İçeriğe atla

Devlet Koruma Kurumu

Devlet Koruma Kurumu
Államvédelmi Hatóság
ÁVH logosu
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi2 Şubat 1945
Kapanış tarihi7 Kasım 1956
Türüİstihbarat teşkilatı
Gizli polis
AdresBudapeşte, Macaristan
Personel sayısı30,000 (1953)
Günümüzde Terör Evi olarak kullanılan ÁVH genel merkezi

Devlet Koruma Kurumu (MacarcaÁllamvédelmi Hatóság (ÁVH)), Macaristan Halk Cumhuriyeti'nin gizli servisiydi. 2 Şubat 1945 tarihinde Devlet Savunma Dairesi (Államvédelmi Osztálya, ÁVO) adıyla kurulmuş olup devlete muhalefet olarak kabul edilen herhangi bir faaliyeti bastırmaktan sorumluydu.

1953 Wallenberg göstermelik mahkeme girişimi

Macar Yahudi cemaatinin lideri Miksa Domonkos ÁVH tarafından tutuklandı ve 1953'te sorguya götürüldü.[1] Ocak 1945'te Raoul Wallenberg'in ortadan kaybolmasının kozmopolit siyonistler tarafından gerçekleştirdiğini kanıtlamak için 1953'te Budapeşte'de bir göstermelik duruşma hazırlıkları başladı.[2] Raoul Wallenberg'in Yahudiler tarafından öldürülmesi fikri Macar İşçi Partisi ve Stalin'in Siyonist-Yahudi karşıtı kampanyasının bir parçasıydı.[3]

1956 Macaristan ayaklanması

23 Ekim 1956'daki Macaristan ayaklanmasında ÁVH birlikleri taş atan insanlara ateş açtıklarında olaylar sırasındaki ilk ölümlere neden oldu. O zaman, ÁVH hükûmet için güvenilir tek silahlı güçtü. Ayaklanma sırasında bazı ÁVH mensuplarına yönelik linçler de düzenlendi. Kádár Hükûmeti'nin Beyaz Kitabı 22 vakayı listelemektedir. 85 protestocunun öldürüldüğü Magyarovar Katliamı bu olaylardan en büyüğü olarak hatırlanır.

ÁVH, 7 Kasım 1956 tarihinde lağvedildi. Daha sonra János Kádár hükûmetinin teşkilatı yeniden kurmak yerine görevlerini İçişleri Bakanlığı'na devretmesi nedeniyle Macaristan resmi bir istihbarat servisi olmayan tek Varşova Paktı ülkesi olarak kaldı.

Kaynakça

  1. ^ Interview with István Domonkos 23 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., son of Miksa Domonkos who died after the show trial preparations (Macarca)
  2. ^ József Szekeres: Saving the Ghettos of Budapest in January 1945, Pál Szalai "the Hungarian Schindler" 963-7323-14-7, Budapest 1997, Publisher: Budapest Archives, p. 74
  3. ^ Kenedi János: Egy kiállítás hiányzó képei 2 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Macarca)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte</span> Macaristanın başkenti

Budapeşte, Macaristan'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir sınırları içindeki nüfusa göre Avrupa Birliği'nin dokuzuncu en büyük şehri ve Tuna nehri üzerindeki ikinci en büyük şehirdir; şehrin yaklaşık 525 kilometrekarelik bir alanda tahmini nüfusu 1.752.286'dır. Hem şehir hem de ilçe olan Budapeşte, 7.626 kilometrekarelik bir alana ve 3.303.786 nüfusa sahip Budapeşte metropolitan alanının merkezini oluşturur. Şehrin nüfusu, toplam Macaristan nüfusunun %33'ünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan millî futbol takımı</span>

Macaristan millî futbol takımı, Macaristan'ı uluslararası arenada temsil eden futbol takımıdır. 1938 ve 1954 FIFA Dünya Kupası'nda aldıkları ikincilik en büyük başarılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Béla Kun</span> Macar komünist devrimci (1886-1938)

Béla Kun [ˈbeːlɒ kun], Macar komünist politikacı.

<span class="mw-page-title-main">1956 Macaristan Ayaklanması</span>

1956 Macaristan ayaklanması veya Macaristan Halk Cumhuriyeti sonrası dönemle anıldığı isimle Macar Devrimi, 1956 yılında Macaristan'daki Sovyetler Birliği destekli stalinist hükûmete karşı başlatılan halk hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

Karpat Rutenya'daki Yahudilerin tarihi.

<span class="mw-page-title-main">Miklós Horthy</span> Macar asker ve siyasetçi (1868–1957)

Miklós Horthy de Nagybánya, Macar asker ve siyasetçi. 1 Mart 1920 - 15 Ekim 1944 tarihleri arasında Macaristan Kral Naibi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Raoul Wallenberg</span>

Raoul Wallenberg İsveçli bir mimar, iş insanı, diplomat ve yardımseverdi. İkinci Dünya Savaşı sonlarına doğru, Alman işgali altında bulunan Macaristan'da, Macar faşistleri ve Nazilerden, 100.000'i aşkın Yahudi'nin hayatını kurtarmasından dolayı oldukça saygı ve övgü duyulan biridir. Budapeşte'de, İsveç Özel Elçiliği görevini sürdürürken, Wallenberg, Yahudilere dokunulmazlık sağlayabilen pasaportlar verip, İsveç sınırları olarak sayılan, resmi olarak dokunulmaz binalarda binlerce Yahudinin hayatını kurtardı. 17 Ocak 1945'te Budapeşte'nin Kızıl Ordu tarafından işgali esnasında, Sovyet otoriteler tarafından, casus olduğu şüphesiyle göz altına alındı ve sonra ortadan kayboldu. Daha sonra edinilen bilgilere göre, 17 Temmuz 1947'de Moskova'daki KGB ana üssü ve KGS hapishanesinin bulunduğu Lubyanka binasında öldüğü iddia edildi. Wallenberg'ün KGB Sovyet Hükûmeti tarafından yakalanması, casus olduğu şüpheleri, ölümü ve Amerikan istihbaratıyla olan bağları tamamen sır olarak kaldı ve sürekli farklı spekülasyonlarla dile getirildi

<span class="mw-page-title-main">Dohány Sokağı Sinagogu</span> Budapeştede sinagog

Dohány Sokağı Sinagogu ya da diğer adlarıyla Büyük Sinagog veya Tabakgasse Sinagogu, Budapeşte'nin 7. idari bölgesi olan Erzsébetváros'ta yer almaktadır. Avrupa'nın en büyük ve dünyanın beşinci büyük sinagogudur. 3000 sandalyeli tapınak Neolog Yahudiliği'nin merkezidir.

Sovyetlerin Macaristan'ı işgali, Macaristan'ın II. Dünya Savaşı'nda mağlup olmasından sonra başlayıp, 45 yıl devam eden bir süreci ifade etmektedir. İşgal, 1991 yılında SSCB'nin dağılmasından kısa bir süre önce sona ermiştir.

Macaristan Ulusal Ayaklanması, Macaristan'ı işgal eden Nazi Almanyası'nı ülkeden kovmak ve onların hükûmete atadığı Ok Haç Partisi rejimi devirerek demokratik Macaristan'ı kurmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Gulaş Komünizmi</span>

Gulaş Komünizmi veya Macar siyasetçi János Kádár'dan esinlenerek konulan ismiyle Kadarizm, Macaristan Halk Cumhuriyeti'nde, 1960'lı yıllardan, Orta Avrupa'da komünist rejimlerin çöktüğü 1980'lerin sonuna kadar uygulanmaya devam eden rejime verilen ad. Ekonomisinde barındırdığı serbest piyasa unsurları ve diğer Doğu Bloku ülkelerine nısbeten insan hakları karnesinin müspet görünümüyle, Macaristan'daki sosyalist uygulama, Sovyet Bloku ülkelerinden oldukça farklı tezahür ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">János Kádár</span> Macaristan başbakanı (1912-1989, hd. 1956-1958 & 1961-1965)

János Kádár, Macar devlet adamı, politikacı, Macar Sosyalist İşçi Partisi Genel Sekreteri, 1956 yılından, emekli olduğu 1988 tarihine kadar 32 yıl boyunca Macaristan'a Başkanlık yapmış komünist lider. İlerlemiş yaşı ve buna bağlı sağlık problemleri yüzünden 1988 yılında emekli olmak zorunda kalıncaya kadar Parti Genel Sekreterliği görevini sürdürdü ve görevini daha genç reformcu kadrolara devretti.

Macaristan'da din, Macaristan 1000 yılında topluca Hristiyan olmuştur günümüzde laik bir devlettir ancak anayasada Hristiyanlık Macar kültürünün önemli bir parçası olduğu yazar.

<span class="mw-page-title-main">Macar İşçi Partisi</span>

Macar İşçi Partisi, 1948-1956 yılları arasında Macaristan Halk Cumhuriyeti'nde iktidarda bulunan komünist parti.

Macar karşıtlığı, Macarlara karşı yöneltilen hoşnutsuzluk, güvensizlik, ırkçılık veya yabancı düşmanlığıdır. Macar halkına, diline ve kültürüne karşı nefret, keder, güvensizlik, gözdağı verme, korku ve düşmanlığı içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Macaristan'daki Yahudilerin tarihi, Macaristan Krallığı'na kadar uzanmaktadır; hatta bazı kayıtlara göre, 895 yılında Karpat Havzası'nı Macarların fethinden 600 yıldan daha uzun bir süre öncesine kadar uzanmaktadır. Yazılı kaynaklar, Yahudi topluluklarının Orta Çağ Macaristan Krallığı'nda yaşadığını kanıtlıyor ve hatta heterojen Macar kabilelerinin birkaç klanının Yahudiliği uyguladığı varsayılıyor. Yahudi yetkililer, 13. yüzyılın başlarında II. András'ın hükümdarlığı sırasında krala hizmet etti. 13. yüzyılın ikinci yarısından itibaren genel dini hoşgörü azaldı ve Macaristan'ın politikaları Batı Avrupa'daki Yahudi nüfusa yönelik muameleye benzer hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'da Holokost</span>

Holokost'un Macaristan'daki tezahürleri, başta Mart 1944'te Macaristan'ın Nazi Alman işgâline girmesinin ardından yer almak üzere Macaristan Yahudilerinin yarısından fazlasının mülksüzleştirilmesi, tehcir edilmesi ve katledilmesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Erdei</span> Macar siyasetçi

Ferenc Erdei, Béla Miklós liderliğindeki resmi olmayan geçici hükûmette İçişleri Bakanı olarak görev yapan Macar bir politikacı ve sosyologdu. Sovyetlerin Macaristan'ı işgalinden sonra bu kabine Mart 1945'te resmen göreve başladı.