İçeriğe atla

Devrimci Kadınlar Birliği

Devrimci Kadınlar Birliği
Kuruluş1969
Kapanış1971
TürKadın Derneği
LiderSuat Derviş
Önemli kişilerNeriman Hikmet
Zehra Kosova

Devrimci Kadınlar Birliği veya Türkiye Devrimci Kadınlar Derneği, 1969 yılında kurulmuş bir kadın derneğidir.

Kimilerine göre ilk kadın sendikası olan bu dernek[1], Türkiye'de sosyalist kadınların kurduğu ilk dernektir.[2][] TKP bünyesinde kurulmuştur.[3]

Başkanlığını Suat Derviş'in yaptığı derneğin kurucuları arasında Neriman Hikmet, Zehre Kosova, Mediha Özçelik, Necla Özgür, Eflan Aytaç, Fikret Elbe ve Asiye Eliçin vardı.[4][5] Özellikle öldürülen solcu gençlerin ailelerinin kurduğu bu dernekle ilgili 2 Mart 1970 tarihinde Hukuk Fakültesi Öğrenci Temsilciliği'nde basın toplantısı düzenlemiştir.[6] Derneğin düzenlediği eylemler üzerinden kadın hareketinin annelik üzerinden politize olduğu iddia edilmiştir.[7]

Tüzüğü
“Türkiye’de emperyalizme, işbirlikçilerine, feodal mütegalibe kuvvetlerine karşı verilmekte olan Milli Demokratik Devrim Mücadelesini gerçekleştirmek için girişilecek olan bağımsızlık ve özgürlük savaşlarında, gerçek barışı dünyaya egemen kılmak için verilecek savaşlarda, insan eşitliğinin yurdumuzda yerleşmesi için verilecek savaşlarda, Türk kadınlarını bir araya toplamak, onların düşünce ve eylem birliğini kurarak halk kitleleri içinde, kadınların şerefli birer öncü durumuna gelmelerini sağlamaktır.”[8]

Derneğin ilk toplantısında Suat Derviş, o dönemde TKP'nin Genel Sekreteri olan Reşat Fuat Baraner'in eşi olarak tanıtılmış ve bunun üzerine "Ben yazar Suat Derviş’im, kimsenin karısı olarak yâd edilemem!" demiştir.[5]

Siyasal Bilgiler Fakültesi polis tarafından basılmış ve orada bulunan üyeleri derneğin iddiasına göre dövülmüş, sarkıntılık yapılmış ve tecavüz edilmiştir.[9]

12 Mart Muhtırası'nın ardından kapatılmıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Suat Derviş: Kimsenin Karısı Olarak Yâd Edilemem". bianet.org. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  2. ^ a b Akkaya, Özlem (2018). Kadınların Sesi Dergisi Karikatürler"1970'lerin İkinci Yarısında Türkiye'de Sosyalizm ve Kadın". Egemia Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  3. ^ Altuntaş, Zeynep Berra (2023). "1975-1980 YILLARI ARASI ÇALIŞAN KADINLARIN HAK VE MÜCADELELERİ: KADINLARIN SESİ DERGİSİ MÜLAKATLARI". Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.  50. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  4. ^ "Konuştukça devleşen bir kadın: Neriman Hikmet • Kadın İşçi". www.kadinisci.org. 12 Ocak 2021. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  5. ^ a b "Kadının Sokaktaki İzi: Suat Derviş". 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  6. ^ "Öldürülen gençlerin aileleri dernek kurdu". 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  7. ^ "Türkiye'deki Sosyal ve Siyasal Değişimler Ekseninde Türk Kadını (1960-1980)", Cumhuriyet Erdemdir, Gençlerin Gözüyle Cumhuriyetin Yüzüncü Yılı, Paradigma Akademi Yayınları, s. 785  31. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  8. ^ "Unutturulan kadın Suat Derviş". www.gazeteduvar.com.tr. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  9. ^ "Türkiye Devrimci Kadınlar Derneği'nin Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin polisler tarafından basılması üzerine yayınladığı bildiri" (PDF). TÜSTAV. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suat Derviş</span> Türk gazeteci ve yazar

Hatice Suat Derviş, Türk gazeteci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (1920)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1920–1987)

Türkiye Komünist Partisi, 1920 yılında kurulan, Türkiye'de faaliyet göstermiş komünist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Bahriye Üçok</span> Türk akademisyen ve siyasetçi

Bahriye Üçok, Türk tarihçi, ilahiyat akademisyeni ve siyasetçidir. Türkiye'nin ilk kadın ilahiyatçısı olan Üçok, Türkiye'de İslam tarihi, İslam'da kadınların yeri ve laiklik gibi konular üzerine çalışmalar yürüttü ve çeşitli kitaplar yayımladı. Siyasete girdiği 1971 yılından itibaren 1990 yılına kadar cumhuriyet senatörlüğü, milletvekilliği gibi görevler üstlendi. Aktif siyaset yaptığı dönemde hem mecliste hem senatoda laiklik, irtica ve Türkiye'deki dinî konularla ilgili konuşmalar yaptı ve çözüm önerileri sundu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist</span> 1972de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı Maocu komünist parti

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 24 Nisan 1972'de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı komünist parti. Partinin siyasi düşünceleri doğrultusunda askeri kolu Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ve gençlik örgütü Türkiye Marksist-Leninist Gençlik Birliği'dir (TMLGB).

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

Şerif Mardin, Türk sosyolog ve siyaset bilimcisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hikmet Kıvılcımlı</span> Türk siyasetçi, yayıncı ve yazar

Hikmet Ali Kıvılcımlı, Türk Marksist-Leninist siyasetçi ve kuramcı, yazar, yayıncı ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (TDGF) ya da daha yaygın ismiyle DEV-GENÇ, 1965'in sonlarında kurulan Fikir Kulüpleri Federasyonu içerisinde yer alan öğrenciler tarafından dönemin özgünlüğünde kimi fikirsel ve mücadele pratiğine dair ayrılıklar üzerine kurulan, üniversiteli sosyalist gençlik örgütlenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de komünizm</span>

Türkiye'de komünizm, 1920 yılında Türkiye Komünist Partisi ile partileşme sürecine giren ve günümüzde devam eden siyasi hareket.

TKP/ML-Hareketi , 1976-1994 arasında faaliyet gösteren yasa dışı devrimci örgüt. 1972’de İbrahim Kaypakkaya tarafından kurulan TKP/ML’nin dışarıda faaliyeti devam ettiren Koordinasyon Komitesi tarafından; eski TKP/ML tezlerinin bir kısmının özeleştirisi yapılarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Maoist Komünist Partisi</span> Yasa dışı komünist terör örgütü

Maoist Komünist Partisi ya da kısaca MKP veya MKP/HKO-PHG; Türkiye'de faaliyet gösteren Maoist ideolojiye sahip, yasa dışı, silahlı komünist parti. Örgütün amacı Türkiye'de Maoist ilkelere bağlı sosyalist bir devrim yapmaktır. Bu amaçla başta Tunceli (Dersim) olmak üzere çeşitli bölgelerde silahlı faaliyetler yürütmektedir. Partinin silahlı kanadı, Halk Kurtuluş Ordusudur (HKO). MKP, TKP(ML)-TİKKO'nun 2002 yılında yaptığı ilk kongresinde isim değiştirmesiyle ortaya çıkmıştır. Örgüt, silahlı faaliyetlerini Tunceli, Tokat, Kastamonu, Giresun, Ordu ve metropollerde yürütmektedir.

Neriman Hikmet Öztekin, Türk gazeteci ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Türkiye Komünist Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2014-2017)

Halkın Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Partisi'nde 2014 yılı Nisan ayında başlayan ayrışmanın ardından 12. Kongre etrafında toplanan Erkan Baş, Metin Çulhaoğlu, Kurtuluş Kılçer, Erkan Kılıç, Can Soyer ve Doğan Ergün'ün de dahil olduğu partililerin kurduğu Marksist-Leninist siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Beria Onger</span>

Bakiye Beria Onger, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu avukat, Türkiye ilerici kadın hareketinin öncülerinden, Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi.

<span class="mw-page-title-main">İlerici Kadınlar Derneği</span>

İlerici Kadınlar Derneği (İKD), İstanbul’da 3 Haziran 1975’te kurulmuş, tüzüğünde amacı “Ülkemiz kadınlarına tanınmış sosyal ve ekonomik hak ve özgürlüklerin kağıt üzerinde kalmaması, günlük yaşamda somut olarak uygulanması ve geliştirilmesi” olarak ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de kadın cinayeti</span> Türkiyede kadınların toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakaları

Türkiye'de kadın cinayeti, Türkiye'de kadınların "namus temizleme" gerekçesiyle öldürülmek gibi, toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakalarını ifade eder.

Kadınlar 1. Ligi, Türkiye'de en üst seviye bir profesyonel kadınlar su topu ligidir. Günümüzde toplam 10 takım oynamaktadır.

Kadınlar 1. Ligi, Türkiye'de ikinci seviye bir profesyonel kadınlar su topu ligidir. 2022 yılında kurulmuş olup Kadınlar 1. Ligi'nden sonraki en üst düzey sutopu ligidir. Günümüzde toplam dört takım oynamaktadır.

1. Lig, Türkiye'de ikinci seviye bir profesyonel erkekler su topu ligidir. 2022 yılında kurulmuş olup Süper Lig'den sonraki en üst düzey sutopu ligidir. Günümüzde toplam 16 takım oynamaktadır.