İçeriğe atla

Devon

Koordinatlar: 50°43′K 3°43′B / 50.717°K 3.717°B / 50.717; -3.717
Başlığın diğer anlamları için Devon (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Devon
Ülke Birleşik Krallık
Ülke İngiltere
BölgeGüney Batı İngiltere
MerkezExeter
Yüzölçümü
 • Toplam6.707 km²
Nüfus
 (2017)
 • Toplam787.171
 • Yoğunluk124/km²

Devon, Birleşik Krallık'ta İngiltere ülkesinin Güney Batı bölgesinde bulunan, hem iki seviyeli yerel idarenin üst seviyesi olan bir kontluk hem de kraliyetle ilgili seremoniler için bir törensel kontluktur. Gayriresmî olarak bazen "Devonshire" olarak da anılmakla beraber bu shire tipi kontluk olduğunu göstermek için kullanılmakta ve Devon'da yaşayan halk arasında genellikle kabul edilmemektedir.

Devon ismi yaklaşık MS 50'de Antik Romalıların Britanya adasının istila ettikleri dönemde bu yörede yaşayan Kelt asıllı kavmine verilen "Dumnonii" (yani derin vadisinde yaşayanlar) isminden alınmıştır.

Coğrafya ve jeoloji

Devon'daki kayalıklar.
Ilfracombe, Kuzey Devon kıyısındadır.

Devon, bir yarımada üzerindedir ve bu yüzden İngiliz ilçeleri arasında benzersiz şekilde, kuzeyde Bristol Kanalı ve Kelt Denizi ve güneyde Manş Denizi olmak üzere iki ayrı kıyı şeridi vardır.[1] Güney Batı Sahil yolu, her ikisinin de tamamı boyunca uzanır ve yaklaşık %65'i Heritage coast olarak adlandırılır. 1974'te İngiliz ilçelerinde yapılan değişikliklerden önce Devon, alana göre üçüncü en büyük ilçeydi. Devon, ilçe benzeri bölümlere ayrılmamış ilçelerin en büyüğüydü (yalnızca Yorkshire ve Lincolnshire daha büyüktü) ve her ikisi de sırasıyla idari bölgelere veya parçalara bölünmüştür).[2] 1974'ten beri ilçe, alana göre dördüncü sıradadır. Cumbria'nın kurulması nedeniyle, tören ilçeleri arasında ve büyükşehir olmayan üçüncü büyük ilçedir. Lundy adası ve Eddystone resifi de Devon'dadır. İlçe, İngiltere'deki diğer tüm ilçelerden daha fazla yol mesafesine sahiptir.

Coğrafi konumu

Kontluğun komşuları batıda Cornwall, doğuda Dorset ve Somerset kontlukları bulunur. Güneyinde Atlantik Okyanusuna bir kısmı olan Manş Denizi ve kuzeyinde ise Atlantik Okyanusunun Bristol'da bulunan Bristol Halici bulunur.

Kuzeybatı:
Bristol Halici		Kuzey:
Bristol Halici		Kuzeydoğu:
Somerset
Batı:
Cornwall		DevonDoğu:
Dorset
Güneybatı:
Cornwall
Manş Denizi		Güney:
Manş Denizi		Güneydoğu:
Manş Denizi

Devon'un yüzölçümü 6.707 km², 2005'te tahmini nüfusu 1.109.900; ve nüfus yoğunluğu km² başına kişi olarak 165'tir.

Alt yerel idare birimleri

Devon kontluğunun alt seviyesinde ikincil seviyede bulunan metropoliten olmayan bölgeler ve Devon Kontluğu Yerel İdaresinden bağımsız ama törensel olarak Devon'a bağlı olan tek-seviyeli yerel idareler haritası şudur:

Bölgeler Harita ayrıntıları
  1. Exeter
  2. East Devon
  3. Mid Devon
  4. North Devon
  5. Torridge
  6. West Devon
  7. South Hams
  8. Teignbridge
  9. Plymouth (Tek-Seviyeli-Yerel-İdare)
  10. Torbay (Tek-Seviyeli-Yerel-İdare)

Bu törensel kontluk içinde bulunan ikincil seviyede bulunan metropoliten olmayan bölgeler ve tek seviyeli metropoliten bölge ve şehirler; idare merkezleri; içinde bulunan önemli yerleşkeleri listesi ve bir görüntü şöyle verilebilir:

KontlukYerel bölge/boroughİdare MerkeziDiğer yerleşkelerGörüntü
Devon KontluğuEast Devon Yerel BölgesiSidmouth Sidmouth, Axminster, Honiton, Budleigh Salterton, Seaton, Ottery St Mary, Branscombe
Sidmouth panoraması
Mid Devon Yerel BölgesiTivertonTiverton, Cullompton, Crediton
Tiverton'da Exe Nehri
North Devon Yerel BölgesiBarnstaple Barnstaple, Braunton, Fremington, Ilfracombe, Instow, South Molton, Lynton, Lynmouth
Barnstaple Saat Kulesi
Torridge Yerel BölgesiBidefordBideford, Holsworthy, Great Torrington, Hartland, Westward Ho!.
Bideford panoraması
West Devon Yerel BölgesiTavistock Tavistock, Chagford, Okehampton, Princetown
Tavistock merkezi
South Hams Yerel BölgesiTotnes Totnes, Dartmouth, Kingsbridge, Ivybridge, Salcombe
Totnes High Street
Teignbridge Yerel BölgesiNewton Abbot Newton Abbot, Ashburton, Dawlish, Teignmouth.
Newton Abbot panoraması
Plymouth Şehri, Tek-Seviyeli Yerel İdarePlymouthPlymouth, Plympton, Plymstock
Plymouth Hoe
Torbay Borough, Tek-Seviyeli Yerel İdareTorquayTorquay
Torquay

Devon'da turizm

Devon plajları ile ve Dartmouth ve Exmoor milli parkları ile Birleşik Krallık'taki tatil turizmi ve diğer ülkelerden turistler için çok çekici turistik bir alandır ve yazlık tatil dönemlerinde nüfusun birkaç misli turist barındırmaktadır. Özellikle geleneksel Britanya plaj şehirleri olan Torquay ve Exmouth çok popülerdir. Devon'un kuzeydeki ve güneydeki sahilleri ve bu sahillerindeki plajları büyük sayıda "surf" sporu yapan genç turist de çekmektedir.

Devon'un bazı turistik doğal zenginlikleri uluslararası dünya zenginlik özel listelerine kabul edilmişlerdir. 2001'den itibaren Dorset ve Doğu Devon Sahilleri alanları jeolojik adıyla "Jurasik Sahiller" ve 2006'dan itibaren de "Cornwall ve Batı Devon Madenleri" Birleşik Krallık'ta bulunan UNESCO Dünya Mirasları listesine dahil alanlardandır. Devon'un kuzeyinde bulunan kumullar kompleksi olan " Braunton Burrows" ise "UNESCO Biosphere Reserve" olarak kabul edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Dewey, Henry (1948) British Regional Geology: South West England, 2nd ed. London: H.M.S.O.
  2. ^ Whitaker's Almanack, 1972; p. 631

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Devon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kent, İngiltere</span>

Kent, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Güney Doğu bölgesinde birinci seviyede bir "shire" tipi bir kontluk yerel idaresi ve bir törensel kontluktur. Merkezi "Maidstone" kentindedir. Kent Kontluğunun toplam yüzölçümü 3.736 km² dir.

<span class="mw-page-title-main">Leicestershire</span>

Leicestershire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Doğu Midlands Bölgesi'nde hem iki seviyeli yerel idarenin üst seviyesi olan bir "shire" kontluğu hem de tek-seviyeli yerel idare olan Leicester Şehri'nin bağlı olduğu törensel kontluktur. Adını Leicester şehrinden alır. Leicestershire merkezi bu şehrin varoşunda olan Glenfield'dedir.

<span class="mw-page-title-main">Lancashire</span>

Lancashire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare "shire" kontluğu ve kraliyet seremonileri için törensel kontluktur. Merkezi Preston şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Essex</span>

Essex, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinde Doğu İngiltere Bölgesinde birinci seviyede yerel idari birim olarak metropoliten olmayan bir kontluk ve coğrafi bakımdan ve krallık seremonileri için bir törensel kontluktur. Merkezi Chelmsford'dur. En yüksek noktası Hertfordshire yakınlarında, Langley köyü civarında Chrishall.

<span class="mw-page-title-main">Cumbria</span>

Cumbria, İngiltere'nin kuzey-batısında idarî bakımdan shire tipi bir county'dir. County'nin idarî merkezi, Carlisle şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Yorkshire</span>

Güney Yorkshire Törensel Kontluğu, İngiltere'nin Yorkshire ve Humber bölgesinde yer alan metropolitan yerel idare birimidir. 1974-1986 döneminde Güney Yorksahire Metropoliten Kontluğu birinci seviyede bir metropoliten kontluk yerel idaresi olarak görev yapmıştır. 1986'da Muhafazakâr Parti başbakanı Margaret Thatcher tarafından meclis konseyi ve idare merkezi lağvedilmiştir. 1986'dan itibaren "Törensel Kontluk" statüsü almıştır.

Kontluklar, günümüzde Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin en büyük yerel idare birimleri olarak bulunmaktadırlar. Burada "İngiltere ülkesi" terimine dikkati çekmek gerekmektedir. Kontluk sistemleri Britanya adası ile İrlanda adasının kuzeyinde bulunan Birleşik Krallık devletinin tümüne değil sadece İngiltere ülkesiyle ilgilidir. Birleşik Krallık içinde bulunan diğer ülkeler olan Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda değişik tipte yerel idareye sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Bedfordshire</span>

Bedfordshire, Birleşik Krallık'ta İngiltere ülkesinin Doğu bölgesinde bulunan 1 Nisan 2009'dan itibaren sadece kraliyetle ilgili seremoniler için bir törensel kontluktur.

<span class="mw-page-title-main">Batı Yorkshire</span> İngiltere, Birleşik Krallıktaki büyükşehir ve tören ilçesi

Batı Yorkshire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humber bölgesinde 1974-1989 döneminde iki seviyeli bir metropolitan kontluk ve 1989'dan sonra da bir törensel metropolitan kontluktur. 1974'te kurulduğu zaman merkezi Leeds olması düşünülmüşken, o tarihte ilga edilen "West Riding Yorkshire Kontluğu" idari binalarına yerleşmiş ve böylece merkezi Wakefield olmuştur. Ama 1989'da "Batı Yorkshire Metropolitan Kontluğu" lağvedilince bu idare binaları "Wakefield Şehri Metropolitan Yerel Bölgesi" idaresine devredilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Buckinghamshire</span>

Buckinghamshire (kısaltılışı Bucks) İngiltere'nin Güney Doğu bölgesinde metropoliten olmayan resmî bir törensel ve "shire" tipi bir kontluk. Merkezi Aylesbury'dedir.

<span class="mw-page-title-main">Derbyshire</span>

Derbyshire, İngiltere'de, Doğu Midlands bölgesinde kontluk (county). Merkezi Matlock'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Merseyside</span>

Merseyside, Metropoliten Kontluğu, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ülkesinin Kuzey-Batı bölgesinde 1974'ten 1986'ya kadar birinci seviyede yerel idare metropoliten kontluğu olmuş; 1986'da lağvedilip görev ve yetkileri eski alt metropoliten bölgelere verilmiştir. Fakat Merseyside yine de kraliyet seremonileri için törensel kontluk olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dorset</span>

Dorset, İngiltere'nin Güney Batı bölgesinde bir "shire" tipi kontluktur. Yönetim merkezi Dorchester'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Lincolnshire</span>

Lincolnshire, İngiltere'nin Doğu Midlands bölgesinde bir "shire" tipi kontluktur. Yönetim merkezi Lincoln'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Greater Manchester</span> Kuzey Batı İngilteredeki büyükşehir ilçesi

Greater Manchester Metropoliten Kontluğu, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ülkesinin Kuzey-Batı bölgesinde 1974'ten 1986'ya kadar birinci seviyede yerel idare metropoliten kontluğu olmuş; 1986'da lağvedilip görev ve yetkileri tek seviyeli metropoliten bölge statüsü ile eski alt metropoliten bölgelere verilmiştir. Fakat Greater Manchester yine de kraliyet seremonileri için törensel kontluk olarak kalmıştır. Törensel Greater Manchester Kontluğu için, Kraliyet otoriteleri Kraliçe'nin yerel temsilcisi olarak "Lord Lieutenant" ve "High Sheriff" adı verilen özel işlevli kişiler atamaktadır. Aynı zamanda 1972 Yerel İdare reform kanunu hâlâ hukuken yürürlükte olduğu için, Greater Manchester'ın hukuki varlığı kaybolmamış olarak bulunmakta ve bu törensel kontluk bir coğrafya terimi olarak da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Sussex</span>

Batı Sussex, İngiltere'nin Güney Doğu bölgesinde idari bakımdan "shire" tipi metropoliten-olmayan bir kontluk (county). Kontluğun idari merkezi Chichester'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">North Yorkshire</span>

North Yorkshire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humber bölgesinde iki seviyeli bir metropoliten olmayan kontluk ve yine o bölgede ve kısmen Kuzey Doğu İngiltere bölgesinde bulunan tek seviyeli metropoliten olmayan yerel bölge/boroughlar için bir "törensel kontluk"'dur. Fiilen 1974'te kurulmuştur ve 1996'da bazı reorganizasyona uğramıştır. Yüzölçümü 8,654 km² olup İngiltere'de en büyük alanlı törensel kontluktur. Sınırları içinde "Yorkshire Dales" ve "Yorkshire Moors" boş kırları bulunur ve Kuzey Yorkshire'ın alanının %40'ı "milli Parklar" içindedir. North Yorkshire Kontluğu yerel idare merkezi Northallerton kentinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Somerset</span>

Somerset, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Güney Batı bölgesinde iki seviyeli bir metropoliten olmayan kontluk ve yine o bölgede bulunan tek seviyeli metropoliten olmayan yerel bölge/boroughlar için bir "törensel kontluk"'dur. Semorset Kontluğu'nun uzun bir tarihi olmakla beraber fiilen 1974'te kurulmuştur ve 1996'dan itibaren 1974'te kurulan Avon Kontluğu'nun ortadan kaldırılmasıyla bazı reorganizasyona uğramıştır. Somerset Kontluğu yerel idare merkezi Taunton kentindedir.

<span class="mw-page-title-main">Shropshire</span>

Shropshire, İngiltere'nin Batı Midlands bölgesinde bulunan, doğuda Galler ile sınırı olan ve metropoliten olmayan bir törensel kontluk. Merkezi Shrewsbury'de idi.

<span class="mw-page-title-main">Tyne ve Wear</span>

Tyne ve Wear, İngiltere'nin Kuzey Doğu bölgesinde bir "metropoliten" kontluktur. Bu metropoliten kontluk 1974'te resmen yürürlüğe giren "1972 Yerel İdare Reformu Kanunu" ile kurulmuştur. Kurulduğu dönemde birinci seviyede seçilmiş bir konsey ve konseyin yürütülmesi için bir yerel bürokrasi idaresi vardı. Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu altında şu ikinci seviyeli beş şehir ve metropoliten borough bulunmaktaydı: Newcastle upon Tyne, Sunderland, Gateshead Metropoliten Borough, North Tyneside Metropoliten Borough ve South Tyneside Metropoliten Borough. Fakat 1989'da "Tyne ve Wear Metropoliten Kontluğu" konseyi ve buna bağlı bürokratik idare lağvedilip kapatıldı. Bu idarenin altında bulunan 5 şehir ve metropoliten "borough" tek-seviyeli-yerel-idare statüsü kazandılar. Fakat metropoliten kontluk bir törensel kontluk statüsü taşımaktadır. Ayrıca kuruluş kanunu kaldırılmadığı için hukuken halen yürürlükte olan bir kamu kuruluşu statüsüne haizdir. Bunun yanında coğrafyacılar ve coğrafya istatistikleri tarafından kullanılan bir tanımdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.