İçeriğe atla

Devrimci Askerî Komite

Devrimci Askerî Komite
ÖncülPetrograd Devrimci Askerî Komitesi
Birleştiğidiğer Devrimci Askerî Komiteler
Kuruluş29 Ekim 1917 (106 yıl önce) (1917-10-29)
Kapanış23 Mart 1918 (106 yıl önce) (1918-03-23)
BirleşmeDevrimci Askerî Komite
TürAskerî Komite
AmaçSovyet iktidarı
MerkezPetrograd
BaşkanLev Troçki
ChairmanPavel Lazimir
Önemli kişilerAndrei Bubnov, Moisei Uritski, Josef Stalin, Yakov Sverdlov, Feliks Dzerjinski, Valerian Kuybyshev
Ana kurumPetrograd Devrimci Askerî Komitesi
Petrograd Devrimci Askerî Komitesinin Rus Geçici Hükûmetinin dağılmasının ilanının kopyası.

Devrimci Askerî Komite (Rusça: Военно Революционный Комитет; Voyenny Revolyutsionny Komitet), (Ekim 1917 – Mart 1918), Ekim Devrimi hazırlıkları sırasında Sovyetler altındaki Bolşevik parti örgütleri tarafından oluşturulmuş askerî unsurların adıdır.[1] Komiteler, ayaklanmaları yönetmekte ve Sovyet iktidarını güvence altına almakta güçlü yönetici organlardı. Proletarya iktidarının geçici olağanüstü organları rolünü üstlendiler.

En dikkate değer olanları, Petrograd Sovyeti, Moskova Sovyeti ve Stavka'dır. Petrograd Devrimci Askerî Komitesi 29 Ekim [E.U. 16 Ekim] 1917 kuruldu.[2]

Askerî Devrim Komiteleri Listesi

Sovyet iktidarının muzaffer ilerlemesi sırasında seri halde devrimci askerî komiteler kurulmuştu. Rusya Sovyet Kongresi delegelerinin inisiyatifleriyle çok sayıda devrimci askerî komite ortaya çıktı. Komiserler, elçiler ve ajitatörlerden oluşan bir ekip Petrograd Devrimci Askerî Komitesi tarafından Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesinin talimatı doğrultusunda çeşitli ülkelerin bölgelerine gönderildi.[1]

Kurulma tarihiİsimLider kadrosuNotlar
29 EkimPetrograd Devrimci Askerî Komitesi (DAK)Pavel Lazimir (Chairman) (Lev Troçki(President), Andrei Bubnov, Moisei Uritski, Yakov Sverdlov, Feliks Dzerjinski, Josef Stalin)
31 Ekim12. Ordu DAKYa. Cherin (Karl Gailis,[3] Janis Krumins[4])Cēsis'te 8 Kasım 1917'ye kadar illegal olarak
4 KasımEstland DAKI.Rabchinsky[5] (Jaan Anvelt, Viktor Kingissepp)
Pskov DAKVasili PanyushkinKuzey Cephesi (8 Kasım 1917'den itibaren)
7 KasımMoscova DAK
Voronezh revkomA.Moiseyev
8 KasımRyazan DAKA.Syromyatnikov
9 KasımMinsk DAKAleksandr Myasnikyan (Moisei Kalmanovich, Vilhelms Vilis Knoriņš, Kārlis Landers)Batı Cephesi ve Kuzeybatı Bölgesi (daha sonra)
Samara DAKValerian Kuybyshev
Tula revkomGrigory Kaminsky
10 KasımTom DAKAleksei Belenets[6]
11 KasımKiev DAKLeonid Pyatakov[7] (Andriy Ivanov, Volodymyr Zatonsky, Oleksandr Horvits[8])28 Ocak 1918'de Kiev revkom olarak yeniden kuruldu
Smolensk revkomS.Ioffe
21 KasımDağistan DAKUllubi Buinaksky
27 KasımOrenburg DAKSamuil Tsvilling
1 AralıkSouthwestern Front DAKG.Razzhivin (Vasili Kikvidze)
15 AralıkRomanya Cephesi DAKPyotr Baranov (Aleksandr Krusser, Vladimir Yudovsky)
20 AralıkBarnaul DAKMatvei Tsaplin)
23 AralıkHarkov DAKComrade Artyom (Valery Mezhlauk, Moisei Rukhimovich)
???Yekaterinoslav DAKNikolay Krestinsky
???Vinnitsa DAKNikolai Tarnogrodsky[9]
???Odesa DAKVladimir Yudovsky
???Shuya DAKMihail Frunze
???Simferopol DAKJānis Miller
29 AralıkSivastopol revkomJānis Daumanis (Yuri Gaven)
OcakAstrahan revkomMina Aristov[10]
10 OcakKafkas Ordusu DAKGregoriy Korganov (Boris Sheboldayev)
23 OcakDon DAKFyodor Podtyolkov (Mikhail Krivoshlykov)[11]
30 OcakKuban - Karadeniz DAKYan Poluyan
2 MartSemirechye DAKPavel Vinogradov

Kaynakça

  1. ^ a b Askerî Devrimci Komiteler 31 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Büyük Sovyet Ansiklopedisi.
  2. ^ Troçki, Lev. "Lessons of Ekim: On the Eve of the October Revolution; the Aftermath" (İngilizce). www.marxist.net/. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016. 
  3. ^ "Gailis Karl Andreyevich". 31 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016. 
  4. ^ "Krumin, Janis". 9 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016. 
  5. ^ Rabchinsky, Ivan Vasilyevich 20 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Büyük Sovyet Ansiklopedisi
  6. ^ "Aleksei Belenets". 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016. 
  7. ^ "Leonid Pyatakov". 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016. 
  8. ^ Horvits Oleksandr 20 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Büyük Sovyet Ansiklopedisi
  9. ^ "Tarnogrodsky Nikolai". 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016. 
  10. ^ "Mina Aristov". 10 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016. 
  11. ^ Krivoshlykov Mikhail 31 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sovyet Tarih Ansiklopedisi.

Okuma listesi

  • Resis, Albert (Temmuz 1977), Lenin on Freedom of the Press, Russian Review, Vol. 36, No. 3, pp.  274–296.
  • Rigby, T.H. (Ocak 1974) The First Proletarian Government, British Journal of Political Science, Vol. 4, No. 1, pp.  37–51.
  • Utechin, S.V. (Ekim 1958), Bolsheviks and Their Allies after 1917: The Ideological Pattern, Soviet Studies, Vol. 10, No. 2, pp.  113–135.
  • Lenin, V. Marksizm ve Ayaklanma, Lenin's Collected Works, Progress Publishers, Moscow, Volume 26, 1972, s. 22-27
  • Questionnaires of councils of the Central Industrial district, (Ekim 1917 – Ocak 1918), "Historical Archives", 1960.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Nisan tezleri</span>

Nisan Tezleri, 1917 Şubat Devrimi ile Rusya'daki Çarlık rejiminin devrilmesi üzerine sürgünde bulunduğu İsviçre’den, Mühürlü Tren ile Rusya’nın başkenti Petrograd’a gelen Bolşevik lider Lenin tarafından ilan edilen ve parti tarafından izlenmesi gereken siyasi hattı anlatan açıklamalar. Tezler daha çok Rusya’nın içinde bulunduğu durumu tahlil etmekte ve Bolşevikler tarafından yapılması gerekenleri sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lev Kamenev</span>

Lev Kamenev, Sovyet komünist lider.

<span class="mw-page-title-main">Çeka</span> Sovyet Gizli Polis Birimi

Çeka, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve güvenlik teşkilatı. Resmî ismi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyine bağlı Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu şeklindedir. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 20 Aralık 1917 tarihinde Vladimir Lenin ve daha sonra Feliks Dzerjinski tarafından yayınlanan bir kararname ile kuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arz eden bir siyasi-askerî kuvvet hâline geldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Temmuz Günleri</span>

Temmuz Günleri, 1917 yılında Rusya’da Sankt-Peterburg şehrinde 3 - 7 Temmuz günleri arasında meydana gelen olayları anlatır. Olaylarda askerler ve sanayi işçileri Geçici Hükûmete karşı yoğun protesto gösterileri düzenlemişlerdir. Gösterilerin örgütlenmesinde bulunmamalarına rağmen Bolşevikler çoğu kendi parti sempatizanlarından oluşan gösterilere öncülük yapmaya çalışmışlar ve kontrol altına almaya çalışmışlardır. Geçici Hükûmete bağlı ordu birlikleri göstericileri ateş açarak dağıtmış ve Bolşeviklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır. Bolşeviklerin lideri Lenin yeraltına çekilmiş ve çok sayıda Bolşevik önder tutuklanmıştır. Temmuz Günleri, Ekim Devrimi öncesinde Bolşeviklerin büyümesinde ve etkisinde bir düşüş dönemine karşılık gelir.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Nogin</span>

Viktor Pavloviç Nogin (1878–1924) önde gelen Bolşevik liderlerden. Ekim Devrimi’nin gerçekleştirildiği ayaklanma sırasında Moskova’dadır ve Moskova Askeri Devrimci Komitesi üyesidir. Sovyetler Birliği kurulduğunda da çeşitli görevlerde bulunacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

Tüm Rusya Kurucu Meclisi, Rusya’da 1917 Ekim Devriminden sonra toplanan ve demokratik seçimlerle seçilmiş olan yasama organı. 5-6 Ocak 1918 günlerinde sadece 13 saat toplanabilmiştir. Sovyet iktidarını tanımayı reddettiği için Bolşevikler tarafından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Rusya)</span>

Kızıl Muhafızlar çoğunlukla fabrika işçileri, köylülerden oluşan paramiliter gönüllü oluşumlardı. Kazaklardan ve kısmen Sovyet iktidarının korunması için askerlerden ve denizcilerden oluşuyordu. Kızıl Muhafızlar, çökmekte olan Rus İmparatorluk Ordusu'nun geçici askerî gücü ve Ekim Devrimi sırasında ve Rus İç Savaşı'nın ilk aylarında Bolşeviklerin bir oluşumuydu. Çoğu, 1917 Rus Devrimi döneminde oluşturuldu ve bazı birimler 1918'de Kızıl Ordu olarak yeniden düzenlendi. Kızıl Muhafız oluşumları, Finlandiya, Polonya, Estonya, Ukrayna ve diğerleri gibi çağdaş Rusya Federasyonu dışındaki bölgeler de dahil olmak üzere eski Rusya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde örgütlenmişti. Merkezileşmemişlerdi ve yerel bir siyasi partinin ve yerel Sovyet üyelerinin kararıyla oluşturulmuşlardı. Sovyetlerin gücünü korumak ve genişletmek için mücadele ederek, "tüm gücü Sovyetlere" verecek yeni bir devletin yaratılmasına yardımcı oldular.

<span class="mw-page-title-main">İkili iktidar</span>

İkili iktidar, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından 1917 yılında ortaya atılan, Rusya'daki Şubat Devrimi sonra ortaya çıkan Geçici Hükûmet ve Sovyet iktidarının bir arada olmasını tanımlayan terim.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Duması Geçici Komitesi</span>

Devlet Duması Geçici Komitesi, Rus Şubat Devriminin patlak vermesiyle 12 Mart 1917 tarihinde 4. Devlet Duması (15 Kasım 1912 – 6 Ekim 1917) milletvekilleri tarafından kurulan özel bir hükûmet yapılanmasıdır.

Kiev Bolşevik Ayaklanması Rusya Geçici Hükümeti'nin Ekim Devrimi yüzünden yıkılmasının ardından Kiev'in kontrolü için yaşanan askeri olaylardır. Bolşevik Parti'nin Kiev Komitesi ve Ukrayna Merkez Konseyi'nin zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Faustschlag Harekâtı</span>

Faustschlag Harekâtı sürmekte olan I. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu askerî birliklerinin Çarlık Rusyasında iktidarı 1917 Ekim Devrimi ile alan Bolşeviklere karşı başlattığı harekâttır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.