Moldova veya resmî adıyla Moldova Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da yer alan Ukrayna ile Romanya arasında kalan bir ülkedir. Başkenti Kişinev'dir ve 1991 yılında SSCB'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını kazanmıştır. İçinden Prut ve Dinyester nehirleri geçmektedir. Dinyester Nehri'nin doğu kıyısını bir şerit hâlinde kapsayan bölgede tek taraflı bağımsızlığını ilan eden de facto bir cumhuriyet olan Transdinyester bulunur.
Besarabya, Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında yer alan ve günümüzde Moldova'nın yer aldığı tarihî bölgedir. Terim aynı zamanda Ukrayna'nın Bucak bölgesini de kapsayabilir.
Gagavuzlar ya da Gagauzlar, bugünkü Moldova Cumhuriyeti'nde, başta Gagavuzya olmak üzere kuzeydoğu Bulgaristan, Ukrayna, Romanya ve Yunanistan'da yaşayan, çoğunluğu Ortodoks Hristiyan olan bir Türk halkı. Ayrıca Trakyanın yerli halkı Müslüman Gacalların ve Marmara, Batı Karadeniz'in yerli halkı olan Manavların Yörük olmayan katmanının nüfusunun Gagavuzlardan geldiğine inanılmaktadır.
Gagavuzya veya Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova'ya bağlı bir özerk devlet. Ülkeye ismini veren Gagavuzlar, Oğuz Türkü kökenlidir ve Gagavuz kelimesinin Gök-oğuzdan türediği düşünülmektedir.
Gagavuzca veya Gagauzca, çoğunluğu Moldova'daki Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde yaşayan Gagavuzların konuştuğu Batı Oğuz grubuna bağlı bir Türk dili. Gagavuzca, Balkan Gagavuzcasından bir dereceye kadar farklı bir dildir. Kimi Türkologlar ise Gagavuzca'yı ayrı bir dil veya lehçe saymayarak Türkiye Türkçesinin Rumeli ağızlarına dahil etmişlerdir. Yaklaşık 300.000 kişi tarafından konuşulur.
Ғ ses ve sembol olarak Türkçedeki Ğ harfinin karşılığıdır. Bazı dillerde, örneğin Gagavuzca ve Kırgızca’da Ğ harfi sesli harflerin art arda iki kere yazılmasıyla -gizli olarak- elde edilir. Örneğin: Uur (Uğur). Uniform Türk Alfabesinde Ƣ olarak yer alır.
Kavuşan, Kavşan veya Favşan Moldova'nın Căușeni Bölgesi'nde yer alan bir kasabadır.
Gagavuzya bayrağı 1995 yılından bu yana Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nin resmi sembolü olarak kullanılmakta ve Moldova tarafından bölgesel bir sembol olarak kabul edilen bayraktır. "Gökyüzü Bayrağı" olarak bilinen bayrak, mavi-beyaz-kırmızı kabile renklerine, üçgen şeklinde düzenlenmiş üç sarı yıldız içeren bir tasarıma sahiptir. Bayrağın tasarımı günümüzde tartışılmaktadır; ancak yıldızlar Moldova'daki üç Gagavuz belediyesini temsil ettiği bilinmektedir. Üç renk, Gagavuzya'da da popüler olan Rusya bayrağı andırmaktadır; bu konu Gagavuz ve Moldova siyasetçileri arasında tartışma konusu olmuştur.
Gagavuzya-Türkiye ilişkileri, Ortodoks Hristiyan, Türkî halk olan Gagavuzların yaşadığı Moldova'nın özerk bölgesi Gagavuzya ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.
Gagavuzya tarihi eskilere dayanmaktadır. 1906 yılında bir grup Gagavuz'un ayaklanması sonucu ortaya çıkan altı günlük de-facto bağımsız Komrat Cumhuriyeti dışında Gagavuzlar Rus İmparatorluğu (1812-1917), Romanya, Sovyetler Birliği ve Moldova tarafından yönetilmiştir.
Çok Meydan, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'ne bağlı bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünü 3.926 kişilik bir nüfusa sahip olarak sıraladı. Nüfus sayımında 3.657 Gagavuz vardı. Azınlıklar arasında 149 Moldovalı, 45 Rus, 33 Ukraynalı, 14 Bulgar ve 16 Roman vardı.
Kırbaalı, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. Köy, Vulcanesti bölgesinin bir parçasıdır. Gagavuzya'nın dışında olan bölge, Cahul Bölgesi ve Taraclia Bölgesi ile çevrilidir.
Kazayak, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünün 7.043 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu listeledi. Toplam 6.796 Gagavuz çoğunluğu oluştururken, azınlıkların 56'sı Moldovalı, 53'ü Rus, 36'sı Ukraynalı, 68'i Bulgar ve 34'ü diğer milletlerden oluşuyordu.
Kiriyet Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 yılı nüfus sayımında toplam nüfusu 2,498 kişi olarak belirlenmiştir. 2,312 Gagavuz çoğunluğu oluştururken, azınlık halk 54 Moldovalı, 35 Rus, 32 Ukraynalı, 37 Bulgar and 18 Çingene'den oluşmaktaydı.
Başküü, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünün 6.861 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu listeledi. Gagavuzlar toplam 3.128, Bulgarlar 3.326. Azınlıkların 156'sı Moldovalı, 119'u Rus, 98'i Ukraynalı, 1'i Çingene, 9'u Roman ve 24'ü diğer milletlerden oluşuyordu.
Çöşmäküü, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 yılı nüfus sayımı, komünün 5.054 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu belirlendi. Çoğunluğu 4.772 Gagavuz oluştururken azınlıklar arasında 43 Rus, 39 Ukraynalı, 25 Bulgar ve 115 Moldovalı yer alıyor. Köyün rakımı 66 metredir.
Kırlannar, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımında komünün 989 kişilik bir nüfusa sahip olduğu listelendi. Çoğunluğu oluşturan Gagavuzlar toplam 944 kişi. Azınlıklar arasında 11 Bulgar, 22 Moldovalı, 4 Rus, 7 Ukraynalı ve 1 'diğer vatandaşlık' vardı.
Tülüküü, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komündür. Üç köyden oluşur: Tülüküü, Yeni Tülüküü ve Tülüküü istasyonu. 2004 nüfus sayımında komünün 3.649 kişilik bir nüfusa sahip olduğu listelendi. Nüfusun çoğunluğunu 3.382 kişilik Gagavuz topluluğu oluşturur. Azınlıklar arasında 31 Rus, 43 Ukraynalı, 24 Bulgar, 164 Moldovalı ve 1 Yunan vardı.
Parapontika, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünün 1.008 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu listeledi. Gagauzlar toplam 282. Azınlıklar arasında 59 Moldovalı, 60 Rus, 583 Ukraynalı, 17 Bulgar ve 3 Roman yer alıyor.
Tomay, Moldova Cumhuriyeti'nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi'nde bulunan bir komün ve köydür. 2004 nüfus sayımı, komünün 5.014 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu listeledi. Köyün sakinlerinin 4.767'si Gagavuz'du. Azınlıklar arasında 36 Moldovalı, 80 Rus, 46 Ukraynalı, 37 Bulgar, 28 Roman ve 20 diğer etnik köken yer alıyordu.
Moldova
Gagavuzya
