Deviskel Deresi - Turkipedia

Deviskel Deresi veya Deviskel Çayı (Gürcüce: დევისყელის წყალი veya დევსქელის ხევი; okunuşu: "devisq'elis ts'q'aro" veya "deviskelis h'evi"), Artvin ilinin Borçka ilçesinde, Çoruh Nehri'nin sağ kollarından biri olan bir akarsudur. Bu derenin oluşturduğu Deviskel Vadisi'ndeki Deviskeli (bugün Kaynarca) köyü, adını bu akarsudan almıştır.

Deviskel Deresi, Karçhal Dağlarının kuzeybatı uzantıları olan tepelerden doğan birkaç suyun birleşmesinden meydana gelir. En uzun kolu, İrsa, Bagini (Balcı) ve Klaskuri yaylalarının bulunduğu tepelerden kaynaklanır. Balcı köyünden geçen bu uzun kol Arpa Deresi olarak da adlandırılmıştır.^[1] Bir diğer önemli kolu ise, Kaynarca (Deviskeli) köyünün kuzeybatısındaki tepelerden doğar ve bu köyün içinden geçerek ana kola katılır. Deviskel Deresi, Balcı köyünden itibaren sağ tarafından Çoruh Nehri paralel akar ve Alaca köyünden gelen kısa bir suyu da aldıktan sonra, Borçka kasabasında bir dirsekle kuzey yönüne döne bu nehre katılır.

Artvin vilayeti üzerine araştırmasıyla tanınan Muvahhid Zeki'nin verdiği bilgiye göre, 1920'lerde Borçka'nın içme suyu demir borularla Deviskel Çayı'ndan sağlanıyordu. Üzerinde birkaç değirmenin bulunduğu dere, yatağı taşlık olduğu ulaşıma uygun değildi. İki köprünün varlığı biliniyordu. Biri Borçka yakınında Batum - Ardahan yolu üzerinde yer alıyordu. Diğer köprü ise bu tarihlerde artık mevcut değildi.^[2]

Deviskel Deresi'nin ana kolları ile yan kollarının oluşturduğu Deviskel Vadisi, geniş bir alana yayılır ve Çoruh Havzası'nı oluşturan önemi vadilerden biridir.

Kaynakça

^ ""Artvin Fiziki İl Haritası" - Milli Savunma Bakanlığı Harita Genel Müdürlüğü". 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2021.
^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010, s. 32, ISBN 978-9944-197-52-6.

İlgili Araştırma Makaleleri

Murgul, Artvin ilinin bir ilçesidir.

Karşıköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Balcı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Çavuşlu, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Kataphia'dır. Köyün merkezi Artvin kentine 50 km, Borçka kasabasına 18 km uzaklıktadır. Bugünkü Çavuşlu eski Murkiveti köyünü de kapsamaktadır.

Çifteköprü, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Demirciler, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Mamanati'dir. Bu ad Türkçeye Mamanat olarak girmiştir. Demirciler eski Pançureti ve Kostaneti köylerini de kapsamaktadır.

Kale, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Kaynarca, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Akpınar, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

Taraklı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Trapeni'dir.

Otingo Kaplıcası, Artvin ilinde, Borçka ilçesine bağlı Balcı köyündedir. Borçka kasabasına 13 km uzaklıktadır. Kaplıca sularının özellikle romatizma ve halsizliğe iyi geldiği kabul edilir. Otingo Ormanları Ilıcası ve Balcı Otingo Çermiği olarak da adlandırılır. Otingo Kaplıcası'nın kaynağı Otingo Deresi'nin ortasından çıkan sıcak sudur.

Çoruh’ta kayıkçılık, geçmiş yüzyıllarda, bugün Gürcistan'ın Batum kenti ile Türkiye'nin Artvin kenti arasında kayıklarla yapılan ulaşım ve taşımacılık için genel bir adlandırma olarak kullanılır. Bu ulaşım ve taşımacılık son zamanlarda Batum’a kadar devam etmese de Çoruh Nehri’nde 1950’lere kadar sürmüştür.

Çat, Artvin ilinin Borçka ilçesindeki köylerden biriydi. Sonradan Düzköy'ün mahallesine dönüştürülmüştür. Çhala Vadisi'nde yer alır ve Borçka kasabasına yaklaşık 8 km uzaklıktadır.

Çoruh Havzası, kuzeydoğu Türkiye ve Gürcistan topraklarında bulunan Çoruh Nehri'nin havzası. Büyüklüğü 19.654 km², yıllık ortalama yağışı 540 mm'dir.

Kokoleti Vadisi, Artvin ilinde Murgul Çayı'nın kollarından biri olan akarsu ile bu akarsu boyunca uzanan vadinin adıdır. Kokoleti vadisi, Artvin ilinde arıcılığın yapıldığı en önemli bölgelerden biridir.

Banakna Köprüsü, tarihsel Klarceti bölgesinde, bugün Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Alaca köyünde bulunan tarihi köprüdür. Gürcü Krallığı dönemine, 12. yüzyıla tarihlenen köprü, Deviskeli Deresi üzerinde inşa edilmiştir. Banakna Köprüsü, büyük ölçüde sağlam olarak günümüze ulaşmıştır.

Klaskuri Deresi, Artvin ilinin Borçka ilçesinde, Çoruh Nehri'nin sağ kollarından biri olan bir akarsudur. Bu derenin vadisinde yer alan Klaskuri köyü, adını bu akarsudan alır. Klaskuri köyü, günümüzde Aralık ve Atanoğlu olmak üzere iki ayrı köydür.

Murgul Çayı, Murgul Suyu ve Murgul Deresi olarak da bilinir, Artvin ilinde, Çoruh Nehri'nin kollarından biri olan bir akarsudur. Murgul Çayı ile kollarının oluşturduğu Murgul Vadisi, Çoruh Havzası'nın önemli vadilerinden biridir.

Deviskel Vadisi, Artvin ilinin Borçka ilçesinde Deviskel Deresi ile kollarının oluşturduğu vadidir. Deviskel veya Deviskeli, sadece vadi ile akarsuyun değil, Borçka ilçesine bağlı Kaynarca köyünün de eski adıdır.

Artvin ilinde irili ufaklı pek çok akarsu vardır. Bu bölgedeki akarsular çoğu oldukça kısadır; yüksek yerlerden doğar ve hızlı bir akışa sahiptir. Çoğu ana bir akarsuda toplandıktan sonra Karadeniz'e dökülür. Bu akarsular arasında en uzun olanı, 438 kilometre uzunluğuyla Çoruh'tur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.