İçeriğe atla

Devrimci Askerî Konsey

Devrimci Askerî Konsey'in 1925'teki fotoğraf

Devrimci Askerî Konsey (RusçaРеволюционный Военный Совет; Revolyutsionny Voyenny Sovyet), Devrimci Savaş Konseyi'[1] veya Revvoyensovyet (Rusça: Реввоенсовет) 2 Eylül 1918'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi tarafından kurulan yüksek yetkili askerî konsey.[2]

Devrimci Askerî Konsey'den önce Yüksek Askerî Konsey (Высший военный совет, Vysshy voyenny sovyet) ve Savaş ve Donanma İşleri Halk Komiserliği Konseyi adıya iki ana askerî konsey kurulmuştu. Kuruluş kararnamesi ile birlikte tüm savaş cephelerindeki askerî örgütler konsey başkanının emrinde oldu. Konseyin ilk başkanı Lev Troçki ile Letonyalı asker Jukums Vācietis oldu. 1919 yılında Vācietis'in yerine Sergey Kamenev başkan olarak atandı.

30 Kasım 1918'de, ülkenin kaynaklarını savunmaya yönelik olarak harekete geçmek amacıyla Çalışma ve Savunma Konseyi kuruldu. Fiilen Vladimir Lenin tarafından yönetilen konseyin yönetim kurulu Lenin, Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi adına Josef Stalin, temsilci Troçki başkanı ve birkaç yetkili kişiden oluşuyordu .

Devrimci Askerî Konsey 1934'te dağıtıldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Pearce, Brian (1934). "Sovetskaia Literatura" (İngilizce). 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2018. 
  2. ^ Earl F. Ziemke: The Red Army 1918–1941: From Vanguard of World Revolution to US Ally. Frank Cass, New York 2004.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">KGB</span> Sovyetler Birliğinin istihbarat ve gizli servisi

KGB, Devlet Güvenlik Komitesi, Sovyetler Birliği'nin istihbarat ve gizli servisidir. İlk olarak 1918 yılında Çeka adıyla kurulan teşkilat pek çok kez isim değişikliğine maruz kalmış ve son olarak 13 Mart 1954'te KGB adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çeka</span> Sovyet Gizli Polis Birimi

Çeka, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve güvenlik teşkilatı. Resmî ismi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyine bağlı Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu şeklindedir. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 20 Aralık 1917 tarihinde Vladimir Lenin ve daha sonra Feliks Dzerjinski tarafından yayınlanan bir kararname ile kuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arz eden bir siyasi-askerî kuvvet hâline geldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Zinovyev</span> Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisi (1883-1936)

Grigori Yevseyeviç Zinovyev, Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği başbakanları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Sovyetler Birliği Başbakanı, Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sultanmecid Efendiyev</span>

Sultanmecid Efendiyev ya da Sultan Mecid Efendiyev Azerice: Sultanməcid Əfəndiyev, Rusça: Султан Меджид Эфендиев d. 26 Mayıs 1887-21 Nisan 1938 ö.) Azeri devrimci, devlet adamı, Azerbaycan Komünist Partisi'nin kurucularından.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR Ayaklanması</span>

Sol SR ayaklanması, Ekim Devrimi ile Rus İmparatorluğunda iktidarı alan Bolşeviklere karşı 1918 yılı Temmuz ayında Sol SRlar tarafından başlatılan silahlı ayaklanmadır. 6 Temmuz 1918 günü başlatılan ayaklanmanın amacı Brest Litovsk Antlaşması ile barış yapılan Almanya İmparatorluğu ile savaşın yeniden başlatılmasıydı. Ayaklanma Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere karşı sol ayaklanmaların en önemlilerindendir. Ayaklanma bastırılmış ve ülkede Sol SR faaliyetleri yasaklanmıştır ancak yıkıcı faaliyetlerin şiddetine rağmen yaptırımlar görece hafifletilmiş şekilde uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Askerî Komite</span>

Devrimci Askerî Komite, , Ekim Devrimi hazırlıkları sırasında Sovyetler altındaki Bolşevik parti örgütleri tarafından oluşturulmuş askerî unsurların adıdır. Komiteler, ayaklanmaları yönetmekte ve Sovyet iktidarını güvence altına almakta güçlü yönetici organlardı. Proletarya iktidarının geçici olağanüstü organları rolünü üstlendiler.

Ukrayna Merkez Konseyi, Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nin siyasi, kamu, kültürel ve mesleki örgütlerini birleştiren Bütün -Ukrayna konseyi idi. Ukrayna Ulusal Kongresi'nden sonra Konsey, Ukrayna-Sovyet Savaşı'na kadar sürecek olan arabuluculuktaki devrimci parlamentoydu.

Kiev Bolşevik Ayaklanması Rusya Geçici Hükümeti'nin Ekim Devrimi yüzünden yıkılmasının ardından Kiev'in kontrolü için yaşanan askeri olaylardır. Bolşevik Parti'nin Kiev Komitesi ve Ukrayna Merkez Konseyi'nin zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Yüksek Sovyeti</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüksek Sovyet'i, sonra Rusya'nın Yüksek Sovyet'i 1938–1990 yılları arası Rusya SFSC yüksek hükûmet kurumu; 1990–1993 yılları arası sabit parlamentodur, Rusya'nın Halkın Milletvekilleri Kongresi tarafından seçiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Devlet Konseyi</span>

Sovyetler Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Konseyi veya kısaltmayla SSCB Devlet Konseyi (Rusça: Государственный Совет СССР veya Devlet Sovyeti, Sovyetler Birliği'nde Ağustos 1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi sonrası 5 Eylül 1991'de kurulan devlet sovyeti. Konseyin üyeleri Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ile birlikte tüm Sovyet cumhuriyetlerinin en üst düzey yetkilileri idi. Darbe girişimi sonrasında o dönemki yasalara göre devlet başkanı Gorbaçov'un yerini alacak Başkan Yardımlığı kurumu lağvedildi. Konsey Halk Komiserleri Konseyi Başkanı'nı seçme yetkisine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Pyatakov</span>

Georgiy Pyatakov, Rus Devrimi sırasında faaliyet gösteren Bolşevik devrimci lider, komünist politikacı. Büyük Temizlik döneminde anti-sovyet eylemleri olduğu iddiasıyla idam edilmiştir.

Çalışma ve Savunma Konseyi veya kuruluş adıyla İşçi ve Köylü Savunma Konseyi, Kasım 1918'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde, merkezî ekonomiyi ve askerî malzemelerinin üretimini kontrol etmek için kurulan devlet aygıtıydı. Rus İç Savaşı döneminde kuruldu ve Kızıl Ordu için sanayi üretimini amacıyla acil kararlar veren olağanüstü ekonomik kararlar alma görevini üstlendi. Devrimci Askeri Konsey'e bağlı olarak çalışıyordu.

<span class="mw-page-title-main">5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmî adıyla 5. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 4-10 Temmuz 1918 tarihleri arasında Bolşoy Tiyatrosu'nda toplanan üçüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Rus İç Savaşı sürerken Müttefik devletlerin iç savaşa müdahalelerinin yeni başladığı döneme tekabül eder.

<span class="mw-page-title-main">2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 3. Tüm-Rusya İşçi, Köylü ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 23-31 Ocak 1918 tarihleri arasında Tauride Sarayı'nde toplanan üçüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

4. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmî adıyla 4. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 14-16 Mart 1918 tarihleri arasında Moskova'da olağanüstü toplanan dördüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Brest Litovsk Barış Antlaşması'nın onaylandığı kongredir.