Değişim körlüğü
Değişim körlüğü, görsel uyaranın bir değişiklik tanıtıldığında ve gözlemci bunu fark etmediğinde oluşan şaşırtıcı bir algısal fenomendir. Örneğin, gözlemciler genellikle bir görüntüde oluşan, kapatılıp tekrar açılan büyük farklılıkları fark etmede başarısız olurlar.[1] İnsanların değişiklikleri belirlemedeki zayıf yetenekleri, temel sınırlamaları yansıtmak için öne sürülmüştür. Değişim körlüğü çok araştırılan bir konu haline gelmiş, görgü tanığı ifadelerinde ve araba kullanırken dikkat dağılması gibi alanlarda önemli pratik sonuçları olabileceği iddia edilmiştir.
İnsanlar odak noktalarını sabit tuttukları zaman bu durumu daha sık yaşamaya mecbur kalırlar
Değişim körlüğünün tarihi
Değişim körlüğünün erken anekdotsal gözlemleri
Psikoloji alanının dışında, değişim körlüğü fenomeni 19. yüzyıldan beri tartışılmaktadır.[2] Sinema alanında, film düzenleme piyasaya sürüldüğünde, editörler arka plandaki değişikliklerin izleyiciler tarafından fark edilmediğini anladılar.[2] Daha geriye gidildiğinde, William James (1842-1910) değişimi algılama yeteneğinden ilk kez kendi kitabı olan Psikolojinin İlkeleri'nde (1890) bahseden kişi olmuştur.[2]
Değişim körlüğünde ilk deneysel raporlar
Değişim körlüğü üzerine yapılan araştırmalar, göz hareketleri ve işler bellek gibi diğer olguların araştırılmasıyla gelişti.[2] Hafızası çok iyi olan bireylerde dahi imaja ait arka planda kalan küçük detayların hatırlanmasında güçlük gözlenmiştir.[3][4] Kompleks bir imaja bakması istenen bireylerin; fotoğrafın ana temasını hatırlamakla birlikte bütün olarak tüm fotoğrafı hatırlayamadıkları görülmüştür.
Değişim körlüğünde laboratuvar çalışmaları; göz hareketleri üzerine yapılan çalışmalarla birlikte 1970'lerde başlamıştır. Değişim körlüğü üzerine ilk çalışmaları yapan McConkie; metin ve kelimelerdeki değişimin gözlemci tarafından farkındalığı ile ilintili bir çalışma yapmıştır. Çalışmada; metin üzerindeki değişimler gözlemci sekmeli göz hareketinde iken yapılmış ve gözlemciler genellikle değişimi algılayamamıştır.[5]
1980'lerin sonlarında göz hareketlerinden bağımsız olarak; değişim körlüğü fenomeni deneysel çalışmalarla açıkça ortaya konmuştur. Pashler'in (1988) çalışması göstermiştir ki; gözlemciye 67 milisaniye verilse dahi mektup üzerindeki dizilerin değişimleri nadir olarak algılanmıştır. Pashler çalışmasının sonunda gözlemcilerin değişimleri saptamalarındaki güçlüğü raporlamıştır. []
1990'larda ve 2000'lerdeki Araştırmalar
Bilgisayar ekranında kompleks gerçek dünya imajlarının gösterilmesi ile birlikte; Dr. George McConkie, Beckman Gelişmiş Bilim ve Teknoloji Enstitüsünde yeni araştırmalara başladı.[6][7] John Grimes ve Dr. George McConkie'nin (1996) gerçek fotoğraflar üzerinden görsel istikrar üzerine çalışmaya başlaması ile birlikte; McConkie, gözdeki sekmelere karşın dünyanın nasıl stave devamlılık içinde algılandığı sorusu üzerine araştırmalara başladı.[8] Bu gelişimler değişim körlüğünün, gerçek dünya üzerindeki fenomenler üzerinden çalışılmasına hizmet etti.[9] Ek olarak; ileri çalışmalar göstermiştir ki, gözdeki sekme hareketleri sırasında büyük değişimlerin gözlenmesinde de güçlük yaşanmaktadır.[10] Bu bağlamdaki ilk çalışmalardan birinde; Blackmore (1995) gözdeki sekmelerle eş zamanlı olarak değişen imajlar üzerinden çalışma yapmıştır. Çalışma sonucunda gözlemcilerin değişimi algılama olasılığının düştüğü gözlenmiştir. Fenomenin etkisi sahneler arası geçişte gri tema kullanımında artmıştır. Araştırmanın bir başka sonucu ise gözlemcinin sabit bir noktaya odaklandığındaki fenomen etkisinin artışı olmuştur. Sonuç olarak; göz bir noktaya sabit odaklandığında arka plan değişimlerin algılanma olasılığı düşmektedir. Bu durum; görsel istikrarla birlikte geçişken hafızanın sekme hedefi oluşturmasından kaynaklanmaktadır.[6][7][11] Bununla birlikte 1990'ların ortalarında yapılan başka bir an göstermiştir ki, belirli bir sahneye odaklanan gözlemcinin değişimi algılama olasılığı düşüktür. Rensink, O'Regan & Clarke ortaya koymuştur ki değişim körlüğü belli bir sahneye odaklanılmasına karşın yaşanabilir. Örtülü bir uyarıcı gözün sekme hareketinde verildiğinde bunun algılanma olasılığının düşük olduğu gözlemlenmiştir.[9] Bu araştırma; değişim körlüğünün, ufak bir engellenmede bile etkili olabileceğinden bu yöndeki çalışmalara kritik bir katkıda bulunmuştur. Değişim körlüğü üzerindeki pratik uygulamalar fenomen üzerindeki çalışmaları bir adım daha taşımıştır. Örneğin; örtülü bir uyarıcı konmamasına karşın gözlemcinin sahne kaçırma olasılığı bulunmaktadır. Gözlemcilerin genellikle zıt imajlar bulunduğu durumda değişiklikleri fark etme olasılığının arttığı görülmüştür.[12] Bu durum arabasının ön camına sinek konan bir sürücünün konumuna benzemektedir. Bu blokaj bireyin arka planda olan biteni kavram olasılığını olumsuz etkilemektedir.
Günümüzdeki Araştırmalar (2010 – 2012)
Değişimi Bulma
Araştırmalar gösteriyor ki, bir değişim körlüğü görevinde değişimleri fark etmek objeler bütünsel olarak işlendiğinde (yüzler gibi) daha kolay oluyor. Kişiler yüz özelliklerindeki değişimleri fark etmeleri gerektiğinde, ev resimlerindeki değişikliğe oranla değişimi daha hızlı fark ediyorlar.[13] Buna rağmen, evin değişimindeki yapıyı daha iyi belirliyorlar.[13] Diğer araştırmacılar değişim körlüğündeki zihinsel değişimin değişiklik daha ortaya çıkmadan başladığını keşfettiler. Daha detaylı olarak, bir değişim körlüğü görevindeki değişimin oluşması öncesinde, beyindeki parietal-oksipital ve oksipital bölgelerde beyin aktivitesi artış gösteriyor.[14] Araştırmacıların belirttiğine göre, değişimi belirlemek ve bir resimdeki değişimi anlamak arasında beyin aktivitesi açısından farklılıklar var. Değişimi belirlemek yüksek ERP (olaya ilişkin potansiyel) ile ilişkilendirilirken, değişimi anlamak değişim öncesi ve sonrası ERP artışıyla ilişkilendiriliyor.[15] ERP'deki dalgalanmaların kullanılarak yapıldığı ek araştırmalar gösteriyor ki, algılayan kişi bilinçsel olarak değişimi fark edemese de resimlerdeki değişiklikler (değişim körlüğü) beyinde algılanıyor.[16]
Berrak Rüya
Berrak rüya, kişinin rüya esnasında olayların garip olduğunu ve gerçek hayatta görülmeyen şeyler olduğunu anladığında meydana gelir. Rüyaların garipliğini fark edememe bir değişim körlüğü örneği olarak gösterilebilir, bu tip kişiler berrak rüya göremeyenler olarak adlandırılırlar. Ancak, son zamanlardaki bir çalışma, berrak rüya görenlerin bir değişim körlüğü görevinde berrak rüya görmeyen kişilere oranla daha iyi performans göstermediğini ortaya koydu.[17] Bu yüzden, berrak rüya görenler ile değişim körlüğü arasındaki ilişki bir noktaya kadar güvenilir değildir.
Takımlarda Değişim Körlüğü
Bu konuyla ilgili ilginç bir araştırma gösteriyor ki, değişim körlüğüne maruz kalma, kişiler takım içinde olunca azalıyor. Değişim körlüğü takım içinde hala görülse de, araştırmalar resimler arasındaki değişikliğin bireylere oranla takımlar tarafından daha çok fark edildiğini gösteriyor.[18] Takım çalışması ve iletişim, takımlara resimler arasındaki değişikliği bulma konusunda yardımcı oluyor.[18]
Uzmanlık ve Değişim Körlüğü
Uzmanlık ve değişim körlüğü arasındaki ilişkiyi inceleyen bir araştırma gösteriyor ki, fizik uzmanları iki fizik problemi arasındaki değişikliği fark etme konusunda acemilerden daha iyiler.[19] Uzmanlar daha derin seviyedeki problemleri analiz etme konusunda daha iyiyken, acemiler yüzeysel seviyedeki analizlerde daha iyiler. Bu araştırmaya göre, değişim körlüğü duruma ve şartlara bağlı olarak değişebilir.
Seçim Körlüğü
Bilişsel psikologlar değişim körlüğü araştırmasını seçim yapmaya kadar genişlettiler. Bir çalışmada, katılımcılara on çift yüz gösterildi ve hangi yüzün daha çekici olduğu soruldu. Bazı çiftler için araştırmacı, katılımcılara seçmedikleri bir yüzü gösterdi. Katılımcıların sadece %26'sı onlara gösterilen yüzün aslında seçtikleri yüz olmadığını fark etti. Araştırmacılar benzerlik oranı yüksek ve düşük çiftleri denediler, fakat değişimi belirleme oranı bu iki durumda farklılık göstermedi. Katılımcılara seçtikleri yüzleri neden seçtikleri de soruldu (seçmedikleri yüz onlara gösterilmesine rağmen). Seçimleri dışında yüzler gösterilmesine rağmen, katılımcılar seçtikleri veya seçmedikleri yüzler için duygusallık, özgüllük ve kesinlik ile ilgili kıyaslanabilir cevaplar verdiler.[20] Farklı bir çalışma gösteriyor ki, niyet ve sonuç arasındaki uyumsuzluğu fark etmedeki başarısızlık, tüketicinin ürün seçiminde[21] ve kişilerin politik tutumlarında yaşanıyor.[22]
Değişim Belirleme Yöntemleri
Sekme Zorlaması Yöntemi
Bu yöntem ilk defa 1995'te bir deneyde kullanılmıştır. Bir resimde bir değişiklik yapılırken aynı anda bilinemeyen yönde bir yöne doğru hareket ettirilir yani sekmeye zorlanır. Bu yöntem göz hareketlerini kopya eder ve değişim körlüğünü boş ekran ve maskeleme uyaranı olmadan tespit edebilir.[10]
Titreme Yöntemi
Bu yöntemde, bir görüntü ve değiştirilmiş başka bir görüntü aralarında boş bir ekran olacak şekilde ileri geri oynatılır.[1] Bu prosedür çok yüksek bir hızda uygulanır ve gözlemcilere iki resim arasındaki farkı görür görmez butona basmaları söylenir.[1] Bu araştırma yöntemi araştırmacılara çok önemli iki bulguyu keşfettirmiştir. İlk bulgu, bir değişim bulmaları gerektiği söylenmiş olsa da bireylerin değişikliği bulma süreleri biraz zaman almaktadır.[1] Hatta bazı durumlarda bireylerin sürekli hareket halinde olan resimlerde değişimin nerede olduğunu algılamaları bir dakikadan fazla sürmüştür. İkinci önemli bulgu resmin ortasına doğru olan değişiklikler, resmin yan taraflarında olan değişikliklere nazaran daha çabuk algılanmıştır.[1] Titreme yönteme 1990'ların sonlarına doğru kullanılmış olsa da, hala yaygın bir şekilde değişim körlüğü çalışmalarında kullanılmaktadır ve bu konudaki bilgi birikimine önemli katkılarda bulunmuştur.
Zorla Seçim Belirleme Yöntemi
Zorla seçim belirleme yöntemine tabi tutulan bireylere seçimlerini yapmadan önce sadece iki resim gösterilmiştir.[9] Bu iki resim de eşit sürelerde gösterilmiştir.[9] Titreme yöntemi ve zorla seçim yöntemi kasti değişim belirleme görevleri olarak bilinirler bu da demektir ki katılımcılar bir değişim saptamaya çalıştıklarını bilirler. Bu çalışmalar, katılımcılar bir değişim algılamaya odaklanmış olsalar bile bu değişimi bazen saptayamadıklarını göstermiştir.
Çamur Sıçramaları
Çamur sıçramaları, küçük, yüksek kontrastlı bir resmin üzerine dağılmış şekillerdir fakat değişimin olduğu alanı kaplamaz. Bu çamur sıçraması efekti bireylerin iki resim arasındaki değişimi algılamalarını engeller.[12] Bu yöntemin pratik uygulaması eğer bireyin görüş alanında hafif bir engel varsa tehlikeli bir uyaran birey tarafından algılanmaması olabilir. Daha önceleri, insanların görsel uyaranları çok iyi bir şekilde içsel temsili yapabildiği söylenirdi. Çamur sıçramaları çalışmaları, değişim körlüğü oluşmasının nedenini görsel uyaranların içsel temsilini daha önceki çalışmalarda bulunanın aksine çok daha kötü gerçekleştirmemiz olduğunu göstermiştir.[12] Çamur sıçramaları yöntemi, titreme ve zorla seçim yöntemi kadar sık kullanılmamaktadır fakat birçok değerli ve çığır açan sonuçlar vermiştir.
Ön Plan – Arka Plan Ayrımı
Bu metotta ön plan ve arka planı belirgin olan manzara fotoğrafları kullanılır. Bu yöntemi kullanan araştırmacılar, bireylerin genellikle ön planda olan nispeten küçük değişimleri fark edebildiklerini görmüşlerdir.[23] Ayrıca, arka planda yapılan büyük renk değişimleri önemli ölçüde daha geç tespit edildiği görülmüştür.[23] Bu yöntem değişim körlüğü araştırmasında önemli bir yere sahiptir çünkü daha önceki birçok çalışma görüş alanındaki değişimin yerini incelememiştir.
Değişim körlüğünün nöroanatomisi
Nörogörüntüleme
Çeşitli çalışmalarda, bireylerin ortamdaki değişiklikleri tespit ettiğinde beyin aktivitesini ölçmek (veya algılamakta başarısız olduklarında) için MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme ) kullanılmıştır. Bireyler, bir değişiklik tespit ettiklerinde, parietal ve sağ dorsolateral prefrontal lob bölgelerindeki sinir ağları güçlü bir şekilde aktive edilir.[24][25] Bireyler yüzlerdeki değişiklikleri tespit etmek için talimatlandırıldığında, fusiform yüz alanı da önemli ölçüde aktive edildi. Buna ek olarak, bireyler bir değişim algıladıklarını bildirdiklerinde pulvinar, serebellum ve alt temporal gyrus gibi diğer yapılar da aktivasyonda artış göstermiştir.[25] Beyincik (serebellum) ve pulvinar ile birlikte parietal ve frontal korteksin, organizmanın çevredeki değişikliğe karşı dikkati için kullanılabileceği ileri sürülmüştür. Organizma tarafından bir değişim tespit edilmediyse bu beyin bölgelerinde aktivasyonun azaldığı gözlemlendi.[24] Ayrıca, bireyin fiziksel değişimle değil bilinçli değişim farkındalığı ile, vurgulanan beyin bölgelerinin nörolojik aktivasyonu arasında bir ilişki bulunmuştur.[25] fMRI (Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme) kullanılan diğer çalışmalarda, değişim bilinçli tespit edilmediğinde dorsolateral prefrontal ve parietal lob bölgelerinde belirgin bir azalma görülmüştür.[24] Bu sonuçlar dorsolateral prefrontal ve parietal korteksin, görsel değişimi saptamadaki önemini daha da arttırmıştır. fMRI çalışmalarına ek olarak, son araştırmalarda katılımcıların iki görüntü arasındaki farkı tespit etmeleri için talimatlandırıldıklarında beyin alanlarını engellemek için transkranial manyetik stimülasyon (TMS) kullanıldı.[26] Bu sonuçlar, parietal korteks (PPC) inhibe edildiğinde, bireylerin değişimleri tespit etmede önemli ölçüde yavaşladıklarını gösterir.[26] PPC'nin kodlama ve kısa süreli çalışma belleğinde görsel görüntüleri korumada kritik rol oynaması, görseller arasındaki değişimi tespit etmedeki önemini ortaya koymaktadır.[26] Bir değişiklik tespit edilebilmesi için, ikinci resme kıyasla ilk resmin bilgilerinin çalışan hafızada tutulması gerekmektedir. Eğer PPC inhibe edilirse, beynin görsel görüntüleri kodlamadan sorumlu olan bölgesi düzgün çalışmaz. Bilgi kodlanmayacak ve çalışan hafızada tutulmayacak ve ikinci resimle karşılaştırıldığında değişim körlüğüne sebep olacaktır.
Dikkatin Rolü
Dikkatin organizmanın değişimi algılama yeteneğinde kritik bir rolü vardır. Organizmanın değişimi algılaması için, görsel uyarı göze girmeli ve beyindeki görsel akışa (visual stream) doğru devam etmelidir. 2004 yılında yapılan bir araştırma, eğer bir maymunun beynindeki superior colliculus (göz hareketlerinden sorumlu) elektrikle uyarılırsa, değişikliği algılamadaki reaksiyon süresinde önemli bir azalma olacağını gösterdi.[27] Bu nedenle, organizmaların değişikliğe dikkat etmesi, tespit etmede kritiktir. Organizmalar değişimi sadece, görsel uyarı gözden gelip (hareketleri superior colliculus tarafından kontrol edilir) visual stream (görsel akışta) işlendiğinde tespit edebilirler.
Değişim körlüğünü etkileyen faktörler
• Yaş
Yaş, değişim körlüğünün şiddetini hafifletme konusundaki bir faktörden biridir. Veiel ve arkadaşları tarafından yürütülen bir çalışmada, yaşça büyük bireylerin değişimleri fark etmede daha genç olan bireylere göre daha yavaş oldukları tespit edilmiştir.[28]
• Odaklanma
Değişim körlüğünün içerdiği bir diğer faktör ise odaklanma faktörüdür.[29] Odaklanmadaki artan değişimler, değişim körlüğünün şiddetinde azalmaya etken olmakla birlikte; kasıtlı önyargı öğelerinin ön planda olması, arka plan öğeler ile kıyaslandığında değişim körlüğü üzerinde daha çok etkiye sahiptir.[30]
• Nesne sunumu
Nesne sunumu, nesnelerin görünüm şeklini ve değişim körlüğünü belirleyen bir faktördür. Eğer görüntüdeki değişiklik izleyiciyi görüntüdeki nesneleri tekrar tanımlamaya zorlarsa, orijinal görüntü ve değişmiş görüntü arasında bir gecikme olmadan da değişim körlüğü yaşanabilir.[31] Buna ek olarak, yeni bir nesnenin görünümü, belli belirsiz görünen bir nesneye göre değişim körlüğüne daha dirençlidir. Yeni bir nesnenin görünümü ve belli belirsiz görünen bir nesne, uzaklaşan bir nesneye göre değişim körlüğüne daha dirençlidir.[32] Ayrıca, bir nesnenin görünümü veya başlangıcı, kaybolması veya kaymasına göre değişim körlüğüne daha dirençlidir.[33]
• Madde Kullanımı
Değişimi algılama görevlerinde, madde kullanımının algılamadaki önyargıları etkilediği bulundu. Kişiler aynı anda iki değişime maruz kaldığında, kullandıkları maddeyle ilgili uyaranlardaki değişimi yaşayanlar, nötr uyaranlardaki değişimi yaşayanlara oranla bu maddeyi daha çok kullandığını belirtti.[34] Bu durum, bir değişim körlüğü paradigmasındaki madde kullanımı ve değişim algılama ilişkisini gösteriyor. Kullanılan maddeyle ilgili uyarana daha çok dikkat verme ön yargısı alkoliklerde görülüyor. İleri seviyede içki sorunu yaşayan kişiler, içkiyle ilgili uyaranlardaki değişimi nötr uyaranlardakine oranla daha hızlı algılıyor.[35]
Kaynakça
- ^ a b c d e Rensink, Ronald A.; O'Regan, J. Kevin; Clark, James J. (Eylül 1997). "To See or not to See: The Need for Attention to Perceive Changes in Scenes". Psychological Science. 8 (5). ss. 368-373. doi:10.1111/j.1467-9280.1997.tb00427.x. 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2016.
- ^ a b c d Simons, D.J.; Levin, D.T. (1997). "Change blindness". Trends in Cognitive Sciences. 1 (7). ss. 261-267. doi:10.1016/s1364-6613(97)01080-2. PMID 21223921.
- ^ Nickerson, R.S.; Adams, M.J. (1979). "Long-term memory for a common object". Cognitive Psychology. 11 (3). ss. 287-307. doi:10.1016/0010-0285(79)90013-6.
- ^ Shepard, R.N. (1967). "Recognition memory for words, sentences, and pictures". Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior. Cilt 6. ss. 156-163. doi:10.1016/s0022-5371(67)80067-7.
- ^ McConkie, G.W., & Rayner, K. (1976). Identifying the span of the effective stimulus in reading: Literature review and theories of reading. In H. Singer & R.B. Ruddell (Eds), Theoretical models and processes of reading (2nd ed., pp. 137–162)
- ^ a b McConkie, George W.; Currie, Chris,B. (1996), "Visual stability across saccades while viewing complex pictures", Journal of Experimental Psychology: Human Perception & Performance, 22 (3), ss. 563-581, doi:10.1037/0096-1523.22.3.563
- ^ a b Currie, Christopher B.; McConkie, George W.; Carlson-Radvansky, Laura A.; Irwin, David E. (2000). "The role of the saccade target object in the perception of a visually stable world". Perception & Psychophysics. 62 (4). ss. 673-683. doi:10.3758/BF03206914.
- ^ Grimes, J. (1996), "On the failure to detect changes in scenes across saccades", Akins, K. (Ed.), Perception (Vancouver Studies in Cognitive Science), 2, New York: Oxford University Press, ss. 89-110
- ^ a b c d Simons, Daniel J. (2000). "Current Approaches to Change Blindness". Visual Cognition. 7 (1-3). ss. 1-15. doi:10.1080/135062800394658.
- ^ a b Blackmore, S.J; Brelstaff, G; Nelson, K; Troscianko, T (1995). "Is the richness of our visual world an illusion? Transsaccadic memory for complex scenes". Perception. 24 (24). ss. 1075-1081c. doi:10.1068/p241075.
- ^ Henderson, J.M. (1997). "Transsaccadic memory and integration during real-world object perception". Psychological Science. 8 (1). ss. 51-55. doi:10.1111/j.1467-9280.1997.tb00543.x.
- ^ a b c O'Regan, J.K.; Rensink, R.A.; Clark, J.J. (1999). "Change-blindness as a result of "mudsplashes"". Nature. 398 (6722). s. 34. doi:10.1038/17953.
- ^ a b Wilford, M.M.; Wells, G.L. (2010). "Does Facial Processing Prioritize Change Detection?: Change Blindness Illustrates Costs and Benefits of Holistic Processing". Psychological Science. 21 (11). ss. 1611-1615. doi:10.1177/0956797610385952. PMID 20935169.
- ^ Darriba, A.; Pazo-Alvarez, P.; Capilla, A.; Amenedo, E. (2012). "Oscillatory brain activity in the time frequency domain associated to change blindness and change detection awareness". Journal of Cognitive Neuroscience. 24 (2). ss. 337-350. doi:10.1162/jocn_a_00073. PMID 21671737.
- ^ Busch, N.A; Fruend, I.; Herrmann, C.S. (2010). "Electrophysiological evidence for different types of change detection and change blindness". Journal of Cognitive Neuroscience. 22 (8). ss. 1852-1869. doi:10.1162/jocn.2009.21294. PMID 19580382.
- ^ Lyyra, P.; Wikgren, J.; Astikainen, P. (2010). "Event-related potentials reveal rapid registration of features of infrequent changes during change blindness". Behavioral and Brain Functions. 6 (12). s. 12. doi:10.1186/1744-9081-6-12.
- ^ Blagrove, Mark; Wilkinson, Amy (Jun 2010), "Lucid dreaming frequency and change blindness performance", Dreaming, 20 (2), ss. 130-135, doi:10.1037/a0019248[]
- ^ a b Tollner-Burngasser, A.; Riley, M.A.; Nelson, W.T. (2010). "Individual and team susceptibility to change blindness". Aviation, Space, and Environmental Medicine. 81 (10). ss. 935-943. doi:10.3357/ASEM.2809.2010.
- ^ Feil, A.; Mestre, J.P. (2010). "Change blindness as a means of studying expertise in physics". Journal of the Learning Sciences. 19 (4). ss. 480-505. doi:10.1080/10508406.2010.505139.
- ^ Johansson, P.; Hall, L.; Sikström, S.; Olsson, A. (2005). "Failure to detect mismatches between intention and outcome in a simple decision task". Science. 310 (5745). ss. 116-119. doi:10.1126/science.1111709. PMID 16210542.
- ^ Hall, L.; Johansson, P.; Tärning, B.; Sikström, S.; Deutgen, T. (2010). "Magic at the marketplace: Choice blindness for the taste of jam and the smell of tea". Cognition. 117 (1). ss. 54-61. doi:10.1016/j.cognition.2010.06.010. PMID 20637455.
- ^ Hall, L.; Johansson, P.; Strandberg, T. (2012). "Lifting the veil of morality: Choice blindness and attitude reversals on a self-transforming survey". PLoS ONE. 7 (9). s. e45457. doi:10.1371/journal.pone.0045457.
- ^ a b Mazza, V.; Turatto, M.; Umiltà, C. (2005). "Foreground-background segmentation and attention: A change blindness study". Psychological Research. 69 (3). ss. 201-10. doi:10.1007/s00426-004-0174-9. PMID 15597185.
- ^ a b c Beck, D. M.; Rees, G.; Frith, C. D.; Lavie, N. (2001). "Neural correlates of change detection and change blindness". Nature Neuroscience. 4 (6). ss. 645-650. doi:10.1038/88477. PMID 11369947.
- ^ a b c Pessoa, L.; Ungerleider, L. G. (2004). "Neural correlates of change detection and change blindness in a working memory task". Cerebral Cortex. 14 (5). ss. 511-520. doi:10.1093/cercor/bhh013. PMID 15054067.
- ^ a b c Tseng, P.; Hsu, T.; Muggleton, N. G.; Tzeng, O. J. L.; Hung, D. L.; Juan, C. (2010). "Posterior parietal cortex mediates encoding and maintenance processes in change blindness". Neuropsychologia. 48 (4). ss. 1063-1070. doi:10.1016/j.neuropsychologia.2009.12.005. PMID 20005882.
- ^ Cavanaugh, J.; Wurtz, R. H. (2004). "Subcortical modulation of attention counters change blindness". The Journal of Neuroscience. 24 (50). ss. 11236-11243. doi:10.1523/jneurosci.3724-04.2004. PMID 15601929.
- ^ Veiel, Lori L.; Storandt, Martha; Abrams, Richard A. (Aralık 2006), "Visual search for change in older Adults", Psychology and Aging, 21 (4), ss. 754-762, doi:10.1037/0882-7974.21.4.754, PMID 17201495, 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Temmuz 2016
- ^ Smith, DT; Schenk, T (2008). "Reflexive attention attenuates change blindness (but only briefly)". Attention, Perception, & Psychophysics. 70 (3). ss. 489-495. doi:10.3758/pp.70.3.489.
- ^ Veronica, M; Massimo, T; Carlo, U (2005). "Foreground-background segmentation and attention: a change blindness study". Psychological Research. 69 (3). ss. 201-210. doi:10.1007/s00426-004-0174-9. PMID 15597185.
- ^ Landman, R; Spekreijse, H; Lamme, VAF (2004). "The role of figure-ground segregation in change blindness". Psychonomic Bulletin & Review. 11 (2). ss. 254-261. doi:10.3758/bf03196567.
- ^ Cole, GG; Liversedge, SP (2006). "Change blindness and the primacy of object appearance". Psychonomic Bulletin & Review. 13 (4). ss. 588-593. doi:10.3758/bf03193967.
- ^ Cole, GG; Kuhn, G; Liversedge, SP (2007). "Onset of illusory figures attenuates change blindness". Psychonomic Bulletin & Review. 14 (5). ss. 939-943. doi:10.3758/bf03194125.
- ^ Jones, BC; Jones, BT; Blundell, L; Bruce, G (2002). "Social users of alcohol and cannabis who detect substance-related changes in a change blindness paradigm report higher levels of use than those detecting substance-neutral changes". Psychopharmacology. 165 (1). ss. 93-96. doi:10.1007/s00213-002-1264-2. PMID 12474123.
- ^ Jones, BT; Bruce, G; Livingstone, S; Reed, E (2006). "Alcohol-related attentional bias in problem drinkers with the flicker change blindness paradigm". Psychology of Addictive Behaviors. 20 (2). ss. 171-177. doi:10.1037/0893-164x.20.2.171. PMID 16784363.
