması, pulpotomi, apeksifikasyon ve rejeneratif endodonti işlemlerini yapar.

<span class="mw-page-title-main">Çıban</span>

Çıban veya fronkül, bakteriyel enfeksiyon; deride oluşan ağrılı, şiş apseye verilen isimdir.

Pamukçuk ya da oral kandidiyaz (oral candidiasis), Candida albicans mantarının ağız mukozasında yaptığı enfeksiyondur. "Pamukçuk" adı genelde bebeklerin ağzında görülen enfeksiyon için kullanılmakla beraber yetişkinlerin ağzında veya boğazında meydana gelen kandida enfeksiyonları için de kullanılır.

Diş hekimi, diş doktoru veya diş tabibi, diş hekimliği mesleğini icra eden, ağız, diş ve dudaklardan oluşan ağız boşluğu ve çevre dokularının hekimidir. İnsan sağlığına ilişkin olarak dişlerin, diş etlerinin ve bunlarla doğrudan bağlantılı olan ağız ve çene dokularının sağlığının korunması, hastalıklarının ve düzensizliklerinin teşhisi ve tedavisi ve rehabilite edilmesi ile ilgili her türlü mesleki faaliyeti icra etmeye yetkilidir. Her yıl 22 Kasım günü ''Türk Diş Hekimleri Günü''; 6 Mart günü ''Dünya Diş Hekimleri Günü'' olarak kutlanır.

İnsan dişi, besinleri yutmaya ve sindirmeye hazırlık aşamasında keserek ve ezerek besinlerin mekanik olarak yıkımında görev yapar. İnsanlarda, her birinin belirli bir işlevinin olduğu kesici diş, köpek dişi, küçük azı dişi ve azı dişi olmak üzere dört tip diş vardır. Kesici dişler besini keser, köpek dişleri besini koparır ve küçük azı ve azı dişleri besini ezer. Dişlerin kökleri maksilla ya da mandibula içerisine yerleşmiş ve diş eti ile kaplanmıştır. Dişler yoğunluğu ve sertliği farklı çeşitli dokulardan yapılmıştır.

Septisemi (kan zehirlenmesi), kana bakteri ya da toksin karışmasıdır. Septisemi birkaç yolla oluşabilir:

Deri üstündeki bir yarada mikrop kapma sonucu enfeksiyon oluşması
Bir apsenin patlayarak iltihabın kana karışması
Boğaz enfeksiyonu
Bağırsak iltihabı
Akciğer enfeksiyonu
İdrar yolları enfeksiyonu sonucu

Periodonsiyum, dişi çevreleyen ve destekleyen dokular olan periodontal membran, alveol kemiği, sement tabakası ve diş etini kapsayan bölgedir.

Piyelonefrit böbreğin piyelumuna (pelvisine) ulaşmış bir yükselen idrar yolu enfeksiyonudur. Eğer enfeksiyon ciddi ise "ürosepsis" terimi ile eşanlamlı olarak kullanılır. Tedavisi için antibiyotik, ayrıca hastalığın temel nedeninin giderilmesi gerekir. Nefritin bir türüdür. Piyelit olarak da adlandırılabilir.

Makat fistülü, makat kanalı ile makat derisi arasında olmaması gereken bir tünelin varlığıdır. Anal fistül, perianal fistül, anorektal fistül olarak da adlandırılır. Makat kanalında yer alan dişli çizgiye açılan ve dışkının çıkmasını kolaylaştırmaya yarayan 4-10 adet salgı bezinin iltihaplanmasına anal kriptit adı verilir. Bu iltihabın ilerlemesi ve bir boşluğa birikmesi ile makat apsesi oluşabilir. Makat apselerinin de % 40-50'si makat fistülüne dönüşür. Makat apseleri dayanılmaz ağrıya neden olan şişliklerdir.

Karın boşluğu, insanlarda ve diğer birçok hayvanda çok sayıda organ içeren büyük bir vücut boşluğudur. Abdominopelvik boşluğun bir parçası olan karın boşluğu, torasik boşluğun altında ve pelvik boşluğun üzerinde bulunur.

Diş kökü erimeleri, diş hekimliğinde "kök rezorpsiyonu" olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Mastoidit</span> Orta kulak hastalığı

Mastoidit kafatası tabanında bulunan, temrporal kemiğin bir parçası olan ve içierisinde hava hücreleri olan mastoid parçanın enfeksiyonu olarak tanımlanır. Enfeksyon mastoid boşluktaki hava hücreleri içerisindeki mukozal yüzeyin infalamasyonudur. Mastoid parça içerisindeki hava hücreleri kulakla bağlantı halindedir. Mastoidit sıklıkla yeterli tedavi edilmemiş akut Orta kulak iltihabı sonucunda gelişir ve eskiden çocukluk çağında ölüm sebeplerinin önemli bir kısmından sorumluydu. Günümüzde gelişmiş antibiyotikler nedeniyle gelişmiş ülkelerde bu hastalıklar daha çok medikal tedavi ile takip edilemkte, cerrahiye nadiren ihtiyaç duyulamktadır. Antibiyotik reçete edilme oranlarında azalma olması günümüzde orta kulak iltihabı artışına sebep olmamıştır. Bunun bir nedeninin çocukluk çağı aşılarından olan Hemofilus ve Streptokok aşıları olduğu düşünülmektedir.Tedavi edilmemiş enfeksiyonlar komşu kemik yapılara ve kafa içi alana yayılarak ciddi komplikasyonlara sebep olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bartholin kisti</span>

Bartholin bezleri vajina açıklığının her iki tarafında bulunan iki küçük bezdir. Bezler vajinayı yağlamaya (nemlendirmeye) yardımcı olan mukus üretir. Bir Bartholin kisti, bu bezlerden birinin deliklerinde bir tıkanma meydana geldiğinde ortaya çıkar ve mukusun birikmesine ve bir yumru oluşturmasına neden olur. Bartholin kistleri tüm kadınların yaklaşık %2'sinde görülür. Doktorlar genellikle bu kistleri üreme çağındaki kadınlarda teşhis eder. Menopozdan sonra bir kadının Bartholin kisti geliştirme riski azalır.

Kanal tedavisi, endodonti'de enfeksiyonun ortadan kaldırılması ve dekontamine edilmiş dişin gelecekteki mikrobiyal istiladan korunması ile sonuçlanması amaçlanan, enfekte diş pulpası için uygulanan bir tedavidir. Kök kanalları ve bunlarla ilişkili pulpa odası, sinir dokusu, kan damarları ve diğer hücresel varlıkların doğal olarak yaşadığı bir diş içindeki fiziksel oyuklardır. Bu öğeler birlikte diş pulpasını oluşturur.

Preauriküler Sinüs kulağın ön kısmındaki deride oluşan epitelyal bir kist veya sinüs oluşumudur. Genellikle kulağın heliksin ve tragus adı verilen bölgelerinde bulunur ve içeri doğru uzanan bir traktüse sahip delik şeklinde görülür. Bilimsel olarak genetik geçişli bir vücut anomalisidir ve kadınlarda görülme ihtimali erkeklerde görülme ihtimalinden daha yüksektir. Genellikle tek bir kulağın üzerinde gözlemlenir ve çoğunlukla insanların sağ kulağı üzerinde bulunmaktadır.

Kolesteatom bir kulak hastalığıdır. Orta kulakta ve/veya mastoid proseste keratinizan skuamöz epitelden oluşan yıkıcı ve genişleyen bir büyümedir ve kist benzeri bir kese görünümündedir. Kolesteatom kanser değildir, ancak aşındırıcı ve genişleyici özellikleri nedeniyle önemli sorunlara neden olabilir. Sıklıkla enfekte olurlar ve kronik olarak akan kulaklara neden olabilirler. Neredeyse her zaman cerrahi müdahale ile tedavi edilmesi gerekir. Kronik veya Akut Otitis Media'nın tedavi edilmemesiyle birlikte enfeksiyon orta kulağa oradan iç kulağa hatta beyine ulaşabilir. Burada orta kulak içerisindeki kemik yapısını bozar, kalıcı veya geçici işitme kayıpları doğuracak iç kulak sistemini etkiler ve beyinde bir apse meydana getirebilir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.